داستان برند تنسنت، غول جوان و بلندپرواز دنیای فناوری
تنسنت (Tencent Holdings Limited) هولدینگ سرمایهگذاری چینی با حوزهی فعالیت بینالمللی است که در سالهای پایانی قرن بیستم و اوجگیری دنیای اینترنت متولد شد. زیرمجموعههای تنسنت در حوزههای متعدد فناوری همچون خدمات و محصولات مبتنی بر اینترنت، سرگرمی، هوش مصنوعی و موارد مشابه در چین و دیگر کشورهای جهان فعالیت میکنند. مرکز مدیریت تنسنت با طراحی بهصورت برجهای دوقلو در منطقهی شنژن چین قرار دارد و بهنام «برجهای ساحلی تنسنت» شناخته میشود.
برند جوان چینی امروز القاب متعددی را یدک میکشد. آنها بزرگترین شرکت بازی حهان، یکی از باارزشترین برندهای فناوری، یکی از بزرگترین شرکتهای رسانههای اجتماعی و یکی از بزرگترین سرمایهگذارهای خطرپذیر جهان هستند. شبکههای اجتماعی، موسیقی، پرتالهای تحت وب، تجارت الکترونیک، بازیهای موبایلی و آنلاین، خدمات اینترنتی، خدمات پرداخت، گوشیهای هوشمند و بسیاری موارد دیگر در دستهی خدمات تنسنت قرار میگیرند و هرکدام در میان برترینهای حوزهی خود قرار دارند. از میان مشهورترین دریافتکنندههای سرمایه از تنسنت میتوان به اسنپچت، اسپاتیفای، تسلا و فیلم و سریالهای هالیوودی اشاره کرد.
تنسنت امروز ارزشی بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار دارد و بهعنوان اولین شرکت آسیایی فعال در حوزهی فناوری به این درجه رسید. آنها علاوه بر ارزش بالا، به دفعات بهعنوان شرکتی نوآور در سطح جهانی شناخته شدهاند. زیرمجموعههای برند چینی امروز به بیش از ۶۰۰ عدد رسیدهاند و با برنامههای متعدد سرمایهگذار در استارتاپهای فناوری، روزانه به تعداد آنها هم افزوده میشود. تنسنت بههمراه بایدو و علیبابا (موسوم به گروه BAT)، رقابتی جدی با بازیگران بزرگ سیلیکونولی یعنی فیسبوک، آمازون، نتفلیکس و گوگل (موسوم به گروه FANG) دارند.
مرکز مدیریت تنسنت
تأسیس و سالهای ابتدایی
تنسنت در نوامبر سال ۱۹۹۸ با نام کامل Tencent INC در منطقهی Cayman Islands تأسیس شد. علاوه بر ما هواتنگ (معروف به Pony Ma) که امروز بهعنوان همبنیانگذار اصلی تنسنت شناخته میشود، افراد دیگری هم در تأسیس شرکت فناوری چینی نقش داشتند. از میان آنها میتوان ژانگ ژیدونگ، ژو چنیه، چن ییدان و زنگ لیکینگ را نام برد. هدف از تأسیس شرکت تنسنت، فعالیت در بازار فناوری و بهرهبرداری از فرصتهای متعدد اینترنت و وب بود. فرصتهایی که در سالهای پایانی قرن بیستم به اوج رسیده بودند و هرچه بیشتر ظرفیتهای بالای رشد خود را نشان میدادند. بههرحال گروه جوان چینی با جذب سرمایه از سرمایهگذارهای خطرپذیر، وارد بازار فناوری شدند.
تنسنت در سه سال اول فعالیت به سوددهی نرسید
اولین محصول تنسنت بهنام پیامرسان OICQ در فوریهی سال ۱۹۹۹ معرفی شد که پس از مدت کوتاهی به QQ تغییر نام داد. امروز QQ یکی از مهمترین محصولات و خدمات تنسنت محسوب میشود که در بخشهای بعدی به آن میپردازیم. تغییر نام به QQ بهخاطر شکایت حقوقی شرکت ICQ و مالک آن AOL بود.
تنسنت هم مانند بسیاری از استارتاپهای دیگر در سالهای ابتدایی سوددهی نداشت. آنها سه سال بدون سود فعالیت کردند تا اینکه اولین فروش بزرگ سهام در سال ۲۰۰۱ رخ داد. شرکت Naspers از آفریقای جنوبی اولین خریدار عمدهی سهام تنسنت بود که ۴۶/۵ درصد از سهام را تحت مالکیت خود گرفت (امروز سهم نسپرز به ۳۴ درصد رسیده است).
