پیشی گرفتن بلو اوریجین از اسپیس ایکس در پروژه‌ استفاده مجدد از موشک

سرانجام طرح استفاده‌ی مجدد از موشک‌های مورداستفاده در پروژه‌های فضایی به ثمر رسید. انجام این کار توسط شرکت بلو اوریجین به معنای شکست دیگر مدعی صاحب‌نام یعنی اسپیس ایکس است که یکی از موشک‌های فالکن ۹ آن، برای اولین بار و یک ماه بعد از انجام موفقیت‌آمیز این کار توسط بلو اوریجین، در ماه دسامبر سالم به زمین نشست. هرچند به گفته‌ی ایلان ماسک (مدیرعامل اسپیس ایکس)، موشک فالکن ۹ موردنظر، جایگاه بسیار ویژه‌ای برای این شرکت دارد و دوباره پرتاب نخواهد شد. به همین دلیل هفته گذشته اسپیس ایکس موشک دیگری پرتاب کرد که در هنگام فرود منفجر شد و استفاده‌ی از مجدد از آن امکان‌پذیر نیست.

 بلو اوریجین و اسپیس ایکس در راستای رسیدن به هدف مشترکی فعالیت می‌کنند ولی موشک‌های به کار گرفته‌شده توسط آن‌ها، تفاوت‌های زیادی دارند. نیو شپرد برای مسافرت‌های تجاری زیرمداری (محدوده‌ای از فضای اطراف کره زمین که نیروی جاذبه می‌تواند اشیاء را به سمت زمین بازگرداند و از حرکت مداری آن‌ها جلوگیری کند) طراحی شده است و مسافران آن قبل از بازگشت به زمین حداکثر ۴ دقیقه بی‌وزنی را تجربه می‌کنند. ولی موشک‌های فالکن ۹ برای رساندن محموله به مدار زمین و دورتر از آن ساخته شده‌اند و می‌توانند قبل از بازگشت به سرعت و ارتفاع بسیار بیشتری دست پیدا کنند.

بااین‌وجود اقدام بلو اوریجین در پرتاب مجدد موشک نیو شپرد با فاصله‌ی زمانی خیلی کم از اولین پرتاب و فرود آوردن بدون مشکل آن، بسیار تحسین‌برانگیز است. بلو اوریجین برای موفقیت‌آمیز بودن این عملیات مجبور به اعمال اصلاحاتی در نیو شپرد بود؛ به‌عنوان‌مثال چتر نجات کابین سرنشینان موشک که در جریان پرتاب اول در فضا از موشک جدا شده بود و وجود آن برای فرود سالم کابین بسیار حیاتی است، نیاز به نصب مجدد داشت. همین‌طور موتور مجهز به ویژگی احتراق بدون اکسیژن نیو شپرد تعویض و نرم‌افزار آن نیز به‌روزرسانی شد. علاوه بر این موارد عمده، بسیاری از قسمت‌های موشک برای پرتاب مجدد نیاز به بررسی دقیق داشتند.

معمولا فعالیت‌های بلو اوریجین با رازداری کامل و بدون اطلاع‌رسانی قبلی انجام می‌شود ولی این بار پرتاب موشک غافلگیری زیادی به همراه نداشت. روز گذشته خبر صدور مجوز توسط FFA (سازمان هوانوردی فدرال ایالات‌متحده) برای نقض موقت محدودیت‌ پرواز مستقل در منطقه‌ای منتشر شد که پایگاه بلو اوریجین در نزدیکی ون هورن تگزاس در آن واقع شده است. در ساعات اولیه امروز نیز کاربران تویتر عکس‌های از پرتاب نیو شپرد منتشر کردند.

فعالیت بلو اوریجینز که توسط جف بزوس (مدیرعامل آمازون) تأسیس شده است، در بیش از یک سال گذشته به‌دوراز چشم عموم انجام می‌شود. در نوامبر سال گذشته اولین مرحله از پرتاب و فرود موفقیت‌آمیز موشک عمودپرواز توسط بلو اوریجینز انجام شد؛ ولی بزوس برای نمایش عمومی عملیات تا کامل شدن میکس فیلم پرتاب و تبدیل آن به یک مستند جذاب صبر کرد و به نظر می‌رسد که پرتاب امروز نیز سرنوشت مشابهی خواهد داشت. این رویکرد بلو اوریجینز با نحوه‌ی خبررسانی کنونی فعالیت‌های اسپیس ایکس تضاد زیادی دارد. در سال‌های گذشته هر دو شرکت به یک اندازه از به نمایش گذاشتن فوری اقداماتشان پرهیز می‌کردند ولی اکنون اسپیس ایکس گزارش تصویری کامل پرتاب و فرود آزمایشی موشک‌های خود را به‌صورت زنده پخش می‌کند.طرح استفاده مجدد از موشک‌های فضاپیما به‌جای ساخت یک موشک جدید برای هر مأموریت فضایی به‌عنوان بهترین راه برای کاهش هزینه‌های پرتاب، رویکرد جدیدی نیست. در پستی که برای اعلام خبر پرتاب امروز منتشر شده است، بزوس ضمن اشاره به علاقه‌ی خود به استفاده از روش فرود عمودی موشک (روش به کار گرفته‌شده در فالکن ۹ و نیو شپرد)، آن را راهی بسیار مناسب برای فرود آوردن موشک‌های بزرگ‌ دانست و همین‌طور از تصمیم بلو اوریجینر برای استفاده از موشک‌های بزرگ‌تر خبر داد.قسمتی از متن مذکور به شرح زیر است:

بیش از سه سال است که ما برای ساخت اولین وسیله‌ی نقلیه مدارنورد در تلاش هستیم. این وسیله‌ی نقلیه عضوی کوچک از خانواده‌ی مدارنوردهای ما به شمار می‌آید ولی بااین‌وجود چند برابر بزرگ‌تر از نیو شپرد خواهد بود. امیدوارم تا پایان سال جاری جزییات بیشتری در مورد اولین وسیله‌ی نقلیه مدارنورد اعلام کنم.

در این پست، بزوس هدف نهایی بلو اوریجین را فراهم کردن امکان کار و زندگی در فضا برای میلیون‌ها انسان در آینده عنوان کرد.