آمازون در دو سال گذشته هیچ مالیاتی در آمریکا پرداخت نکرده است

مسئله‌ی مالیات یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های کسب‌وکارها در سرتاسر جهان محسوب می‌شود. در قوانین کشورهای مختلف نیز شرایط و قوانین متعددی برای پرداخت مالیات وجود دارد که برخی اوقات، توسط افراد و کسب‌وکارها، اصطلاحا دور زده می‌شود. آمازون، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان محسوب می‌شود که طبق اخبار و شایعات، احتمالا در سال‌های متمادی خود را از پرداخت مالیات معاف کرده است.

مؤسسه‌ی تحقیقات سیاست‌های اقتصادی و مالیاتی آمریکا ITEP در گزارش جدید خود، وضعیت مالیاتی آمازون را بررسی کرد. طبق آمار، شرکت مذکور، سال ۲۰۱۸ را با سود ۱۱.۲ میلیارد دلاری یعنی حدود ۲ برابر سال قبل میلادی به پایان رساند. درحالی‌که رقم پرداختی مالیات توسط آن‌ها، صفر دلار گزارش می‌شود.

آمازون در گزارش‌های رسمی خود پیرامون پرداخت مالیات در سال ۲۰۱۸، از فاکتورهایی به‌عنوان تخفیف‌های مالیاتی نام می‌برد که باوجود عدم شفافیت، گویی به‌خاطر دلایل مختلف به این کسب‌وکار میلیارد دلاری اهدا شده‌اند. البته، ۲۰۱۸ اولین سالی نبود که آمازون مالیاتی به دولت فدرال پرداخت نکرد. آن‌ها در سال ۲۰۱۷ نیز با وجود درآمد ۵.۶ میلیاد دلاری، هیچ مالیاتی پرداخت نکردند.

گزارش ITEP از اسناد مالیاتی آمازون در سال ۲۰۱۷ ادعا می‌کند که این شرکت حدود ۱۰ سال است که با بهره‌برداری از قوانین ایالتی مالیات در آمریکا، آن‌ها را به‌عنوان برگ برنده‌ای در درآمد و حتی رقابت خود در بازار به‌کار گرفته‌اند. غول تجارت الکترونیکی، به‌نوعی مدل کسب‌وکار خود را بر اجتناب از پرداخت مالیات استوار کرده است.

به‌هرحال، عادت آمازون به عدم پرداخت مالیات، سابقه‌ای طولانی دارد. به‌ بیان دیگر، در دوره‌ی ۵ ساله‌ی منتهی به ۲۰۱۷، سود ۸.۲ میلیارد دلاری برای آن‌ها گزارش شده و تنها ۱۱.۴ درصد مالیات پرداخت شد. درواقع، آمازون در مدت ۵ سال توانست بیش از دو سوم از سود خود را از پرداخت مالیات معاف کند.

یکی از نکاتی که درباره‌ی سیاست‌های آمازون برای بهره‌برداری حداکثری از قوانین مالیاتی وجود دارد، برنامه‌های آن‌ها برای تأسیس مراکز مدیریت در ایالت‌های مختلف است. ایالت‌ها، برای جذب دفتر جدید آمازون با هم رقابت می‌کنند. همین رقابت، آن‌ها را با دولت فدرال نیز وارد درگیری می‌کند و حتی شاید ایالت‌ها برای جذب آسان‌تر آمازون، تخفیف‌های مالیاتی بیشتر نیز به آن‌ها اهدا کنند.

اعضای کنگره‌ی آمریکا، تلاش‌های متعددی برای بهبود وضعیت مالیاتی آمازون و شرکت‌های مشابه انجام داده‌اند. البته، آن‌ها پاسخی در این مورد ندارند، چراکه شرکتی چنین عظیم، مالیات آن‌چنانی پرداخت نمی‌کند. ازطرفی،‌ باوجود آنکه ترامپ مخالفت‌هایی جدی با آمازون داشت و آن‌ها را همیشه (به‌خاطر همین سیاست‌های مالیاتی) مورد نقد قرار می‌دهد، دولت او نیز توانایی تغییر وضعیت پرداخت مالیات آن شرکت را ندارد.

