بیوگرافی: ریچارد استالمن؛ بنیان‌گذار جنبش نرم‌افزار آزاد
ریچارد متیو استالمن (Richard Matthew Stallman) که عموما با نام RMS شناخته می‌شود، برنامه‌نویسی آمریکایی و از حامیان جدی نرم‌افزار آزاد است. او حامی مفهوم آزادی نرم‌افزار به‌معنای واقعی محسوب می‌شود و از افرادی بود که برای اولین‌بار استفاده، مطالعه، توزیع و ویراش نرم‌افزار را حق کاربران خواند.
یکی از دستاوردهای ماندگار استالمن در دنیای نرم‌افزار، پروژه‌ی GNU است. از دیگر فعالیت‌های مهم وی تأسیس بنیاد نرم‌افزار آزاد و توسعه‌ی مجموعه کامپایلرهای گنو، گنو ایمکس و پروانه‌ی عمومی همگانی گنو محسوب می‌شود.
استالمن پیش‌گام مفهوم کپی‌لفت (Copyleft) محسوب می‌شود. این مفهوم از مفاهیم پایه‌‌ای قانون کپی‌رایت برای استفاده و توسعه و توزیع نرم‌افزار آزاد است. وی مؤلف مجوزهای نرم‌افزار آزاد نیز بود که مفاهیم کپی‌لفت را تشریح می‌کنند. مهم‌ترین مجوز تدوین‌شده در این بخش نیز GPL نام دارد که بیش از همه‌ی پروانه‌ها برای نرمافزارهای آزاد استفاده می‌شود.
از میانه‌های دهه‌ی ۱۹۹۰، استالمن اکثر عمر خود را در راه دفاع از جنبش‌های نرم‌افزار آزاد و سخنرانی و فعالیت در حمایت از آن‌ها صرف کرد. او مخالف بسیاری از مفاهیم امروزی حفاظت از نرم‌افزار، همچون پتنت‌های نرم‌افزاری، حقوق دیجیتال، تفاهم‌نامه‌های افشانکردن و کلیدهای فعال‌سازی نرم‌افزار است.
تولد و تحصیل
ریچارد استالمن در ۱۶مارس۱۹۵۳ در شهر نیویورک به‌دنیا آمد. مادر او، آلیس لیپمن، معلم و پدرش، دنیل استالمن، کارگزار نشریات بود. استالمن از کودکی ارتباط خوبی با خانواده‌اش نداشت. او از سنین پایین به کامپیوترها علاقه‌مند بود و در نوجوانی و در کمپی تابستانی، دستورکار ماشین IBM 7094 را به‌جای کتاب‌های درسی و داستانی مطالعه می‌کرد.
استالمن بین سال‌های ۱۹۶۷ تا ۱۹۶۹ در برنامه‌ی آموزشی مخصوص دانش‌آموزان دبیرستانی در دانشگاه کلمبیا شرکت کرد. به‌علاوه، او دستیار داوطلب آزمایشگاه زیست‌شناسی دانشگاه راکفلر هم بود. هرچند او علاقه‌ی زیادی به کامپیوتر و ریاضیات نشان می‌داد، استادش معتقد بود ریچارد باید در رشته‌ی زیست‌شناسی تحصیل کند.
استاد ریچارد اعتقاد داشت او باید زیست‌شناس شود
اولین تجربه‌ی ریچارد با کامپیوترهای واقعی در مرکز تحقیقات IBM در نیویورک رقم خورد. او در آن زمان دانش‌آموز دبیرستان بود و در تابستان سال آخر، پروژه‌ای برای برنامه‌نویسی نرم‌افزار آنالیز عددی در زبان فورترن پذیرفت. چند هفته بعد، او پروژه را به‌پایان رساند. ریچارد بعدها درباره‌ی زبان برنامه‌نویسی فورترن گفت:
قسم خوردم که دیگر هیچ‌گاه از زبان FORTRAN استفاده نکنم. من این زبان را درمقایسه‌با زبان‌های برنامه‌نویسی دیگر بسیار ضعیف می‌دانم.
ریچارد پس از انجام پروژه‌ی فورترن، در ادامه‌ی تابستان ویرایشگر متنی در زبان برنامه‌نویسی APL و همچنین، بعدها پیش‌پردازشگری برای زبان برنامه‌نویسی PL/I در دستگاه‌های IBM System/360 توسعه داد.
