در مورد مصرف انرژی بالای بیت کوین چه کاری می‌توانیم بکنیم؟
بیتکوین اخیرا به دو دلیل تبدیل به سر تیتر اخبار شده است. دلیل اول اینکه بیتکوین در حال تبدیل شدن به باارزش‌ترین ارز رمزپایه با ارزش ۱۷ هزار دلار (در زمان نوشتن این مطلب) می‌شود و بعضی از سرمایه‌گذاران به‌دلیل سرمایه‌گذاری روی این ارز ثروتمند شده‌اند و دوم اینکه به نظر می‌رسد بیتکوین بسیار انرژی‌بر است. یک برآورد گسترده می‌گوید آن انرژی که استخراج یا ماینینگ این ارز رمزپایه مصرف می‌کند از کل مصرف انرژی کشور ایرلند بیشتر است.
مقاله مرتبط: اصطلاحات ارز دیجیتال
برآورد دیگری نیز پیش‌بینی کرد که این ارز رمزپایه در تابستان ۲۰۱۹ به اندازه‌ی کل آمریکا انرژی مصرف خواهد کرد. درست خواندید: به اندازه‌ی کل آمریکا. از سویی این اندازه از مصرف انرژی مربوط به ارزی می‌شود که زیاد مفید نیست و قطعا محسوس هم نیست. شما نمی‌توانید بیتکوین را در جیب خود بگذارید و آن را مانند دلار و سنت خرج کنید، حتی اگر این بیتکوین در حال حاضر جزو سرمایه‌گذاری‌های بزرگ باشد. اکثر بیت‌کوین‌های موجود در حال حاضر به‌عنوان یک دارایی تجاری معامله می‌شوند و این‌گونه نیست که در مغازه‌ها، فروشگاه‌ها یا وب‌سایت‌ها، در ازای کالا یا خدمات خرج شوند.
با توجه به گفته‌های بالا این پرسش‌ها مطرح می‌شود: آیا بیتکوین واقعا از این همه انرژی استفاده می‌کند؟ آیا این ارز رمزپایه و سایر ارزهای رمزپایه در آینده نیز به چنین مقداری از انرژی نیاز خواهند داشت؟ آیا این مقدار از انرژی مصرفی واقعا از نظر اجتماعی ارزش دارد؟ آیا بیتکوین می‌تواند این حجم از انرژی را در عصر تغییرات اقلیمی و کاهش منابع انرژی اصلی توجیه کند؟
بیتکوین توسط دولت‌ها یا بانک‌ها مطرح نشده است، بلکه توسط شبکهی غیرمتمرکزی از ماینرهایی که روزانه حدود ۳۵۰۰ واحد جدید را به‌وجود می‌آورند ساخته شده است. این ماینرها نقشی اساسی در اعتبار دادن به معاملات بین افراد شرکت‌‌کننده در شبکه ایفا می‌کنند. آن‌ها به این شبکه اجازه می‌دهند تا بدون یک قدرت هماهنگ‌کننده مثل بانک مرکزی، کارهای خود را انجام دهد و کار کند. البته این غیرمتمرکز بودن زیاد هم خوب نیست. ماینرها برای اعتبار دادن به معاملات، برای زنجیره‌‌ی بلوکی بیتکوین با یکدیگر رقابت می‌کنند. آن‌ها باید در این رقابت، پازل‌های ریاضی پیچیده‌ای را حل کنند که این کار نیازمند پردازش کامپیوترهای زیادی است و شبیه به یک قرعه‌کشی بزرگ است. سیستم‌های ماینینگ با میلیون‌ها ترکیب از حروف و اعداد و ارقام برای یافتن برگ برنده و گرفتن پاداش خود، سروکار دارند.
هر قدر که قیمت بیتکوین بالا می‌رود، به‌همان اندازه هم انگیزه برای ماینینگ بیتکوین بالا می‌رود
هر قدر که قیمت بیتکوین بالا می‌رود، به‌همان اندازه هم انگیزه برای ماینینگ بیتکوین بالا می‌رود. نرخ هش یا هش‌ریت (یک مقیاس برای فعالیت محاسباتی) برای شبکه، هم‌راستا با قیمت بازار بیتکوین رشد کرده است. علاوه بر این، ماینرها همیشه می‌خواهند از ارزان‌ترین نیروی ممکن استفاده کنند. هزینه‌ی این نیرو، بیشترین هزینه در کسب‌وکار آنهاست؛ هر سنت اضافه‌ای که آن‌ها برای دادن الکتریسیته به دستگاه‌هایشان خرج می‌کنند، از سود بالقوه آن‌ها می‌کاهد. طبق یک مطالعه، نیمی از استخرهای استخراج ماینینگ دنیا (بانک‌های عظیم کامپیوترهای خاص در انبارها) در کشور چین هستند. چین برای تولید برق از مقدار زیادی زغال سنگ استفاده می‌کند و باعث افزایش مقدار کربن می‌شود. این افزایش کربن به‌دلیل بیتکوین است.
