پلتفرم کنونیکال برای اینترنت اشیاء معرفی شد: پایان چندپارگی لوازم هوشمند

 دنیایی که اینترنت در آن حکم خون موجود در رگ‌های خانه را خواهد داشت، همان چیزی است که اغلب شرکت‌های بزرگ اکنون بر روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. دنیایی که در آن سیستم‌های گرمایشی خود را تنظیم کرده، شارژرهایی که شارژ شدن دستگاه را تشخیص داده، کتری‌هایی که وزن و وضعیت جوش آب را متوجه شده و در نهایت لوازم کلیشه‌ای نظیر یخچال‌ها و اجاق‌گازهای متصل به اینترنت، مفهومی تازه به زندگی ما خواهند بخشید.

می‌دانیم که کنونیکال از مدت‌ها پیش در حال توسعه‌ی سیستم‌عامل خود بر بستر دستگاه‌های موبایل بوده و اگرچه خلاقیت‌های خوبی از خود نشان داده، اما تا به امروز موفق نشده درهای دنیای موبایل را به روی خود باز کند. حال این شرکت تصمیم دارد بازار نوظهور و آینده‌دار اینترنت اشیا را هدف گرفته و این‌بار ضربات ناشی از دیر وارد شدن به بازار را متحمل نشود.

این شرکت به تازگی نسخه‌ی خاصی از سیستم‌عامل خود را تحت عنوان اوبونتو کور (Ubuntu Core) برای دستگاه‌های هوشمند معرفی کرده که در حقیقت کوچک‌ترین نسخه‌ی اوبونتو به شمار می‌رود. کنونیکال اعلام کرده که این سیستم‌عامل جمع‌و جور که تنها 40 مگابایت از حافظه‌ی رم را اشغال خواهد کرد، قدرت پلتفرم ابری این شرکت را در سطح دستگاه‌ها در اختیار نوآوران، سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان اولیه خواهد گذاشت.

از هم‌اکنون تعدادی از پروژه‌های روباتیک و پهپادها اعلام کرده‌اند که تصمیم دارند از Ubuntu Core در سیستم‌های خود بهره ببرند؛ ضمن اینکه تعداد بیشتری از اینگونه پروژه‌ها نیز بزودی آمادگی خود را برای همکاری با کنونیکال اعلام خواهند کرد. اما کنونیکال دقیقا چگونه می‌خواهد در این بازار متراکم و پر ازدحام که شاهد حضور نام‌های بزرگی در صنعت آی‌تی است به رقابت پرداخته و تمایز ایجاد کند؟

اینترنت اشیاء، Internet of Things یا به اختصار IoT ایده‌ای است که بر اساس آن، لوازم موجود در زندگی روزمره‌ی ما به دنیای اینترنت و وب متصل بوده و قابلیت برقراری ارتباط و تعامل با مصرف‌کننده و سایر دستگاه‌های موجود در این سیستم را خواهند داشت؛ به‌گونه‌ای که در نهایت زندگی روزمره‌ی انسان‌ها به سادگی و هوشمندی بیشتری پیش رود.

موارد استفاده‌ی این فناوری و نیز سیستم‌عامل اوبونتو بسیار گسترده است. از ایجاد کتری‌هایی با قابلیت کنترل توسط اپلیکیشن موبایل و لامپ‌هایی که بر اساس اطلاعات دریافتی از ساعت هوشمند وضعیت خواب شما را تشخیص داده و بصورت خودکار خاموش می‌شوند گرفته تا پهپادهای خودگردان و روبات‌ها همگی از زیرمجموعه‌های این فناوری محسوب می‌شوند.

از پروژه‌هایی نظیر HomeKit اپل تا SmartThings سامسونگ گرفته تا هر کمپانی فعال دیگری همگی در حال کار بر روی ایجاد اتصالات بی‌سیم، پیشبرد سنسورها و ایجاد مرکزیت مرتبط با پردازش ابری در دل آن‌ها هستند. کاربرد این فناوری به شکل‌های متنوعی کرد پیدا خواهد کرد که نمونه‌ی ساده‌ی آن، ایجاد تعامل میان گوشی و شارژر برای اطلاعات از پر شدن باتری بوده و برای نمونه‌ی پیچیده و جاه‌طلبانه‌ی آن، می‌توان ایجاد درک در دستگاه‌ها نسبت به حالات انسان برای تغییر عملکرد آن‌ها را مثال زد.