ریچارد استالمن در جوانی
بنیان‌گذار جنبش نرم‌افزار آزاد برای ادامه‌ی تحصیلات به دانشگاه هاروارد رفت. یکی از دوره‌های مشهور ریاضی در این دانشگاه، با نام Math 55 شناخته می‌شود. او در اولین سال تحصیل خود در این دوره دانشجویی ممتاز محسوب می‌شد. ریچارد که دوران کودکی خوشایندی سپری نکرده بود، از زندگی در هاروارد بسیار راضی بود و از آن به‌عنوان اولین خانه‌ی واقعی خود یاد می‌کرد.
پس از یک سال تحصیل در هاروارد، ریچارد استالمن عضو آزمایشگاه هوش مصنوعی MIT شد. در آن سال‌ها، او به شخصیتی شناخته‌شده در دنیای هکرها تبدیل شده بود و عموما با ابتدای اسمش، یعنی RMS شناخته می‌شد. در سال ۱۹۷۴، استالمن مدرک کارشناسی خود را در رشته‌ی فیزیک از هاروارد دریافت کرد.
دانشگاه MIT مقصد بعدی استالمن برای ادامه‌ی تحصیل بود. او که ابتدا قصد داشت در هاروارد بماند، ماساچوست را درنهایت به‌عنوان خانه‌ی بعدی‌اش انتخاب کرد. پس از پایان دوره‌ی کارشناسی ارشد، ریچارد برای ادامه‌ی تحصیل در مقطع دکترا اقدام کرد؛ اما پس از یک سال، برنامه‌نویسی در آزمایشگاه هوش مصنوعی را به تحصیلات دکترا ترجیح داد.
ریچارد استالمن در جوانی
دوران کاری در MIT
گری ساسمن، رئیس و راهنمای استالمن در آزمایشگاه MIT بود. در سال ۱۹۷۷، او به‌همراه ریچارد مقاله‌ای با نام Dependency-Directed Backtracking در حوزه‌ی هوش مصنوعی منتشر کرد.
استالمن در زمان فعالیت در دانشگاه MIT، در پروژه‌های متعدد نرم‌افزاری دانشگاه نقش داشت. از میان این پروژه‌ها می‌توان به TECO و Emacs و زبان برنامه‌نویسی ماشین Lisp اشاره کرد. استالمن نقش هکری خود را در تمام این پروژه‌ها حفظ کرده بود و از همان زمان، انتقادهایی جدی به دسترسی محدود به کامپیوترها در آزمایشگاه می‌کرد. آزمایشگاه MIT در آن سال‌ها هزینه‌ی فعالیت‌های خود را از سازمان DARPA دریافت می‌کرد.
مخالفت با محدودیت‌های نرم‌افزاری در دوران کار استالمن در MIT شکل گرفت
در سال ۱۹۷۷، آزمایشگاه علوم کامپیوتر MIT سیستم کنترل رمزعبور راه‌اندازی کرد. استالمن موفق به رمزگشایی این سیستم شد و در پیام‌هایی جداگانه، رمز کاربران را برای آن‌ها ارسال کرد. استالمن در پیام‌های خود به کاربران و مدیران پیشنهاد می‌داد رمزعبور خود را با عبارت خالی جایگزین کنند تا دسترسی آزاد به سیستم‌ها ممکن شود. حدود ۲۰درصد از افراد به پیشنهاد او عمل کردند. استالمن تا سال‌ها از موفقیت این برنامه و کمپین خود برای تغییر رفتار کاربران آزمایشگاه تعریف می‌کرد.
ریچارد استالکن، طرفدار فرهنگ هکری بود که جست‌وجو در نرم‌افزارها و کنجکاوی درباره‌ی نحوه‌ی کار آن‌ها را طلب می‌کرد. این فرهنگ در سال‌های پایانی دهه‌ی ۱۹۷۰ و ابتدایی ۱۹۸۰، کم‌کم رو‌به‌نابودی رفت. در آن زمان، اکثر تولیدکنندگان نرم‌افزار برای جلوگیری از استفاده‌ی محصولاتشان در کامپیوترهای رقبا، کد منبع آن‌ها را منتشر نمی‌کردند. به‌علاوه، ممنوعیت‌های متعدد در زمینه‌ی مجوز و کپی‌رایت اعمال می‌شد تا از هرگونی کپی یا توزیع نرم‌افزار جلوگیری شود.
