به مغز خود یاد بدهید مثبت نگر باشد

دکتر لورتا برونینگ، استاد مدیریت در دانشگاه ایالتی East Bay کالیفرنیا و بنیان‌گذار مؤسسه Inner Mammal ، مؤلف کتاب «علم مثبت اندیشی و عادات یک ذهن خشنود» می‌گوید این مسئله آن‌قدر هم تکان‌دهنده نیست.

مغز ما برای خلق شادی طراحی نشده است. ای‌کاش این‌طور بود ولی مغز ما برای تداوم و حفظ بقا تکامل‌یافته است. مغز هورمون‌های شادی (دوپامین، سروتونین و اکسیتوسین) را ذخیره می‌کند تا در مواقعی که با نیازهای حیاتی مواجه می‌شود از آن‌ها استفاده کند. در آن زمان هم به مدت کوتاهی این هورمون‌ها را آزاد و سریع متابولیزه می‌کند. همین به ما انگیزه می‌دهد یاد بگیریم چطور هورمون‌های شیمیایی شادی را تحریک کنیم ... بدتر اینکه، شما هنگامی‌که تلاش می‌کنید خود را شاد کنید، می‌توانید به‌عکس، هورمون‌های نارضایتی خود را تحریک کنید. مخصوصاً اگر در پایان یک روز کاری پرتنش باشید.

هنگامی‌که مغز ما نیمه‌ی خالی لیوان را می‌بیند، کارایی، خلاقیت و مهارت‌های تصمیم‌گیری صحیح ما کاهش می‌یابد. دلیلش هم این است که طبق نظریه تکامل، افکار منفی اثرات عظیم‌تری نسبت به افکار مثبت دارند؛ چراکه بقای انسان به توانایی محافظت از خویشتن و دوری از موقعیت‌های خطرآفرین بستگی دارد.

دکتر برونینگ توضیح می‌دهد:

 احساس‌های بدی که از هورمون کورتیزول ناشی می‌شوند، هدفشان حفظ بقای آدمی است. این واقعیت به شما هشدار می‌دهد که وقتی به دنبال رضایتمندی هستید، به‌احتمال‌زیاد مانعی بر سر راه خود خواهید دید. اگر از یک مرحله عبور کنید، مغزتان مانع بعدی را پیش روی شما قرار می‌دهد. اگر بخواهید دنباله‌روی مغز تکامل‌گرای خود باشید، با حجم انبوهی از احساسات منفی مواجه می‌شوید.

خبر خوب این است که شما با ۸ تکنیک می‌توانید به ذهن خود آموزش دهید بیشتر مثبت نگر باشد.

در مرحله‌ی اول شما باید هر چه از ذهنتان می‌گذرد، زیر نظر قرار دهید؛ حتی اگر فقط ده دقیقه بتوانید این کار را ادامه بدهید. ازآنجاکه ما بنده‌ی عادات خود هستیم، ممکن است متوجه شوید مدام افکار منفی مشابهی به ذهنتان می‌آیند. آیا در مورد سفری که در آینده خواهید داشت مضطربید؟ آیا محیط کار به شما استرس وارد می‌کند؟ آیا به خاطر مشاجره‌ای که با همسرتان داشته‌اید غمگین هستید؟

هنگامی‌ که بفهمید کدام افکار منفی بیش از همه شما را آزار می‌دهند، می‌توانید به دنبال راه‌ حلی برای آن باشید. برای مثال اگر یکی از همکارانتان واقعاً شما را آزار می‌دهد، نزد رئیس خود بروید و بپرسید که آیا می‌تواند شما را به یک بخش دیگر اداره که در آن تعامل‌های منفی کمتری دارید منتقل کند؟

شما می‌توانید قبل از اینکه به خواب بروید، مغز خود را به‌راحتی تعلیم دهید. روزی را که پشت سر گذاشته‌اید مرور کنید و حداقل ۳ اتفاق خوب را که در آن روز برایتان روی‌ داده است، پیدا کنید. مثل‌ اینکه یک نفر برای شما یک فنجان قهوه آورده است، یک غروب زیبا را تماشا کرده‌اید یا یک مشتری جدید به شما مراجعه کرده است. حتی به کوچک‌ترین اتفاقات هم توجه کنید. یک نفر از شما تعریف کرده است یا ناهارتان را با یک دوست قدیمی صرف کرده‌اید. همه‌ی این‌ها برای شاد بودن شما کافی هستند.

