ذهن آگاهی، بهترین رویکرد برای فائق آمدن بر اشتباهات رهبری

ذهن-آگاهی (Mindfulness) اصطلاحی است که اخیراً زیاد مورداستفاده قرار می‌گیرد و استادان رهبری، آن را ایده‌ی مرکزی و اصلی آموزش‌های خود می‌دانند. درک مفهوم ذهن آگاهی به شما کمک می‌کند که بفهمید چگونه می‌توانید در مسیر موفقیت قرار بگیرید.

دیکشنری مریام وبستر، معنای ذهن آگاهی را این‌طور تفسیر می‌کند: آگاهی بالا و بدون قضاوت فرد از افکار، احساسات و تجربیاتش در هرلحظه. بخش آخر این جمله، کلیدی است که ما در جستجوی آن هستیم: در لحظه‌ی حال به سر بردن.

معنی عملی ذهن آگاهی این است که شما اجازه ندهید اشتباهات، شکست‌ها و هر تجربه‌ای از گذشته، باعث شود از لحظه‌ی حال دور شوید. درعین‌حال نگذارید افکاری که به آینده مربوط می‌شوند (مثل هیجان، ترس، اضطراب، پیش‌بینی) توجه شما را از آنچه در زمان حال اتفاق می‌افتد منحرف کند.

فرض کنیم شما مرتکب اشتباهی شده‌اید و می‌خواهید آن را اصلاح کنید. اگر هنوز در حال سرزنش و شماتت خودتان باشید، نمی‌توانید بهترین راه‌حل رفع این مشکل را پیدا کنید. مسلماً شما راهی پیدا خواهید کرد، ولی نمی‌توان انتظار داشت که این راه بهترین نتایج مطلوب مورد انتظار را به شما بدهد، چراکه احساسات منفی در پروسه‌ی فکری شما اختلال به وجود می‌آورد.

ذهن آگاهی باعث می‌شود شما گذشته را در همان زمان گذشته رها کنید و در ضمن سعی هم نکنید روی مسائلی که هنوز رخ نداده‌اند متمرکز شوید، در عوض همه‌ی حواس و توجهتان را بر زمان حال بگذارید و بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید. به‌این‌ترتیب ذهن آگاهی باعث بهینه‌سازی زمان حال می‌شود و در طول زمان، این لحظات بهینه، زندگی کلی بهتری را برایتان خواهد ساخت.

با این رویکرد، رهبران می‌توانند از بسیاری از اشتباهات پیش‌گیری کنند:

شما از آنالیز و تحقیق در مورد یک مشکل پرهیز می‌کنید، چراکه می‌ترسید پیامدهای آن برایتان دردسرساز باشد. بنابراین هیچ اقدامی نمی‌کنید (و به‌تبع همه‌چیز را از دست می‌دهید). ترس شما از اتفاقاتی که ممکن است در آینده روی دهند، مانع از حرکت شما روبه‌جلو می‌شود.

شما باید حقیقت مشکل را پیدا کنید و اطلاعات مربوط به آن را به دست بیاورید و خودآگاهی به شما کمک می‌کند که بدانید چه زمانی اطلاعات کافی را برای اقدام، به دست آورده‌اید.

ترس شما از تصمیم‌گیری اشتباه، باعث می‌شود هیچ تصمیمی اتخاذ نکنید، که خودش تصمیم اشتباهی است! مهم‌ترین وظیفه‌ی عوامل اجرایی، اجرا کردن کارهاست.

برای اینکه در نقش خود موفق عمل کنید، باید خودتان را از بند گذشته و آینده رها کنید تا بتوانید امروز دست‌به‌کار شوید. البته توجه داشته باشید که «اجرا» لزوماً به این معنی نیست که کاری انجام دهید. اگر تصمیم پویا و آگاهانه‌ی شما این باشد که وضعیت فعلی باید به همین صورت باقی بماند، شما وظیفه‌ی خود را که بهینه‌سازی شرایط است، انجام داده‌اید.

فرض کنید شما درگذشته، در شرایطی خاص تصمیم X را گرفته‌اید که اشتباه بوده و به شکست منجر شده است. شما دیگر در هیچ شرایطی حاضر نیستید فعالیت X را در برنامه‌های خود قرار دهید، چراکه یک‌بار در آن شکست‌خورده‌اید.

این کار مثل این است که شما فردی را به خاطر عملکرد اشتباهش اخراج کرده باشید و حالا دیگر حاضر نباشید هیچ فردی را که هم‌اسم او است، استخدام کنید! شاید به نظر احمقانه باشد، ولی وقتی بیش‌ازحد بر گذشته و آینده تمرکز کنید ،مرتکب اشتباهات و قضاوت‌هایی از همین دست می‌شوید.

هوشیاری و ذهن آگاهی به ما کمک می‌کنند که در مقام ناامنی تصمیم‌گیری نکنیم، چراکه متوقف ماندن در شرایطی که به ما حس ناامنی و مخاطره می‌دهد، ما را انتخاب‌های اشتباه هدایت می‌کند.

این رویکرد به تمرین و ممارست نیاز دارد، ولی شاهد خواهید بود که ارزش تلاش شما را دارد.