انقلاب بعدی دنیای وب و ظهور وب 3 در راه است

گذار از وب ۲.۰ به وب ۳.۰ به‌زودی اتفاق می‌افتد و به‌احتمال زیاد بسیاری از مردم متوجه این تغییر نخواهند شد. البته اکثر اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های حاضر با همان ظاهر قدیمی به فعالیت ادامه می‌دهند؛ اما تغییر شکل اصلی در بخش مدیریت یا اصطلاحا back-end رخ خواهد داد. به‌عنوان مثالی از این تغییر وضعیت می‌توان افزایش استفاده از پلتفرم‌های مبتنی بر بلاک‌چین را بیان کرد.

با ظهور هرچه بیشتر محصولات بلاک‌چین و رفع اشکالات آن‌ها، به‌مرور شاهد مهاجرت کاربران از Web 2.0 به Web 3.0 خواهیم بود. پس از مدتی توسعه‌دهندگان نیز به این تغییر سرعت خواهند بخشید؛ چرا که آن‌ها با وجود بهره‌مندی از فناوری‌های مفید و کاربرپسندانه‌ی وب ۲.۰، استفاده‌ی آسان‌تر از فناوری‌های وب ۳.۰ را نیز درک خواهند کرد. در ادامه‌ی این مقاله‌ی زومیت، به بررسی سرویس‌ها و شرکت‌های مختلف وب ۲.۰ و پروژه‌های در حال اجرای بلاک چین با پتانسیل ایجاد گذار به وب ۳.۰ می‌پردازیم.

روش‌های پرداختی که در حال حاضر توسط کاربران استفاده می‌شوند، شامل کارت‌های اعتباری، بانک‌ها و سرویس‌هایی همچون پی‌پال است. این سرویس‌ها در حال حاضر وظیفه‌ی دریافت پول و حصول اطمینان از جابجایی صحیح آن را بر عهده دارند. به‌علاوه آن‌ها باید امنیت تراکنش را نیز تأمین کنند. با توجه به وظایف گفته شده، سازمان‌ها عموما هزینه‌های زیادی خواهند داشت. به‌‌خاطر همین هزینه‌ها و تأمین امنیت مورد نیاز، کارمزد این شرکت‌ها همیشه بالا بوده است.

با ظهور ارزهای رمزنگاری شده کاربران به این نتیجه رسیده‌اند که بسیاری از عملیات تأمین امنیت حذف شده و در نتیجه، هزینه‌ی انجام تراکنش‌ها کاهش خواهد یافت. برخی از این ارزها که در حال حاضر در نقاط مختلف جهان تبادل می‌شوند عبارت‌اند از: زدکش، مونرو، بیت‌کوین و لایت‌کوین. کاربران برای استفاده از این ارزهای کافی است به اینترنت و یک دستگاه برای ورود به کیف پول خود، دسترسی داشته باشند. فروشندگان نیز کافی است با شرکتی مانند Bitpay قرارداد امضا کنند تا ارز دیجیتال را به سیستم پرداخت آن‌ها متصل کند.

به‌عنوان مثالی از این تغییر، می‌توان شرکت Stellar Lumens را معرفی کرد. این شرکت قصد دارد تا با اتصال تمامی سیستم‌های درگیر در پرداخت از بانک و کاربران تا سیستم‌های پرداخت، انقلابی در این صنعت ایجاد کند. این اتصال، موجب افزایش سرعت در تراکنش‌ها در سطح جهانی خواهد شد. نکته‌ی قابل‌توجه این است که با پیاده‌سازی سیستم این شرکت، الزامی به استفاده از رمزارزها نخواهد بود و با هر ارزی می‌توان فرایند پرداخت را انجام داد. در نهایت وقتی کاربر از سیستم استلار لومنز استفاده کند، حتی متوجه درگیر شدن ارزهای دیجیتال در فرایند نخواهد شد؛ چرا که تمامی اتفاقات در پشت صحنه‌ی سیستم رخ می‌دهد.