ما به‌دلیل محرمانه بودن ساختار داخلی شبکهی بیتکوین، نمی‌دانیم که چه تعداد از افراد در آن به کار ماینینگ مشغول هستند و همچنین میزان بازده تجهیزاتی را که آن‌ها از آن استفاده می‌کنند نیز نمی‌دانیم. برآورد اینکه این اندازه معادل اندازه کشور ایرلند است، از سایتی به نام دیجی‌کونومیست به‌دست آمده است و این سایت حدس می‌زند که ماینرها ۶۰ درصد سود حاصل از ماینینگ را صرف انرژی می‌کنند. اما طبق یک برآورد دیگر از طرف مارک بیوند (کارآفرینی در زمینه رمزنگاری)، مقدار مصرف انرژی حقیقی شبکهی بیتکوین چیزی حدود پنج برابر کمتر از گزارش دیجی‌کونومیست است. علت چنین باوری هم این است که مارک بیوند فکر می‌کند ماینرها از تجهیزات به‌مراتب بهتری نسبت به آن چیزی که در برآورد دیجی‌کونومیست آمده است، استفاده می‌کنند. بیوند مصرف برق واقعی را برابر با یک فصل تعطیل با روشنایی تزئینی برآورد می‌کند. البته این مقدار هم بسیار زیاد است، ولی به بزرگی یک کشور متوسط (از نظر اندازه) اروپایی مثل ایرلند نمی‌رسد.
ما چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟
یک راه‌حل این است که برای بهره‌گیری از انرژی‌ها، از شیوه‌ی پاک‌تری استفاده کنیم، مخصوصا نوعی از انرژی که اگر از آن استفاده نکنیم، هدر خواهد رفت.
هیدروماینر در رشته‌کوه‌های آلپ اتریش، در حال اجاره یا خرید ایستگاه‌های برق آبی و پر کردن آن‌ها با دستگاه‌های ماینینگ است. مایکل مارکوویچی، یک سرمایه‌گذار در این استارتاپ می‌گوید تنها ۳۰ متر مربع از تجهیزات ماینینگ بیتکوین می‌تواند به‌آسانی از ۵۰۰ کیلووات انرژی مداوم استفاده کند که معادل ۱۴۲ تهویه‌ی مرکزی است. اما او گفت:
انرژی و تأثیرات انتشار استارتاپ بسیار ناچیز است. این توان به‌دست آمده از آب وارد شبکه‌های خانگی و تجاری نمی‌شود و اگر از آن استفاده نشود هدر می‌رود.
سوزاندن زباله برای تولید توان برای ماینینگ ایده‌ی دیگری است. ماینینگ آمریکایی استاندارد (یک ماینر دیگر) با متخصصان PRTI برای تبدیل انرژی تایر به نیرو، تیمی تشکیل دادند و اولین ماین ارزهای رمزپایه از طریق تبدیل این انرژی هدررفته با انرژی قابل استفاده را ایجاد کرد. این بدین معنا است که این تیم، توان مورد نیاز خود را از سوزاندن تایرهای قدیمی به دست می‌آورد و از آن برای ماینینگ بیتکوین استفاده می‌کند. آنتونی پمپلیانو، شریک مدیریتی و سرمایه‌گذار ماینینگ آمریکایی استاندارد در وبلاگ خود می‌گوید:
مزیت قابل دفاع کار ما این است که کار ماینینگ را به‌صورت غیرمتعارف و با هزینه‌ای نزدیک به صفر در مصرف منابع انرژی انجام می‌دهیم. این کار در آینده برای صنعت محاسبات به چیزی شبیه شرکت نفتی استاندارد اویل تبدیل خواهد شد.
البته ما نمی‌دانیم که چه مقدار انرژی برای سوزاندن تایرها لازم است و اینکه تأثیر انتشارات این کار چقدر و چگونه هستند. ماینینگ با استفاده از انرژی خورشیدی هم به‌نظر یک کار مناسب از نظر زیست‌محیطی است؛ به‌ویژه در ساعات میانی بعد از ظهر وقتی که صنایع همگانی نیروی بیشتر از نیاز شبکه تولید می‌کنند. نستی‌ماینینگ، یک انجمن برای افراد علاقه‌مند به ماینینگ رمزنگاری اخیرا با سان‌پاور (یک تولید کننده خورشیدی) که ۲۹ پنل برای ماینینگ دارد، تشکیل یک تیم داده است.
