نگاهی به یک روش درمانی کارامد برای اعتیاد و عدم دسترسی به آن برای عموم

شمار مرگ‌ومیر بر اثر مواد مخدر درحال افزایش است و حدود ۶۴ هزار نفر تنها درسال ۲۰۱۶ جان خود را از دست دادند. دانشمندان درحال کار برای یافتن ابزار خلاقانه‌ای برای مبارزه با این پدیده شوم هستند و رئیس جمهور دونالد ترامپ هم بحران مواد مخدر را یک فوریت برای سلامت عمومی نامیده است، اما غیر از تقاضا برای اعدام قاچاقچیان مواد مخدر، کار دیگری انجام نشده است.

داروها راه درمانی موثری برای مشکل اعتیادبه مواد مخدر هستند.

اما مشکل این‌جاست که تنها تعداد محدودی از افراد می‌توانند از چنین داروهایی استفاده کنند. براساس مطالعه‌ای منتشرشده در Journal of Addiction Medicine، در حال حاضر تنها حدود نیمی از برنامه‌های درمانی بخش خصوصی برای اختلال استعمال مواد مخدر، به MAT دسترسی دارند و از میان همین نصف، تنها یک‌سوم بیماران واقعا داروها را دریافت می‌کنند. 

عدم دسترسی‌به داروها دلایل زیادی دارد. مثلا عدم درک صحیح از چگونگی درمان ( شامل داروهایی مثل بوپرنورفین، متادون، نالتروکسان) می‌تواند یکی‌ از دلایل آن باشد.

خجالت کشیدن از اینکه مصرف مواد و اعتیاد کار بدی است هم می‌تواند یکی دیگر از دلایل عدم دریافت دارو باشد. با این حال هنوز قوانین ایالتی و فدرال، میزان دردسترس قرار گرفتن داروها را محدود می‌کنند. کلارک گفت:

مشکل بیشتر مربوط‌ به اجرا و پیاده‌سازی است تا اینکه یک مشکل علمی باشد، چون ما می‌دانیم که داروها جواب می‌دهند.

استفاده از داروها توسط معتادان، تجربه‌ی خوشایندی نیست، بلکه یک اقدام لازم برای زندگی است. عدم استفاده از مواد منجربه ایجاد علائم دردناکی مثل حالت تهوع شدید، لرز، اسهال و افسردگی می‌شود.

نیاز به مصرف مواد مخدر، یک نیاز فیزیکی و احساسی است و مرزهای بین این دو درد زیاد مشخص نیست. یکی از اصلی‌ترین تصورات غلط درمورد درمان وابسته‌به دارو، جایگزینی آنها به‌عنوان مواد مخدر است. اینکه داروها جایگزین مواد مخدر می‌شوند و الگوی مصرف جدیدی را به‌وجود می‌آورند، اشتباه است.

طبق گفته‌ی کارشناسان، چنین تصوری قدیمی و اشتباه است. درعوض داروها، میل‌ به مواد را متوقف می‌کنند و احتمال برگشت به‌سوی مواد مخدر را کاهش می‌دهند.

 بوپرنورفین و متادون، حس نیاز به دارو را کاهش می‌دهند. نالتروکسان هم جلوی اثرات شادی‌بخش و تسکین‌دهنده‌ی مواد مخدر را می‌گیرد؛ بنابراین مصرف کنندگان دیگر حالت به‌اصطلاح نشئه شدن را تجربه نمی‌کنند.

پاتریک ای.هریس، رئیس سابق انجمن پزشکی آمریکا و روانپزشک عضو هیأت علمی به بیزنس اینسایدر گفت:

مردم همیشه از من سوال می‌کنند که آیا داروها جایگزینی برای مواد مخدر هستند؟ خیر این‌طور نیست. درمان‌ها براساس شواهد علمی هستند و کارشان را به‌خوبی انجام می‌دهند.

طبق مطالعات گسترده، با افزایش دسترسی‌ به داروهای MAT، آمار کشته‌شدگان مواد مخدر به‌دلیل مصرف بیش‌ از حد مواد ( یا اوردوز) کاهش می‌یابد. طبق مطالعه‌ای روی مرگ‌ومیر براثر اوردوز هروئین در بالتیمور در بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۹ که در American Journal of Public Health منتشر شد، با افزایش دردسترس بودن متادون و بوپرنورفین، حدودا ۵۰ درصد از اوردوز‌های کشنده کاهش یافت.

سارا ویکمن، مدیر پزشکی موسسه‌ی اختلال مصرف مواد در بیمارستان عمومی ماساچوست و استاد دستیار دانشگاه هاروارد گفت:

اینگونه درمان‌ها باعث نجات زندگی افراد می‌شوند.

علیرغم شواهدی که نشان‌دهنده‌ی میزان تأثیر MAT است، باز هم دسترسی‌ به آنها بسیار سخت است. یکی از نایاب‌ترین قالب داروهای مورد نیاز برای ریکاروی، متادون است. متادون در آمریکا تنها در اختیار کلینیک‌های تخصصی است؛ افراد به‌خاطر شیوه‌ی عملکرد داروها، باید هر روز برای تزریق داروها به یک مرکز درمانی مراجعه کنند.

