استخراج بیت کوین، عامل هجوم معدن کاوان به سمت کارت‌های گرافیک

«تب طلا» اصطلاحی است که عموما در قرن ۱۹ میلادی به هجوم کارگران معدن به معادن تازه‌ کشف‌شده‌ی طلا گفته می‌شد. این اصطلاح در عصر حاضر با ظهور ارزهای رمزپایه و هجوم افراد برای استخراج آن‌ها، مجددا بر سر زبان‌ها جاری شده است. بیت‌کوین، از محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال، در حال حاضر ارزشی هم‌سنگ طلا پیدا کرده است و افراد فراوانی با هدف سرمایه‌گذاری روی آن، اقدام به خرید تجهیزات معدن‌کاوی می‌کنند. از چند سال پیش و با افزایش قیمت ارزهای رمزپایه، واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) به‌عنوان یکی از ابزارهای معدن‌کاوی، توجه معدن‌کاوان را به خود جلب کرد. این مسئله موجب شد تا در سال‌های اخیر، میزان فروش و قیمت کارت‌های گرافیک رشدی سرسام‌آور داشته باشد. معدن‌کاوان بیت‌کوین با بهره‌گیری از کارت‌های گرافیک اقدام به ساخت مزارع سرور و استخراج بیت‌کوین و دیگر ارزهای رمزپایه کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: اصطلاحات ترید

تجهیزات معدن‌کاوی و حتی مراکز وسیع داده‌ای که به استخراج ارزهای دیجیتال اختصاص داده شده‌اند، به‌صورت فزاینده‌ای انرژی مصرف می‌کنند. بنا به گزارش‌ها، مصرف انرژی شبکه‌های مخصوص استخراج بیت‌کوین بیش از انرژی مصرفی کشور بلغارستان است. معدن‌کاوان ارزهای رمزپایه نیز سیستم‌های خود را در کشورهایی مستقر کرده‌اند که هزینه‌ی مصرف برق در آن‌ها به‌نسبت ارزان‌تر از باقی دیگر کشورها است. این مسئله موجب شده تا برخی از کشورها از جمله چین و حتی آمریکا قوانینی در جهت محدودیت انجام این فعالیت تصویب کنند.

بنا به‌گفته‌یپائول برودی، مدیر خلاقیت جهانی ارنست و یانگ در فناوری بلاک‌چین، هرچند در حال حاضر ساخت و توسعه‌ی سیستم‌های معدن‌کاوی، زمان نسبتا زیادی را می‌طلبد؛ اما تعداد و اندازه‌ی مراکز داده‌ای که تراکنش‌های بیت‌کوین را پردازش می‌کنند، همچنان در حال رشد است.

برودی در این باره می‌گوید:

حجم تراکنش‌ها در دو ماه اخیر به نحو قابل توجهی کاهش یافته و تقریبا به سطح دو سال پیش رسیده است. اگر این روند تداوم یابد، ما به‌زودی شاهد کاهش رشد سیستم‌ها و احتمالا از دور خارج شدن انواع قدیمی آن‌ها و همچنین بازگشت به ظرفیت پیشین خواهیم بود.

در حال حاضر، شرکت‌های فناوری همچون 3M، مشغول بازاریابی و فروش سیستم‌های خنک‌کننده‌ی مایع به معدن‌کاوان ارز‌های رمزپایه هستند تا مشکل گرمایش بیش از حد تجهیزات معدن‌کاوی آن‌ها را برطرف کنند.

با این حال، یکی از مشکلاتی که در رابطه با اغلب ارزهای دیجیتال محبوب از جمله بیت‌کوین وجود دارد، تعداد محدود آن‌ها است و با پایین رفتن این تعداد، قدرت پردازش لازم برای استخراج آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. به‌گفته‌یشین را، قائم‌مقام واحد تحقیقات برای رایانش نیمه‌هادی در مؤسسه‌ی IDC، انویدیا جی‌فورس GTX 1070، ای‌ام‌دی RX480 و ای‌ام‌دی RX580 به دلیل مزیت عملکرد در هر وات ، محبوب‌ترین کارت‌های گرافیک در معدن‌کاوی ارزهای رمزپایه هستند. این مسئله موجب شده است تا قیمت برخی از کارت‌های گرافیک بیش از دو برابر شود؛ برای مثال، انویدیا جی‌فورس GTX 1070 اوایل با قیمت خرده‌فروشی ۳۸۰ دلار به‌فروش می‌رسید؛ درحالی‌که اکنون برای خرید آن باید بیش از ۷۰۰ دلار پرداخت کنید.