نرمافزارهای مالکیتی از سال‌های ابتدایی ظهور کامپیوترها وجود داشتند. نرمافزارهای این دسته در مالکیت گروه یا شرکتی خاص بودند که با قوانین و ابزارهای مختلف از کپی و توزیع بدون اجازه‌ی آن‌ها جلوگیری می‌کردند. در دهه‌‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، نرمافزارهای مالکیتی درحال‌تبدیل به روندی عادی در دنیای نرم‌افزار بودند. تغییر در ماهیت‌های قانونی محصولات نرم‌افزاری نیز، پس از تصویب قانون کپی‌رایت در آمریکا در سال ۱۹۷۶ قوت گرفت.
برایان رید یکی از برنامه‌نویس‌های هم‌دوره‌ی استالمن محسوب می‌شود. در سال ۱۹۷۹، رید روی زبان علامت‌گذاری خود با نام Scribe کد زمان‌بندی اتمام عملکرد تنظیم کرد. در دنیای نرم‌افزار، این کد به‌نام Time bomb شناخته می‌شود. استالمن این اقدام را جنایتی علیه بشر خواند. در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۰۸، استالمن اقدام رید را نه ابزاری برای دریافت پول درقبال نرم‌افزار، بلکه مسدودکردن آزادی‌های کاربر خواند که نوعی جرم محسوب می‌شود.
در سال ۱۹۸۰، پرینتری لیزری از شرکت زیراکس برای آزمایشگاه MIT خریده شد. استالمن و هکرهای دیگر آزمایشگاه اجازه‌ی دسترسی به کدهای منبع این پرینتر و نرم‌افزار آن را نداشتند. آن‌ها نرم‌افزار پرینتر قبلی آزمایشگاه را به‌گونه‌ای تغییر داده بودند که در زمان اتمام پرینت، به کاربر اصلی یا در زمان ازکارافتادن پرینتر، به همه‌ی کاربران پیام بفرستد. ممنوعیت برای شخصی‌سازی نرم‌افزار پرینتر جدید و درنتیجه کمبود امکانات مذکور، استالمن را قانع کرد کاربران به دسترسی آزادانه برای ایجاد تغییرات در نرمافزارهای خود نیاز دارند.
او محدودیت زمان استفاده از نرم‌افزار را جنایت علیه بشریت می‌دانست
در زمان فعالیت در آزمایشگاه هوش مصنوعی، استالمن تلاش‌های متعددی برای جلوگیری از انحصار در دنیای نرم‌افزار و قدرت‌طلبی گروه‌های مختلف انجام داد. دو گروه از مهندسان این آزمایشگاه ماشین‌هایی ویژه‌ی اجرای زبان و برنامه‌های Lisp توسعه دادند. یکی از آن دو گروه Lisp Machines Inc و دیگری Symbolics نام داشت. استالمن متوجه شد Lisp Machines با وجود کیفیت پایین‌تر ماشین‌ها، در حفظ اتحاد جامعه‌ی آزمایشگاه تلاش بیشتری کرده؛ به‌همین‌دلیل، دو سال تلاش کرد محصول Symbolics را کلون کند و مانع از انحصارطلبی آن‌ها در بازار ماشین‌های لیسپ شود.
بنیان‌گذار جنبش نرم‌افزار آزاد اعتقاد دارد کاربران باید آزادی لازم را برای به‌اشتراک‌گذاشتن نرم‌افزارها با برخی افراد و همچنین مطالعه و ایجاد تغییرات در نرم‌افزار داشته باشند. او می‌گوید تلاش‌های صاحبان نرمافزارهای مالکیتی برای ازبین‌بردن این آزادی‌ها ضداجتماعی و غیراخلاقی است.
پروژه‌ی گنو و جنبش نرم‌افزار آزاد
در سپتامبر۱۹۸۳، ریچارد استالمن اعلام کرد می‌خواهد پروژه‌ای با نام GNU شروع کند. در فوریه‌ی۱۹۸۴، وی از شغل رسمی خود در MIT استعفا داد تا تمام‌وقت روی گنو متمرکز شود. البته، همکاری او با MIT در سال‌های بعد نیز ادامه داشت و تا حدود سال ۱۹۹۸، دفتر ریچارد در این دانشگاه به‌عنوان دفتر رسمی دوم او شناخته می‌شد.