اما برای دستیابی به این رویا یک مشکل اساسی وجود دارد: چندپارگی.

تصور کنید هر شرکت به همین نحو به فعالیت خود ادامه دهد و سیستم خانه‌ی هوشمند و اینترنت اشیاء خود را پیاده‌سازی کند. نتیجه این خواهد شد که برای مثال، یخچال سامسونگ شما قادر به ارتباط موثر با تلویزیون سونی نخواهد بود. نمایشگاه کالاهای الکترونیک مصرفی امسال (CES) لبریز بود از شرکت‌ها، سازندگان و تولیدکنندگان نرم‌افزاری که همگی از وب به شدت تنیده‌ای که به دور خود خواهیم کشید صحبت می‌کردند. سازندگان بسیاری از زیرساخت‌های نرم‌افزاری متن‌باز نظیر سیستم‌عامل فایرفاکس، تایزن، و اندروید در دستگاه‌ها و لوازم خانگی بهره برده و آن‌ها را به بخشی از سیستم اینترنت اشیاء بدل کرده‌اند؛ خواه دستگاه مورد نظر یک ظرفشویی باشد یا تلویزیون. مساله اینجاست که همگی آن‌ها جزئیات مربوط به نیمه‌ی دیگر معادله یعنی پردازش ابری مورد نیاز را در هاله‌ای از ابهام باقی گذاشتند.

استانداردسازی، کلید اصلی کل ماجراست. از منظر مقیاس‌پذیری، امنیت و ارتباط، اینترنت اشیاء تنها زمانی ممکن خواهد بود که دستگاه‌ها بتوانند به سادگی به یکدیگر دسترسی یافته و به تعامل بپردازند. و در حال حاضر هیچ راه واحد و استانداردی برای اجرای این مهم وجود ندارد.

مدیرعامل سامسونگ در صحبت‌های خود طی CES 2015 به بیان این مشکل پرداخت و اعلام کرد که اگر نوعی استاندارد عمومی از طریق همکاری و مشارکت بوجود نیاید، این بخش از صنعت از میان خواهد رفت. درست همینجاست که کنونیکال با سیستم‌عامل اوبونتو، بعنوان راه‌حل «آزاد و باز» برای اجرای وظیفه‌ی مهم ذکر شده وارد میدان می‌شود.

Snappy Ubuntu Core در حقیقت نسخه‌ای بسیار مینیمال و کمینه از سیستم‌عامل مبتنی بر لینوکس اوبونتو است که از بروزرسانی‌های برگشت‌پذیر و ساده بهره می‌برد و یک چارچوب امنیتی مستحکم نیز آن را همراهی می‌کند. این سیستم‌عامل هم‌اکنون در بخش سرورهای کنونیکال پیاده‌سازی شده و قادر است بعنوان یک سیستم پردازش از راه دور برای ایجاد ارتباط میان لوازم اینترنت اشیاء عمل کند. اما ماجرای تلاش کنونیکال به همینجا ختم نمی‌شود و این شرکت قصد دارد نقشی فراتر از یک وصله‌ی اتصال دهنده برای پوشاندن فاصله‌ی میان دستگاه‌ها ایفا کند. به همین منظور کنونیکال با ارائه‌ی Ubuntu Core for Things قصد دارد به درون زیربنای خود دستگاه‌های موجود در اینترنت اشیاء نیز نفوذ کند.

Ubuntu Core for Things به سازندگان دستگاه‌ها، یک سیستم‌عامل یکپارچه، قابل اتکا و با بروزرسانی آسان ارائه می‌کند تا با استفاده از آن به شکل دادن ایده‌های خود بپردازند. این سیستم در مجموع، یک پلتفرم یکپارچه و واحد را از بخش ابری تا خود دستگاه‌ها ایجاد خواهد کرد که با همگرایی خود در بازاری که همچنان بر سر برنده‌ی آن نزاع بر پاست، گزینه‌ای قدرتمند به شمار خواهد رفت. این یکپارچگی در تمام مراحل فرآیند به‌کارگیری، توسعه و بروزرسانی، و نیز رویکرد آزاد و بی‌طرفانه‌ی کنونیکال همان نقطه‌ی برتری و مزیت رقابتی اوبونتو در مقابل سیستم‌هایی نظیر تایزن (که سامسونگ و اینتل بر روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند) خواهد بود.

