داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط گوگل و فیسبوک را مشاهده و دریافت کنید

اگر برای داستانی نگران‌کننده و کمی ترسناک آماده هستید، ادامه‌ی این مطلب را بخوانید. نویسنده‌ی گاردین در بررسی عمیقی تلاش کرد تا همه‌ی اطلاعات و داده‌هایی که فیسبوک و گوگل از کاربران جمع‌آوری می‌کند را شناسایی کند. در ادامه متوجه می‌شوید که چه حجمی از اطلاعات شما بدون اطلاع و آگاهی خودتان توسط گوگل و فیسبوک جمع‌آوری می‌شود.

اگر قابلیت مکان‌یابی را در گوشی هوشمند خود روشن کرده باشید، گوگل با هربار روشن شدن گوشی موقعیت شما را تشخیص می‌دهد. هر کاربری می‌تواند به‌صورت خط زمانی، تمامی مکان‌هایی را مشاهده کند که پس از استفاده از سرویس‌های گوگل بازدید کرده است. می‌توانید با ورود به حساب کاربری گوگل و مراجعه به این لینک، اطلاعات شخصی خود را درصورت وجود مشاهده کنید.

نویسنده‌ی گاردین تصویری از تاریخچه‌ی مکان‌یابی خود قرار داده است که همه‌ی موقعیت‌های بازدیدشده در یک‌سال گذشته را نشان می‌دهد. حتی زمان حضور در هر موقعیت و مدت زمان سفر از موقعیت قبلی نیز در این داده‌ها قرار دارند. 

درصورتی‌که در دستگاه‌های مختلف به حساب کاربری گوگل وارد شده باشید، غول موتور جست‌وجو تاریخچه‌ای از جست‌وجوهای شما را در همه‌ی آن‌ها ذخیره می‌کند. به‌بیان دیگر اگر تاریخچه‌ی جست‌وجو و تاریخچه‌ی گوشی هوشمند را پاک کنید، شاید اطلاعاتی از دستگاه‌های دیگر شما (مثلا تبلت) در گوگل ذخیره شوند.

گوگل با استفاده از اطلاعات متعدد همچون سن، موقعیت، جنسیت، تفریحات، شغل، علاقه‌مندی‌ها، وضعیت ارتباط و حتی وزن و درآمد، پروفایلی برای انتخاب برترین تبلیغات برای شما تولید می‌کند. قطعا می‌دانید که حجم اصلی درآمد گوگل از تبلیغات کسب می‌شود. درنتیجه ساختن چنین پروفایلی از کاربران برای آن‌ها بسیار سودمند خواهد بود. مشاهده‌ی پروفایل تبلیغاتی نیز برای همه‌ی کاربران در این لینک امکان‌پذیر است.

گوگل درباره‌ی همه‌ی اپلیکیشن‌ها و افزونه‌هایی که استفاده می‌کنید، اطلاعات جمع‌آوری می‌کند. آن‌ها حتی زمان و مکان استفاده را می‌دانند. به‌علاوه مخاطبان شما در استفاده از اپلیکیشن‌ها هم توسط گوگل شناسایی می‌شوند. به‌بیان ساده‌تر می‌توان گفت که گوگل می‌داند شما در فیسبوک با چه کسی صحبت می‌کنید. آن‌ها کشورهای مقصد مکالمه‌ها را نیز شناسایی می‌کنند و با کمی محاسبه،‌ زمان خوابیدن ما را نیز می‌دانند.

قوانین جدید گ، شرکت‌ها را وادار می‌کند تا داده‌های جمع‌آوری‌شده را به کاربران نشان دهند. گوگل در بخش امنیتی خود و در این لینک، اطلاعات تاریخچه‌ی فعالیت‌های شما را نشان می‌دهد.

یوتیوب یکی از بزرگ‌ترین زیرمجموعه‌های گوگل محسوب می‌شود و برنامه‌های جمع‌آوری داده قطعا در این سرویس هم پیاده می‌شوند. تاریخچه‌ی ویدئوهایی که افراد در سرویس گوگل می‌بینند، اطلاعات جالبی نیز درباره‌ی شخصیت آن‌ها به‌همراه دارد. با مشاهده‌ی همان تاریخچه می‌توان برنامه‌های آتی فرد و حتی عقاید او را نیز شناسایی کرد. داده‌های تاریخچه‌ی یوتیوب در این لینک دردسترس هستند.

