دانشمندان احتمالاً یک قاره گمشده را کشف کرده‌اند

در سال ۲۰۱۵، چند تن از پژوهشگران به جزیره موریس واقع در شرق ماداگاسکار سفر کردند تا به بررسی سنگ‌های آتشفشانی بپردازند و آن‌ها را به‌صورت گسترده مورد مطالعه قرار دهند؛ اما در جریان این بررسی‌، آن‌ها به چیزی غیرمنتظره برخورد کردند. آن‌ها در این جزیره، کریستال‌های زیرکن باستانی را کشف کرده‌اند که قدمت آن‌ها به چند میلیارد سال می‌رسد و این یعنی سن کریستال‌های زیرکن کشف‌شده، ۳۰۰ برابر سن جزیره موریس است!

سنگ‌هایی با این قدمت، در قاره‌ها یافت می‌شوند و نباید در جزایر وجود داشته باشند؛ اما در اطراف جزیره موریس هیچ قاره‌ای وجود ندارد و از تمام جهات، دریا آن را احاطه کرده است. با توجه به این‌که در اطراف موریس قاره‌ای وجود ندارد، پژوهشگران تصمیم گرفتند در زیر دریا به جستجو بپردازند. آن‌ها به بررسی شواهد پرداختند تا این‌که متوجه شدند کریستال‌های موجود در جزیره، در واقع متعلق به یک قاره کهن هستند که میلیون‌ها سال پیش در اعماق اقیانوس مدفون شده و به یک پوسته زیرین تبدیل شده است.

لویس آشوال، پژوهشگر علوم زمین‌شناسی در دانشگاه ویت‌واترسرند ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی و سرپرست این گروه تحقیقاتی، در مورد این یافته‌ها می‌گوید:

موریس یک جزیره آتشفشانی و نسبتاً جوان است. یافته‌هایی که ما داشتیم بسیار غیر منتظره بودند و نشان می‌دهند که در اعماق اقیانوس اطراف این جزیره، یک قاره کهن برای همیشه غرق شده است.

لویس آشوال در سال ۲۰۱۳ و برای نخستین بار اعلام کرد که احتمال می‌دهد در زیر جزیره و اقیانوس اطراف آن، یک قاره کهن غرق شده باشد. آشوال و افراد گروهش، در امتداد ساحل شنی جزیره موریس، کریستال‌های زیرکن بسیاری را یافتند که قدمت آن‌ها به بیش از ۲ میلیارد سال می‌رسد؛ همین یافته بزرگ، احتمال وجود یک قاره گمشده را بیشتر کرد. این یافته‌ها مخالفانی دارند که برای رد این موضوع، دلایل خاصی مطرح می‌کنند. مخالفان می‌گویند کریستال‌های زیرکن یافت‌شده، میکروسکپی هستند و ممکن است از راه‌های مختلفی به این جزیره آمده باشند. برخی از دلایلی که مخالفان مطرح می‌کنند غیر منطقی به نظر می‌رسند؛ اما نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. به‌عنوان مثال، آن‌ها می‌گویند شاید یک کریستال کهن به‌وسیله یک پرنده از آفریقای جنوبی به این جزیره آورده شده باشد.

لویس آشوال در این خصوص می‌گوید:

بسیاری از مخالفان ما می‌گویند کریستال زیرکن، ممکن است از هر طریقی به این ساحل آورده شده باشد. آن‌ها می‌گویند احتمالاً این کریستال‌ها توسط جریان‌های اقیانوسی، بادها، پرندگان و یا حتی کفش افراد به این ساحل منتقل شده باشند.

ایده لویس آشوال مورد انتقاد واقع شد اما او تصمیم گرفت به ادامه بررسی‌ها بپردازد. وی پس از صرف مدت‌زمان زیادی، توانست کریستال‌های زیرکن باستانی را در سنگ‌های آتشفشانی موجود در جزیره نیز بیابد و این یافته بسیار بزرگ، تمام دلایل منتقدان را رد کرد. موریس، یک جزیره آتشفشانی است و با داشتن ۹ میلیون سال قدمت، از نظر علم زمین‌شناسی جوان به شمار می‌رود. موریس ۹ میلیون سال سن دارد اما کریستال‌های زیرکن موجود در سنگ‌های آن، ۲ میلیارد ساله هستند و این بسیار عجیب است.

