پژوهش‌های جدید از تکامل رنگ پوست حکایت می‌کنند
رنگ پوست یکی از ویژگی‌های بارز و متغیر انسان محسوب می‌شود و دانشمندان همیشه درباره‌ی نحوه‌ی تکامل آن کنجکاو بود‌ه‌اند. اکنون، پژوهش «جمعیت‌های متنوع آمریکای‌لاتین» (Diverse Latin American Populations)، تغییرات ژنتیکی جدیدی مرتبط‌با رنگ پوست را شناسایی کرده است. در این پژوهش، رنگ‌دانه‌ی بیش از ۶،۰۰۰ نفر از مردم آمریکای‌لاتین بررسی شده که ترکیبی از نژادهای بومی آمریکا و اجداد اروپایی و آفریقایی بودند و نتیجه‌ی آن نشان می‌داد تنوع پوست روشن بین مردم اوراسیایی، متمایز از پیشینه‌های متفاوت ژنتیکی آن‌ها تکامل یافته است.
این موضوع ثابت شده که بومیان آمریکا به‌لحاظ ژنتیکی رابطه‌ی نزدیکی با آسیای‌شرقی دارند؛ چراکه ۱۵ تا ۲۰ هزار سال قبل، اولین ساکنان آمریکا ازطریق مهاجرت از سیبری‌شرقی به آمریکای‌شمالی آمده بودند. درنتیجه، تفاوت‌های ژنتیکی بومیان آمریکا اغلب با مردم آسیای‌شرقی مشترک است. پژوهش مذکور موفق شد پنج ناحیه‌ی جدید در ارتباط با رنگ پوست و چشم و مو را شناسایی کند.
مطالعات بسیاری درباره‌ی ژن‌های تأثیرگذار بر رنگ پوست اروپایی‌ها انجام شده؛ اما در این پژوهش نوعی ژن مهم به‌نام MFSD12 شناسایی شده که منحصرا در آسیای‌شرقی و بومیان آمریکایی دیده می‌شود. پژوهشگران نشان دادند حدود ۴۰هزار سال قبل که مردم آسیای‌شرقی از اروپایی‌ها جدا شدند، این ژن در آن‌ها وجود داشت و سپس مهاجران باستانی بومیان آمریکا آن را به این قاره منتقل کردند. این اولین‌بار است که ژن مذکور را به رنگ پوست بومیان آمریکا و مردم آسیای‌شرقی نسبت می‌دهند.
دکتر آخیکاری می‌گوید:
تلاش ما مشخص کرد رنگ پوستِ روشن‌تر متمایز با آنچه در اروپا و آسیای‌شرقی وجود دارد، تکامل یافته است. علاوه‌براین، نشان دادیم ژن مذکور زیرمجموعه‌ی یکی از گروه‌بندی‌های طبیعی در آسیای‌شرقی بوده که احتمالا خود را با سطح نور خورشید و اشعه‌ی فرابنفش تطبیق داده است.
تنوع جسمی انسان‌ها همیشه مدنظر زیست‌شناسان بوده و با وجود کشف صدها ژن مرتبط‌با این تنوع، همچنان ناشناخته‌های زیادی در این زمینه وجود دارد. دانشمندان در پژوهش‌های ژنتیکی به‌دنبال پیداکردن تنوع بیشتر هستند تا همه‌ی انسان‌ها بتوانند از نتایج پزشکی این پژوهش‌ها نهایت استفاده را ببرند. بااین‌حال، دانشمندان اخیرا اولین پژوهش بزرگشان درباره‌ی ژن‌های مرتبط‌با تنوع رنگ پوست در آفریقا را منتشر کردند. شایان ذکر است در پژوهش‌های ژنتیکی، به مردم آمریکای‌لاتین، به‌خصوص در بحث رنگ‌دانه، توجه چندانی نشده است. دکتر جاویر مندوزا ریویلا می‌گوید:
مردم اغلب تصور می‌کنند تنوع رنگ‌دانه، نظیر رنگ پوست در مردم آمریکای‌لاتین، عمدتا به‌‌دلیل تنوع اجداد اروپایی یا آفریقایی آن‌ها است. بااین‌حال، پژوهش جدید ما نشان می‌دهد آن‌ها این تنوع رنگ‌دانه‌ها را از اجداد بومی آمریکایی خود نیز به‌ارث برده‌اند.
دکتر دزموند توبین توضیح می‌دهد:
رنگ‌دانه‌ی ملانین رنگ پوست و مو و چشم‌های ما را مشخص می‌کند. ژن MFSD12 بر نحوه‌ی تولید ملانین و ذخیره‌سازی آن در پوست تأثیر می‌گذارد و درنتیجه، رنگ پوست را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. پوست تیره‌تر ملانین بیشتر تولید می‌کند که از آسیب‌های نور فرابنفش بر دی‌ان‌ای می‌تواند جلوگیری کند. بدین‌ترتیب، از ما دربرابر سرطان پوست محاظت می‌کند.
پروفسور آندرس رویز لینارس از مؤسسه‌ی ژنتیک UCL مسئولیت پروژه‌ی CANDELA را با شرکت‌کنندگانی از پنج کشور برزیل، کلمبیا، شیلی، مکزیک و پرو برعهده داشت. او نیز دراین‌باره می‌گوید:
جالب است بدانید در پژوهش رنگ پوست در آفریقا نیز، به این ژن برخورد کردند؛ اما تنوع آن‌ها کاملا با پژوهش ما متفاوت بود و همین امر بر تنوع عظیم ژنتیکی در انسان‌ها و لزوم متنوع‌کردن جمعیت مطالعه‌شده تأکید می‌کند.
دانشمندان علاوه‌بر تنوع رنگ پوست، تنوع گسترده‌ی رنگ چشم بین مردم آمریکای‌لاتین را نیز شاهد بودند. دکتر آنود سهیل از دانشگاه کمبریج می‌گوید:
درست مثل رنگ پوست، پژوهش اولیه درباره‌ی رنگ چشم نیز روی مردم اروپا انجام شد و بیشترین تمرکز بر تمایز بین چشم‌های قهوه‌ای و آبی بود. باوجوداین، نشان دادیم رنگ چشم دامنه‌ی گسترده‌ای دارد و با مطالعه‌ی تنوع بین قهوه‌ای تا مشکی، دو ژن جدید مرتبط‌با آن را کشف کردیم.
یافته‌های این پژوهش نشان‌دهنده‌ی تنوع رنگ پوست و مو و چشم در مردم آمریکای‌لاتین است و از تکامل انسان حکایت می‌کند. درعین‌حال، درباره‌ی عوامل ژنتیکی خطرناک، نظیر سرطان پوست، اطلاعات مفیدی دراختیارمان می‌گذارد.
نظرات