گوگل علاوه‌بر نمایش تمامی داده‌های جمع‌آوری‌شده، امکان دانلود آن‌ها را به کاربر می‌دهد. حجم داده‌های جمع‌آوری‌شده از کاربران متعدد برخی‌اوقات بسیار زیاد می‌شود. نویسنده‌ی گاردین برای بررسی حجم داده‌ها، درخواست دانلود آن‌ها را به گوگل داد و با فایلی ۵.۵ گیگابایتی مواجه شد که حجمی برابر با ۳ میلیون فایل ورد دارد.

علاوه‌بر اطلاعات فوق، داده‌هایی همچون تقویم گوگل، اطلاعات پیام‌رسانی‌ها در Hangout، تاریخچه‌ی موقعیت، موسیقی شنیده‌شده در سرویس گوگل موزیک، کتاب‌های خریداری‌شده از گوگل، گروه‌های گوگل، وب‌سایت‌های ساخته‌شده به‌کمک سرویس‌های گوگل، اطلاعات گوشی‌های هوشمند قبلی و حتی تعداد قدم‌های کاربران نیز در آرشیو وجود دارد.

فیسبوک هم قابلیت دانلود آرشیو اطلاعات شخصی را به کاربران می‌دهد. اطلاعات نویسنده‌ی منبع ۶۰۰ مگابایت یعنی حدود ۴۰۰ هزار سند ورد بود. اطلاعات فیسبوک شامل تمام پیام‌های ارسال و دریافت‌شده می‌شود. به‌علاوه فهرست مخاطبان و حتی پیام‌های صوتی نیز در آرشیو فیسبوک دیده می‌شود. برای مشاهده‌ی داده‌ی ذخیره‌‌شده در فیسبوک به این آدرس مراجعه کنید.

فیسبوک علاوه‌بر ذخیره‌سازی حجم عظیمی از داده‌ها، پروفایلی براساس حدس خود از رفتارها و علایق شما نیز می‌سازد. آن‌ها به پیام‌ها و رفتار شما در شبکه‌ی اجتماعی دقت می‌کنند و علایق را حدس می‌زنند. غول شبکه‌های اجتماعی حتی استیکرهای ارسال‌شده را هم ذخیره می‌کند که چرایی آن مشخص نیست. به‌علاوه هربار که وارد حساب کاربری فیسبوک می‌شوید، اطلاعات زمان، ابزار و مکانی که از آن وارد شده‌اید، ذخیره خواهد شد.

همه‌ی اپلیکیشن‌هایی که به حساب کاربری فیسبوک متصل هستند، در آرشیو شخصی کاربر ذخیره می‌شود. شاید داده‌های خام دریافت‌شده در نگاه اول ارزش چندانی نداشته باشند، اما با تلفیق آن‌ها می‌توان حتی وضعیت ازدواج یا علایق سیاسی افراد را نیز حدس زد. قابلیت‌های جمع‌آوری اطلاعات کاربران در اکثر سرویس‌های کنونی دنیای فناوری به‌صورت پیش‌فرض فعال هستند که شاید نقض حریم خصوصی افراد باشد. به‌عنوان نمونه می‌توان ویندوز ۱۰ را نیز به فهرست سرویس‌ها اضافه کرد که همه‌ی قابلیت‌های ردیابی و جمع‌آوری داده‌ی آن از ابتدا فعال هستند.

فیسبوک هم مانند گوگل به اطلاعات زیادی از هر کاربر دسترسی دارد. از میان آن‌ها می‌توان به اپلیکیشن‌ها و دوره‌ی استفاده، دسترسی به دوربین و میکروفون دستگاه‌ها، مخاطبان، تقویم، ایمیل‌ها، تاریخچه‌ی تماس‌ها و پیام‌ها، فایل‌های دریافت‌شده، بازی‌ها، عکس و فیلم و موسیقی، تاریخچه‌ی جست‌وجو، تاریخچه‌ی مرور پلتفرم و موارد دیگر اشاره کرد. البته فراموش نکنید که دسترسی به چنین اطلاعاتی را خودتان به‌صورت پیش‌فرض به سرویس‌ها و اپلیکیشن‌های فیسبوک می‌دهید.