مثال دیگری از این راهکارهای مالی، سرویس The Request Network است که به‌عنوان رقیبی جدی برای PaypPal شناخته می‌شود. این پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد که امور پرداخت را با هر فرد و در هر زمانی انجام دهند. پرداخت‌های این پلتفرم بر بستر بلاک‌چین انجام می‌شوند و رابط‌ها را از مسیر حذف کرده ولی امنیت را همچنان حفظ می‌کند.

نکته‌ی مثبت این سیستم آن است که توسعه‌دهندگان، از آماده نبودن همه‌ی مردم برای استفاده از ارزهای دیجیتال مطلع هستند. به‌همین دلیل آن‌ها برنامه‌های متعددی را طراحی کرده‌اند تا مردم با استفاده از هر ارزی توانایی پرداخت و انتقال پول را داشته باشند. استفاده از بلاک‌چین در این فرایند به آن‌ها اجازه می‌دهد که تراکنش‌ها را با کارمزد کمتری به انجام برسانند.

شبکه‌های اجتماعی

استفاده از شبکه‌های اجتماعی پس از این دوران گذار نیز ادامه خواهد داشت. این شبکه‌ها و رسانه‌ها در حال حاضر ایرادات متعددی دارند. به‌عنوان مثال مشکلات حریم خصوصی در فیسبوک، مکانیزم‌هایی که محتوای مورد نظر سایت‌ها را بیشتر به شما نشان می‌دهند و همچنین الگوریتم‌های انتخاب تبلیغات، ایرادات این سیستم‌ها هستند.

در نهایت عموم کاربران از این خطرات و سوء استفاده‌ها اطلاع دارند اما اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی و تبدیل شدن آن‌ها به نیازی برای برقراری ارتباط با دوستان و آشنایان، آن‌ها را از ترک کردن این شبکه‌ها منع می‌کند.

در این میان سرویس Steemit با استفاده از بلاک‌چین پا به عرضه گذاشته و در صدد اصلاح این موارد است. به بیان دیگر استیمیت پیش‌گام شبکه‌های اجتماعی در وب ۳.۰ خواهد بود. این پلتفرم، مدل اختصاصی خود را توسعه داده و در آن، تولیدکنندگان محتوا توسط گروه افراد فعال در شبکه، نظارت و سرپرستی می‌شوند. این بدان معنا است که اگر محتوایی، مفید و باکیفیت تلقی شود، مقداری Steem به تولیدکننده‌ی آن پرداخت خواهد شد. استیم، ارز دیجیتال شبکه‌ی استیمیت است.

این پلتفرم، تبلیغات ارائه نکرده و اطلاعات کاربران را نیز ذخیره نمی‌کند. به‌علاوه، در این شبکه خبری از حذف و سانسور محتوا نیست و حتی به کاربران فعال، ارز رمزنگاری شده جایزه داده می‌شود. اگرچه استیمیت پیش‌گام این نوع از شبکه‌های اجتماعی است، اما مثال‌های دیگری نیز از این دست وجود دارند. DTube مثال دیگری است که به‌عنوان رقیب یوتیوب و با ساختار بلاک‌چین معرفی شده است.

استیمیت رقبای جدی را نیز در کنار خود می‌بیند. یکی از این رقبا Narrative است که وبسایتی بسیار زیبا دارد. این پلتفرم مانند استیمیت کار می‌کند اما مدیریت و نظارت بر محتوا، بر عهده‌ی کاربرانی است که موضوعات اصلی و پیش‌گام را در هر دسته‌بندی محتوایی، تولید می‌کنند. این پلتفرم به برندها نیز اجازه‌ی فعالیت و انتشار محتوا داده تا با تولید محتوای باکیفیت، خود را در معرض دید کاربران قرار دهند.

Sapaien شبکه‌ی دیگری از این نوع است که به‌صورت یک پلتفرم خبری فعالیت می‌کند. Indorse مثال دیگری بوده که به‌عنوان رقیب لینکدین معرفی شده است. ONG را نیز می‌‌توان به‌عنوان تلاش دیگری در این بخش مثال زد که به‌عنوان شبکه‌ی اجتماعی با تمرکز روی حریم خصوصی افراد فعالیت می‌کند.

