ریشه ها و راه حلهای مشکل عدم تمرکز
برای کارآفرینانی که برنامهی کاری آنها از انواع وظایف و مسئولیتهای مختلف و مهم پرشده، هیچچیز سختتر از این نیست که حتی در همان فرصت و زمانی که در اختیار دارند، نتوانند روی کارشان تمرکز کنند. البته این مشکل فقط منحصر به کارآفرینان نیست، همهی ما گاهی از مشکلات ناشی از عدم تمرکز رنج میبریم. جاناتان اسکولر محقق کانادایی میگوید ذهن انسان حتی هنگام کارهای سادهتری مثل مطالعه کردن، ۲۰ تا ۳۰ درصد اوقات متمرکز نیست و به موضوعات متفرقه سرگرم است.
اما تصدیق این موضوع که اغلب کارآفرینان، کارشناسان و متخصصان با عوارض جانبی عدم تمرکز مواجهاند ،مشکلی را از ما حل نمیکند. اگر میخواهیم تمرکزمان را بهبود دهیم و تا حد ممکن از حواسپرتیهای مختلف اجتناب کنیم، باید پیش از هر کاری ریشههای مشکلمان را پیدا کنیم.
به گفتهی متخصصان و روانشناسان، ریشهی عدم تمرکز در اغلب مردم به یکی از این موارد برمیگردد:
کمبود خواب
جای تعجب نیست که بیخوابی یا اختلالات خواب باعث کاهش تمرکز در طول روز میشود. شما باید هر شب بین هفت تا ۹ ساعت خواب خوب داشته باشید که البته تحقق چنین نیازی برای کارآفرینان و بسیاری از مشاغل دیگر، کار آسانی نیست. نتیجهی این روال هم مشخص است: ناتوانی در تمرکز کردن حین وظایف.
مطالعات دقیقتر انجمن مرکزی روانشناسی و عصبشناسی آمریکا نشان میدهد که تأثیرات بیخوابی (یا بدخوابی) به عدم تمرکز انتخابی منجر میشود. به این معنی که وقتی شما میخواهید روی یک موضوع متمرکز شوید، تمرکزتان را روی موضوع دوم از دست میدهید. یا بازهم به بیانی دیگر، قادر نیستید دو منبع اطلاعاتی را از یکدیگر متمایز کنید. آیا این مشکل به نظرتان آشنا است؟ پس بهتر است برنامهی خواب خودتان را دوباره اولویتبندی کنید و سعی کنید در طول شب کاملاً بخوابید!
عوامل حواسپرتی
ممکن است ریشهی مشکل شما این باشد که انواع منابع حواسپرتی را در اطراف خود جمع میکنید. حتی مستعدترین متخصصان هم با مشکلات حواسپرتی دست به گریباناند. ۸۹ درصد از کارمندان حاضر در نظرسنجی موسسه Salary.com تصدیق کردهاند که هرروز هفته، به حواسپرتی دچار میشوند. منابع اصلی این مشکل هم عبارتاند از صحبتهای تلفنی، ارسال و دریافت پیامهای متنی، چک کردن اینترنت و البته پلتفرمهای شبکههای اجتماعی.
شما میتوانید با استفاده از یک مرورگر اینترنتی، که سایتهای متفرقه را غیرفعال میکند یا درنهایت با خاموش کردن گوشیتان، به این مشکل پایان بدهید.
عدم اولویتبندی
یکی از دلایلی که باعث میشود با مشکل عدم تمرکز مواجه شوید این است که نمیدانید باید به کدامیک از کارهایتان بپردازید. بیشتر کارآفرینان معمولاً در یک بازهی زمانی مشخص، وظایف مهم و مختلف زیادی را به عهدهدارند. اگر مطمئن نباشید که کار بعدیتان چیست، مدادم از یک شاخه به شاخهی دیگر میپرید، وظایفتان را نیمهکاره رها میکنید و نمیتوانید روی یک موضوع تمرکز کنید.
اگر با چنین مشکلی مواجهید، باید سیستم اولویتبندی قویتری برای خودتان تنظیم کنید.
استرس
دکتر جان کابات زین، استاد دانشکدهی پزشکی دانشگاه ماساچوست معتقد است که استرس و تمرکز، رویهم اثر مستقیم و متقابلی دارند. هنگامیکه ما چندین کار را همزمان انجام میدهیم یا میخواهیم روی مسائل زیادی تمرکز کنیم، مضطرب میشویم. از طرفی هرچه استرس و اضطراب بیشتری داشته باشیم، تمرکز کردن دشوارتر میشود. برای افزایش تمرکز باید زمانی را به آرام کردن ذهنمان اختصاص دهیم و از ذهنآگاهی و مدیتیشن کمک بگیریم.
سبک زندگی
برخی از فاکتورهای سبک زندگی روزانه، روی تمرکز تأثیر میگذارند.سعی کنید غذاهای سالم بخورید و رژیم غذایی متعادلی را در پیش بگیرید که به میزان کافی حاوی کربوهیدراتهای پیچیده، پروتئین و چربیهای سالم باشد. همچنین تمرینهای ورزشی سادهای را در برنامهی روزانهی خود بگنجانید. این اصول سطح تمرکز و بهرهوری شما را افزایش میدهد.
اگر ورزش را جدی نگیرید و رژیم غذاییتان مبتنی بر غذاهای آمادهی کارخانهای و فست فودها باشد، انرژی لازم را برای تمرکز روی کارهای روزانه، به دست نمیآورید.
محیط بینظم و شلوغ
محیط کار یا زندگی شلوغ و بههمریخته هم یکی از علل عدم تمرکز به شمار میرود. مثلاً اگر هر بار که پشت میزتان مینشینید یکی از همکارانتان سراغ شما میآید و شروع به حرف زدن یا سؤال پرسیدن میکند، احتمالاً فرصت پیدا نمیکنید توجهتان را به کار معطوف کنید.
برای برطرف کردن این معضل، استانداردهای ارتباطی جدیتری را به محیط کارتان حاکم کنید و روی حریم فضای کاریتان، تأکید داشته باشید.
ADHD
اگر با هیچکدام از فاکتورهای فوق روبرو نیستید، احتمال دارد به اختلال کمتوجهی- بیش فعالی مبتلا باشید. امروزه حدود پنج تا ۱۰ درصد کودکان و چهار درصد از بزرگسالان، از ADHD رنج میبرند. بااینحال کمتر از ۲۰ درصد از افراد مبتلا به ADHD، به بیماری خود واقف و رد حال درمان آن هستند. اگر دائماً از اختلال حواس، عدم تمرکز، بیتوجهی و بیقراری رنج میبرید و استفاده از راهکارهایی پیشازاین ذکر شد به شما کمکی نمیکند، بهتر است با پزشک متخصص صحبت کنید.