نویسنده‌ی منبع پس از دریافت آرشیو کامل اطلاعات از گوگل، بررسی عمیقی در آن‌ها داشت. آرشیو گوگل به‌نام Google Takeout برای کاربر ارسال می‌شود و با نگاهی به فایل‌های درون آن می‌توان جزئیات جالبی از داده‌های جمع‌آوری‌شده دریافت کرد. در تصویر زیر نمایی از فایل تاریخچه‌ی جست‌وجو را می‌بنیم که با بیش‌از ۹۰ هزار ورودی، حتی عکس‌های دانلودشده را نیز درکنار وب‌سایت‌های مرورشده نشان می‌دهد.

اگر از کاربران جدی تقویم گوگل باشید، اطلاعات کاملی از برنامه‌های متعدد ذخیره‌شده در آن را در فایل دریافتی مشاهده می‌کنید؛ اطلاعاتی که می‌تواند شامل قرارهای ملاقات کاری و غیرکاری نیز باشد. به‌علاوه حتی فایل‌هایی که در گوگل درایو پاک می‌کنید نیز در آرشیو شخصی وجود دارند. چنین آرشیوی حتی می‌تواند شامل اطلاعات مهمی باشد که زمانی برای حفظ امنیت پاک کردید.

امروزه سرویس‌های سلامتی نیز محبوبیت بالایی در میان کاربران اینترنت پیدا کرده‌اند. Google Fit ابزاری در همین حوزه است و قطعا اطلاعاتی دقیق از کاربران جمع‌آوری می‌کند. در فایل آرشیو شخصی می‌توان تعداد قدم‌ها، زمان پیاده‌روی و هرگونه سابقه‌ی فعالیت ورزشی را مشاهده کرد. به‌علاوه اگر عکس‌های خود را نیز در سرویس ابری گوگل ذخیره کنید، حجم کاملی از آن‌ها در آرشیو دریافتی وجود خواهد داشت که به‌صورت سالانه هم دسته‌بندی شده‌اند.

سرویس جی‌میل هم درکنار دیگر سرویس‌های گوگل طرفداران بسیاری دارد. بدیهی است که اطلاعات این سرویس هم با جزئیات کامل در آرشیو دریافتی وجود داشته باشد. بانگاهی‌به فایل نمونه متوجه می‌شویم که حتی ایمیل‌های پاک‌شده و اسپم توسط گوگل ذخیره می‌شده‌اند. به‌طور خلاصه تمامی مواردی که در بخش قبل به آن‌ها اشاره کردیم، در فایل آرشیوی گوگل دردسترس هستند. حتی تبلیغات مشاهده‌شده هم توسط گوگل ذخیره می‌شوند.

شاید در نگاه اول به اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط گوگل و فیسبوک، متوجه اهمیت آن‌ها نشویم. با خود می‌گوییم که ما اطلاعات خاصی نداریم، اما آیا افراد استفاده‌کننده از اطلاعات هم همین برداشت را دارند؟ آیا با نگاهی به اطلاعات بالا نباید نگران دسترسی فردی به حساب کاربری گوگل شویم؟ قطعا دسترسی آن‌ها منجربه افشای اطلاعات زیادی از ما خواهد شد.

بانگاهی‌به اطلاعات بالا به یکی از عجیب‌ترین پدیده‌های دنیای مدرن پی می‌بریم. ما هیچ‌گاه به افراد دیگر و حتی دولت‌ها اجازه‌ی نصب دوربین یا میکروفون در محل کار یا زندگی نمی‌دهیم، اما با خیال راحت همین اجازه را به غول‌های فناوری داده‌ایم. آیا سرویس‌هایی که دریافت می‌کنیم ارزش این همه اطلاعات را دارند؟