تکنولوژی نوینی که برای سرعت بخشیدن به تعیین قدمت آثار باستانی به کمک باستان شناسان آمده است

اُبسیدین یا شیشه ولکانیکی که به طور طبیعی در مواد آتشفشانی وجود دارد ماده‌ای است یکنواخت و سخت که لبه‌های شکسته شده آن از هر چاقوی جراحی تیزتر است. این ویژگی‌ها اُبسیدین را به ماده خام مناسبی برای تولید ابزارآلات سنگی که انسان در طول تاریخ ساخته، مبدل کرده است. اولین وسائل ساخته شده با این ماده که در شرق آفریقا یافت شده‌اند متعلق به دو میلیون سال قبل بوده‌اند. چاقوهای ساخته شده با این ماده امروزه هم‌چنان در روش‌های پیچیده پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ساختار شیمیایی این ماده در هر آتشفشانی با آتشفشان دیگر متفاوت است. این خصوصیت به پژوهشگران اجازه می‌دهد ابزار ساخته شده با اُبسیدین را با آتشفشانی که ماده خام آن‌را فراهم کرده انطباق دهند.

این آزمایشات شیمیایی اغلب در آزمایشگاه‌های ویژه تحلیلی و حتی در رآکتورهای هسته‌ای صورت می‌گیرد و ممکن است نتیجه آن ماه‌ها یا سال‌ها پس از حفاری مشخص شود.

روش جدید شامل تکنیک تجزیه‌ای با عنوان اشعه ایکس فلوئورسنس قابل حمل است. ابزاری که در این روش استفاده می‌شود از نظر اندازه، شکل و وزن شبیه به یک مته بدون سیم است. قابل حمل بودن این ابزار به باستان شناسان این اجازه را می‌دهد که قدمت اشیاء را در همان محل حفاری مشخص کنند و دیگر نیازی به ارسال آن‌ها به آزمایشگاه‌های دوردست نباشد. این روش که باعث صرفه جویی قابل ملاحظه در زمان و نیز سرمایه می‌شود اولین بار در تحقیقات مربوط به ابزار آلات ساخته شده توسط انسان نخستین شامل نئوتاندرتال و هومو ارکتوس مورد استفاده قرار گرفت.

دکتر الی فرام از دپارتمان باستان شناسی دانشگاه شفیلد توضیح می‌دهد: «در طول 50 سال اخیر آزمایشات مربوط به تعیین قدمت اُبسیدین با کمک تجزیه تحلیل شیمیایی صورت می‌گرفت و زمان صرف شده برای تعیین قدمت هر ابزار حدود 5 دقیقه بود. البته آزمایشگاه مورد استفاده نیز از مکان حفاری مجزا بوده و مسافت زیادی با آن داشت. اما در حال حاضر ما قادریم وسایل مورد نیاز خود را مستقیما به مکان حفاری بیاوریم در نتیجه می‌توانیم قدمت اشیاء را به سرعت و در همان محل حفاری مشخص کنیم و دیگر نیازی به ماه‌ها انتظار برای دریافت نتیجه نیست. تمام بررسی‌ها در 10 ثانیه انجام شده، نتیجه نهایی مشخص می‌شود.»

دکتر فرام در ادامه می‌افزاید: «ما تحقیقات را در ارمنستان دنبال کردیم. جایی که از نظر چشم انداز فرهنگی و نیز منابع طبیعی ابسیدین در جهان بی‌نظیر است.»

تحقیقات بعدی دکتر فرام در زمینه قدمت آثار در منطقه‌ای در سوریه انجام شد. پیش از آنکه درگیری‌های این کشور فراگیر شود و آثار ارزشمند این کشور را در معرض نابودی قرار دهد.

فرام می‌گوید: «در طی این تحقیقات ما از امور کلی صرفنظر کردیم. اما دو هدف اصلی را مد نظر قرار دادیم. اول اینکه در جایی کار کنیم که قبلا قادر به کار نبودیم و دیگر اینکه در پاسخ به پرسش‌های مطرح شده جوابی بدهیم که قبلا قادر به دادنش نبودیم. اینجا در شفیلد شما وارد قلمرو روپوش‌های آزمایشگاهی و چکمه‌های گلی شده‌اید. جایی که ما در حال انجام آنالیزهای شیمیایی هستیم و بهتر از باستان‌شناسان و متخصصین حاضر در محل اکتشاف به نتیجه می‌رسیم.