تحقیقات نشان می‌دهند که قدردانی نتایج فوق‌العاده‌ای به دنبال دارد. شکرگزاری نه‌تنها ذهن شما را نسبت به دیگران خوش‌بین می‌کند بلکه از بیماری‌های انسداد شرایین هم جلوگیری می‌کند. خریدن کارت تشکر یا هدیه می‌تواند نقطه‌ی خوبی برای شروع باشد؛ اما به اشتراک گذاشتن قدردانی و شکر گذاری با دیگران بسیار موفق‌تر عمل می‌کند.

می‌توانید از همکار یا کارمند خود برای سخت‌کوشی‌اش تشکر کنید، با دوستی قدیمی دیدار کنید و احوال زندگی‌اش را جویا شوید، از قهوه‌ای که برایتان آورده‌اند تعریف کنید یا گفتگوی شبانه‌ی خود با همسرتان را به اتفاقات خوبی که برای او در این روز افتاده است اختصاص دهید. ممکن است اول حس کنید دارید نمایش بازی می‌کنید، ولی یقین داشته باشید قدردانی کردن از دیگران به شما احساس شگفت‌انگیزی خواهد داد.

می‌توانید یکی از همکارانتان را که در پروژه‌ی خود با مشکل مواجه شده است یاری کنید، برگ خریدهای یک نفر را برایش بنویسید، در را برای یک نفر باز نگه‌دارید تا عبور کند، یک غریبه را به یک فنجان قهوه دعوت کنید، به نیازمندان کمک مالی کنید یا کارهای خیریه شرکت کنید. هر عمل محبت‌آمیزی می‌تواند احساس شادی و رضایتمندی شما را افزایش دهد.

ازآنجاکه حال و هوای افراد به هم سرایت می‌کند، شما باید فقط افراد مثبت را در اطرافتان نگه‌ دارید؛ کسانی که بتوانند الهام‌بخش شما باشند و به شما انرژی و انگیزه بدهند، نه کسانی که الگوی رفتاری‌شان «من نمی‌توانم» و « می‌دانم نمی‌شود» است.

نتیجه تحقیقات بارها و بارها نشان داده است که مراقبت جسمی و روانی از خود، می‌تواند به‌طور مستقیم بر سطح رضایتمندی افراد اثر مثبت بگذارد و مغز را برای مثبت اندیشی آماده کند.

پس غذاهای سالم بخورید. موز، تخم‌مرغ، تمشک و ماهی آزاد از جمله مواد غذایی هستند که روحیه شما را بالا می‌برند. ۲۰ دقیقه ورزش در روز هم می‌تواند باعث ترشح اندورفین در بدن شود که به‌نوبه‌ی خود حس بهتری به شما می‌دهد. یوگا و مدیتیشن می‌توانند خودآگاهی شما را افزایش بدهند. خودآگاهی باعث می‌شود شما بتوانید به افکار و احساسات خود بدون قضاوت کردنشان احاطه کامل داشته باشید. یک روش برای تمرین خودآگاهی این است که ساعت خود را تنظیم کنید سه بار در طی روز زنگ بزند. هرگاه صدای زنگ را شنیدید، کارتان را متوقف کنید و یک‌ نفس عمیق بکشید. حتی این استراحت بسیار کوتاه هم توازن و تعادل برای ذهنتان به ارمغان می‌آورد.

گاهی برای دستیابی به ذهنی مثبت، ناگزیریم به تجارب تلخ گذشته برگردیم، آن‌ها را دوباره بازبینی کنیم و ببینیم چرا تمام مدت آن‌ها را با خودمان حمل کرده‌ایم. تمرین‌هایی مثل عبارات تأکیدی مثبت، برنامه‌ریزی عصبی کلامی یا NLP و تصدیق خویشتن جلوی آینه به شما در کشف و التیام این زخم‌ها کمک می‌کنند. بعلاوه این تمرین‌ها می‌توانند به شما کمک کنند برای خودتان یک سیستم باوری جدید و مثبت بسازید و در تجارب سخت پیش رو نگاه روشن‌تری داشته باشید.

هرچند بیان این کار از انجام دادنش سخت‌تر است؛ ولی یکی بهترین راه‌های مثبت اندیشی این است که زمانی مفید به انجام علایق خود اختصاص دهید. مهم نیست چه‌کاری باشد، چه مطالعه کردن باشد یا آشپزی، ورزش کردن، سینما رفتن یا گردش بیرون از شهر با دوستان؛ مهم این است که شما به آن علاقه داشته باشید. سعی کنید یک ساعت در روز از وظایف کاری و اجتماعی خود فاصله بگیرید و به کاری بپردازید که به شما احساس شادی واقعی می‌دهد.