ترامپ در توییتی در سال ۲۰۱۸، نگرانی و انتقاد خود را به قوانین موجود و معافیت‌های مالیاتی آمازون اعلام کرده بود. او گفته بود:

من، نگرانی‌هایم را دربار‌ه‌ی آمازون از مدت‌ها پیش از انتخابات بیان کرده بودم. آن‌ها برخلاف دیگران، مالیات کمی به دولت‌های محلی و فدرال پرداخت کرده و حتی برخی اوقات، مالیات پرداخت نمی‌کنند. آن‌ها از سیستم پستی ما شبیه به یک کارگر حمل‌ونقل استفاده کرده و خسارت‌های زیادی به ایالات متحده وارد می‌کنند. به‌علاوه، بسیاری از کسب‌وکارهای خرده‌فروشی نیز بر اثر فعالیت آن‌ها، از بین می‌روند.

انتقاد به آمازون، محدود به ترامپ نیست و سیاستمداران دیگر همچون برنی سندرز نیز از وضعیت موجود ناراضی هستند. او در توییتی در این‌باره گفته بود:

فکر می‌کنید آمازون سال گذشته چه‌مقدار مالیات به دولت فدرال پرداخت کرد؟ صفر.

حفره‌های قانونی

قانون جدید مالیات و مشاغل آمریکا (TCJA) مسئولیت مالیاتی فدرال آمازون را از ۳۵ درصد از سال قبل، به ۲۱ درصد در سال ۲۰۱۸ کاهش داد. البته، همان ۲۱ درصد نیز به‌طور کامل پیاده نشد و همان‌طور که قبلا گفتیم، آمازون در سال گذشته با وجود سود ۱۱.۲ میلیارد دلاری، هیچ مالیاتی پرداخت نکرد.

استیو ومهاف، مدیر ITEP در حوزه‌ی سیاست‌گذاری‌های مالیاتی فدرال در مصاحبه‌ای گفت:

هنوز مشخص نیست که آن‌ها چگونه چنین کاری انجام می‌هند. آمازون در اسناد عمومی خود، استراتژی‌های پرداخت مالیاتش را مشخص نمی‌کند. درواقع، مشخص نیست که آن‌ها دقیقا از چه حفره‌هایی در قوانین مالیاتی استفاده می‌کنند. آن‌ها در اسناد خود اشاره‌ای مبهم به امتیازهای مالیاتی دارند، اما نمی‌توان توضیح خاصی برای آن پیدا کرد.

به‌هرحال باوجود تمامی اظهارنظرها، مخالفت‌ها و بحث‌هایی که در دولت ترامپ پیرامون آمازون وجود دارد، کارشناسان اعتقاد دارند قوانین همین دولت برای حمایت از کسب‌وکارهای بزرگ آمریکایی، منجر به کاهش بی‌سابقه‌ی مالیات‌های پرداختی آمازون شده است.

رویکرد همیشگی برای دور زدن قانون

در سال ۲۰۱۸، آمازون بخش عظیمی از اخبار پیرامون خود را به سمت انتخاب محل جدید برای مرکز مدیریت، منحرف کرد. سرانجام در ماه نوامبر (آبان ۹۷) اعلام شد که آن‌ها HQ2 را بین دو شهر نیویورک و واشنگتن دی سی تقسیم خواهند کرد که آن هم هنوز نهایی نشده است.

رویکرد آمازون در داستان سال گذشته، حرکت جدیدی از سوی این شرکت نیست. آن‌ها سال‌های متمادی تلاش کرده‌اند تا با بازی دادن مقامات دولتی و محلی، مزیت‌هایی رقابتی برای خود کسب کنند. درواقع، این روند از سال‌های ابتدایی تأسیس آن شرکت در میانه‌ی دهه‌ی ۱۹۹۰ شروع شد.

جف بزوس، آمازون را که در ابتدا یک فروشگاه آنلاین کتاب بود، به‌جای کالیفرنیا که محل تمرکز شرکت‌های فناوری بود،‌ در واشنگتن تأسیس کرد. بنیان‌گذار غول تجارت الکترونیکی، از همان ابتدا مشخص کرده بود که هدفش، دوری از مالیات بر فروش سرسام‌آور در پرجمعیت‌ترین ایالت آمریکا است. او در مصاحبه‌ای در سال ۱۹۹۶، گفته بود که می‌خواسته آمازون را در منطقه‌ای اختصاصی آمریکایی-سرخپوست تأسیس کند تا هم به سان‌فرانسیسکو نزدیک بوده و هم اجباری به پرداخت مالیات بر فروش نداشته باشد.

