استفاده از حشره‌‌ ای با دستکاری ژنتیکی برای کاهش جمعیت پشه‌ ناقل زیکا

نوعی پشه‌ی اصلاح شده از نظر ژنتیکی وجود دارد که می‌تواند برای جلوگیری از گسترش ویروس زیکا در فلوریدا به کار رود. این ویروس ممکن است در آینده‌ی نزدیک در این ایالت شیوع یابد و از این رو تصمیم بر آن است که اقدامات پیشگیرانه در برابر آن انجام شود. از سویی نیز سازمان غذا و داروی ایالات متحده FDA پس از تحقیق و بررسی‌های خود اعلام کرده است که حشره‌های مذکور روی محیط زیست هیچ نوع اثر چشمگیری ندارند.

این تصمیم FDA که چند روز پیش منتشر شد بدین معنی است که شرکت بیوتکنولوژی بریتانیایی اکسیتک Oxitec که وظیفه‌ی تولید حشره‌ی GMO را به عهده گرفته است، یک گام دیگر به انتشار آنها برای انجام یک آزمون میدانی در جامعه‌ی کوچکی از کی‌هون در فلوریدا نزدیک‌تر شده است.

 این شرکت نوعی حشره اصلاح شده ژنتیکی موسوم به پشه‌ی آئدس اجیپتی (Aedes aegypti) ایجاد کرده است. در واقع این حشرات همان حشراتی هستند که ویروس زیکا را انتقال می‌دهند. تنوع GMO در صفات ژنتیکی به فرزندان آنها نیز منتقل شده و باعث می‌شود آنها در طبیعت خیلی زود بمیرند.

 پیشنهادی که ارایه شده بدین صورت است که ما تقریبا همه‌ی پشه‌های GMO نر را در طبیعت رها کنیم تا بتوانند با ماده‌‌های غیر GMO در طبیعت جفت‌گیری کرده و پشه‌هایی را به وجود بیاورند که به سرعت می‌میرند و در نتیجه با این فرایند کل جمعیت حشرات ناقل زیکا کاهش خواهد یافت. در آزمایش‌هایی که در گذشته توسط این کمپانی و شرکای آن منتشر شده، استفاده از  تنوع GMO باعث کاهش جمعیت پشه‌ها تا بیش از ۹۰ درصد شده بود.

 با این حال، حشرات اصلاح شده‌ی ژنتیکی، در حال حاضر در برزیل برای مبارزه با زیکا استفاده می‌شوند. اما موضوع قابل توجه این است که این حشرات را نمی‌توان برای انجام یک آزمایش در کی‌هون بدون دریافت تایید از انجمن کنترل حشرات فلوریدا در طبیعت رها کرد.

 مدیر اجرایی هیئت مدیره این مرکز، مایکل دویل بیانیه‌ای ارایه داده و در آن تاکید کرده است که ما به کنشگرایی بیشتری در مسیر توقف پشه آئدس اجیپتی نیاز داریم. در بخشی از این گفته‌ها چنین می‌خوانیم:

 هدف نهایی ما کاهش جمعیت آئدس اجیپتی است و در این مسیر می‌خواهیم به میزانی از جمعیت این موجودات برسیم که نتوانند بیماری‌هایی مانند تب دانگ، چیکونگونیا و زیکا را منتقل کنند.

وی اشاره کرد که اگر آزمایش‌های مقیاس کوچک آنها موفقیت‌آمیز باشند، آنها به دنبال راه‌هایی برای گسترش این فناوری خواهند بود.

آئدس اجیپتی از سخت‌ترین گونه‌های پشه برای کنترل هستند و باید به دنبال فناوری‌های متفاوتی باشیم.

 چشم انداز آزادسازی پشه GMO در منطقه‌ی مورد آزمایش باعث ایجاد اعتراضاتی از سوی برخی از ساکنان کی‌هون شده است. آنها در برخی معابر و مکان‌ها علایمی را که حاکی از «عدم رضایت» ساکنان از روند پیش رو است را به نمایش گذاشته‌اند.

 در ادامه‌ی این بحث‌های عمومی و جدال‌انگیز، بیشتر اعضای انجمن کنترل حشرات فلوریدا اظهار کرده‌اند که آنها خواسته‌ی مردم را در مورد اینکه آیا از انجام این آزمایش در منطقه رضایت دارند یا خیر، دنبال خواهند کرد. آنها تصمیم دارند تا نظر عمومی مردم را در این مورد با برگزاری یک همه‌پرسی عمومی غیرالزام‌آور جویا شوند.

 یکی از ساکنان محلی که از سازماندهندگان اعتراضات علیه این آزمایش است، اظهار داشته که او از تصمیم FDA برای صدور مجوز انجام این آزمایش در کی‌هون مایوس شده است. میلا د میر (Mila de Mier) درخواست Change.org را راه‌اندازی کرده است که در طی آن بیش از ۱۶۰ هزار امضا علیه ادامه‌ی روند این آزمایش در منطقه جمع‌آوری شده است. د میر در گفتگو با شبکه‌ی خبری ABC گفت:

بسیار ناامید هستم. من باور دارم که این کار غیر مسئولانه است و آنها این تصمیم را تحت فشارهای سیاسی گرفته‌اند. با استفاده از پشه‌های GMO، سال‌ها به طول خواهد انجامید تا شاهد حتی یک تغییر ناچیز در جمعیت پشه‌ها در منطقه‌ای مانند میامی باشیم.

 اما مدیر عامل کمپانی اکسیتک، هادین پری (Hadyn Parry) اظهار داشته که از ارزیابی‌های FDA خوشنود است. وی گفته است:

 تصمیم آژانس فدرال پس از یک گذر زمانی مناسب و انجام مطالعات زیاد و بررسی‌های گسترده‌ی شواهدی گرفته شده است که ما در طی چندین سال اخیر به دست آورده بودیم.

 او اضافه کرد که وی همچنین امیدوار است، FDA صدور اجازه برای استفاده از فناوری فوق تحت برخی شرایط اضطراری را نیز در برخی مناطق درگیر با ویروس زیکا همچون پورتوریکو، مورد بررسی قرار دهد.

 در حال حاضر، تصویب سریع برای استفاده از پشه GMO امکان پذیر نیست چرا که FDA این فناوری را به عنوان یک داروی حیوانات در نظر می‌آورد تا اینکه با این فناوری به عنوان یک روش درمانی برای انسان‌ها برخورد کند؛ چیزی که در صورت تحقق می‌تواند باعث ایجاد زمینه‌ی تصویب مجوزهای‌های سریع‌تر از سوی این سازمان باشد. در پایان می‌توانید ویدیویی مرتبط با این پروژه را ببینید.