نکاتی برای ایجاد فرهنگ سازمانی بر اساس مسئولیت پذیری
راز کارایی بالای گروه‌هایی که نتایج متحیر‌کننده‌ای کسب کرده‌اند و حفظ سطح کارایی بالا در طی زمان طولانی، مسئولت‌پذیری است. این گروه‌ها شرایط را کنترل می‌کنند و به شغلشان می‌بالند که به آن‌ها قدرت می‌دهد و کمک می‌کند تا نتایج مثبتی در رابطه با افزایش سطح تعاون، همکاری و کار گروهی به دست بیاورند.
آن‌ها کاملا به یکدیگر اعتماد دارند، می‌دانند همین افراد متعهد هستند که ۱۰۰٪ توانشان را ارائه دهند و کاری که انجام می‌دهند برای موفق شدن ضروری است. برای به وجود آوردن مالکیت با این ویژگی‌ها در گروه و سازمانتان، باید فرهنگ مسئولیت‌پذیری ایجاد کنید و آن را در عناصر سازمانتان پرورش بدهید.
در ادامه ۱۰ نقل قول مربوط به مسئولیت‌پذیری آمده است که به شما کمک می‌کنند بهتر متوجه شوید به چه چیز‌هایی برای ایجاد این فرهنگ نیاز دارید.
کورتنی لینچ: «رهبران به وسیله‌ی توانایی‌شان در پذیرش مسئولیت به جای عیب‌جویی و مقصر دانستن دیگران، باعث ترویج مسئولیت‌پذیری می‌شوند.»
این نقل قول بیان می‌کند که مسئولیت‌پذیری از مقام‌های بالا شروع می‌شود. اگر می‌خواهید گروه مسئولیت‌پذیری داشته باشید، ابتدا خودتان باید مسئولیت‌پذیر باشید. شما باید نقش خودتان را در شکست در نظر بگیرید، نه این که تنها دیگران را مقصر بدانید. هنگامی که شما دیگران را به اشتباه مقصر می‌دانید، نه‌تنها مسئولیت‌پذیری را محدود می‌کنید بلکه آن را از بین می‌برید.
استفن آر.کاوی: «مسئولیت‌پذیری توانایی پاسخ‌گویی را پرورش می‌دهد.»
نکته‌ی جالب این نقل قول سادگی آن است. مسئولیت‌پذیری به شما این قدرت را می‌دهد تا توانایی پاسخ‌گویی در موقعیت‌های مختلف داشته باشید، روی خروجی و نتیجه تأثیر‌گذار باشید و بتوانید نتایج دلخواهتان را کسب کنید. در واقع ماهیت مسئولیت‌پذیری همین است.
مولیر: «برای این که مسئولیت‌پذیر باشیم تنها کار‌هایی که انجام می‌دهیم مهم نیستند؛ بلکه کار‌هایی که انجام نمی‌دهیم نیز مهم هستند.»
مسئولیت‌پذیری مختص به یک زمان نیست؛ بلکه اگر حقیقتا می‌خواهیم فرهنگی قوی پایه‌گذاری کنیم، نیاز داریم همیشه و در همهی جنبه‌ها آن را رعایت کنیم. به بیان دیگر باید حساب‌شده و جامع رفتار کنیم، بر راه و روشمان استوار و ثابت قدم باشیم و همهی افراد را برای مسئولیت‌پذیر بودن بر همهی وظایف ملزم کنیم. اگر مسئله‌ای کوچک را نادیده بگیرید، بعد از مدتی همهی مسائل را نادیده خواهید گرفت.
جورج واشنگتن: « عامل ۹۹ درصد از شکست‌ها افرادی هستند که عادت به بهانه‌تراشی دارند.»
همیشه می‌توانید عذر و بهانه‌ای برای توجیه اشتباهات خود پیدا کنید؛ اما افراد موفق به دنبال راهکار می‌گردند، نه عذر و بهانه. هرگاه شروع به قدم گذاشتن در راه عذر و بهانه تراشی کردید عملا شما کار را رها کرده و مسئولیت‌پذیریتان را نسبت به خروجی و نتیجه‌ی کار از دست داده‌اید.
پت سامیت: «پاسخ‌گویی برابر است با مسئولیت‌پذیری و تعهد، تعهد قوی‌ترین ابزاری است که یک تیم یا سازمان می‌تواند داشته باشد.»
زمانی که گروه مسئولیت کاری را برعهده می‌گیرد، به‌محض این‌که مسئله‌ای با مشکل روبه‌رو شود، اعضای گروه به دنبال راهکار می‌گردند و وظیفه‌ی خودشان می‌دانند که راهی پیدا کنند تا مشکل را حل کنند. آن‌ها صبر نمی‌کنند تا دیگران مشکل را حل کنند و به افرادی پویا و پیش‌قدم و خودکفا تبدیل می‌شوند. این افراد غالبا به راه حل مناسبی دست پیدا می‌کنند. با این کار در واقع میزان موفقیت افراد نیز افزایش پیدا می‌کند.