اعلام کار روی پروژه‌ی GNU در فهرست‌های ایمیلی متعدد APPRANET و USENET ارسال شد. استالمن این پروژه را به‌تنهایی شروع کرد و درباره‌ی آن نوشت:
به‌عنوان توسعه‌دهنده‌ی سیستم‌عامل مهارت‌های لازم برای انجام این کار را داشتم. بنابراین، اگرچه موفقیتم تضمین‌شده نبود، احساس می‌کردم برای انجامش انتخاب شده‌ام. تصمیم گرفتم این پروژه را براساس یونیکس توسعه دهم تا هم پورتابل باشد و هم کاربران یونیکس به‌راحتی به آن نقل‌مکان کنند.
در سال ۱۹۸۵، استالمن مرام‌نامه‌ی GNU را منتشر کرد. در این مرام‌نامه، انگیزه‌های او برای توسعه‌ی سیستم‌عاملی آزاد و سازگار با یونیکس با نام GNU نوشته شده بود. نام GNU اصطلاح مخفف بازگشتی در دنیای هکرها، خصوصا در دانشگاه MIT بود. این اصطلاحات عبارت‌های مخففی بودند که به‌صورت طنزآمیز به خودشان اشاره می‌کردند. در تعریف GNU آمده است: GNU's not Unix.
پس از عرضه‌ی سیستم‌عامل آزاد، استالمن سریعا بنیادی غیرانتفاعی راه‌اندازی کرد تا برنامه‌نویسان دنیای نرم‌افزار آزاد را استخدام کند. هدف او از تأسیس این شرکت، فراهم‌کردن زیرساخت‌های قانونی برای جنبش نرم‌افزار آزاد بود. شرکت غیرانتفاعی استالمن Free Software Foundation نام داشت و خودش در مقام مدیر بدونِ حقوق این مؤسسه‌ی غیرانتفاعی فعالیت می‌کرد.
پس از تأسیس بنیاد نرم‌افزار آزاد، نوبت به مفهومی برای حفظ حقوق این نوع از نرم‌افزارها رسید. در این حوزه، استالمن مفهومی به‌نام کپی‌لفت (Copyleft) تعریف کرد که مکانیزمی قانونی برای حفظ حقوق توزیع و تغییر در نرمافزارهای آزاد به‌شمار می‌رود. این مجوز برای اولین‌بار در پروانه‌ی عمومی نرم‌افزار Emacs سیستم‌عامل گنو به‌کار گرفته و در سال ۱۹۸۹، اولین پروانه‌ی مستقل از نرم‌افزار عمومی گنو (GPL) عرضه شد.
در سال‌های بعدی، استالمن ابزارهای متعددی برای سیستم‌عاملش توسعه داد. ویرایشگر متن Emacs، کامپایلر GCC، دیباگر GNU Debugger و GNU make از دستاوردهای او بودند. اعضای دیگر انجمن او نیز بخش‌های دیگری، همچون کرنل را توسعه می‌دادند.
در سال ۱۹۹۱، لینوس توروالدز از ابزارهای توسعه‌ای گنو استفاده کرد و سیستم‌عامل لینوکس را توسعه داد. از زمان عرضه‌ی این سیستم‌عامل، اکثر منابع نام لینوکس را برای آن استفاده می‌کنند؛ اما استالمن و اعضای بنیاد نرم‌افزار آزاد اعتقاد دارند نام گنو/لینوکس برای آن مناسب‌تر است؛ چراکه حذف گنو از نام سیستم‌عامل توروالدز، ارتباط موجود بین نرمافزارهای آزاد و فلسفه‌ی گنو را ازبین خواهد برد.
