جنگلزدایی کنونی روند گرمایش زمین را تسریع میکند
دانشمندان در مقالهای در Nature Communications، هشدار میدهند تا زمانی که از بین بردن جنگلهای مناطق گرمسیری متوقف نشود، میانگین دمای جهانی میتواند ۰.۸ درجه سانتیگراد افزایش یابد. حتی با تلاشهای دیگر در جهت کاهش تولید گازهای حاصل از سوختهای فسیلی بنا به عقیدهی پائولو آرتاکسو، استاد دانشگاه فیزیک دانشگاه سائو پائولو (IF-USP):
اگر ما با سرعت کنونی به سمت تخریب جنگل پیش برویم (حدود هفت هزار کیلومتر مربع در سال در جنگلهای آمازون)، در سه تا چهار دهه، به خسارت تجمعی عظیمی برخورد خواهیم کرد. این امر گرم شدن کرهی زمین را بدون در نظر گرفتن تمام تلاشهای دیگر برای کاهش گازهای گلخانهای، سرعت خواهد بخشید.
این گروه علمی بعد از تعریف یک مدل از شرایط کنونی اتمسفر زمین، با استفاده از شبیهسازی کامپیوتری که در آن از یک مدل عددی اتمسفر ارائهشده توسط سازمان ملی هواشناسی بریتانیا (Met Office) به این نتایج رسید. مدل شامل عوامل هواشناسی نظیر ذرات معلق در هوا، ترکیبات آلی فرار (Volatile Organic Compounds :VOCs) حاصل از فعالیتهای بشر، ترکیبات آلی فرار حاصل از طبیعت (بیوژنیک)، اوزون، کربن دیاکسید، متان و دیگر مواردی بود که سطح آلبدو در آنها دمای جهانی را تحت تأثیر قرار میدهد. آلبدو (Albedo) یک سنجه از درصد بازتاب نور از سطح یک جسم است. اثر آلبدو در مورد زمین، معیاری از مقدار انرژی خورشیدی بازتابشده از زمین است. مقدار تابش جذبشده بر اساس نوع سطح تغییر میکند.
این کار توسط کاترین اسکات، پژوهشگر دانشگاه لیدز (بریتانیا) بر اساس سالها تجزیهوتحلیل و بررسی عملکرد جنگلهای گرمسیری و معتدل، گازهای انتشاریافته از گیاهان و بررسی تأثیر آنها بر تنظیمات آب و هوایی انجام شده است. آرتاکسو میگوید:
پس از تصحیح مدل تعریف شرایط کنونی اتمسفر زمین و افزایش دمای از سال ۱۸۵۰، ما یک شبیهسازی انجام دادیم که در آن همان سناریو حفظ شده بود ولی تمام جنگلها حذف شده بودند. نتیجه افزایش معنی دار ۰.۸ درجه سانتیگراد در میانگین دما بود. به عبارت دیگر اگر اکنون هیچ جنگلی روی این سیاره وجود نداشته باشد، دما یک درجه بالاتر خواهد بود. این مطالعه همچنین نشان داد که اختلاف مشاهدهشده در شبیهسازیها عمدتا ناشی از انتشار مواد آلی فرار بیوژنیک از جنگلهای گرمسیری است. زمانی که این مواد آلی فرار بیوژنیک اکسید میشوند، به سمت بالا میروند و ذراتی ایجاد میکنند که با منعکس کردن بخشی از تابشهای خورشیدی، هوا را خنک میکنند. از بین رفتن جنگلها به معنای عدم وجود مواد آلی فرار بیوژنیک و حذف تأثیر خنککنندگی آنها و در نتیجه گرمتر شدن هوا است. این مسئله در مدلسازیهای مطالعات قبلی در نظر گرفته نشده بود.
جنگلهای مناطق معتدله مواد آلی فرار متفاوتی تولید میکنند که دارای ظرفیت کمتری برای تولید این ذرات خنککننده هستند. پوشش جنگلی تقریبا یکسوم از سطح خشکی کره زمین را میپوشاند؛ این مقدار بسیار کمتر از وسعت مناطق جنگلی است که تا قبل از آغاز دخالت های بشر روی سطح زمین وجود داشته است. بخشهای زیادی از جنگلها در اروپا، آسیا، آفریقا و آمریکا از بین رفتهاند. آرتاکسو میگوید:
این مقاله به تأثیر مستقیم و فوری آتشسوزی جنگل، مانند انتشار کربن سیاه (کربن سیاه در نتیجهی احتراق ناقص سوختهای فسیلی و سوختهای زیستی ایجاد میشود و علاوه بر تأثیر مستقیمی که روی سلامت انسان دارد، با جذب نور خورشید سبب گرم شدن جو زمین میشود)، نپرداخته است؛ تأثیر آنی افزایش دما، وجود دارد؛ ولی فقط برای چند هفته میماند و پایدار نیست. این مقاله دربارهی تأثیرات بلندمدت پوشش جنگلی روی تغییرات دمایی است.
جنگلزدایی قطعا روی مقدار ذرات معلق موجود در هوا و اوزون تأثیر میگذارد و کل تعادل تابشی اتمسفر را تغییر میدهد. مطالعهی اخیر باز هم ضرورت حفظ پوشش جنگلی جهانی را نشان میدهد. ضروری است که نهتنها تخریب جنگلها را متوقف کنیم؛ بلکه برای مناطق گرمسیری، به فکر وسعت دادن به پوشش جنگلی باشیم. در غیر این صورت تلاش برای کاهش گازهای گلخانهای حاصل از سوختهای فسیلی تغییری چندانی در شرایط بهوجود نخواهد آورد.