ما هواتنگ، مدیرعامل و رئیس هیئتمدیرهی تنسنت
پس از جذب اولین سرمایهگذار بزرگ، نوبت به عرضهی عمومی سهام در بورس رسید. تنسنت در سال ۲۰۰۴ و بهنام Tencent Holding Ltd وارد بازار بورس هنگکنگ شد. در آن زمان تنها درآمد شرکت چینی از پیامرسان QQ بود. تبلیغات و دریافت هزینه از کاربران پیامرسان برای خدمات بیشتر، جریانهای درآمدی اولیه را برای تنسنت فراهم میکرد. از سال ۲۰۰۵ روشهای بیشتری برای کسب درآمد از QQ مطرح شد. بهعنوان مثال سرویسهای ارزش افزوده و ثبت برند و لوگوی پنگوئن QQ، برای تنسنت درآمد ایجاد میکرد. لوگویی که از آن زمان در محصولاتی همچون تنقلات و لباس استفاده میشد.
ورود به بازار تجارت الکترونیک در سال ۲۰۰۵ رقم خورد. تنسنت سرویسی بهنام PaiPai راهاندازی کرد که خدمات خرید و فروش C2C (کاربر به کاربر) ارائه میکرد. بهعلاوه سرویس پرداخت آنلاین مشابه پیپال نیز بهنام TenPay در همان سال معرفی شد.
نیمهی دوم ۲۰۰۰ با ورود تنسنت به حوزههای درآمدی جدید همراه بود و وبسایتهای پرتالی، بازیهای آنلاین و بلاگ، بهعنوان موضوعات اصلی فعالیت انتخاب شدند. وبسایتهای پرتالی معروف آن سالهای چین، Sina, Sohu و NetEase بودند و تنسنت با دامنهی طولانی و معمولی Tencent شانس زیادی برای رقابت پرتالی و فروش تبلیغات نداشت. بههرحال در سال ۲۰۰۳ نام دامنه به qq تغییر کرد و به لطف تعداد بالای کاربران، بخش زیادی از ترافیک چین به سمت تنسنت سرازیر شد. آنها با سرعت زیاد رقبای خود را پشت سر گذاشتند و امروز تنها پشت سر بایدو، بهعنوان دومین وبسایت پربازدید چین شناخته میشوند.
لوگوی اولیهی QQ اولین محصول تنسنت
بازیهای آنلاین، حوزهی بعدی فعالیت تنسنت بود که در سال ۲۰۰۳ خود را نشان داد. آنها ابتدا بخش بازی را به QQ اضافه کردند تا بررسی کلی از بازار مقصد داشته باشند. بهخاطر تعداد بالای کاربران سرویس پیامرسان و تبلیغات متعدد پورتال و پاپآپ، سرویس بازی بهسرعت با افزایش کاربران روبهرو شد و Ourgames را پشت سر گذاشت. تا سال ۲۰۰۷ بازیهای بیشتری از سوی شرکت چینی عرضه شدند که یکی پس از دیگری، کاربران را به پرداختهای درونبرنامهای تشویق میکردند.
تنسنت از ترافیک بالای QQ برای توسعهی سرویسهای دیگر استفاده میکند
در سال ۲۰۰۵ و اوج وبلاگنویسی در جهان، رقبای چینی تنسنت یعنی سینا و سوهو حضوری جدی در این بازار داشتند. آنها وبلاگهای مشهوری را میزبانی میکردند که طرفداران زیادی در بین شهروندان چینی داشت. بههرحال تنسنت بهعنوان بازیگر جدید وارد بازار شد و برای هر کاربر QQ، یک بخش وبلاگی در پرتال اختصاص داد. بههمین دلیل سرویس وبلاگدهی آنها بهسرعت به ۱۰۰ میلیون کاربر رسید و بزرگترین سرویس چین شد. البته این استراتژی در ادامه موفق نبود و وبلاگهای QQ به کیفیت رقبا نمیرسیدند. با تولد Weibo تقریباً کسبوکار وبلاگ تنسنت تعطیل شد.
هولدینگ تنسنت با تکیه بر مدلهای کسبوکاری مدرن و محصول پرطرفدار خود یعنی پلتفرم QQ، به سرعت رشد قابلتوجهی را تجربه کرد. آنها در سال ۲۰۰۹ به بزرگترین شرکت چین و سومین شرکت جهان از لحاظ ارزش بازار تبدیل شدند. تعداد کاربران فعال QQ نیز در آن زمان به ۶۰۰ میلیون نفر رسیده بود. در آن سالها هر مدل کسبوکاری که مناسب به نظر میرسید، هدف حملهی تنسنت قرار میگرفت. درواقع اگر شرکت دیگری هم ایده را مطرح میکرد، آنها با تکیه بر پاسگاه مشتریان عظیم خود، بهسرعت قلههای آن را فتح میکردند.
