چرا چت بات هیچگاه بر انسان غلبه نخواهد کرد

بسیاری از غول‌های تکنولوژی، روی هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری زیادی می‌کنند تا بتوانند در این زمینه پیشرو باشند. پیشرفت‌های هوش مصنوعی باعث شده است مسائلی که زمانی ورای توان ماشین‌ها تصور می‌شد، به امور روزمره آن‌ها تبدیل شود. چت‌بات‌ شاید یکی از نمونه‌های مهم کاربرد هوش مصنوعی باشد و با این فرض توسعه پیدا می‌کنند که در آینده، بیشتر تعامل ما با وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها نخواهد بود.

چت‌بات‌ها در چند سال گذشته رشد قابل توجهی داشته‌اند؛ اما به نظر می‌رسد که رشد آن‌ها دیگر مثل سابق نیست. گزارش مؤسسه‌ی مک‌کینزی نشان می‌دهد که چت‌بات‌ها افتان و خیزان به پیشرفت خود ادامه می‌دهند. ایگور مارکوف از گوگل هشدار می‌دهد که هوش مصنوعی ممکن است به یک فاجعه تبدیل شود. بااین‌حال بسیاری از بزرگ‌ترین شرکت‌های دنیا هزاران نفر را برای توسعه چت‌بات‌ها و هوش مصنوعی استخدام کرده‌اند. این فرض وجود دارد که چت‌بات‌ها جایگزین بسیاری از انسان‌ها خواهند شد و میلیون‌ها شغل را از بین خواهند برد.

اما انسان‌ تا مدت‌ها حذف نخواهد شد. انسان‌ها موجوداتی ایستا نیستند و اجازه نخواهند داد بات‌ها جایگزین آن‌ها شوند. در حال حاضر اوضاع به نفع چت‌بات‌ و اتوماسیون است؛ اما اوضاع دوباره به نفع انسان‌ها تغییر خواهد کرد.

بات‌ها مانند انسان‌ نیستند

بگذارید مسئله‌ای را روشن کنیم. بات‌ها در بسیاری از کارها از جمله کارهای روتین روزمره، مانند پرداخت‌های اینترنتی و استفاده از تاکسی‌های اینترنتی، کاربرد زیادی دارند؛ اما شاید بتوان با قطعیت گفت که هیچ‌گاه جایگزین مکالمه واقعی بین دو انسان نمی‌شوند.

برای اینکه تفاوت این دو را بهتر درک کنید، باید پدیده‌شناسی بخوانید. پدیده‌شناسی علم مطالعه تجربه بشری است. دیدگاه برگرفته از این علم به ما می‌گوید هوش مصنوعی و چت‌بات‌ها مبتنی بر داده‌های کمی هستندو هیچ درک و همدلی ندارند؛ درحالی‌که انسان‌ها متشکل از داده‌های زیادی هستند که از دانش تجربی و ضمنی به‌ دست‌ آمده است و وجود انسان را تشکیل می‌دهد که منحصربه‌فرد غیرقابل ‌پیش‌بینی و در عین حال، به طرز اعجاب‌آور و پایداری معنادار است. به عبارت ساده‌تر، انسان‌ها موجوداتی عجیب هستند که نمی‌توان آن‌ها را با تست تورینگ بازسازی کرد. حتی آینده‌نگری چون ری کورزویل نیز پیش‌بینی خود را برای زمان عرضه کامپیوترهایی که در تست تورینگ موفق باشند، یک دهه عقب انداخت و احتمالا باز هم تاریخ آن را به عقب خواهد انداخت.

در دهه ۹۰ میلادی و اوایل دهه اول قرن بیست و یکم، سیستم‌های باجه‌های خودپرداز لمسی (باجه‌هایی که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای تعبیه می‌شوند تا مشتریان بتوانند به‌طور اتوماتیک پول خرید خود را بپردازند) به بازار عرضه شدند. آن زمان نیز این سؤال مطرح شد که این سیستم‌ها که برای چک کردن ورودی و خروجی بود، جایگزین انسان‌ها می‌شوند. کیوسک‌ها بیمار نمی‌شدند و از حقوق خود نیز شکایت نمی‌کردند.

افراد به خرید از کسانی که به آن‌ها اعتماد دارند،‌ ادامه می‌دهند و بات‌ها انسان‌ نیستند. در واقع، بات‌ها با رقابتی کردن انسان‌ها، به دگرگونی آن‌ها کمک می‌کنند. انسان در پاسخ به فراگیر شدن بات‌ها، بهتر در دسترس خواهد بود و ارتباط بهتری با ساکنان دنیای مجازی خواهد داشت.

انسان‌ها تنها حفاظی در برابر بات‌ها نخواهند بود؛ بلکه با توجه به اینکه مشتریان روابط دیجیتال شخصی، شفاف و اصیل را ترجیح می‌دهند، به شخصیت‌هایی با شکل جدیدی از تجارت محاوره‌ای تکامل می‌یابند. اینکه افراد بیشتر رقابتی شوند، بسیار خوب است. هر چه انسان‌ها بهتر بتوانند با بات‌ها رقابت کنند، تا مدت‌زمان طولانی‌تری می‌توانند سنت تجارت مبتنی بر ارتباطات را که مدت‌ها پیش از عصر دیجیتال وجود داشته است، حفظ کنند.

تنها انسان‌ها همدلی دارند

پدیده انسان چیزی است که اپل آن را به‌خوبی درک می‌کند. اپل اخیرا چت تجاری (Business Chat) را ارائه کرده است که به شرکت‌ها اجازه می‌دهد به سؤالات مشتریان خود پاسخ دهند. جالب است که بر خلاف رقبایش که شیفته چت‌بات‌ هستند، اولین نسخه چت تجاری اپل مبتنی بر چت‌بات نیستند؛ بلکه یک پلتفرم ارتباطی مبتنی بر ارتباط واقعی شرکت‌ها با مشتریان خواهد بود.

اپل با اینکه یک اکوسیستم انحصاری دارد، یک شرکت آینده‌نگر است و به‌خوبی می‌داند که نقش اولیه تکنولوژی، تسهیل ارتباط انسان‌ها با یکدیگر است. ساخت چت‌بات‌ها ساده، اما حفظ انسانیت دشوار است.

گرچه بات‌ها توسط مهندسان ساخته و راه‌اندازی می‌شوند؛ اما هیچ‌گاه انسان نخواهند بود. بات‌ها همیشه در دنیای تجارت جایی خواهند داشت؛ اما تنها یک ویژگی افزونه‌ای و جانبی باقی خواهند ماند. بات‌ها مهارت‌ها و شفقت انسان‌ها را نخواهند داشت. این ویژگی‌های اصیل و برتر انسانی را نمی‌توان برنامه‌نویسی کرد و به بات‌ها افزود. این گفته که «بات‌ها می‌توانند هر کاری را که انسان انجام می‌دهد، انجام ‌دهند»، منحصربه‌فرد بودن توانایی‌های انسان را نادیده می‌گیرد.

خلاصه بحث را می‌توان در جمله زیر بیان کرد:

بات‌ها تقلید می‌کنند و حساس نیستند. انسان‌ها خلاق و همدل هستند.