۱۳ داستان دلگرم‌کننده از نجات‌دهندگان سیاره زمین

این روزها همه‌ی آنچه می‌شنویم، تاثیرات مخرب ما بر سیاره‌ی زیبایمان زمین است. با وجود میلیاردها قطعه زباله‌ای که به اقیانوس‌ها ریخته می‌شوند، میلیون‌ها نفر از مردمی که هر روز با گرسنگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و هزاران گونه جانوری که هر روز به فهرست گونه‌های در معرض خطر انقراض افزوده می‌شوند، حالا وقت آن است که همه‌ی ما برای نجات سیاره دست به کار شویم.

درحالی‌که اخبار بد زیادی می‌شنویم، اما همه‌چیز ناامیدکننده نیست، هنوز هم بسیاری از مردم جهان تلاش می‌کنند تا به مادر طبیعت کمک کنند. فهرستی که در ادامه با هم مرور می‌کنیم، توسط وب‌سایت Bored Panda تهیه شده و برخی از مؤثرترین و ابتکاری‌ترین جنبش‌های زیست‌محیطی از سراسر جهان در آن گنجانده شده‌اند. امیدواریم که این طرح‌ها نه‌تنها به‌عنوان نمونه‌های عالی از روش‌های نجات سیاره مؤثر واقع شوند، بلکه برای شما که این یادداشت را می‌خوانید نیز الهام‌بخش باشند تا هرچه بیشتر برای فردایی روشن‌تر و پاک‌تر برای سیاره‌ی خودمان زمین تلاش کنید.

آنچه که قبلا تکه زمین برهوتی بود، حالا به جنگلی به وسعت ۱٫۳۶۰ هکتار بدل شده و همه‌‌ی آن به‌لطف تلاش‌های بی‌دریغ مرد هندی به نام جاداو پاینگ است. پاینگ، ۴۰ سال است که هر روز یک نهال درخت می‌کارد و حالا این مرد جنگلی ساخته که از پارک مرکزی نیویورک هم بزرگ‌تر است. هم‌اکنون این جنگل باورنکردنی محل زندگی صدها فیل، کرگدن، گراز، و انواع خزندگان و پرندگان است. این فرد علاقه‌مند به گیاه‌شناسی و هوادار محیط‌زیست می‌گوید که قصد دارد تا «آخرین نفس‌هایش» به کاشت درخت ادامه دهد.

پاینگ می‌گوید:

طبیعت خداست. الهام‌بخشم است و به من نیرو می‌دهد....تا زمانی‌که طبیعتی زنده باشد، من هم زنده می‌مانم.

اگر می‌خواهید بیشتر در مورد این قهرمان بدانید، می‌توانید، مستند کوتاهی که در مورد او ساخته شده را از یوتیوب تماشا کنید.

اکوزیا (Ecosia) یک موتور جست‌وجو است که اجازه می‌دهد شما نیز بخشی از پروژه کاشت درخت در سراسر جهان باشید، آن هم بدون اینکه حتی انگشت خود را از روی صفحه کلید کامپیوتر بردارید. اکوزیا با هر ۵۰ بار جستجوی کاربرانش، به‌وسیله پولی که ازطریق تبلیغات به‌دست می‌آورد، یک نهال درخت می‌کارد.

این موتور جست‌وجو تاکنون مسئول کاشت ۵۰٬۱۲۰٬۹۰۶ درخت بوده و هر ثانیه هم به این تعداد افزوده می‌شود. مؤسسان اکوزیا گفته‌اند که به این دلیل به‌جای فعالیت‌های زیست‌محیطی دیگر تصمیم به کاشت درخت گرفته‌اند که معتقدند با کاشت درخت می‌توان با تغییرات آب‌وهوایی مبارزه، چرخه آب را تجدید، بیابان‌ها را به جنگل‌های پربار تبدیل و تغذیه، اشتغال، آموزش، کمک‌های پزشکی و ثبات سیاسی و اقتصادی نیز فراهم کرد.

شرکتی در مکزیک به نام بیوفاس (BioFase)، کارد، قاشق و چنگال‌های یکبار مصرفی را تولید کرد که تنها در عرض ۲۴۰ روز تجزیه می‌شوند. از آنجایی که مکزیک حدود ۵۰ درصد از تولید آووکادوی جهان را برعهده دارد، این کشور همواره مقادیر بسیاری زیادی دانه‌های این میوه در اختیار دارد که معمولا بدون هیچ کاربردی در محل‌های دفن زباله سوزانده می‌شوند. و حالا شرکت بیوفاس از دانه‌های آووکادو، برای کاهش ضایعات پلاستیکی استفاده می‌کند.

