استرس چگونه روی اشتها و وزن تاثیر میگذارد؟
در دنیای مدرن امروز، بسیاری از افراد با استرس زندگی میکنند. مطالعهای که بنیاد سلامت روان بریتانیا انجام داده، نشان میدهد در سال ۲۰۱۸، ۷۴ درصد از مردم بریتانیا دچار چنان حس استرسی بودند که نمیتوانستند با آن مقابله کنند.
بسیاری از افراد فکر میکنند که ازنظر روانی در موقعیتهای استرسزا بهخوبی پاسخ میدهند اما آنها ممکن است از علائم جسمی استرس غافل باشند. برخی از افراد ممکن است دچار سوءهاضمه یا یبوست، تنش عضلانی، سردرد یا چشم درد شوند که همگی میتواند نشانههای جسمی استرس باشد.
استرس روی اشتها، نوع غذایی که برای خوردن آن انگیزه پیدا میکنیم و نحوهی ذخیرهی چربی در بدن نیز اثر میگذارد. این امر بهعلت هورمونهایی است که در پاسخ به استرس در بدن ما تولید میشود. کورتیزول، هورمون اصلی است که با استرس طولانیمدت ارتباط دارد. کورتیزول هورمون جنگ یا گریز است که وقتی آزاد میشود، بدن ما را برای مبارزه یا فرار از چیزی آماده میکند. این مکانیسم هنگامی که تنها عوامل استرسزای زندگی دشمنان یا حیوانات شکارچی بودند، مکانیسم بسیار خوبی محسوب میشد اما این روزها که ما بیشتر بهخاطر فایلها و ایمیلهایی که به ما میرسند دچار استرس میشویم، استرس چیز خوبی نیست؛ درواقع در چنین لحظاتی نیاز داریم که با آرامش و منطق با آنها برخورد کنیم (مثلا ایمیل رئیس خود را پاسخ دهیم).
از آنجایی که کورتیزول فرد را برای جنگ یا دویدن آماده میکند، یکی از چیزهایی که در حضور استرس اتفاق میافتد، این است که اشتها افزایش مییابد. این کار برای اطمینان از این موضوع است که بهاندازهی کافی انرژی داشته باشید و از آن برای مبارزه دربرابر دشمنان استفاده کنید. همچنین ممکن است متوجه شده باشید که وقتی دچار استرس هستید، چیزی که واقعا میخواهید یک سیب یا یک موز نیست. این بدان علت است که شما به سمت غذاهای بسیار خوش طعم با حداکثر مقدار انرژی کشیده میشوید.
ترکیب چربی و کربوهیدرات برای انسان تحت استرس مقاومتناپذیر است. هنگام استرس، مرکز پاداشدهی مغز در حضور غذاهای بسیار خوشطعم فعالتر میشود و این غذاها با کاهش هورمون استرس و افزایش هورمون شادی یعنی دوپامین بهعنوان غذاهای مایهی آرامش عمل میکنند. بههمین خاطر است که بیسکویتها، کیکها و دوناتها هرگز در یک دفتر کاری به مدت طولانی نمیمانند.
استرس همچنین روی مکان و نحوهی ذخیرهی چربی در بدن تأثیر میگذارد. افرادی که سطوح بالایی از کورتیزول دارند، بیشتر چربی را در بخش میانی بدن خود ذخیره میکنند؛ جایی که نهتنها ما دوست نداریم چربی در آن ذخیره شود، بلکه با پیامدهای سلامتی بدتر نیز مرتبط است. بنابراین بار دیگر که بهخاطر خوردن مقدار زیادی بیسکویت احساس استرس کردید، آنها را سرزنش نکنید و سعی کنید استرس خود را مدیریت کنید.
استرس نوعی عدم تعادل هورمونی است که میتواند ازطریق کاهش محرک (عامل استرسزا) یا با خنثیکردن آن به کمک محرکی که هورمونهای استرس را کاسته و هورمون شادی را زیاد میکند، برطرف شود. انجام فعالیتهای روزانهای که موجب ترشح هورمون شادی یعنی دوپامین میشوند، به کاهش سطح کورتیزول و ایجاد تعادل بیشتر کمک میکند. ورزش راهی عالی برای افزایش دوپامین است؛ حتی ورزشهای ملایمی نظیر پیادهروی و یوگا. دیگر فعالیتهای تولیدکنندهی دوپامین عبارتاند از گوشدادن به موسیقی، خندیدن با دوستان، حل یک معما، رابطهی جنسی، مدیتیشن و ماساژ. با ایجاد استراتژیهای مناسب برای مدیریت استرس در امور روزمره، سطح کورتیزول شما میتواند متعادلتر شود. داشتن چندین تکنیک برای مدیریت استرس به این معنا است که وقتی احساس فشار میکنید، تنها چارهی شما برای تولید دوپامین، پناهبردن به شیرینیها نیست.