وب‌سایت ویدئو گیمینگ گیم‌اسپات اشاره می‌کند که یک بسته‌ی ۶ تایی کارت گرافیک ۶ گیگابایتی GTX 1060 (مدل EVGA) در حال حاضر ۳۷۸۰ دلار قیمت دارد؛ درحالی‌که یک بسته کارت GTX 1060 مدل MSI Aero ITX OC با قیمت ۳۴۶۵ دلار به‌فروش می‌رود. قیمت مدل پیشرفته‌ی GTX 1080 نزدیک به ۶۳۰۰ دلار برای یک بسته‌ی ۶ تایی است؛ با این حال، امکان پیدا کردن آن تقریبا وجود ندارد. همچنین، برای خرید بسته‌ی ۶ تایی کارت ۴ گیگابایتی ای‌ام‌دی RX 580 باید ۳۶۰۰ دلار پرداخت کنید.

شین را در این باره می‌گوید:

انویدیا و ای‌ام‌دی اتفاق نظر دارند که بازار استخراج ارزهای رمزپایه برای کارت‌های گرافیک به‌سرعت تغییر خواهد کرد و به موج‌های ورودی و خروجی ارزهای رمزپایه از مرحله‌‌ی اولیه تا بلوغ بستگی خواهد داشت.

برخی از خرده‌فروشان تلاش دارند تا تعداد کارت‌های قابل خرید توسط معدن‌کاوان را محدود و قیمت‌ها را به‌نفع مشتریان سنتی‌تر خود یعنی گیمرها تعیین کنند. برای مثال، خرده‌فروشی مایکروسنتر، کارت‌های گرافیک خود را با قیمت خرده‌فروشی پیشنهادی سازنده به گیمرها عرضه می‌کند. ابتدای امسال، انویدیا از خرده‌فروشان سخت‌افزاری خود درخواست کرد تا هنگام فروش، گیمرها را در مقایسه با معدن‌کاوان ارزهای رمزپایه در اولویت قرار دهند.

ملودی لی، تحلیلگر مؤسسه‌ی ترندفورس می‌گوید:

در چند سال اخیر، قیمت کارت‌های گرافیک به طرز محسوسی افزایش یافته است. از آنجایی که معدن‌کاوان ارزهای رمزپایه برای در اختیار داشتن پردازنده‌های پرسرعت، اقدام به خرید حجم بالایی از کارت‌های گرافیک کرده‌اند، با کمبود عرضه‌ی آن‌ها در بازار مواجه شده‌ایم.

در آغاز موج خرید کارت‌های گرافیک، مدل‌های ساخت ای‌ام‌دی از بیشترین محبوبیت برخوردار بودند؛ اما عرضه‌ی ای‌ام‌دی به‌تدریج کاهش یافت و یافتن کارت‌های ساخت این شرکت دشوارتر شد. پس از آن، پردازنده‌های انویدیا به انتخاب اول معدن‌کاوان تبدیل شدند. افزایش علاقه به بیت‌کوین در سال‌های اخیر و به تبع آن هجوم برای خرید کارت‌های گرافیک، می‌تواند بازار کارت‌های گرافیک را برای مدت طولانی‌تری تحت تأثیر قرار دهد.

پائول برودی می‌گوید:

با توجه به رشد نجومی قیمت بیت‌کوین در نیمه‌ی دوم سال گذشته‌ی میلادی، احتمالا چند ماهی طول خواهد کشید تا عرضه‌ی کارت‌های گرافیک پیشرفته با میزان تقاضای آن‌ها برابر شود.

به گزارش گارتنر، در طول سه سال گذشته، با افزایش استخراج ارزهای رمزپایه، درآمد ناشی از فروش کارت‌های گرافیک اضافی برای کامپیوترها تقریبا دو برابر شده و از ۲.۷ به ۴.۷ میلیارد دلار رسیده است. سود ناشی از فروش کارت‌های گرافیک به‌کار رفته در مراکز داده نیز رشدی خارق‌العاده را تجربه کرده و از ۱۶۸ میلیون دلار در سال ۲۰۱۵ به ۱.۱ میلیارد دلار افزایش یافته است. در مجموع، درآمد ناشی از فروش کارت گرافیک از ۳.۸۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ به ۶.۴۵ میلیارد دلار رسیده است.

