وقوع تنها یک جهش در برخی از سلول ها می‌تواند موجب سرطانی شدن آن‌ها شود

سرطان وجهه‌ی نامطلوب انتخاب طبیعی است. جهش‌ها به‌ندرت برای موجودات مفید هستند؛ ولی این را در مورد سلول‌هایی که خارج از کنترل، درون بدن رشد می‌کنند، نمی‌توان گفت. با این حال هنوز ژن های زیادی در این رابطه ناشناخته باقی مانده‌اند.  قبلا تصور می‌شد که تعداد بسیار زیادی جهش لازم است تا سرطان در بافتی از بدن آغاز شود؛ ولی دانشمندان طبق آماره‌های محکمی که علم ژنتیک با مطالعه روی انواع مختلف جهش‌های سرطانی به‌ دست آورده‌ است، ادعا می‌کنند که با اتفاق افتادن یک تا ده جهش، سلول می‌تواند از حالت طبیعی به سمت سرطانی شدن پیش رود. مطالعه‌ای در بریتانیا توسط مؤسسه‌ی Wellcome Trust Sanger به‌منظور درک اینکه دقیقا چه نوع جهش‌هایی موجب شروع سرطان می‌شوند، انجام شد و در آن بیش از ۷۶۰۰ غده‌ی سرطانی که شامل ۲۹ نوع سرطان بودند، مورد بررسی قرار گرفت. دانشمندان تفاوت‌های ژنتیکی بین بافت‌های سرطانی و سالم را در نسل‌های متفاوت افراد گونه‌های مختلف با هم مقایسه کردند.

به‌ نظر می‌رسد که در تکامل یک گونه و توسعه‌ی سرطان اشتراک وجود دارد. برای مثال هر دو نتیجه‌ی انواعی هستند که خودشان را در جمعیت، بیش از دیگران تکثیر می‌کنند. اما نتیجه‌ی مطالعه، یک تفاوت مهم را در این میان خاطرنشان می‌سازد. برای افراد در هر گونه‌ی خاص جهش‌هایی که موجب نوعی تغییر فیزیکی می‌شوند، نسبتا خنثی یا مشکل‌ساز هستند و در برخی از فرآیندهای زیستی اختلال ایجاد می‌کنند. این نوع از انتخاب طبیعی منفی به این معنا است که جهش‌ها اغلب نامطلوبند و بنابراین به‌سمتی هدایت می‌شوند که از جامعه حذف شوند.

از سوی دیگر، سلول‌های بدن جهش‌هایی که ظاهرا ضرری ندارند، تحمل می‌کنند و در صورتی‌که جهش در سلول‌های جنسی باشد، به نسل‌های بعد هم منتقل می‌شود. نتیجه‌ی این امر آن است که تعادل کلی جهش در بدن به‌سمت انتخاب مثبت باشد و این نوع جهش‌ها در سلول‌ها تجمع پیدا کنند.

دانشمندان در مورد چگونگی تکامل سرطان دانش زیادی دارند و از نقش‌های بسیاری از ژن‌های خاص در این زمینه نیز آگاهند؛ ولی هنوز در مورد عمل ترکیبی آنکوژن‌ها و ژن‌های سرکوب‌‎کننده‌ی غدد سرطانی دانش کافی حاصل نشده است.

در تحقیقات سرطان که از دهه‌ی ۱۹۵۰ آغاز شده، همواره یک سؤال اساسی مطرح بوده است: برای تبدیل یک سلول طبیعی به یک سلول سرطانی چند جهش لازم است؟ محققان با مطالعه‌ی سرطان در سنین مختلف استدلال می‌کنند که بعضی از غدد سرطانی چندین سال زمان نیاز دارند تا جهش‌ها به اندازه کافی پدیدار شوند. این اولین بار است که در این زمینه اعداد دقیقی گزارش شده و مقادیر برخی از این اعداد به‌صورت تکان‌دهنده ای پایین است. به‌عنوان مثال، در این مطالعه گزارش شده که برای آغاز سرطان کبد تقریبا چهار جهش کافی است. این مقدار در مورد سرطان روده بزرگ حدود ۱۰ جهش است. تنها یک جهش می‌تواند موجب آغاز سرطان تیروئید شود. با این فهرست‌بندی ژن‌ها دانشمندان می‌توانند نتیجه‌گیری کنند که تا به دست آوردن فهرست کاملی از ژن‌های مسبب سرطان چقدر فاصله دارند و باید به چه مطالعاتی بپردازند. اینیگو مارتین‌کورنا  از پژوهشگران این مؤسسه، می‌گوید:

حدود نیمی از جهش‌های کلیدی که باعث سرطان می‌شوند در ژن‌هایی وجود دارند که هنوز به عنوان ژن‌ سرطانی شناسایی نشده‌اند. در حال حاضر در مورد ژن‌های مهم دخیل در سرطان، دانش زیادی در اختیار است؛ اما ژن‌های بیشتری وجود دارد که هنوز کشف نشده‌اند.

خوشبختانه پژوهش‌هایی مانند این مطالعه، راهنمای خوبی برای رفتن به مسیر یافتن این ژن‌ها هستند.

دستاوردهای این مطالعه در ژورنال cell منتشر شده است.