لویس آشوال اکنون می‌تواند دلیل این موضوع عجیب را توضیح دهد:

۹ میلیون سال پیش، وقتی که ماگما از گوشته زمین به سمت بالا حرکت کرد، ابتدا از میان این قاره گمشده عبور کرد و سپس به سطح زمین رسید و لاوا با قدرت بسیار زیاد فوران کرد. کریستال‌های زیرکن به‌سختی ذوب می‌شوند و در جریان این فوران، از قاره گمشده به سطح جزیره منتقل شدند. آن‌ها اکنون در روی موریس هستند و راز قاره گمشده موریشا را برای ما بیان می‌کنند.

کشف این قاره در نوع خود جالب و فریبنده است؛ اما از سوی دیگر برای ما داستان زمین را بازگو می‌کند و گذشته پرحادثه آن را به ما نشان می‌دهد. کشف این قاره گمشده، داستان روزهایی را بازگو می‌کند که قاره‌ها شکسته شدند و بارها به یکدیگر برخورد کردند تا این‌که به شکل امروزی درآمدند. لویس آشوال به ابرقاره گوندوانا نیز اشاره می‌کند و بر این باور است که موریشا بخشی از آن قاره بوده است. گوندوانا نام ابرقاره‌ای است که حدود ۲۰۰ میلیون سال پیش شروع به شکستن کرد. دانشمندان می‌گویند آفریقا، اقیانوسیه، هند و قطب جنوب همگی بخشی از قاره گوندوانا بوده‌اند.

وقتی که گوندوانا شروع به شکستن کرد، تکه‌های آن از هم دور شدند و در موقعیت فعلی خود قرار گرفتند. لویس آشوال بر این باور است که قاره گمشده موریشا، یکی از بخش‌های بزرگ ابرقاره گوندوانا را تشکیل می‌داده است. زمین‌شناسان می‌گویند به‌احتمال زیاد، پیش از آن‌که قاره موریشا غرق شود، به ماداگاسکار متصل بوده است. به همین منظور آشوال کریستال‌های زیرکن کشف‌شده در جزیره موریس را با کریستا‌ل‌های موجود در دیگر مکان‌ها مقایسه کرد و دریافت که کریستال‌های زیرکن موجود در سنگ‌های ماداگاسکار، شباهت بسیار زیادی به کریستال‌های کشف‌شده در جزیره موریس دارند.

تا به امروز اگر کسی ادعا داشت که یک سرزمین گمشده کشف کرده است، مورد انتقاد همگان قرار می‌گرفت و به گفته‌های او شک می‌کردند؛ اما در این مورد خاص، هیچ شکی وجود ندارد.

کالوین میلر، پژوهشگر علوم زمین‌شناسی در دانشگاه واندربیلت، در خصوص این کشف بزرگ می‌گوید:

من با توجه به دلایل ذکرشده، کاملاً متقاعد شده‌ام. کریستال‌های زیرکن کشف‌شده قدمت بسیار زیادی دارند و این یعنی آن‌ها قطعاً به یک قاره تعلق دارند. من اکنون متقاعد شده‌ام اما لازم است که افراد گروه، کمی احتیاط کنند. من به گفته‌های آشوال در مورد چگونگی قرار گرفتن این کریستال‌ها در سنگ‌های آتشفشانی شک دارم؛ اما دوست دارم گفته‌های او درست باشند و ما یک قاره گمشده را کشف کنیم.

البته هنوز معلوم نیست این قاره گمشده چه مدت در آن زیر مانده است و این موضوع به این زودی‌ مشخص نمی‌شود. دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند کریستال‌های قدیمی‌تر را در سنگ‌های موریس بیابند و باید به تحقیقات خود در این خصوص ادامه دهند. ممکن است این کریستال‌ها به یک قاره بسیار بزرگ تعلق داشته باشند.

نظر شما در این خصوص چیست؟ آیا آن‌ها واقعاً یک قاره را کشف کرده‌اند؟