تحقیقات جدید تاثیر منفی امواج حاصل از ابزارهای الکترونیک بر پرندگان را تایید کرد
از نخستین سالهای دههی 50 میلادی، دانشمندان دریافتند که کرهی زمین دارای ویژگیهایی است که میتوان با استفاده از آنها به شناسایی جهات در کرهی زمین پرداخت. این دانشمندان ویژگی مورد نظر را مگنتوسپشن نامیدند که میتوان با استفاده از آن در نبود سایر امکانات برای جهتیابی از جمله آفتاب، ماه و ستارگان براحتی جهتها را شناسایی کرده و در نتیجه با استفاده از آن مسیر خود را یافت. دانشمندان با اطلاع از چنین دانستههایی، آزمایشهای متعدی را در جهت سنجش توانایی پرندگان در جهتیابی با استفاده از این قابلیت انجام دادند. این آزمایشها مشتمل بر استفاده از پرندهی سینه سرخ و محبوس کردن وی در یک قفس با سطح مقطع دایره شکل است. در کف این قفس کاغذی با قابلیت ثبت مسیر حرکت پرنده قرار داده میشود. دانشمندان با قرار دادن این قفس در یک اتاق تاریک و فاقد پنجره و استفاده از نشانههای ثبت شده روی کاغذ، سعی در یافتن جهت حرکت پرندگان در تلاش برای فرار دارند. این آزمایش برای چندین بار انجام شده است، اما استفاده از این روش کاربردی در یافتههای محققان دانشگاه الدنبرگ نداشته است.
موریتسن و تیم تحقیقاتی وی در دانشگاه الدنبرگ در تحقیقات خود از قفس فارادی استفاده کردند. اما قفس فارادی چیست؟ این قفس از از یک پوشش رسانا یا به بیان بهتر از یک تور فلزی کشیده شده به دور قفس تشکیل شده است. در صورت قرار گرفتن این قفس در یک میدان الکتریکی، ذرات با داشتن بار منفی و مثبت به طرفین کشیده شده و درون قفس از نظر میدانهای الکتریکی خنثی میشود. لازمبهذکر است که با بکارگرفتن چنین سازوکاری، میدان مغناطیسی زمین تحت تاثیر قرار نگرفته و پرندگان درون قفس همچنان میتوانند میدان مغناطیسی کرهی زمین را احساس کنند، چراکه قطبنما در این حالت در داخل قفس به درستی کار میکند.
موریتسن این آزمایش را برای هفت سال متوالی انجام داده است. وی با استفاده از چندین گروه دانشجویی و انجام آزمایشات کور با استفاده از این دانشجویان در سالهای متوالی به این نتیجه رسیده است که پرندگان امواجی با فرکانس 5 کیلوهرتز تا ۲ مگاهرتزی را متوجه شده و به آن واکنش نشان میدهند. این فرکانس برای ارسال امواج در طول موج AM استفاده شده و همچنین میتواند منشعب از ابزارهای آزمایشگاهی ایزوله نشده در دانشگاه باشد. وی با انتقال قفسها به محیط بیرون دانشگاه و آزمایش آن در فضای باز، به این نتیجه رسیده است که پرندگان در محیط باز و بهدور از وجود امواج مزاحم در داخل قفس، توانایی خود در یافتن مسیر را بازیافتهاند.
موریتسن این آزمایش را برای بارهای متوالی به انجام رسانده است که در حالت اتصال قفس به زمین و بدن اتصال به زمین انجام گرفته است. همانطور که در تصویر زیر نیز ملاحظه میکنید، دایرههای آبی رنگ مربوط به تجمع پرندگان در زمانی است که قفس به زمین وصل بوده و تمامی بارهای الکتریکی آن تخلیه شده است و در واقع هیچ موجی پرندگان را تحت تاثیر قرار نمیدهد، اما دایرههای قرمز رنگ نمایانگر حالتی است که قفس به زمین وصل نیست، همانطور که در این تصاویر نیز ملاحظه میکنید، پرندگان در تصویر قرمز رنگ قادر نیتند تا شمال جغرافیایی را بهراحتی پیدا کنند و پراکندگی در جهات وجود دارد، در حالی که در دایرههای آبی رنگ، اغلب پرندگان روبه سوی شمال دارند.
اما چگونه امواج منتشر شده از ابزارهای الکترونیکی ساخت بشر میتواند منجر به اختلال در جهتیابی پرندگان شود؟ آیا پرندگان قادر به تشخیص این امواج نیستند یا انتشار این امواج منجر به اختلال در محاسبات آنها در جهات میشود؟ در مقالهی آتی به بررسی علل این اختلال خواهیم پرداخت. با زومیت همراه باشید.