در سال ۲۰۱۷، مؤسسه‌ی IDC برآورد کرد که کارت‌ها‌ی گرافیک خریداری شده برای استخراج ارزهای رمزپایه (اغلب انویدیا و تاحدودی ای‌ام‌دی)، ۳۸۵ میلیون دلار به‌دست آورده‌اند. براساس گزارش‌های اخیر، اینتل در پی ساخت پردازنده‌هایی مخصوص برای استخراج ارزهای رمزپایه است. در سپتامبر ۲۰۱۶، اینتل پتنتی را از یک شتاب‌دهنده‌ی معدن‌کاوی بیت‌کوین ثبت کرد که احتمالا شامل یک هسته‌ی پردازنده می‌شود.

بی‌بی‌سی در یکی از گزارش‌های خود، معدن‌کاوی ارزهای دیجیتال و به تبع آن کمبود کارت‌های گرافیک را به‌عنوان مانعی بر سر راه پژوهش‌های علمی دانست. دن ورتایمر، پژوهشگر ارشد در مرکز تحقیقاتی برکلی ستی به بی‌بی‌سی گفت: «ما پول را فراهم کردیم و با فروشندگان [کارت گرافیک] تماس گرفتیم. [اما] آن‌ها گفتند فعلا موجودی ندارند.»

در جریان گزارش مالی اخیر انویدیا، از جن سون هوانگ، مدیرعامل این شرکت پرسش شد که آیا جدیدا پردازش ارزهای رمزپایه، مسئول افزایش خرده‌فروشی کارت‌های گرافیک و «تقاضا‌ی پنهان» برای آن‌ها است؟

هوانگ در پاسخ گفت:

یک روش برای درنظرگرفتن تقاضای پنهان این است که ما معمولا بین ۶ تا ۸ هفته موجودی در زنجیره‌ی تأمین در اختیار داریم و من تصور می‌کنم شما تأیید خواهید کرد که در حال حاضر این زنجیره به‌صورت جهانی تضعیف شده است. ما به‌شدت مشغول کار هستیم تا کارت‌های گرافیک را به‌دست فروشندگان و در نهایت گیمرها برسانیم و همچنین نهایت تلاش خود را می‌کنیم تا به خرده‌فروشان و سازندگان سیستم‌های کامپیوتری پیشنهاد ‌دهیم که گیمرها را در اولویت قرار دهند. با این حال به نظر من، مهم‌ترین مسئله این است که ما باید صرفا کمبود عرضه را جبران کنیم.

هوانگ در ادامه گفت:

بنابراین، بزرگ شدن بیش از حد بازار استخراج ارزهای دیجیتال چه پیامدی دارد؟ این مسئله، افراد را به سمت ساخت سیستم‌های سفارشی برای انجام این کار سوق می‌دهد.

یکی از سخنگویان انویدیا گفت این شرکت فراتر از آنچه در گزارش مالی خود اعلام کرد، اظهارنظر دیگری انجام نخواهد داد. اینتل و ای‌ام‌دی نیز به درخواست وب سایت کامپیوترورلد برای اظهارنظر در این باره، واکنشی نشان ندادند.

هنگامی که الگوریتم‌های استخراج بیت‌کوین به‌شیوه‌ای حل شوند که شرایط از پیش تعریف‌شده‌ی معین را رعایت کنند، یک بلاک به زنجیره‌ی بلوکی (بلاک‌چین) افزوده و تعداد مشخصی بیت‌کوین نیز به معدن‌کاو پاداش داده می‌شود. متعاقب این فرایند، بیت‌کوین‌های جدیدی به اکوسیستم وارد می‌شوند.

هرچه قدرت پردازش بیشتری در اختیار باشد، ارز رمزپایه‌ی بیشتری را می‌توان استخراج کرد و به تبع آن بیت‌کوین بیشتری پاداش گرفت. واحد‌های پردازش گرافیکی یا همان کارت‌های گرافیک از سریع‌ترین پردازنده‌های موجود بهره می‌گیرند. از آنجایی که در جریان استخراج ارزهای دیجیتال، انرژی فراوانی مصرف می‌شود، این عمل، اقدامی به‌شدت هزینه‌بر به‌حساب می‌آید. برخی اوقات، هزینه‌ی استخراج یک بیت‌کوین می‌تواند از ارزش بیت‌کوین استخراج‌شده به‌مراتب بیشتر باشد.