استالمن در جریان مبارزه برای نرمافزارهای آزاد، رفتارهای افراطی نیز از خود نشان داده است. او در مبارزه علیه ویرایشگر متنی vi و تبلیغ استفاده از ویرایشگر آزاد Emacs، مذهبی خودساخته با نام Emacs Church نیز دارد و خود را کشیش آن معرفی می‌کند. مجادله‌ی مذکور به‌نام نبرد ویرایشگرها (Editor War) هم شناخته می‌شود که در آن، استالمن و طرفداران جنبش نرم‌افزار آزاد ویرایشگر vi را ویرایشگر شیطانی می‌دانند (vi vi vi به زبان یونانی با ۶-۶-۶ برابر است).
بنری در وب‌سایت شخصی استالمن که خود را کشیش EMACS معرفی می‌کند
از دهه‌ی ۱۹۹۰، بنیان‌گذار جنبش نرم‌افزار آزاد بخش عمده‌ای از زمانش را برای دفاع از این جنبش و سخنرانی و برگزاری کمپین برای حمایت از آن صرف کرد. اعتقادها و سخنرانی‌های او به‌حدی شدید هستند که کارشناسان مختلف او را به غرور بیجا در بین برنامه‌نویس‌های نخبه متهم می‌کنند. توروالدز نیز یکی از منتقدان جدی استالمن محسوب می‌شود که عقاید او را بیش‌از‌حد سیاه‌وسفید می‌داند.
طرفداری سفت‌و‌سخت استالمن از نرم‌افزار آزاد به‌حدی مشهور شد که رفتارهای او الهام‌بخش توسعه‌ی نرم‌افزاری با نام Virtual Richard M. Stallman شد. این نرم‌افزار پکیج‌های نصب‌شده در توزیع دبیان سیستم‌عامل لینوکس را بررسی می‌کند و آن‌هایی را گزارش می‌دهد که نرم‌افزار آزاد نیستند. استالمن با برخی از توصیفات دبیان درباره‌ی نرم‌افزار آزاد مخالف است.
استالمن برای اولین‌بار ایده‌ی راه‌اندازی دانشنامهی عمومی را مطرح کرد
استالمن برای توسعه‌ی دانشنامهی آنلاین آزاد نیز فعالیت‌هایی انجام داد. در سال ۱۹۹۹، او فراخوانی برای توسعه‌ی چنین دانشنامه‌ای با نام GNUPedia داد. البته دانشنامهی او درنهایت متوقف شد؛ چراکه رقیب بزرگی همچون ویکی‌پدیا ظهور کرده و به‌سرعت محبوب شده بود.
طرفداری از نرم‌افزار آزاد و سخنرانی‌های متعدد استالمن را به فردی جهانگرد نیز تبدیل کرد؛ به‌گونه‌ای که تاکنون وی به ۶۵ کشور جهان سفر کرده است. او جنبش نرم‌افزاری خود را شبیه به جنبش‌های مقاومتی مهاتما گاندی می‌داند و علاوه‌بر دفاع از مفهوم آزادی نرم‌افزار، با قوانینی همچون ثبت پتنت برای داروها هم مخالف است. استالمن این پتنت‌ها را موجب مشکلات متعدد سلامتی در کشورهای درحال‌توسعه توصیف می‌کند.
عقاید استالمن او را علاوه‌بر شخصیتی شناخته‌شده در دنیای فناوری و نرم‌افزار، به چهره‌ای تقریبا سیاسی بدل کرد. او سخنرانی‌های متعددی در کشور ونزوئلا ایراد کرد و در آنجا ضمن دیدار با هوگو چاوز، انتقادهایش را به سیستم تلویزیون و حقوق ابراز عقیده‌ی آزادانه و حریم خصوصی بیان کرد. او از زمان تأسیس پایگاه تلویزیونی آمریکای لاتین به‌نام teleSUR در هیئت مشاوران حضور داشت؛ اما در جریان جنبش‌های بهار عربی، به‌دلیل اختلاف عقیده با مدیران از آن کناره‌گیری کرد.
تأثیرات استالمن بر سیاست‌مداران نیز در سال‌های گذشته قابل‌توجه بوده است. او پس از تبلیغ نرم‌افزار آزاد برای استفاده در سیستم‌های شرکت نفت دولتی ونزوئلا، در سفری به هند نیز از مقامات یک ایالت خواست تا نرمافزارهای مالکیتی را از مدارس خود حذف کنند. طبق درخواست او، تمام کامپیوترها در ۱۲۵۰۰ دبیرستان، برنامه‌های خود را از ویندوز به سیستم‌عامل‌های نرم‌افزار آزاد تغییر دادند.