سرگرمی

در بخش سرگرمی با وجود حضور چند رقیب، هنوز یوتیوب و نتفلیکس به‌عنوان بازیگران اصلی فعالیت می‌کنند. سلطه‌ی این سرویس‌ها بر بازار باعث شده تا کاربران، هرچه بیشتر به تولید محتوا در آن‌ها ترغیب شوند و در نهایت، داده‌های زیادی از آن‌ها جمع‌آوری شده و به فروش برسد.

اغلب کاربران با امید به اینکه سود و درآمدی از فعالیت در این سرویس‌ها داشته باشند، به تولید محتوا می‌پردازند اما عمدتا به موفقیت آن‌چنانی دست نمی‌یابند. اخیرا نیز سؤال‌های متعددی در مورد سازوکار این پلتفرم‌ها، ذهن کاربران را به خود مشغول کرده است. به‌عنوان مثال، سیستم سانسور محتوا یا پرداخت یوتیوب چگونه کار می‌کند یا اسپاتیفای برای پرداخت هزینه به هنرمندان موسیقی چه رویکردی دارد.

تعداد زیادی از شبکه‌ها و پروژه‌های بر مبنای بلاک‌چین در حال حاضر برای ساختارشکنی در این حوزه نیز آماده هستند. به‌عنوان مثال در صنعت موسیقی، قراردادها و اتفاقات نامناسب زیادی رقم خورده و مردم و هنرمندان از روند موجود ناراضی هستند. ایموجین هیپ یکی از هنرمندان موسیقی است که برای حل این چالش‌ها، پروژه‌ی بلاک‌چینی خود را با نام Mycelia شروع کرده است. این بلاک‌چین با هدف ارائه‌ی قیمت منصفانه و سهم مناسب از فروش محصولات به هنرمندان توسعه یافته است. پلتفرم دیگر، Voise نام دارد که به‌صورت غیرمتمرکز فعالیت کرده و امکانات مناسبی در جهت دسترسی به کاربران، به هنرمندان ارائه می‌دهد.

در جبهه‌ی مبارزه با یوتیوب، سرویس Flixxo تأسیس شده که از اتریوم به‌عنوان ابزاری برای مبارزه با بزرگ‌ترین سرویس به‌اشتراک‌گذاری ویدئو استفاده می‌کند. بازیگر دیگر این میدان، Videocoin است که با عرضه‌ی ICO به ارزش ۳۵ میلیون دلار، شروع خوبی داشت.

ذخیره‌سازی

چالش موجود در مورد حافظه‌های ابری این است که تمام اطلاعات در یک مرکز ذخیره می‌شوند و احتمال دسترسی افراد دیگر به آن‌ها وجود دارد. این نقطه بسیار حساس است؛ چرا که هرچقدر هم یک سرویس ابری امن باشد، یک شرکت به اطلاعات دسترسی خواهد داشت. در نتیجه‌ی این مشکل، احتمال خرابکاری و دسترسی همگان به اطلاعات شما وجود دارد.

‌

با توجه به چالش گفته، به‌نظر می‌رسد که غیرمتمرکزسازی در بحث ذخیره‌سازی نیز الزامی است. بزرگ‌ترین شرکتی که در ارائه‌ی این نوع از راهکارها پیش‌قدم شده است،‌ Siacoin نام دارد. این پلتفرم به افراد امکان می‌دهد که حافظه‌ی ذخیره‌سازی بلااستفاده و اضافی خود را در ازای دریافت ارز رمزنگاری شده، اجاره بدهند. این شرکت پتانسیل بالایی برای رشد در آینده دارد چرا که در حال حاضر، سرویس‌های آن از آمازون و گوگل ارزان‌تر هستند.