حتما می‌دانید که یکی از نگرانی‌های عمده در مبحث اینترنت اشیاء، عدم امکان بروزرسانی فرمورها و سیستم‌عامل‌های این دستگاه‌ها بود که موجب می‌شد همچون روترها، اینترنت اشیاء نیز از جمله حوزه‌هایی باشد که برای مدت‌های طولانی در مقابل یک نفوذپذیری آسیب‌پذیر خواهد ماند. کنونیکال تلاش کرده برای این مساله نیز راه‌حل شایسته‌ای ارائه کند. سفت‌افزار (فرمور)های  سفارشی اینترنت اشیاء که تا کنون به دستگاه خاصی محدود بودند، بر اساس محصول کنونیکال با سیستم‌عاملی یکپارچه جایگزین خواهند شد که درایورها و و نرم‌افزارهای آن می‌تواند به شکل کاملا ایمن از طریق سرویس ابری پشتیبان آن بروزرسانی شود.

نسخه‌ی Ubuntu Core نصب شده بر روی دستگاه‌های هوشمند، همان عملکردها APIها و بروزرسانی‌های امنیتی موجود در نسخه‌ی اجرا شده بر بستر ابر را خواهد داشت. توسعه‌دهندگان و سازندگان قادر خواهند بود تغییرات مد نظر خود را بصورت لوکال (محلی) با استفاده از سخت‌افزارهای خود ایجاد کنند و سپس نتیجه‌ی نهایی را در قالب بروزرسانی بر بستر ابر ارائه کنند. دستگاه‌های هوشمند ساخته شده بر بستر این پلتفرم بصورت خودکار این بروزرسانی‌های امنیتی را دریافت خواهند کرد.

افزون بر این، یک اپ استور کاملا باز نیز امکان ارائه‌، اشتراک گذاری و به‌کارگیری عملکردها، خصوصیات و توانمندی‌های سخت‌افزاری جدید را در هر لحظه فراهم می‌کند. ماهیت محدود بروزرسانی‌های ارائه شده بر این بستر، موجب می‌شود در صورت بروز هرگونه اشکال، به سادگی بتوان بروزرسانی مربوطه را برگشت‌پذیر کرد. اصلا اهمیتی نخواهد داشت که آیا مسئول بروزرسانی میلیون‌ها دستگاه موجود در اینترنت اشیاء باشید یا تنها یک دستگاه بسیار مهم به بازار عرضه کرده باشید؛ در هر صورت این امکان حداقل کردن ریسک که در اوبونتو تعبیه شده یک مزیت عمده به شمار خواهد آمد.

Ubuntu Core بخاطر پلتفرم یکپارچه و ساده‌ی خود، به گونه‌ای مناسب برای کمک به پیشبرد خلاقیت در دستگاه‌های هوشمند شکل گرفته است. این سیستم قادر است فرآیند آزمایش، ساخت و انتشار راهکارهای جدید در مقیاس‌های مورد نیاز را برای سازندگان و شرکت‌های بزرگ حوزه‌ی تکنولوژی آسان کند. 

دستگاه‌های مبتنی بر Ubuntu Core به پردازنده‌ای با فرکانس کاری 600 مگاهرتز و 128 مگابایت حافظه‌ی رم نیاز خواهند داشت که به منظور اجرای عملیات‌های بازیابی و نصب بروزرسانی لازم است 4 گیگابایت حافظه‌ی ذخیره‌سازی نیز آن را همراهی کند. خود سیستم‌عامل Ubuntu Core تنها 40 مگابایت از حافظه‌ی رم را اشغال خواهد کرد و باقی‌مانده را به اپلیکیشن‌ها اختصاص خواهد داد. در حال حاضر تعداد اندکی چیپست و سخت‌افزار توسط این پلتفرم پشتیبانی می‌شوند که البته قرار است با انتشار اولین نسخه‌ی پایدار آن در ماه آپریل بر شمار آن‌ها افزوده شود.

حال باید منتظر ماند و دید راهکار و پلتفرم کنونیکال برای اینترنت اشیاء به چه شکل مورد استقبال قرار خواهد گرفت.