این ابتکار باورنکردنی «بزرگ‌ترین پروژه پاک‌سازی ساحل در جهان» لقب گرفته است. آفروز شاز، فعال زیست‌محیطی است که از سال ۲۰۱۵ شروع به جمع‌آوری زباله‌ از ساحل بمبئی کرد و هر روز افراد بیشتری به او پیوستند تا اینکه داوطلبان موفق شدند که ۵٫۳ میلیون کیلوگرم زباله را جمع‌آوری کنند.

ساحل ورسوا در بمبئی عمدتا به‌دلیل جهت باد آلوده بود. از آنجایی که این محل جاذبه توریستی محبوبی نبود، اقدامات لازم برای مراقبت از آن هم صورت نگرفته بود. اما حالا، با کمک ۱۰۰۰ داوطلب، این ساحل برای عموم مردم تبدیل به مکانی جذاب و تمیز شده است. هر ساله بیش از ۸ میلیارد تن پلاستیک به درون اقیانوس‌ها ریخته می‌شود. اگر می‌خواهید از زباله‌های پلاستیکی خود بکاهید، سعی کنید از ظروف، کارد و چنگال‌های یک‌بار مصرف استفاده نکنید، از لیوان‌های پلاستیکی نیز پرهیز کنید و به‌همان اندازه سعی کنید که از محصولات غیر پلاستیکی استفاده کنید.

آلودگی پلاستیک و زباله‌های شناور در منابع آبی، معضلی در حال رشد است. آلودگی منابع آب، نه‌تنها برای انسان‌ها، بلکه برای حیات وحش نیز بسیار خطرناک است. خوشبختانه، گاهی ساده‌ترین و دم‌دست‌ترین راه‌حل‌ها، مؤثرین راهکارها هستند.

در سال ۲۰۱۸، مقامات شهر کوینانا در استرالیا، تصمیم گرفتند که تورهایی را در مجاری خروجی دو لوله زهکشی نصب کنند. این تورهای زهکشی یا به اصطلاح «تله‌های زباله» برای کاهش زباله‌های تخلیه‌شده در سیستم‌های زهکشی نصب شدند. این تورها از ورود آلاینده‌ها و زباله‌های جامد که توسط آب‌های طوفان وارد مجاری زهکشی می‌شوند، جلوگیری می‌کنند. تورهای زهکشی در مجرای خروجی دو لوله زهکشی نصب شدند که بین مناطق مسکونی و طبیعی قرار داشتند.

قبل از نصب این تورها، کارگران زباله‌ها را با دست جمع‌آوری می‌کردند. هزینه کل این تورها حدود ۲۰ هزار دلار بوده که در مقایسه با هزینه‌ای که بابت مزد کارگران پرداخت می‌شد، بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر بود. این ابتکار ساده بسیار مفیدتر از چیزی است که در ابتدا تصور می‌شد. مقامات شهر کوینانا گفته‌اند که تورهای زهکشی در عرض ۴ ماه حدود ۳۷۰ کیلوگرم زباله را جمع‌آوری کردند.  

زباله‌های جمع‌آوری‌شده ابتدا به تأسیسات ویژه‌ای منتقل می‌شوند که در آنجا زباله‌های سبز به مالچ (خاکپوش) تبدیل می‌شوند و مواد قابل بازیافت و غیرقابل بازیافت نیز از هم جدا می‌شوند. ساکنان شهر هم از موفقیت پروژه تورهای زهکشی خوشحال هستند. این پروژه برای حیات وحش محلی نیز مفید است، نه‌تنها حیوانات در منطقه‌ای پاکیزه‌تر زندگی می‌کنند، بلکه این تورها برای آن‌ها خطری ندارد؛ حداقل تا به‌حال هیچ حیوانی در این تورها به دام نیافتاده است.

کارخانه Saltwater Brewery در فلوریدا با استفاده از روشی ابتکاری زباله‌های پلاستیکی را کاهش می‌دهد، این کارخانه حلقه‌های ۶تایی زیست‌تخریب‌پذیر می‌سازد و از آنجایی که این حلقه‌ها از مواد زائد گندم و جو ساخته‌ شده‌اند، خوردن مقادیر کمی از آن برای حیوانات ایمن است. این حلقه‌های ۶تایی مخصوص نگه‌داری قوطی‌های نوشیدنی می‌تواند جایگزین حلقه‌های پلاستیکی شود که باعث آسیب رساندن به محیط‌زیست و حیواناتی که در آن زندگی می‌کنند می‌شود.

