بررسی قوی ترین انفجارهای اتمی تاریخ

بعد از انجام اولین آزمایش بمب اتمی در ۱۵ جولای سال ۱۹۴۵، ۲۰۵۱ آزمایش تسلیحات هسته‌ای مختلفی در سرتاسر جهان انجام شده است. هیچ نیروی دیگری به اندازه‌ی سلاح هسته‌ای قادر نیست حد نهایت قدرت مخربی را که توسط انسان کشف شده است، در یک نقطه متمرکز کند. سلاح‌های هسته‌ای در دهه‌های بعد از انجام اولین آزمایش اتمی، روز به روز قدرتمندتر و مخرب‌تر می‌شوند.

اولین سلاح اتمی که در ۱۹۴۵ آزمایش شد، قدرتی برابر ۲۰ کیلوتن داشت، به این معنی که قدرت انفجار ناشی از آن برابر با قدرت انفجار ۲۰ هزار تن TNT بود. بعد از حدود ۲۰ سال، ایالات متحده و شوروی سابق سلاح‌های هسته‌ای با قدرت ۱۰ مگاتن، معادل ۱ میلیون تن TNT، آزمایش کردند. برای مقایسه‌ی بهتر به این نکته توجه کنید که سلاح‌های آزمایش‌شده حداقل ۵۰۰ برابر قوی‌تر از اولین بمب اتمی بودند.

برای درک اندازه‌ی بزرگ‌ترین انفجارهای اتمی تاریخ، از نقشه‌ی اتمی Alex Wellerstein استفاده کرده‌‌ایم. این نقشه به ما کمک می‌کند قدرت واقعی و خوف‌آور یک انفجار اتمی را به تصویر بکشیم. در نقشه‌های آمده در این مقاله، اولین حلقه، نشانگر کره‌ی آتش حاصل از انفجار است، دومین حلقه شعاع تشعشع را نشان می‌دهد. در شعاع صورتی‌رنگ تقریبا تمام ساختمان‌ها به‌طور کامل تخریب‌ می‌شوند و میزان تلفات به حدود ۱۰۰ درصد می‌رسد. در شعاع خاکستری‌رنگ، ساختمان‌های محکم می‌توانند در مقابل موج انفجار مقاومت کنند، اما تقریبا تمام موجودات در این ناحیه‌ی دچار آسیب شدید می‌شوند. در شعاع نارنجی‌رنگ نیز تمام افراد در معرض تشعشع، به سوختگی درجه ۳ دچار می‌شوند و مواد آتش‌زا نیز آتش می‌گیرند، به‌گونه‌ای که احتمال وقوع آتش‌سوزی‌های وسیع بسیار بالا است.

در تاریخ‌های ۲۵ آگوست و ۱۹ سپتامبر سال ۱۹۶۲ و به فاصله‌ی کمتر از یک ماه، شوروی سابق آزمایش‌های اتمی شماره‌ی ۱۵۸ و شماره‌ی ۱۶۸ را انجام داد. هر دو آزمایش در منطقه‌ی Zovaya Zemlya در روسیه انجام شد. این منطقه شامل مجمع‌الجزایری است که در شمال روسیه و در نزدیکی قطب شمال واقع شده است.

هیچ فیلم یا عکسی از این آزمایشات انتشار نیافت، اما هر دوی این سلاح‌ها دارای قدرت ۱۰مگاتن بودند. این انفجارها می‌توانستند هر آنچه در داخل ناحیه‌ی ۴.۵ کیلومترمربعی از مرکز انفجار قرار دارند، خاکستر کنند و همچنین باعث ایجاد سوختگی درجه‌ی ۳ در ناحیه‌‌ای به مساحت ۲۸۰۰ کیلومتر مربعی شوند.

در اول نوامبر سال ۱۹۵۲، ایالات متحده بمب ایوی مایک را در جزایر مارشال (Marshall Islands) آزمایش کرد. ایوی مایک اولین بمب هیدروژنی ساخته‌شده بود که دارای قدرت ۱۰.۴ مگاتن بود، یعنی ۷۰۰ برابر قوی‌تر از اولین بمب اتمی ساخته شده.

انفجار ایوی مایک به حدی قدرتمند بود که باعث از بین رفتن کامل جزیره‌ی Elugelab شد، همان جزیره‌ای که در مرکز انفجار بمب واقع شده بود. این انفجار باعث ایجاد یک دهانه‌ به عمق ۵۰ متر در این منطقه شد. ابر قارچی این انفجار بیش از ۵۰ کیلومتر ارتفاع داشت.

رومئو دومین آزمایش اتمی از سری آزمایشات کسل بود که در سال ۱۹۵۴ انجام گرفت. تمام آزمایش‌های این سری، در Bikini Atoll صورت پذیرفت. کسل رومئو سومین بمب قدرتمند از این سری با قدرت ۱۱ مگاتن بود. رومئو اولین سلاح اتمی بود که در آب‌های آزاد و روی یک قایق منفجر شد، زیرا ایالات متحده متوجه شده بود که جزایر کافی برای انجام آزمایشات اتمی وجود ندارد. انفجار این بمب می‌توانست مساحت ۴.۹ کیلومتر مربعی را با خاک یکسان کند.