همچنین ارزهای رمزپایه می‌توانند افرادی را که در خانه ماینینگ می‌کنند، تشویق به استفاده از پنل‌های خورشیدی کنند. سولارکوین ارز رمزپایه‌ای است که برای تشویق افراد به خریدن پنل‌های خورشیدی طراحی شده است. سولارکوین بابت هر یک مگاوات ساعت از برق تولیدشده توسط افراد خانگی در پشت‌بام‌هایشان، یک سکه می‌پردازد. قیمت هر سکه چیزی حدود ۵۰ سنت است. او جی نستی (نام مستعار مدیرعامل نستی‌ماینینگ) در ایمیلی می‌گوید:
ارزهای رمزپایه می‌توانند با بازاریابی صحیح، افراد عادی را برای سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی جهت جبران هزینه‌هایشان و تولید سود از طریق ماینینگ، تشویق کنند. شما می‌توانید با این کار حتی از مقدار مصرف گاز خانگی نیز بکاهید، چراکه مسئله‌ی گرمایش چیزی است که با استفاده از تجهیزات ماینینگ به‌وجود می‌آید. اگر این نوع از ماینینگ ارزهای رمزپایه مورد توجه عموم قرار بگیرد و به یک مد تبدیل شود، بسیاری از خانه‌ها مازادی از انرژی سبز خواهند داشت که این یک اثر جانبی بسیار خوب است.
جایگزین‌های ارزهای رمزپایه
شبکهی بیتکوین چیزی فراتر از یک بازی مربوط به ارزهای رمزپایه است. از طرفی پلتفرم‌های دیگر از نظر انرژی بسیار کم‌مصرف هستند. بر اساس ادعای دیجی‌کونومیست، پلتفرم اتریوم به‌عنوان جایگزینی برای بیتکوین، تقریبا موفق شده است که نرخ معاملات خودش را دوبرابر کند، با این وجود تنها از یک‌سوم انرژی استفاده می‌کند. علاوه بر این، اتریوم فاندیشن که از نظر فنی شبکهی آن را حمایت می‌کند، در حال توسعه و به‌کارگیری روش جدیدی از اعتباردادن به معاملات است و قول می‌دهد که این معاملات از قبل هم کارآمدتر خواهند بود.
پروتکل جدید اتریوم که Proof of Stake یا به‌طور اختصاری PoS نامیده می‌شود، جایگزین پروتکل فعلی مورد استفاده در بیتکوین و اتریوم به نام Proof of Work خواهد شد. این پروتکل جدید به ماینرها در ازای حل مسائل رمزنگاری و ارزهای رمزپایه، سکه پرداخت نمی‌کند و در عوض صاحبان ارز از طریق یک استخر استخراج از تاییدکنندگان (یا فورجر‌ها) انتخاب می‌شوند و دستمزد آن‌ها با هزینه‌های معامله برای کمک به حفظ یکپارچگی شبکه پرداخت می‌شود.
برام کوهن، خالق بیت‌تورنت، در حال توسعه‌ی یک چیا نتورک است. چیا نتورک یک جایگزین زیست‌شناختی برای بیتکوین است که بر اساس یک پروتکل دیگر به نام Proof of Space کار می‌کند. این پروتکل ماینرها را قادر می‌سازد تا به‌عنوان تاییدکنندگان وارد شوند و تنها از کامپیوترهای عادی خود استفاده کنند. آن‌ها یک مخزن ذخیره‌سازی در کامپیوترهای خود فراهم می‌کنند و به ازای حجم فضایی که ارائه می‌کنند، پاداش می‌گیرند. هدف این پروتکل بازگشت به ماینینگ با شرایط مساوی است، یعنی اینکه هرکس با کامپیوتر خودش و بدون درنظرگرفتن بودجه و قدرت پردازش بتواند در ماینینگ شرکت کند. کوهن در مصاحبه‌ای می‌گوید:
میزان هدر رفتن برق با بیتکوین بسیار زیاد است.
او تخمین زد که ارزش این مقدار حداقل ۱۰ میلیون دلار در روز است. او ادامه داد:
و متمرکز کردن ماینینگ، یک مشکل برای سیاست روزمره‌ی بیتکوین است.
کوهن می‌گوید که این شبکهی جدید (چیانتورک)، انرژی کمتری نسبت به بیتکوین مصرف خواهد کرد، چراکه شبکهی مورد نظر به ماینرهایی که قدرت پردازش بیشتری داشته باشند، هیچ مزیتی ارائه نمی‌دهد. اگر خوش‌بین باشیم و لیست کارهای کوهن انجام شود، امید می‌رود چیانتورک اواخر سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی شود. او در حال حاضر در حال استخدام برنامه‌نویسانی برای این کار است.