در بیش از ۲۰ سالی که از عمر آمازون می‌گذرد، آن‌ها توانسته‌اند با روش‌های گوناگون، خود را از مالیات بر فروش در ایالت‌های دیگر آمریکا نیز معاف کنند. تلاش آن‌ها فواید زیادی برای کسب‌وکارشان داشت. به‌عنوان مثال، عدم اجبار آن شرکت بر جمع‌آوری مالیات بر فروش، مزیت قیمتی نیز دربرابر کسب‌وکارهای قدیمی به آن‌ها می‌داد. جالب است بدانید کسب‌وکارها سنتی به‌خاطر داشتن فعالیت فیزیکی، حتی با فروش آنلاین باز هم باید مالیات بر فروش را محاسبه و پراخت کنند.

به‌هرحال گذشت زمان و توسعه‌ی انبارهای آمازون به ایالت‌های بیشتر در آمریکا، موجب کاهش منافع مالیاتی آن‌ها شد. البته، مدیران شرکت آمریکایی هنوز هم راه‌هایی برای حفظ سود عملیاتی خود داشتند. آن‌ها در ازای تأسیس امکانات و تجهیزات جدید در مناطق مختلف، درخواست یارانه می‌کردند. ایالت‌های مختلف آمریکا نیز که همیشه با مشکل بیکاری مواجه هستند، به درخواست‌های این غول جدید، پاسخ مثبت دادند.

آمازون در خلال سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، تعداد ۷۷ مرکز توزیع در ایالت‌های مختلف تأسیس کرد که سرمایه‌ی بیش از نیمی از آن‌ها با یارانه‌هایی به مجموع ۶۱۳ میلیون دلار تأمین شد. امروز، مجموع یارانه‌هایی که به آمازون تعلق گرفته است، به ۱.۶ میلیارد دلار می‌رسد.

درباره‌‌ی یارانه‌های ایالتی که به‌خاطر تأسیس دفاتر جدید به شرکت‌هایی همچون آمازون اهدا می‌شود، شک و شبهه‌ی زیادی جریان دارد. تحقیقات متعدد نشان می‌دهد آن مزایا، لزوما همیشه باعث رشد اشتغال یا اقتصاد در مناطق نمی‌شوند. درواقع، یارانه‌هایی که با پرداخت‌های مردمی به شرکت‌های بزرگ ارائه می‌شوند، شاید کاربرد نهایی مورد نظر را نداشته باشند و تنها، تمرکز بازار را افزایش دهند.

دولت‌های محلی آمریکا سالانه ۴۵ تا ۹۰ میلیارد دلار به شرکت‌ها یارانه می‌دهند. ۹۰ درصد از آن یارانه نیز به شرکت‌های بزرگ پرداخت می‌شوند. آن شرکت‌ها اغلب سرمایه‌گذاری‌های خاصی روی جوامع محل فعالیت خود انجام نمی‌دهند و حتی برخی اوقات، از رسیدن اهداف اصلی خود نیز باز می‌مانند؛ رخدادی که قبلا بارها توسط آمازون نیز اتفاق افتاده است.

مزیت‌های دولتی طبق سیاست‌های گفته‌شده در بالا، تنها به شرکت‌هایی همچون آمازون اجازه می‌دهد تا بهره‌برداری بیشتری از اقتصاد کشور خود داشته باشند. روند فعالیت غول تجارت الکترونیک نشان می‌دهد که فتح بازارهای جدید، به‌سرعت توسط آن‌ها انجام می‌شود. آمازون از صنعت پخش ویدئو تا رایانش کامپیوتری و حتی تولید لباس، تا دستیارهای صوتی را تحت سلطه‌ی خود دارد. روند کنونی آمازون،‌ طبق نظر کارشناسان، آن‌ها را نه‌تنها فرمانروای بازار، بلکه تبدیل به خود بازار می‌کند.

مالیات آمازون در آمریکا چگونه صفر می‌شود؟

قبل از توضیح هر نکته‌ای درباره‌ی پرداخت مالیات آمازون، فراموش نکنید که در حال صحبت درباره‌ی یکی از ۵ شرکت برتر جهان از لحاظ ارزش بازار هستیم و قطعا، پرداخت مالیات توسط این شرکت بین‌المللی، فواید زیادی برای دولت و ملت آمریکا خواهد داشت. نکته‌ی دیگر آن است که آمازون در پرداخت نکردن مالیات هیچ قانونی را زیر پا نگذاشته است.