در ۲۳ اکتبر ۱۹۶۱، شوروی سابق آزمایش اتمی شماره‌ی ۱۲۳ را در منطقه‌ی Novaya Zemlya انجام داد. این بمب دارای قدرت ۱۲.۵ مگاتن بود که می‌توانست باعث خاکستر شدن مساحت ۵.۴ کیلومتر مربعی شود و در ناحیه‌ای به مساحت ۳۳۵۰ کیلومتر مربع، سوختگی درجه ۳ ایجاد کند. هیچ فیلم یا عکسی از این آزمایش منتشر نشد.

در ۴ می سال ۱۹۵۴، بمب کسل یانکی، دومین بمب قدرتمند سری کسل آزمایش شد. ابن بمب اتمی قدرت ۱۳.۵ مگاتنی داشت. ۴ روز بعد از انفجار، گردوغبار رادیواکتیو آن به مکزیکوسیتی در فاصله‌ی ۱۱۳۰۰ کیلومتری رسید.

کسل براوو اولین آزمایش سری کسل بود که در ۲۸ فوریه سال ۱۹۵۴ انجام پذیرفت. انفجار این بمب اتمی، بزرگ‌ترین انفجار روی‌داده در ایالات متحده به شمار می‌رود. پیش‌بینی شده بود که قدرت براوو برابر ۶ مگاتن باشد. اما شکافت هسته‌ای روی‌داده در این آزمایش، قدرتی برابر ۱۵ مگاتن ایجاد کرد. ابر قارچی این انفجار به ارتفاع ۳۸ کیلومتر رسید.

اشتباهات محاسباتی ارتش ایالات متحده در مورد قدرت این آزمایش، باعث شد ۶۶۵ سکنه‌ی جزایر مارشال در معرض پورتوهای رادیواکتیو قرار گیرند، همچنین مسمومیت ناشی از پرتوهای رادیواکتیو باعث مرگ یک ماهیگیر ژاپنی شد که در فاصله‌ی ۱۳۰ کیلومتری محل انفجار قرار داشت.

از ۵ آگوست ۱۹۶۲ تا ۲۷ سپتامبر همان سال، شوروی سابق یک سری آزمایشات اتمی در منطقه‌ی Novaya Zemlya انجام داد. آزمایشات شماره‌های ۱۷۳، ۱۷۴ و ۱۴۷ به‌عنوان پنجمین، چهارمین و سومین آزمایشات بزرگ اتمی شناخته می‌شوند.

هر سه انفجار، نیرویی برای ۲۰ مگاتن ایجاد کردند که ۱۰۰۰ برابر قوی‌تر از بمب اتمی Trinity بود. بمبی با این قدرت می‌تواند باعث بخار شدن اشیاء در مساحت ۷.۸ کیلومترمربعی اطراف مرکز انفجار شود. هیچ فیلم یا عکسی از این آزمایش‌ها در دست نیست.

در ۲۴ دسامبر سال ۱۹۶۲، شوروی سابق آزمایش اتمی شماره‌ی ۲۱۹ را بر فراز Novaya Zemyla انجام داد. قدرت انفجاری این بمب ۲۴.۲ مگاتن بود. چنین بمبی می‌تواند باعث بخار شدن ناحیه‌ای به مساحت ۹ کیلومتر مربع شود و برای افرادی که در ناحیه‌ی ۵.۸ هزار کیلومتر مربعی هستند، سوختگی درجه ۳ ایجاد کند. هیچ عکس یا فیلمی از این انفجار نیز در دست نیست.

در ۳۰ اکتبر سال ۱۹۶۱ میلادی، شوروی سابق بزرگ‌ترین بمب اتمی ساخته‌شده را آزمایش کرد و باعث ایجاد بزرگ‌ترین انفجار ساخت دست بشر شد. این بمب ۳۰۰۰ بار قوی‌تر از بمب منفجرشده در هیروشیما بود و باعث شکسته شدن شیشه‌ها در فاصله‌ی ۹۰۰ کیلومتری شد.

نور حاصل از این انفجار از فاصله‌ی ۱۰۰۰ کیلومتری قابل دیدن بود. بمب تسار قدرتی در حدود ۵۰ تا ۵۸ مگاتن داشت. قدرت دقیق این بمب مشخص نیست، اما تقریبا دو برابر قوی‌تر از دومین بمب اتمی حاضر در این لیست است. چنین بمبی می‌تواند کره‌ی آتش به مساحت ۱۶ کیلومتر مربع ایجاد کند، همچنین افرادی که در ناحیه‌‌ای به مساحت ۱۰ هزار کیلومتر مربع اطراف مرکز انفجار هستند، دچار سوختگی درجه‌ی ۳ می‌شوند.

اولین بمب اتمی ساخته‌شده به‌مراتب ضعیف‌تر از بمب تسار بود، با این حال اندازه‌ی انفجار آن برای انسان غیرقابل‌تصور بود. طبق نقشه‌ی بمب اتمی، یک بمب با قدرت ۲۰ مگاتن می‌تواند باعث ایجاد کره‌ی آتش به شعاع ۴۰۰ متر شود و عرض کل انفجار آن چهار برابر زمین فوتبال می‌شود. چنین بمبی می‌تواند باعث انتشار امواج رادیواکتیو مرگبار تا شعاع ۱۱ کیلومتری شود و  در شعاع ۲۰ کیلومتری سوختگی درجه‌ی ۳ ایجاد کند.

اگر چنین بمبی در منهتن نیویورک منفجر شود، می‌تواند باعث مرگ ۱۵۰ هزار نفر شود. اولین بمب اتمی ساخته‌شده توسط بشر در مقابل بمب‌های امروزی بسیار کوچک به نظر می‌رسد، اما شدت تخریب آن هنوز هم غیرقابل درک است.