کنترل پهپادها با قدرت ذهن
تصور کنید افراد مختلف با استفاده از یک رابط مغز به کامپیوتر، قادر باشند هواپیماهای بدون سرنشین را به پرواز در بیاورند و حتی آن را به طور کامل کنترل کنند. تصور چنین فناوری، خیالی به نظر می‌رسد اما امروزه پروژه‌ی "پرواز مغز" آن را به واقعیت تبدیل کرده است.
تاکنون آزمایشات گوناگونی در خصوص پهپادهایی که با ذهن انسان کنترل می شوند انجام گرفته است. شرکت‌های مختلفی در سراسر دنیا روی این فناوری جدید و جالب کار و تحقیق می‌کنند. اما شرکت تِک اِوِر به همراه یک تیم تحقیقاتی اروپایی در حال انجام تحقیقات وسیع‌تری در این زمینه هستند. هسته‌ی اصلی این پژوهش شامل چهار سازمان بزرگ است که در پیشبرد این فناوری همکاری بسیار نزدیکی با هم دارند؛ شرکت تِک اِوِر در کشور پرتغال به عنوان هماهنگ کننده اصلی پروژه، بنیاد چامپالیماد در پرتغال، موسسه‌ی علوم ایگل در هلند و دانشگاه فنی مونیخ در آلمان.
نام این پروژه‌ی مشترک که از فعالیت ذهنی شما برای کنترل و خلبانی هواپیماهای بدون سرنشین استفاده می‌کند "پرواز مغز" نام دارد. به گفته محققان، نتایج جدید آزمایش‌های مختلف این پروژه رویایی، بسیار امیدوار کننده است و این پروژه را از یک پروژه‌ی علمی تخیلی به یک پروژه‌ی عملی نزدیک کرده است.
اجازه دهید نگاه نزدیکتری به این پروژه‌ی جالب بیاندازیم و جنبه‌های کاری مختلف آن را مورد بررسی بیشتری قرار دهیم.
مبنای کاری این پروژه در اصل تعامل بین مغز انسان و پهپاد است به این شکل که در این روش امواج مغزی انسان توسط سیستم سطح بالایی که کارکرد غیرتهاجمی دارد، اندازه‌گیری می‌شود و سپس با استفاده از الگوریتم خاصی این سیگنال‌ها به دستورات کنترل پهپادها تبدیل می‌شود. اپراتور پهپاد که وظیفه‌ی کنترل پهپاد را بر عهده دارد، این اعمال را بوسیله‌ی پوشیدن کلاه خاصی که امواج مغزی را اندازه‌گیری می‌کند، انجام می‌هد. شرکت تِک اِوِر امیدوار است که با این فناوری رویکرد حمل و نقل هوایی را تغییر دهد.
ریکاردو مندز- مسئول ارشد این پروژه در خصوص آزمایشات اخیر می‌گوید:
شبیه سازی‌های مختلف این پروژه، نتایج کاملا موفقیت آمیزی داشته است و ما در حال آماده شدن برای قدم بعدی هستیم و قصد داریم تست‌های پرواز واقعی را در این زمینه انجام دهیم.این پروژه‌ی شگفت انگیز دارای بازدهی بالایی است و تاثیرات آن بر زندگی بشر بسیار زیاد است. پروژه‌ی پرواز مغز، نتایج خوبی تاکنون داشته است ولی برای رسیدن به هدف خود نیازمند بلوغ تکنولوژی بیشتری است. ما براین باور هستیم که پروژه‌ی پرواز مغز، گام بزرگی در زمینه‌ی هوانوردی، توانمندسازی خلبانان و انجام ماموریت‌های خطرناک محسوب می‌شود. هدف ما پیشرفت این تکنولوژی و ارائه‌ی آن به بازار است تا همه از محصولات جدید این حوزه بهره‌مند شوند.
پروژه‌ی پرواز مغز با استفاده از یک رویکرد چند رشته‌ای و ترکیب مهندسی سیستم‌های هوانوردی با پژوهش‌های علم اعصاب به وجود آمده است. بنابراین محققان زیادی از رشته‌های مختلف در پیشبرد این فناوری همکاری می‌کنند.
گام نهایی این پروژه اثبات کارکرد روش کنترل ذهن برای هواپیماهای بدون سرنشین در پروازهای واقعی است. هر چند فعلا تفکری مبنی بر پرواز هواپیماهای بزرگتر از یک پهپاد را با این تکنولوژی نمی‌توان متصور شد. اما با توسعه‌ی این تکنولوژی در آینده و بوجود آمدن قوانینی که هواپیماهای کنترل شونده توسط ذهن را پوشش می‌دهند، از آن می‌توان به عنوان روشی برای کمک به کنترل هواپیماهای سرنشین‌دار و بدون سرنشین استفاده کرد که کمک بزرگی برای همه‌ی خلبانان از جمله خلبانان هواپیماهای سبک و هواپیماهای تجاری خواهد بود. امید می‌رود با استفاده از این روش همه‌ی افراد همانند راه رفتن و دویدن، قادر به خلبانی هواپیما نیز باشند. این روش همچنین حجم کاری خلبانان را کاهش می‌دهد و به آن‌ها امکان می‌دهد که به فعالیت‌های پیچیده‌تر و وظایف سطح بالاتری مانند ناوبری هواپیما بپردازند.
نگرانی‌هایی نیز در خصوص سقوط پهپاد به دلایل حواس‌پرتی یا آسیب‌های روانی مانند تشنج وجود دارد. اما این خطرات توسط الگوریتم‌های خاصی که برای جلوگیری از رخدادهای ناگهانی و ناگوار پیش بینی و طراحی شده اند، رفع می‌شود.
علاوه بر کاربردهای ذکر شده، یکی از کاربردهای مهم این تکنولوژی، استفاده از آن در پروتزهای پیشرفته است. این فناوری به افراد با معلولیت‌های شدید جسمی این امکان را می‌دهد که به آسانی به تعامل با محیط اطراف خود بپردازند. کاربرد دیگر این فناوری در کنترل سیستم‌های پیچیده مانند اتومبیل، قایق، قطار و هر سیستم دیگری است که ترکیبی از تعاملات فیزیکی با محیط را برای کنترل کردن نیاز دارد. اما به نظر می‌رسد برای انجام چنین فعالیت‌هایی در نهایت باید یک کلاه یا یک چیز پوشیدنی مزاحم را روی سر خود تحمل کنید!
نظر شما درخصوص این فناوری چیست؟ این فناوری چه کاربردهای دیگری می‌تواند داشته باشد؟