متیو گاردنر، یکی از اعضای ارشد ITEP درباره‌ی وضعیت مالیاتی آمازون می‌گوید:

روش کار آمازون، دوری از پرداخت مالیات بوده و به‌معنای فرار از آن نیست. درواقع، آن‌ها هیچ کار خلافی انجام نمی‌دهند. البته، در بخش مرتبط با کنگره، موارد مشکل‌داری وجود دارد.

درآمد کلی آمازون، به‌راحتی بیشتر از زیان‌های مالی آن شرکت می‌شود. در بسیاری اوقات، درآمد چندین برابر ضرر است. البته، بخشی از درآمدهای شرکت،‌ از منابع خارج از آمریکا به‌دست می‌آید. آن درآمدها، یا شامل مالیات کم یا مالیات صفر در آمریکا می‌شود. دیگر درآمدها، با سرمایه‌گذاری‌های شرکت روی تجهیزات، تاحدودی خنثی می‌شود؛ تجهیزاتی همچون ربات‌ها و کامپیوترهایی که در مراکز انبارداری آن‌ها استفاده می‌شود.

همان‌طور که گفته شد، آمازون از قوانین جدید دولت ترامپ نیز بهره‌برداری‌های مناسبی داشته است. آن‌ها سال گذشته‌ی میلادی از مزایای مالیاتی خرید تجهیزاتی استفاده کردند که در ماه‌های پایانی ۲۰۱۷ تصویب شده بود. به‌علاوه، مزایای مالیات به‌خاطر تحقیق و توسعه نیز به آن شرکت تعلق گرفت. درنهایت، مزایای مالیاتی آن‌ها در سال ۲۰۱۸ به ۱۲۹ میلیون دلار رسید. آمازون در آخرین بیانیه‌ی مالی خود عنوان کرد که هنوز ۱.۴ میلیارد دلار مزایایی مالیات فدرال، برای تأثیردهی در مالیات‌های آتی خود دارد.

روند بالا، در بسیاری از شرکت‌های آمریکایی دیده می‌شود. آن‌هایی که در دوره‌ای زمانی خسارت‌های مالی تجربه کرده باشند، مالیات بسیار پایین یا صفر دلار مالیات به دولت فدرال پرداخت می‌کنند. جنرال موتورز، یکی از مثال‌های این دست از شرکت‌ها محسوب می‌شود که پس از اعلام ورشکستگی در سال ۲۰۰۹، تاکنون مالیات آن‌چنانی پرداخت نکرده است.

به‌هرحال آمازون با آنکه مالیات فدرال آن‌چنانی پرداخت نکرد، در بخش‌های دیگر هزینه‌های مالیاتی بالایی داشته است. به‌عنوان مثال،‌ آن‌ها در ۲ سال گذشته ۱.۳ میلیارد دلار مالیات بین‌المللی و ۵۳۳ میلیون دلار مالیات ایالتی پرداخت کرده‌اند.

باوجود انتقاداهایی که به قوانین و روندهای فوق برای اهدای مزایا به شرکت‌های ضررده بیان می‌شود، طرفداران آن، اعتقاد دیگری دارند. آن‌ها می‌گویند اهدای مزایای مالیاتی به شرکت‌های ضررده یا به بهانه‌ی خرید تجهیزات یا تحقیق و توسعه، منجر به افزایش سرمایه‌گذاری آن‌ها روی آینده و رشدشان می‌شود. مارک زندی، اقتصاددان ارشد مؤسسه‌ی Moody's Analytics دراین‌باره می‌گوید:

آمازون نوعی نیروگاه برای اقتصاد ما محسوب می‌شود و آن جایگاه را مدیون سرمایه‌گذاری‌های مناسب است. اکثر سیاست‌های ما با تفکر کوتاه‌مدت طراحی شده‌اند. تنها سیاست‌هایی که به تفکر بلندمدت اهمیت می‌دهند، همین قوانین مزایای مالیاتی هستند. به‌همین خاطر، آن شرکت را می‌توان یکی از بهترین نتایج هزینه کردن مالیات‌های دولتی دانست.

درمقابل نظر بالا، گاردنر اعتقاد دارد پرداخت مالیات‌های فدرال، هیچ‌گاه مانع رشد آمازون نمی‌شده است. از نظر او، اگر جف بزوس و شرکتش به پرداخت مالیات‌های فوق مجبور می‌شدند، باز هم مشکلی برای پیشرف‌شان و ایجاد مشاغل جدید، پیش نمی‌آمد.