وینستون چرچیل: «مسئولیت‌پذیری بهای اعتبار به دست آوردن است.»
اگر می‌خواهید موفق شوید و بعد از آن مسئولیت‌پذیر باشید؛ تنها یک تماشاگر یا مسافر بوده‌اید و هیچ‌گاه برای نتایجی که دیگران کسب کرده‌اند اعتبار به دست نخواهید آورد. لازمه‌ی پذیرش مسئولیت، جرئت و شجاعت داشتن است؛ زیرا هم‌زمان با شانس موفقیت و افتخار، ریسک و خطر شکست خوردن نیز وجود دارد. اما خطر و ریسک نکردن برابر است با پاداش نگرفتن.
جو دامرز: «در تیم‌های خوب، مربی باعث مسئولیت‌پذیری بازیکنان می شود؛ در تیم‌های عالی بازیکنان باعث مسئولیت‌پذیری سایر بازیکنان می‌شوند.»
نکته مثبت مسئولیت‌پذیری در این است که کافی است رهبر آغاز‌کننده‌ی این چرخه باشد. هنگامی که شما شروع به نشان دادن مسئولیت‌پذیری در رفتار‌هایتان می‌کنید و آن را بخشی از فعالیت‌هایتان محسوب می‌کنید و مسئولیت‌پذیری جای خودش را در سازمانتان باز کند؛ دیگران نیز با شما همراه خواهند شد. اعضای گروه باعث مسئولیت‌پذیری یکدیگر می‌شوند و حتی این اتفاق در غیاب شما هم رخ خواهد داد. برای انجام این کار نیاز به محیطی امن دارید که در آن هر یک از کارکنان دیگری را به چالش بکشند؛ اما نیاز است این کار با پشتیبانی یکدیگر و همکاری انجام شود تا به موفقیت برسد.
شانون آلدر: «هر کسی می‌تواند مالکیت داشته باشد و ادعا کند؛ اما اعتراف کردن به‌طور کلی مقوله‌ای مجزا و جسورانه است.»
مسئولیت‌پذیری تنها در رابطه با تعهد و اجرای الزامات نیست. این مهارت مدیریتی در رابطه با پذیرش تعهد، پاسخ‌گویی در زمانی که مشکلی پیش می‌آید و پذیرش اشتباه خودتان در هنگام شکست‌ها نیز هست.
ران گاران: «تشویق به همکاری مسئولیت‌پذیری را افزایش می‌دهد که باعث افزایش اعتماد نیز می‌شود.»
همکاری، مسئولیت‌پذیری و اعتماد، ۳ عنصر کلیدی در رابطه با فرهنگ مسئولیت‌پذیری هستند. هنگامی که شما شروع به پرورش یکی از این ۳ حوزه می‌کنید، موجب پیشرفت سایر حوزه‌ها خواهد شد؛ هر‌چه این چرخه بیشتر خودش را تقویت کند کمک می‌کند تا این فرهنگ سریع‌‌تر ساخته شود.
پابیلیوس سیروس:«هرگز بیشتر از توانتان قول ندهید.»
درحالی‌که مسئولیت‌پذیری قابل ستایش است و محرک بزرگی در موفقیت سازمان به حساب می‌آید، باید اطمینان حاصل کنید که بیش از حد متعهد نمی‌شوید وبیشتر از توانایی‌تان مسئولیتی نمی‌پذیرید. افراد از کار‌های سخت نمی‌ترسند بلکه از شکست می‌ترسند. در نتیجه اگر شما هدف‌های بزرگی برای سازمان انتخاب کنیدو آن‌ها یا مسئولیتی که پذیرفته‌اند لغو می‌کنند یا در پایان شکست خواهند خورد که در هر دو صورت می‌تواند بر سطح مسئولیت‌پذیری تأثیر منفی داشته باشد. هنگامی که شروع به ساختن فرهنگ مسئولیت‌پذیری می‌کنید، به موفقیتی مشترک دست یافته‌اید که مشترک بودن آن نیز باعث پایداری‌اش خواهد شد.
ایجاد فرهنگ مسئولیت‌پذیری و تعهد، به هر کسب‌و‌کاری کمک خواهد کرد تا نتایج مثبتی به دست آورد و هر چه بیشتر در رابطه با مسئولیت‌پذیری و نحوه‌ی عملکرد و اثرات مثبت و منفی آن آشنا شوید، اجرای آن ساده‌تر خواهد شد.