آیا بیتکوین ارزش انرژی را که صرفش می‌شود دارد؟
حال اینکه بیتکوین توسط سایر شبکه‌ها و پروتکل‌های ارزهای رمزپایه جایگزین بشود یا خیر یک نکته است و اینکه بیتکوین یک ساختار داخلی در خود دارد که می‌تواند با گذشت زمان از مصرف انرژی خود بکاهد چیز دیگری است. طبق قوانین مطرح‌شده توسط ساتوشی ناکاموتو، خالق بی‌نام و نشان بیتکوین، پاداش‌ها برای ماینینگ بیتکوین در آینده کاهش خواهند یافت. کاهش پاداش به این دلیل است که انگیزه‌ی ماینرها برای سرمایه‌گذاری در تجهیزات بزرگ‌تر و پرمصرف‌تر از لحاظ انرژی را کاهش دهد. در سال ۲۰۲۰، تأیید یک بلوک از معاملات زنجیره‌‌ی بلوکی تنها ارزشی معادل ۶.۲۵ سکه (به‌اضافه دستمزد) خواهد داشت و این در حالی است که اکنون این کار ارزشی معادل ۱۲.۵ سکه (به اضافه دستمزد) دارد.
بیتکوین اولین گام در یک انقلاب بزرگ برای غیرمتمرکز کردن اکثر فعالیت‌های تجاری است
با تمام این نکته‌ها، سؤال بزرگ اینجا است که آیا بیتکوین به صرف این همه انرژی می‌ارزد و ارزش دارد که این مقدار انرژی صرف آن شود؟ پاسخ این سؤال به دیدگاه و چشم‌انداز شما بستگی دارد. اگر از نظر شما، بیتکوین تنها یک حباب دارایی محض باشد و یک بازی باشد که توسط تاجران و برنامه‌نویسان کامپیوتری راه‌اندازی شده است، می‌توان گفت باعث هدر رفتن مقدار زیادی از منابع انرژی می‌شود.
جدای از اینها، دلایل کمی برای زنده باقی ماندن بیتکوین وجود دارد. در حال حاضر پرداخت پول به افراد با یک کارت اعتباری، به‌صورت نقد یا با استفاده از تلفن همراه کار نسبتا آسانی است. اگر نرخ پردازش بیتکوین را با شبکه‌های پرداخت متداول مثل شبکه ویزا مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که این نرخ بسیار کند است. اگر هدف ما راحتی در استفاده یا استفاده‌ی آسان باشد، نیازی به یک ارز جدید نداریم. بیتکوین به دلایل سیاسی شروع به مفهوم پیدا کردن کرد؛ چراکه شما مثلا از بانک مرکزی یا کلا بانک‌ها خوشتان نمی‌آمد یا اینکه می‌خواستید در اختفا و بدون دیدن شده توسط دولت و سایر جست‌وجوگران کار کنید.
نقطه مثبت برای صرف انرژی روی بیتکوین این است که این اولین گام در مسیر است. بیتکوین تجربه‌ای جدید و عظیم است که به‌صورت غیرمتمرکز پردازش می‌شود و می‌تواند بر هر نوع روند تجاری از مالی گرفته تا موسیقی تأثیر بگذارد. همچنین بیتکوین مانند چشمه‌ای برای استارتاپ‌ها و شغل‌های جدید عمل کرد. بیوند می‌نویسد:
اینکه به ماینینگ بیتکوین برچست هدر دادن بزنیم باعث می‌شود تا از نگاه کردن به منظره‌ی کلی ساخته‌شده توسط بیتکوین غافل شویم. این شغل‌ها به‌تنهایی اثرات مستقیم، مثبت و قابل‌اندازه‌گیری هستند که بیتکوین در اقتصاد به وجود آورده است.
حتی این موضوع را می‌توان در لایه‌های جزئی‌تر نیز بررسی کرد: آیا شما فکر می‌کنید که بیتکوین چیزی فراتر از یک ارز است؟ بیتکوین اولین گام در یک انقلاب بزرگ برای غیرمتمرکز کردن اکثر فعالیت‌های تجاری است تا قدرت را به خود اشخاص برگرداند و میانجی‌های گران مثل بانک‌ها و وکیلان را حذف کند. مارکوویچی از هیدروماینر در اتریش می‌گوید:
افرادی که معتقدند ارزهای رمزپایه برای جامعه بسیار مهم هستند، زیاد با مصرف انرژی آن مشکلی ندارند و افرادی که به این ارزها علاقه‌ای ندارند مسئله‌ی انرژی را مطرح می‌کنند. این یک سؤال و مسئله‌ی فلسفی است.