اما مراکز درمانی از شهرت خوبی برخوردار نیستند، چون طبق سیاست‌هایی در محل‌های نامناسبی قرار گرفته‌اند. هر بیماری که برای درمان به این محل‌ها برود باید در مسیر رفت و برگشت‌ به کلینیک از بین معتادان عبور کند که این خود عاملی اغواکننده برای برگشت به‌حالت اعتیاد است. ویکمن گفت:

شما می‌توانید به‌راحتی به هروئین دسترسی پیدا کنید؛ ولی ما دسترسی‌ به درمان آن را که ناجی حیات و نویدبخش داشتن یک زندگی خوب است، سخت کرده‌ایم.

سازمان غذا و داروی آمریکا در روز جمعه‌ی گذشته، مجموعه‌ی جدیدی از دستورالعمل‌ها را برای نشان دادن اهمیت MAT برای مصرف‌کنندگان مواد مطرح کرد. اسکات گاتلیب یکی از اعضای سازمان گفت:

متأسفانه تنها به تعداد بسیار کمی از معتادان شانس لازم برای دریافت درمان ایمن و موثر داده می‌شود.

کشورهای دیگر شیوه‌ی کاملا متفاوتی برای درمان‌های MAT اتخاذ می‌کنند که دریافت درمان در آن کشورها را بسیار راحت می‌کند. مثلا در کانادا متادون در داروخانه‌ها توزیع می‌شود.

مراکز ترک و توانبخشی و دادگاه‌ها در آمریکا درمان MAT را پیشنهاد نمی‌کنند. درعوض اکثرا براساس مدل دوری از مواد کار می‌کنند. بیماران براساس این مدل باید، سم‌زدایی شوند و مواد از بدنشان خارج شود؛ سپس مشاوره دریافت کنند.

 بیماران باید در جلسات ۱۲ گانه معتادان گمنام شرکت کنند و به‌سمت MAT نروند، این درحالی است که تأثیرات مفید MAT ثابت شده است. بسیاری از کارکنان مراکز توانبخشی آمریکا اعتقادی‌ به کارایی داروها ندارند و می‌گویند که معتادان از داروها سو استفاده می‌کنند.

استفانی راجرز، یکی از هماهنگ‌کننده‌های تالبوت‌ریکاوری (مرکز درمانی اعتیاد آتلانتایی) به بیزنس اینسایدر گفت:

اگر صادقانه بگویم، به‌‌اعتقاد من MAT تنها یک جایگزین برای مواد مخدر است.

چنین نگرشی نسبت‌به MAT برخلاف سایر راه‌های درمانی در خصوص پژوهش‌های جدید است. مثلا اگر دیابت نوع دوم را درنظر بگیریم، طبق شواهد علمی، داروی انسولین می‌تواند به مهار اثرات مضر بیماری کمک کند؛ تمام متخصصین کشور بعد از دیدن چنین پژوهش‌هایی شروع‌ به تایید و پیشنهاد مصرف انسولین کردند.

اما بسیاری از کارکنان مراکز توانبخشی که پتانسیل‌های MAT را کاملا درک می‌کنند، به بیزنس اینسایدر گفتند که مراکز آنها اصلا مجوز ارائه‌ی MAT را ندارد. به‌عنوان مثال، براساس گفته‌ی مدیر برنامه مرکز درمان مواد مخدر ای‌تن در سن‌دیگو، این مرکز مجوز لازم برای ارائه متادون به بیماران را ندارد.

برخی از مقامات مثل قاضی‌هایی که مسئول رسیدگی‌ به مسائل مربوط‌به مواد مخدر هستند، سعی می‌کنند سیاست‌های خود را با توجه‌به پژوهش‌های جدید در خصوص درمان اعتیاد، بروز کنند.

دزری بروس‌لایل، رئیس دیوان عالی سن‌دیگو است. طبق گفته‌ی او به بیزنس اینسایدر، او بعد از شرکت در کنفرانس انجمن آمریکایی داروی اعتیاد و صحبت‌ با چند تن از رهبران آن مثل کلی کلارک و پنی اس.میلز، نسبت‌ به اثربخشی MAT متقاعد شد و گفت:

من تا قبل از ملاقاتم با پنی و کلی درسال گذشته هیچ اعتقادی‌ به MAT نداشتم. آنها من را درمورد علت اثربخشی متقاعد کردند. سپس از بقیه سخنگویان شنیدم که باید بار دیگر به MAT توجه کنیم.

طبق گفته‌ی بروس‌لایل، بازهم از حدود ۵۰ شرکت‌کننده در دادگاه بازبینی MAT تنها ۱ یا ۲ نفر به MAT اعتقاد داشتند. در دادگاهی دیگر که حدود ۶۰ نفر در آن حضور داشتند، تنها ۳ یا ۴ نفر به MAT اعتقاد داشتند. بروس‌لایل گفت:

من دوست دارم بر این تعداد افزوده شود.

طبق گفته‌ی خودش، او باید افراد کلیدی دادگاه (مثل کلانتر و سایر رهبران) را نسبت‌ به اثربخشی MAT متقاعد کند. تعدادی از پزشکان و مددکاران اجتماعی هم به توسعه‌ی بکارگیری MAT به‌جای مدل دوری از مواد، کمک می‌کنند.

ویکمن سفرهای زیادی به نقاط مختلف کشور انجام داد و سخنرانی‌هایی در این خصوص ارائه داد. یکی از سخنرانی‌ها همان بود که بروس‌لایل را نسبت‌به اثربخشی MAT متقاعد کرد. ویکمن گفت:

درمان به‌کمک دارو (MAT) زندگی‌ها را نجات می‌دهد. شما می‌توانید نام درمان را روی MAT بگذارید و دو کلمه بعدی آن را حذف کنید.