نبرد با شرکت‌های بزرگ
مفاهیمی که استالمن از آن‌ها دفاع می‌کند و روند ابراز عقیده‌ی او، در طول تاریخ فعالیتش به درگیری‌های متعددی با شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری منجر شده است. به‌عنوان مثال او در یکی از سخنرانی‌های مدیران ATI، پلاکاردی با مضمون دشمنی این شرکت با آزادی حمل کرد. ATI در سال‌های بعد به AMD ملحق شد که امروزه، اسناد سخت‌افزارهای آزاد را برای استفاده‌ی جامعه‌ی نرم‌افزار آزاد منتشر می‌کند.
در سال ۱۹۸۸، اپل لایحه‌ای علیه مایکروسافت و HP تنظیم کرد که از شباهت محصولات شرکت‌ها به مکینتاش شکایت می‌کرد. در واکنش به این اقدام اپل، استالمن دستور تحریم محصولات آن را اعلام کرد. او اعتقاد داشت موفقیت اپل در این دعوای حقوقی، ضربه‌ی بزرگی به نرم‌افزار آزاد خواهد زد. شایان ذکر است در سال ۱۹۹۵، جنبش نرم‌افزار آزاد (FSF) تحریم محصولات اپل را برداشت.
او بارها استیو جابز را به‌دلیل ایجاد فرهنگ انحصاری در اپل سرزنش کرد
استالمن بارها استیو جابز را به تأثیرات منفی بر جامعه‌ی فناوری محکوم کرد. او اعتقاد داشت جابز رهبری اپل را در جریان ایجاد پلتفرمی بسته برعهده گرفته است. جابز در زمان فعالیت در شرکت NeXT از استالمن برای توسعه‌ی کامپایلر گنو دعوت کرد. ریچارد پس از بررسی‌های متعدد قانونی متوجه شد بخشی از درخواست جابز مخالف پروانه‌ی نرم‌افزار آزاد GPL محسوب می‌شود و نتیجه را به او اعلام کرد. درنهایت، محصول نکست، یعنی طراحی سمت کاربر Objective-C، با گواهینامه‌ی GPL عرضه شد.
مشکلات و اختلاف عقیده‌ی استالمن با جابز پس از مرگ اسطوره‌ی اپل نیز ادامه داشت. او در پیامی به‌مناسبت مرگ جابز نوشت:
همان‌طور که شهردار شیکاگو، یعنی هارولد واشنگتن، درباره‌ی شهردار فاسد قبلی، یعنی دالی گفته بود، خوشحال نیستم که جابز مُرد؛ اما خوشحالم که رفته است.
اظهارنظر ریچارد پس از مرگ جابز، از نظر بسیاری از مردم و کارشناسان بد و توهین‌آمیز بود. هرچند برخی دیگر اعتقاد داشتند اظهارنظر او شخصی نبوده و فقط انتقادی بر دنیای محدود و دیوارهای بلند برخی از شرکت‌های فناوری محسوب می‌شود.
درکنار نوام چامسکی
لپ‌تاپ و نرمافزارهای استفاده‌شده‌ی استالمن
رفتارها و عقاید ریچارد استالمن و تأثیرات او بر جوامع مختلف نرم‌افزاری باعث شده زندگی او و سبک کارکردنش با کامپیوتر، موضوع کنجکاوی بسیاری از کاربران شود. او در وب‌سایتش که به ساده‌ترین روش ممکن و تنها با دانش اولیه‌اش درباره‌ی html اداره می‌شود، درباره‌ی بخش‌هایی از این زندگی توضیح می‌دهد.
استالمن از لپ‌تاپ ThinkPad T400s استفاده می‌کند. این لپ‌تاپ مجهز به نرم‌افزار آزاد راه‌اندازی اولیه با نام Liberboot و سیستم‌عامل Trisquel از توزیع‌های لینوکس است. البته، استالمن در تمامی بخش‌های وب‌سایت خود از عنوان Gnu/Linux برای سیستم‌عامل استفاده می‌کند. او در توضیحی بلند در وب‌سایتش به تشریح کامل سیستم‌های قبلی کامپیوتری و دلایل خریدش اشاره می‌کند. او در بخشی مهم از این دلایل می‌گوید:
آزادی، اولیت اول من است. از سال ۱۹۸۳، طرفدار آزادی بودم و هیچ‌گاه این آزادی را فدای راحتی کامپیوترم نکردم.
