منتقدان: ادعای اپل مبنی بر زیانده بودن تعمیرات، مضحک و نادرست است
مدافعان قانون حق تعمیر، ادعای شرکت اپل در خصوص زیانده بودن تعمیر محصولات این شرکت را مضحک و نادرست میدانند.
قانون حق تعمیر، قانونی است که به مصرفکنندگان اجازه میدهد شخصا برای تعمیر یا اصلاح لوازم و دستگاههای خود اقدام کنند؛ درحالیکه شرکتهای تولید کننده، خریداران را تنها ملزم به استفاده از سرویسهایی میکنند که سازنده تأیید یا معرفی کرده است.
بهتازگی کمیتهی قضایی وابسته به کنگره، اجبار مشتریان اپل به تعمیر محصولات این شرکت تنها در تعمیرگاههای مجاز آن را انحصارطلبی و مغایر با قوانین رقابتی دانسته بود و اپل، در پاسخ به تحقیقات این کمیته ادعا کرد که نهتنها با ارائهی خدمات تعمیر محصولات به کاربران، سودی کسب نمیکند، بلکه متحمل ضرر مالی هم میشود.
اپل همیشه و مصرانه، نظارت خود بر فرایند تعمیر محصولاتش را به دلایلی چون ایمن و قابل اعتماد بودن شیوه تعمیر خود، ربط داده است. این در حالی است که مخالفان معتقدند این شرکت عامدانه از تعمیر محصولات اپل در تعمیرگاههای متفرقه و کم هزینهتر ممانعت میکند تا مشتریان مجبور به استفاده از خدمات فروشگاههای اپل استور باشند.
در مقابل این انتقادات اپل در دفاعیات خود اظهار داشت:
هدف اصلی ما این است که مشتریان اپل به تعمیراتی ایمن و قابل اطمینان دسترسی داشته باشند؛ چه این تعمیرات توسط خود شرکت انجام شود و چه در تعمیرگاههای مجازی که مورد تأیید ما است. ما زمان و هزینه بسیاری برای ساخت محصولات خود صرف میکنیم و این دستگاهها با وجود اینکه بسیار کاربرپسند هستند، از نظر فنی ماشینهایی پیچیده محسوب میشوند. بنابراین برای رسیدن به هدفی که داریم یعنی ایمن و قابل اطمینان بودن تعمیرات، فاکتورهای بسیاری باید در نظر گرفته شوند. قطعات اصلی اپل مطابق با استانداردهای کیفیت و کارایی این شرکت طراحی، کنترل و تولید شدهاند و اگر مشتریان ما قصد تعمیر دستگاهی را دارند، بسیار اهمیت دارد که این تعمیرات توسط تکنیسینهای مورد تأیید (افرادی که دوره آموزشی خدمات اپل را گذراندهاند) و با بهرهگیری از ابزار و قطعات اصلی اپل انجام شوند. اگر تعمیر این محصولات توسط تکنیسینهای تعلیم دیده صورت نگیرد، رعایت نشدن روندهای صحیح ایمنی و تعمیر ممکن است به عملکرد نادرست دستگاه، مشکلات کیفی و بروز حادثه، منجر شود. بهعلاوه اگر تعمیر به شیوه اصولی انجام نگیرد، لقی قطعات تعمیر شده ممکن است باعث گرم شدن بیش از حد دستگاه یاخرابی بخشهایی مانند باتری شود و حتی ممکن است موجب وارد شدن آسیب به کاربران باشد و به همین دلیل ما معتقدیم که تعمیرگاهها، حتما باید در نحوه استفاده از قطعات یدکی و کتابهای راهنمای تعمیرات، آموزش ببینند. ما تلاش میکنیم تعداد تعمیرگاههای مجاز خود را افزایش دهیم و اولویت همیشگی ما، ایمنی و قابل اطمینان بودن است.
همچنین این شرکت در پاسخ به این سؤال که (اپل از تعمیر محصولاتش چه میزان درآمد داشته است؟) به زیان ناشی از هزینه تعمیرات اشاره کرد و گفت: «از سال ۲۰۰۹ تا امروز، هزینههای مربوط به تعمیرات محصول، بیشتر از درآمد آن بوده است.»
