قهوه که مدتی در لیست نوشیدنیهای مضر قرار گرفته بود، در سالهای اخیر به لیست نوشیدنیهای متوسط انتقال یافت؛ زیرا به نظر میرسید که دارای مزیتهای سلامتی در ارتباط با مغز، سوخت وساز، قلب و نیز خواص ضد سرطانی باشد. در پژوهش جدیدی معلوم شدهاست که قهوه میتواند مفید باشد؛ یکی از علتها این است که قهوه موجب آغاز سلسلهای از واکنشها در سلولهای قلبی میشود؛ فرایندی که از مرکز انرژی سلول یعنی میتوکندری آغاز میشود و با حفاظت از قلبهای سالم و بیمار خاتمه مییابد. نتیجهی این مطالعه در ژورنال PLOS Biology منتشر شدهاست.
پژوهشگران در این مطالعه پروتئینی را که p27 نامیده میشود و تاثیر آن روی چرخهی سلولی تایید شده است، مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که قهوه در موش موجب آغاز حرکت p27 به میتوکندری سلولهای قلب و بهویژه موجب مهاجرت سلولهای اندوتلیال قلب که رگهای خونی را میپوشانند، میشود. نحوهی مهاجرت سلولهای اندوتلیال، به میزان زیادی متکی به حضور p27 است و این فرایند توسط قهوه تقویت میشود.
پروتئین p27، دارای مزایای دیگر قلبی عروقی نیز است: در موشهایی که دچار حمله قلبی شده بودند، این پروتئین از مرگ سلولهای ماهیچهای قلب جلوگیری کرد. این پروتئین موجب تمایز سلولهایی به نام فیبروبلاست به سلولهایی که حاوی فیبر انقباضی هستند و برای عملکرد درست قلب ضروری هستند، شد.
جودیث هندلر نویسندهی مطالعه میگوید:
نتایج ما نشاندهندهی شیوهی جدیدی از عمل کافئین است، چیزی که موجب حفاظت و ترمیم ماهیچه قلب از طریق عمل پروتئین p27 میتوکندری میشود.
مقدار بهینهی توصیهشده چهار فنجان قهوه در روز است که در دیگر مطالعات نیز همین مقدار پیشنهاد شده بود. وقتی به موشهای پیر قهوه داده شد، عملکرد سیستم قلبی عروقی آنها مانند موش های جوانتر بود. مصرف کافئین همچنین سلامت قلبی موشهای چاق و دیابتی را بهبود بخشید. پژوهشگران میگویند علت احتمالی مفید بودن مصرف کافئین پس از حمله قلبی همین پروتئین است. همچنین دلیل حفاظتکنندگی کافئین در افرادی که در خطر بالای ابتلا به بیماریهای قلبی قرار دارند، نیز p27 میتواند، باشد.
هندلر گفت:
این یافتهها باید منجر به ارائهی استراتژیهای بهتر برای حفاظت از ماهیچه قلب در برابر آسیب شود؛ مثلا توصیهی مصرف کافئین در افراد سالمند. علاوه بر این، تقویت p27 میتوکندریایی میتواند بهعنوان یک استراتژی درمانی ممکن نه فقط در مورد بیماریهای قلبی عروقی بلکه در بهبود طول عمر همراه با سلامت باشد.
همانطور که قبلا اشاره شد، در مطالعات زیادی تاثیر مثبت قهوه روی سلامت مورد تایید قرار گرفته است. سال گذشته در پژوهشی نشان داده شد که هر فنجان اضافهی قهوه که فرد در روز مینوشد، با کاهش خطر حمله قلبی و سکته همراه است. در مطالعهای نیز که چند سال قبل تر انجام شده بود، عنوان شده بود که نوشیدن ۶ فنجان قهوه در روز، دارای مزایایی شامل کاهش مرگومیر ناشی از عوامل مختلف از جمله حمله قلبی است.
هندلر که بهگفتهی خودش ۶ فنجان قهوه در روز مصرف میکند، به این نکته اشاره کرد که این مطالعه بدان معنا نیست که افراد میتوانند قهوه بخورند و بقیه اصول سلامت را رها کنند. فقط کسانی که از نوشیدن قهوه لذت میبرند، میتوانند بدون احساس عذاب نوشیدنی مورد علاقهی خود را مصرف کنند.