قهوه میتواند راز مبارزه با چاقی باشد؟
براساس جدیدترین کشف دانشمندان، نوشیدن یک فنجان قهوه میتواند بافت چربی قهوهای، پدافند دفاعی بدن برای مبارزه با چاقی را تحریک کند و به این صورت از ابتلا به چاقی و دیابت جلوگیری کند.
این بررسی که در مجلهی Scientific Reports منتشر شده است یکی از اولین پژوهشهایی است که به بررسی عوامل مستقیم تأثیرگذار بر عملکرد بافت چربی قهوهای میپردازد. بافت چربی قهوهای بخش مهمی از بدن انسان است که نقشی کلیدی در سرعت سوختن کالریها و تبدیل آنها به انرژی ایفا میکند.
بافت چربی قهوهای (BAT) که با عنوان چربی قهوهای هم شناخته میشود یکی از دو نوع چربی شناختهشده در بدن انسان و پستانداران دیگر است. این بافت در ابتدا تنها به نوزادان و پستانداران زمستانی نسبت داده شد اما در سالهای گذشته وجود آن در بدن افراد بالغ هم ثابت شد. عملکرد اصلی بافت چربی قهوهای تولید حرارت بدن ازطریق سوزاندن کالری است (برخلاف چربی سفید که درنتیجهی ذخیرهسازی کالری اضافه به وجود میآید).
بافت چربی قهوهای در افرادی که شاخص تودهی بدنی (BMI) پائینی دارند، بیشتر است. بهگفتهی پروفسور مایکل سایموندز از دانشکدهی پزشکی دانشگاه ناتینگهام و یکی از مؤلفین این مقاله، عملکرد چربی قهوهای در بدن با انواع دیگر چربی متفاوت است و در واکنش به سرما با سوزاندن قند و چربی به تولید گرما میپردازد.
افزایش فعالیت آن منجر به بهبود کنترل قند خون و همچنین بهبود سطوح لیپید خون، سوزاندن کالری بیشتر و درنهایت کاهش وزن میشود. بااینحال تاکنون هیچ راه قابل قبولی برای تحریک فعالیت این بافت در بدن انسان پیدا نشده است. سایموندز میگوید:
این اولین پژوهشی است که تأثیر مستقیم مادهای مثل یک فنجان قهوه بر عملکرد چربی قهوهای را ثابت میکند. نتایج این پژوهش بسیار مهم است، زیرا چاقی و افزایش دیابت چالشهای اصلی سلامت جامعه هستند و راهحل این مشکلات میتواند در بافت چربی قهوهای باشد.
تیم پژوهشی کار خود را با یک مجموعه بررسیهای سلولهای بنیادی شروع کرد تا به تأثیر قهوه روی چربی قهوهای پی ببرد. آنها دز مناسب قهوه را روی نمونههای انسانی آزمایش کردند.
پژوهشگرها از روش پردازش تصویر حرارتی استفاده کردند. آنها قبلا از این روش برای ردیابی ذخایر چربی قهوهای بدن استفاده کرده بودند. حالا با این روش غیرتهاجمی میتوانند چربی قهوهی بدن را پیدا کنند و ظرفیت آن برای تولید گرما را ارزیابی کنند. بهگفتهی پروفسور سایموندز:
براساس پروژههای گذشته، میدانیم چربی قهوهای در بخش گردن قرار گرفته است بنابراین میتوان درست پس از نوشیدن قهوه به عکسبرداری پرداخت و افزایش حرارت چربی قهوهای را ارزیابی کرد.
نتایج آزمایش مثبت بودند و در مرحلهی بعدی تیم پژوهشی باید به این پرسش پاسخ میداد که کافئین بهعنوان مادهی اولیه قهوه، در این تحریک نقش دارد یا از مادهی دیگری هم برای فعالسازی چربی قهوهای کمک میگیرد. در حال حاضر تیم پژوهشی در حال بررسی مکملهای کافئین برای تست آثار مشابه هستند.
پس از اثبات مادهای تأثیرگذار در فعالسازی بافت چربی، میتوان از آن بهعنوان بخشی از رژیم مدیریت وزن یا بخشی از برنامهی تنظیم قند و پیشگیری از بیماریهایی مثل دیابت استفاده کرد.