زندگی شخصی و اعتقادات در موضوعات مختلف
استالمن و اعضای FSF از مخالفان جدی قانون کپی‌رایت و شرایط آن هستند. او در بسیاری از سخنرانی‌هایش، برای کاهش این قوانین یا محدودکردن دوره‌های آن‌ها تلاش می‌کند. استالمن پیشنهاد می‌دهد محدودیت‌های کپی‌رایت بازه‌های زمانی داشته باشند یا شرایطی همچون پرداخت مالیات برای صاحبان آثار درنظر گرفته شود.
استالمن یکی از طرفداران آسانژ و اسنودن محسوب می‌شود
حامی بزرگ نرمافزارهای آزاد اعتقاد دارد هیچ‌گونه کپی‌کردن یا اشتراک نرم‌افزارها با اهداف غیرتجاری، نباید به‌عنوان نقض کپی‌رایت درنظر گرفته شود. او همین اعتقادات را درباره‌ی کتاب‌های الکترونیک و سیستم‌هایی همچون کتاب‌خوان آمازون دارد. به‌عقیده‌ی استالمن، محدودیت این کتاب‌خوان و قوانین کپی‌رایت کتاب‌های الکترونیک، فرصت قرض‌دادن کتاب‌ها یا سبک‌های اشتراکی قدیمی را ازبین می‌برد که برای جامعه مضر است.
حمایت از ادوارد اسنودن درکنار جولیان آسانژ
یکی از محصولات و فناوری‌هایی که استالمن با آن‌ها مخالف است، ابزارهای ذخیره‌سازی اطلاعات، همچون DVD و دیسک‌های Blu-Ray هستند. او رمزنگاری اطلاعات در این تجهیزات را محکوم می‌کند و اعتقاد دارد این روش به‌منظور اجبار کاربران برای مشاهده‌ی تبلیغات استفاده می‌شوند.
استالمن همیشه به‌صورت واضح و آشکار افشاگرانی همچون جولیان آسانژ و ادوارد اسنودن را تحسین می‌کند. او پس از افشاگری‌های اسنودن در سال ۲۰۱۳، در ابتدای همه‌ی ایمیل‌هایش در طرفداری از این مأمور سابق NSA می‌نویسد:
خطاب به هر مأمور FBA و NSA که ایمیلم را می‌خواند: لطفا به‌یاد داشته باشید برای دفاع از قانون اساسی آمریکا دربرابر همه‌ی دشمنان خارجی یا داخلی، باید از روش اسنودن پیروی کنید.
خالق سیستم‌عامل گنو مانند اکثر اعضای جامعه‌ی نرم‌افزار آزاد، توجه و تعصب زیادی به نام‌ها و واژه‌ها دارد. به‌عنوان نمونه، او تعصب خاصی روی استفاده از اصطلاحات نرم‌افزار آزاد یا گنو/لینوکس دارد و عباراتی همچون مالکیت معنوی و دزدی (درباره‌ی قانون کپی‌رایت) را محکوم می‌کند. در بسیاری از مصاحبه‌هایش، به‌شرطی حاضر می‌شود که خبرنگار فقط از کلمات مدنظر او در زمینه‌های مشخص استفاده کند.
تأکید بیش‌ازاندازه‌ی استالمن بر کلمات و تلاش‌های او برای قانع‌کردن دیگران مبنی بر مهم‌بودن کلمات، باعث کشمکش‌هایی در دنیای نرم‌افزار آزاد و جامعه‌ی متن‌باز (Open Source) شده است. او مفهوم اولیه‌ی متن‌باز را می‌پذیرد؛ اما هیچ‌گاه آن را به‌عنوان عبارتی جایگزین در بحث آزادی نرم‌افزار نمی‌شناسد. از دیدگاه استالمن، نرم‌افزار آزاد حرکتی سیاسی و نرم‌افزار متن‌باز نوع خاصی از توسعه محسوب می‌شود.
