توسعه واکسن برای مقابله با پوسیدگی دندان

دانشمندان مرکز تحقیقاتی WIOV از آکادمی ملی علوم چین بر روی واکسنی کار می‌کنند که توانایی متوقف کردن پوسیدگی دندان‌ها را دارد. نتایج این پژوهش به تازکی در نشریه‌ی Scientific Reports به چاپ رسیده است.

دانشمندان این مرکز موفق به توسعه و آزمایش آمیخته‌ای از پروتئین‌ها برای جلوگیری از گسترش پوسیدگی دندان شده‌اند. باکتری استرپتوکوک موتانس (S. mutans)مهم‌ترین عامل پوسیدگی دندان به حساب می‌آید که با ترشح نوعی اسید موجب از دست رفتن کلسیم و فسفر مینای دندان می‌شود.

در مطالعات پیشین همین تیم تحقیقاتی، موفق به آزمایش نوعی از واکسن برای مقابله با پوسیدگی دندان شده بودند که آمیخته‌ای از  آنتی‌ژن نوترکیب سطحی S. mutans پروتئین  P1 یا rPAc و قطعه‌ی C ترمینال پروتئین نوترکیب فلاژلین بود. اگرچه در آزمایش‌های اولیه این واکسن موفق عمل کرد اما با گذشت زمان عوارض جانبی آن خود را نشان دادند؛ این عوارض شامل التهاب‌های دهانی می‌شدند. در راستای توسعه‌ی مطالعات قبلی و کاهش عوارض واکسن، دانشمندان نسل جدیدی از واکسن نوترکیب خود را ( KFD2-rPAc) توسعه دادند.

واکسن جدید بر روی موش‌ها آزمایش‌های خود را طی کرده؛ در بین موش‌هایی که پوسیدگی دندان نداشته‌اند اثربخشی پیشگیرانه‌ی واکسن ۶۴.۲ درصد بود و در بین موش‌هایی که پوسیدگی دندان داشته‌اند اثربخشی درمانی نزدیک به ۵۳.۹ درصد بوده است. آمیخته‌ی پروتئینی جدید استفاده شده توانسته اثربخشی بالا در کنار عوارض پایین را هم‌زمان داشته باشد.

بر طبق آمار سازمان جهانی بهداشت علیرغم پیشرفت‌های زیاد در زمینه‌ی بهداشت دهان و دندان، پوسیدگی دندان یکی از مهم‌ترین مشکلات سلامتی در بین شهروندان کشور‌های صنعتی به حساب می‌آید. بین ۶۰ تا ۹۰ درصد از کودکان و نوجوانان از پوسیدگی دندان رنج می‌برند و توسعه‌ی واکسن می‌تواند کمک زیادی به میلیون‌ها فرد در سراسر دنیا کند. در این بین ساکنین مناطقی با زیرساخت‌های بهداشتی ضعیف می‌توانند بیشترین بهره را از این واکسن ببرند.

با این حال راه زیادی برای شروع آزمایش‌های بالینی این واکسن مانده است. بنابراین مسواک زدن و استفاده از نخ دندان همچنان اصلی‌ترین راه‌های محافظت از دندان‌ها به شمار می‌روند.