۲۳ آبان: کشف سدنا ۹۰۳۷۷ دورترین عضو شناسایی شده منظومه شمسی

۱۱ سال پیش در چنین روزی یعنی ۱۴ نووامبر سال ۲۰۰۳ سه دانشمند و اخترشناس به نام‌های مایک براون، چاد توریجلو و رابینو ویتزو موفق به کشف دورترین عضو منظومه شمسی شدند.

سدنا به دلیل موقعیتی که دارد در سیستم منظومه شمسی در گروه اجسام فرانپتونی قرار می‌گیرد. فرانپتونی‌ها اجسامی هستند که در مدارهای دورتر از فاصلهٔ میانگین نپتون تا خورشید به دور خورشید در حال گردش هستند. نخستین جسم فرانپتونی کشف‌شده، پلوتو بود که در سال ۱۹۳۰ کشف شد. تاکنون بیش از ۱۲۰۰ جسم فرانپتونی کشف شده‌ است که در میان ان‌ها سدنا دورترین جسم شناسایی شده است. حداکثر فاصله سدنا از خورشید حدود 937 واحد نجومی و حداقل فاصله آن حدود ۷۶ واحد نجومی است برای درک واحد نجومی در اخترشناسی توجه داشته باشید که هر واحد نجومی برابر است با فاصله کره زمین از خورشید و در حدود ۱۴۹٫۵۹۷٫۸۷۰ کیلومتر است. حال فاصله سدنا از خورشید در بیشترین فاصله خود به ۹۳۷ برابر این مقدارمیرسد.

کشیدگی مدار سدنا شگفتی ستاره شناسان را برانگیخته است. این جرم در هر ۱۱٫۴۰۰ سال تنها یکبار به دور خورشید می‌گردد. دانشمندان پیش بینی کرده‌اند که در ۲۲ سپتامبر ۲۰۷۵ میلادی سدنا به کمترین فاصله از خورشید خواهد رسید. هنوز ناسا پروژه رسمی برای مطالعه این دورترین عضو منظومه شمسی اعلام نکرده است. بعد از این تاریخ حدود ۱۲ هزار سال طول خواهد کشید تا این سیارک مجددا به نزدیکترین فاصله خود به خورشید برسد.

اندازهٔ سدنا تقریباً سه چهارم سیارهٔ پلوتو است و پس از مریخ، قرمز رنگ ترین جرم منظومه شمسی است. ستاره شناسان قطر سدنا را بین ۱۲۸۰ تا ۱۷۶۰ کیلومتر برآورد می‌کنند. سدنا همچنین بزرگترین جرم کشف شده در منظومه شمسی پس از کشف پلوتو در سال ۱۳۰۸ خورشیدی است. این جرم در سردترین ناحیهٔ منظومه شمسی قرار گرفته است؛ جایی که دمای آن هیچگاه بیشتر از ۲۴۰ – درجه‌ی سلسیوس نمی‌شود. سدنا همینک در صورت فلکی گاو قرار داشته و پس از سال 2040 میلادی وارد صورت فلکی شکارچی می‌شود. البته با هیچ یک از تلسکوپ‌های آماتوری نمی‌توان این جرم کم سو را مشاهده کرد.