واکنش‌های توسعه‌دهنده‌ی پروژه‌ی گنو به لینوکس هم درخورتوجه بوده است. همان‌طورکه گفته شد، استالمن اصرار دارد ارتباط بین لینوکس و گنو محترم شمرده شده و همیشه به آن اشاره شود. او سیستم‌عامل حاضر را ترکیبی از سیستم گنو و کرنل لینوکس می‌داند و همیشه از اصطلاح GNU/Linux با تلفظ گنو اسلش لینوکس برای آن استفاده می‌کند. اصطلاح گنو پلاس لینوکس را نیز او استفاده می‌کند.
رفتارهای استالمن در استفاده از فناوری و اینترنت جالب است. او گوشی تلفن‌همراه ندارد و این تجهیزات را ابزاری برای نظارت بر مردم می‌داند. به‌علاوه، او از کلیدهای کارتی نیز در اتاق‌های خود استفاده نمی‌کند؛ چون اعتقاد دارد این کلیدها مکان شخصی را در زمان ورود به اتاق‌ها ردگیری می‌کنند. مرورگر کامپیوتر شخصی استالمن نیز تنها وب‌سایت شخصی خودش و وب‌سایت‌های مرتبط کاری GNU و FSF را به‌صورت مستقیم مرور می‌کند. دلیل این کار نیز، فرار از ردگیری‌شدن به‌وسیله‌ی تاریخچه‌ی مرورگر بیان می‌شود.
او تعصب خاصی روی کلماتی همچون گنو/لینوکس و نرم‌افزار آزاد دارد
یکی از روش‌های استالمن برای مرور وب‌سایت‌های اینترنتی، استفاده از ابزارهای مرور مبتنی بر ایمیل است. در این ابزارها، او آدرس وب‌سایت مدنظر را با ایمیل به اسکریپت می‌فرستد و اسکریپت مدنظر پس از مرور و دانلود محتوای آدرس، آن را در ایمیلی دیگر برای استالمن بازمی‌گرداند. علاوه‌بر این روش، او چندی پیش اعلام کرد به‌جز ویکی‌پدیا، تمامی وب‌سایت‌ها را با مرورگر تور بازمی‌کند.
ریچارد استالمن هیچ‌گاه ازدواج نکرده و حتی مخالف بچه‌دارشدن است. او این عقاید عجیب خود را باقدرت در وب‌سایتش بیان می‌کند و اعتقاد دارد مردم باید راهی بهتر برای تأثیرگذاری بر جهان پیدا کنند.
جوایز و افتخارات
استالمن در طول زندگی خود با وجود عقاید افراطی و گاه مخالفت‌های آشکار با غول‌های دنیای فناوری، ازطرف محافل آکادمیک و علمی متعددی تحسین شده است. در سال ۱۹۸۶، او عضویت افتخاری مادام‌العمر را در انجمن کامپیوتر دانشگاه فناوری چالمرز دریافت کرد. مدال افتخار مک‌آرتور نیز در سال ۱۹۹۰ به بنیان‌گذار جنبش نرم‌افزار آزاد اهدا شد.
توسعه‌ی ویرایشگر EMACS جایزه‌ی بزرگی برای ریچارد استالمن به‌همراه داشت. در سال ۱۹۹۰، او جایزه‌ی گریس‌ماری هاپر را برای این دستاورد دریافت کرد. در سال‌های بعد، دانشگاه‌های متعددی مدرک دکترای افتخاری به این برنامه‌نویس اهدا کردند که ازجمله‌ی آن‌ها عبارت‌اند از: دانشگاه سلطنتی سوئد، گلاسکو، وریج بروکسل، دانشگاه ملی سالتا در آرژانتین، دانشگاه ملی لیما در پرو، پاویا در ایتالیا و دانشگاه پیر و ماری کوری در فرانسه.
استالمن چند کتاب راهنما برای نرم‌افزارها و ابزارهای خود، همچون کامپایلر گنو و ویرایشگر EMACS منتشر کرد. به‌علاوه، مجموعه‌ی مقاله‌ها و سخنرانی‌های او نیز با عنوان Free Software, Free Society به ویرایش سوم رسیده است. مشهورترین زندگی‌نامه درباره‌ی او و روند تأسیس جنبش نرم‌افزار آزاد نیز در کتابی با نام Free as in Freedom نوشته‌ی سم ویلیامز منتشر شد.
نظرات