خبرگزاری آسوشیتدپرس در سال ۱۹۸۷ اعلام کرده بود که تنها حدود یک میلیون پرنده دریایی و ۱۰۰ هزار پستاندار دریایی هر ساله به‌وسیله حلقه‌های ۶تایی کشته می‌شوند. در دنیایی که آلودگی پلاستیکی به یکی از معضلات جدی زیست‌محیطی بدل شده، حلقه‌های ۶تایی یک‌بار مصرف زیست‌تخریب‌پذیر یک ضرورت است. بنابراین، قبل از اینکه دفعه دیگر یکی از همین حلقه‌های ۶تایی را دور بیاندازید، فقط لحظه‌ای فکر کنید که آنچه در دست دارید تا ۱۰۰۰ سال دیگر تجزیه نمی‌شود.

به مدال‌آوران بازی‌های المپیک و پارالمپیک ۲۰۲۰ توکیو، مدال‌هایی اهدا می‌شود که از زباله‌های بازیافتی ساخته‌ می‌شوند. زباله‌های الکترونیکی (E-waste)، زباله‌هایی که از دستگاه‌های الکترونیکی و قطعات آن‌ها حاصل می‌شوند، به‌سرعت به معضل زیست‌محیطی بزرگی بدل می‌شوند. براساس گزارش سازمان ملل، ۴۵ تن زباله الکترونیکی در سال ۲۰۱۶ در سراسر جهان دور ریخته شده‌اند که تنها ۲۰ درصد این زباله‌ها بازیافت شده‌اند. گفتنی است که حدود ۳۰ درصد از مدال‌های برنز و نقره المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیرو از مواد بازیافتی ساخته شدند. اما ژاپنی‌ها می‌خواهند ۱۰۰ درصد مدال‌های المپیک ۲۰۲۰ شامل مدال‌های طلا، نقره و برنز (در مجموع ۵۰۰۰ مدال) را از زباله‌های الکترونیکی بازیافت‌شده بسازند.

دولت جدید پاکستان در تلاش برای حل مسائل زیست‌محیطی است و به همین جهت تصمیم دارد طی ۵ سال ۱۰ میلیارد نهال درخت بکارد. دولت این کشور معتقد است که با کاشت درختان می‌تواند مشکلات زیادی را که پاکستان با آن مواجه است، از جمله حفاظت از زمین‌های در حال فرسایش، کاهش خطر سیل، افزایش دما، خشکسالی و بارندگی‌های ناشی از تغییرات آب‌وهوایی را حل کند. این طرح‌ تنها به حل مسائل زیست‌محیطی کمک نمی‌کنند، بلکه دولت پاکستان تلاش می‌کند تا زمین‌های تحت کنترل گروه‌های مافیایی را مصادره به جنگل‌ها و پارک‌های حیات وحش برای نسل‌های آینده تبدیل کند.

با بیش از ۵ تریلیون قطعه زباله پلاستیکی که هم‌اکنون در اقیانوس‌ها شناورند، ضروری است که نوآوری‌های جدیدی برای پاک‌سازی اقیانوس‌ها به کار گرفته شود. سازمان زیست‌محیطی «اوشن کلیناپ (Ocean Cleanup)» که در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد، خود را بزرگ‌ترین پروژه پاک‌سازی تاریخ می‌داند. اوشن کلیناپ برای تمیز کردن اقیانوس‌ از شناوری ۶۰۰ متری بهره خواهد برد که از انرژی طبیعی خود اقیانوس برای به دام انداختن قطعات پلاستیکی استفاده می‌کند.

اوشن کلیناپ گفته است که می‌خواهد طی پنج سال آینده، حدود ۵۰ درصد از پلاستیک‌های اقیانوس را جمع‌آوری کند. این سازمان همچنین اعلام کرده که قصد دارد تا سال ۲۰۴۰، حدود ۹۰ درصد از پلاستیک‌های اقیانوس را جمع‌آوری کند.