استارتاپ دیگر این حوزه، Filecoin نام دارد. این شرکت یکی از بزرگ‌ترین ICOهای تاریخ را به ارزش ۲۵۷ میلیون دلار به نام خود ثبت کرده است. این شرکت یک شبکه‌ی غیرمتمرکز برای ذخیره‌سازی اطلاعات دارد و قیمت خدمات آن، ارزان‌تر از رقبا است. استارتاپ Storj نیز به این رقابت وارد شده است و برنامه‌ای بزرگ برای کاهش قیمت‌ها دارد. بنیان‌گذاران این سرویس، امنیت بالای آن و اجازه‌ی دسترسی تنها به خود کاربر را از نقات قوت خود می‌دانند.

تبلیغات آنلاین

مدل سرویس‌های تبلیغاتی که در حال حاضر در اینترنت فعال هستند نیز کارایی لازم را ندارد. شرکت‌های متعددی در حال حاضر در سرویس‌های بزرگ همچون یوتیوب و فیسبوک، به نمایش تبلیغات می‌پردازند. در این میان صاحبان وب‌سایت‌ها نیز از مدل‌های درآمدی به‌صورت حق اشتراک یا موارد دیگر دلسرد شده و تنها به نمایش تبلیغات و افزایش ورودی وب‌سایت‌های خود دل بسته‌اند.

مشکل اصلی این مدل کسب‌وکاری، مسدود کردن تبلیغات توسط اکثر کاربران است. توجه نکردن کاربران به تبلیغات، ضررهای خاص خود را دارد و این حقیقت با مسدود کردن آن‌ها توسط افزونه‌های ادبلاکر، بحرانی‌تر می‌شود. حتی گوگل نیز که سهم عمده‌ای از درآمد خود را مدیون تبلیغات است، این نوع از افزونه‌ها را در مخزن افزونه‌های خود ارائه می‌کند.

راهکار این قضیه، تنها ترغیب افراد به کلیک کردن روی تبلیغات نیست؛ بلکه کسب بیشترین سود از مشارکت کاربران در چزخه‌ی تبلیغات، هدف نهایی خواهد بود. تعداد زیادی از استارتاپ‌های مبتنی بر بلاک‌چین برای اصلاح سیستم تبلیغات آنلاین پا به میدان گذاشته‌اند که Basic Attention Token یکی از فعال‌ترین نمونه‌های آن‌ها است. این شرکت ادعا می‌کند که تولیدکنندگان محتوا را به مناسب‌ترین تبلیغ‌دهندگان و همچنین مخاطبان متصل می‌کند و در این میان، خبری از شرکت‌های واسط نخواهد بود.

مدل تبلیغاتی آنلاین دیگر، Oyster Pearls است. کاربران این سرویس و مصرف‌کنندگان محتوا، با به اشتراک‌گذاری منابع GPU و CPU خود، از وب‌سایت مورد علاقه‌ی خود حمایت می‌کنند. اشتراک این منابع، وابستگی آن وب‌سایت به تبلیغات را کاهش می‌دهد. علاوه بر این موارد، صاحبان وب‌سایت‌ها و تولیدکنندگان محتوا نیز می‌توانند اطلاعات خود را در پلتفرمی غیرمتمرکز ذخیره کنند که باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود.

وب، به معنای کلی

فعالان حوزه‌ی بلاک‌چین، امیدواری خود برای سلطه بر جهان را یک قدم به جلوتر برده‌اند. آن‌ها سرویسی به نام Substratum عرضه کرده‌اند که به‌عنوان اینترنت جدید معرفی شده است. این پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد که منابع پردازشی را برای ساخت یک وب غیرمتمرکز به اشتراک بگذارند. این وب جدید هیچ‌گونه محدودیت سانسور یا کنترل توسط یک شرکت خاص را نخواهد داشت.

کاربران با کمک به راه‌اندازی این وب جدید، ارز رمزنگاری شده دریافت می‌کنند. اجرای این نوع از وب، هیچ تغییری در مشاهده‌ی اطلاعات توسط کاربران نخواهد داشت و سایت‌ها با همان مرورگرهای عادی نیز قابل مشاهده هستند. تنها، سیاست‌های کنترلی و نظارتی از عملکرد کلی این سیستم حذف شده‌اند.