این ادعا تنها در صورتی میتواند درست باشد که اپل تمامی تعمیرات را شامل وارانتی بداند و هزینهای از این بابت دریافت نکند. در صورتیکه تعویض قطعات و بهخصوص سیاستهای اپل کِر (Apple Care) بسیار درآمدزا هستند. این دیدگاه سریعا توسط متیو گالت از وبسایت مادربرد به این شکل بازتاب پیدا کرد:
متیو گالت: این ادعای اپل، بیارزش و توهین به شعور مخاطب استاین ادعا که تصور کنیم اپل برای تعمیر محصولاتش ضرر میکند، بی ارزش و توهین به شعور مخاطب است. پاسخ اپل بسیار ابهام آمیز است؛ چراکه در خلال این سالها، اپل برای تعمیر محصولات معیوب خود، برنامههای تعمیراتی بسیاری معرفی کرده است. نمونه بارز آن دستگاههای مک بوک و مک بوک پرو اپل است که به دلیل طراحی صفحه کلیدی غیرقابل تعمیر، بسیار راحت و حتی هنگام استفاده معمولی میشکستند. اگر وارانتی تعمیرات بهدرستی اجرا میشد، اپل باید نیمی از این لپتاپها را به رایگان تعویض میکرد؛ درحالیکه اپل به شیوه استاندارد فروشندگان معمولی، تنها کلیدهای آسیبدیده را تعویض کرده است. بنابراین به عقیده من، ادعای اپل تنها گمراه کردن افکار عمومی و کنگره است.
گای گوردون برن مدیر اجرایی سازمان تجارت repair. org نیز با این نظر موافق است و میگوید:
هزاران و چه بسا دهها هزار کسبوکار کوچک تعمیراتی وجود دارند که از راه تعمیر تلفنهای همراه گذران زندگی میکنند و حتی به قطعات و ابزارهای ارزانقیمت هم دسترسی ندارند. اظهارات اپل بیشتر شبیه شوخی است.
نیتن پراکتور از فعالان قانون حق تعمیر نیز آشکارا بحث ایمن بودن تعمیرات توسط اپل را رد کرد و گفت:
نیتن پراکتور: اپل قصد دارد به مشتریانش بقبولاند که اگر انحصاری وجود دارد، به نفع شما است
این ادعا مضحک است. اپل مدعی است که برای تعمیرات قابل اطمینان، به قطعاتی خاص و اطلاعاتی ضروری نیاز است تا بتواند قطعات و اطلاعات مربوط به تعمیر را در انحصار خود نگاه دارد. آنها میخواهند به مشتریان خود و دولت فدرال اینطور بقبولانند که اگر در این میان، انحصاری هم وجود دارد، انحصار بدی نیست و به نفع همه ماست.
گای گوردون برن ضمن تأیید این موضوع میافزاید :
[در این سالها] ما مطابق با قوانین، صدها باتری و صفحهنمایش تعویض کردهایم و اپل تنها دست روی دست گذاشت و تماشا کرد. قرار نیست که موشک به هوا بفرستیم. [تعویض قطعه کار سادهای است]
درحالیکه اپل مدعی شده است که مصرفکنندگان خود را از سپردن تعمیرات به افراد متفرقه منع نمیکند؛ متیو گالت این اظهارنظر را دروغی آشکار میداند و میگوید:
اپل دو بار سیستمعامل iOS را بهروزرسانی کرد تا عمدا قابلیت لمس صفحهنمایشهایی که توسط تعمیرکارهای متفرقه تعمیر میشوند، از کار بیافتد و تمامی افرادی که تعمیر صفحهنمایش شکستهی گوشی را خودشان انجام داده بودند یا به افرادی غیر از تعمیرگاههای مورد تأیید اپل سپردند، بعد از بهروزرسانی iOS دریافتند که گوشی آنها، کار نمیکند. مشکل به قدری حاد بود که برخی تعمیرگاهها، تعمیر آیفون را متوقف کردند و بعضی نیز ناچار شدند که پول مشتریان را پس بدهند. حتی گوشیهای آیفون و آیفون پرو ۱۱ بهصورت مداوم پیامی را به کاربران نشان میداد با این مضمون: صفحهنمایش شما، اصلی و تأیید شده نیست.
با این اوصاف بهنظر میرسد تنها راه برون رفت از این ماجرا، اجرای صحیح قانون حق تعمیر باشد؛ هرچند که ممکن است این به مذاق شرکتها و تولیدکنندگان بزرگ خوش نیاید.