سوپرمارکتی در کپنهاگ، پایتخت دانمارک به بهترین روش ممکن در حال مبارزه با گرسنگی در جهان است. این فروشگاه که «وی‌فود (WeFood)» نام دارد، محصولاتی که از تاریخ انقضای آن‌ها گذشته یا بسته‌بندی‌هایشان خراب شده‌اند را می‌فروشد. قیمت این اجناس تاریخ‌گذشته بین ۳۰ تا ۵۰ درصد ارزان‌تر از اجناس معمولی است. وی‌فود نه‌تنها برای خریداران کم‌درآمد، بلکه برای کسانی که نگران معضل دورریز غذا هستند مناسب است.

 نکته جالب‌توجه دیگر اینکه این فروشگاه کاملا داوطلبانه شروع به کار کرده و تمام عوایدی که از راه فروش اقلام مصرفی به دست می‌آید صرف امور خیریه در کشورهای در حال توسعه می‌شود. گرسنگی در جهان، معضل بزرگی است. براساس آمارها، یک سوم مواد غذایی که در جهان تولید می‌شود دور ریخته می‌شود که به حدود ۱۳ میلیارد تن مواد غذایی در سال می‌رسد. در همین حال، ۷۹۵ میلیون نفر در جهان دچار سوء‌تغذیه هستند.

هانس‌یورگ ویس، یک خیر و طرفدار محیط‌زیست است که یک میلیارد دلار برای حفاظت از زمین اهدا کرده است. ویس در مقاله‌ای با عنوان «ما باید سیاره را نجات دهیم، پس من یک میلیارد دلار اهدا می‌کنم»، اعلام کرد که مایل است این مقدار پول را برای محافظت از ۳۰ درصد از سطح سیاره تا سال ۲۰۳۰ اهدا کند.

برای ثروتمندترین افراد جهان بسیار مهم است که پیامی واضح در خصوص مسائل زیست‌محیطی فعلی داشته باشند. اگرچه اهدای چنین پول زیادی می‌تواند برای نجات بسیاری از گونه‌های در معرض خطر به کار رود، اما همه‌ی ما می‌توانیم با کارهایی به‌ظاهر ساده و کمک‌های کوچک به سازمان‌های خیریه دنیای بهتری بسازیم.

باچندری پال، اولین زن هندی است که از قله اورست صعود کرد. او یک برنامه داوطلبانه را نیز اداره می‌کند که تاکنون ۵۵ تن زباله از رود گنگ جمع‌آوری کرده است. تیمی ۴۰ نفره متشکل از پریملاتا آگاروال، اولین زن هندی که از همه هفت قله مرتفع دنیا صعود کرده، توانست مقدار زیادی زباله را تنها در یک ماه از رود گنگ جمع‌آوری کند. این رود مقدس (جشنواره کوم میلا هندوها، بزرگ‌ترین مراسم زیارتی جهان در این رود برگزار می‌شود) نه‌تنها مکانی برای شستشوی پیروان هندو است، بلکه محل ضایعات انسانی و صنعتی نیز محسوب می‌شود.

در سال ۲۰۱۵، دولت انگلستان قانون جدیدی را اجرا کرد که به موجب آن، خریداران باید بابت کیسه‌های پلاستیکی جریمه‌ی مختصری را به فروشگاه‌ها می‌پرداختند. آنچه رقم بسیار کوچکی به نظر می‌رسید، فقط ۵ پنی (یک صدم پوند) برای هر کیسه پلاستیکی یک‌بار مصرف، درواقع تغییرات زیادی به‌همراه داشت. نه‌تنها بسیاری از مردم از استفاده از کیسه‌های پلاستیکی غیرضروری خودداری کردند، بلکه فروشگاه‌ها نیز تشویق شدند که هر مبلغی را که از فروش کیسه‌ها به دست می‌آورند به نهادهای زیست‌محیطی اهدا کنند.

براساس آمارها، در سال ۲۰۱۵ مقدار کیسه‌های پلاستیکی سواحل انگلستان، ۳۷ درصد کاهش یافته و این نشان می‌دهد که این قانون تأثیر مثبتی داشته است. اما هنوز هم در جهان ضایعات پلاستیکی به‌سرعت در حال افزایش هستند. در ایالات متحده آمریکا هر فرد در روز از یک کیسه پلاستیکی استفاده می‌کند، یعنی هر نفر سالانه ۳۶۵ کیسه پلاستیکی مصرف می‌کند. در همین حال، شهروندان دانمارک و فنلاند، به‌طور میانگین در سال تنها از ۴ کیسه پلاستیکی استفاده می‌کنند. شاید بهتر باشد که مردم دیگر کشورها هم از اهالی اسکاندیناوی یاد بگیرند.