تنسنت در سال ۲۰۱۱ اپلیکیشن رسانههای اجتماعی بهنام Weixin معرفی کرد که بعدا به WeChat تغییر نام داد. سرویسی که بهسرعت موفق به جذب کاربران بیشمار شد و خود را به منبعی اصلی برای درآمدهای برند چینی تبدیل کرد. ویچت امروز بهخاطر خدمات متعدد در پلتفرمهای گوناگون اینترنتی، یکی از مهمترین سرویسهای اجتماعی جهان محسوب میشود و آخرین آمارها، تعداد کاربران فعال ماهانهی آن را یک میلیارد نفر اعلام میکنند.
اولین فعالیتهای سرمایهگذاری
برند چینی که دههی اول فعالیت خود را تا پایان ۲۰۱۰ با رویکردی متوسط و بعضا مخفی پیش برده بود، با ورود به سال ۲۰۱۱ تغییر مسیری جدی داد. آنها قبلا سرمایهگذاری و خریدهای محدودی انجام میدادند، اما به محض کسب اولین موفقیتها با ویچت و افزایش درآمد در سرویسهای دیگر همچون QQ، به فکر سرمایهگذاری در دنیای فناوری افتادند.
اولین خرید بزرگ تنسنت به دنیای بازی اختصاص یافت. آنها ۹۲/۷۸ درصد از شرکت Riot Games را به قیمت ۲۳۰ میلیون دلار خریداری کردند. شرکتی که سابقهی درخشانی همچون بازی League of Legends را در کارنامهی خود داشت. البته ورود تنسنت به شرکت ریوت در سال ۲۰۰۸ و با خرید ۲۲/۳۴ درصد سهام انجام شده بود، اما سرمایهگذاری عظیم سال ۲۰۱۱ بهعنوان حرکت اصلی هولدینگ سرمایهگذاری شناخته میشود. شایان ذکر است ریوت در سال ۲۰۱۵ سایر سهام خود را نیز به تنسنت واگذار کرد.
Riot Games از زیرمجموعههای بزرگ تنسنت
سرمایهگذاریهای اولیهی تنسنت علاوه بر تلاش برای رشد محصولات داخلی، بیشتر روی صنعت بازی متمرکز بود. آنها در سال ۲۰۱۲ بخشی از سهام Epic Games را خریداری کردند. از میان محصولات قابلتوجه اپیک گیمز میتوان به Unreal، Gears of War و Infinity Blade اشاره کرد. سرمایهگذاری بزرگ بعدی با افزایش سهام در Kingsoft Network Technology در سال ۲۰۱۳ رخ داد. خرید مهم دیگر در آن سال، سهام موتور جستوجوی چینی Sogou بود که با هزینهی ۴۴۸ میلیون دلاری انجام گرفت. شرکت بازیسازی عظیم Activision Blizard نیز در بخشی از فرایند جدا شدن از Vivendi، از تنسنت سرمایه دریافت کرد. امروز برند چینی تنها ۴/۹ درصد از سهام شرکت بازیسازی را دراختیار دارد.
بازیهای آنلاین و تجارت الکترونیک، حوزههای بعدی توسعه بودند
تجارت الکترونیک همیشه یکی از حوزههای اصلی تمرکز تنسنت بوده است. آنها در سال ۲۰۱۴ برای افزایش فعالیتها سرمایهگذاری ۱۹۳/۴۵ میلیون دلاری در شرکت لجستیک و انبارداری China South City Holdings انجام دادند. سرمایهگذاری بعدی حوزهی تجارت الکترونیک، وبسایت خرید گروهی Dianping با سرمایهی ۴۰۰ میلیون دلاری بود و پس از آن خرید مهم سهام JD.com بهعنوان رقیب بزرگ علیبابا انجام شد. چند ماه بعد وبسایت مذکور سهام خود را بهصورت عمومی عرضه کرد و تنسنت با هزینهی ۱/۳ میلیارد دلاری بیشتر، سهم خود را به ۱۷/۴۳ درصد افزایش داد.
تنسنت در سال ۲۰۱۴ تصمیم مهمی برای خرید پیامرسان واتساپ داشت. تصمیمی که اگر عملی میشد، آنها را به قدرتی جهانی تبدیل میکرد. بههرحال فرایند خرید بهخاطر عمل جراحی ما هواتنگ به تأخیر افتاد و مارک زاکربرگ که احساس خطر میکرد، پیشنهاد ۱۹ میلیارد دلاری و دوبرابر پیشنهاد تنسنت را به واتساپ داد. پیشنهادی که به بزرگترین خرید تاریخ فیسبوک بدل شد.
پنگیو از زیرمجموعههای شکستخوردهی تنسنت
از سرمایهگذاریهای مهم دیگر تنسنت تا سال ۲۰۱۵ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سرمایهگذاریها و خریدهای اخیر
یکی از اقدامات جالب تنسنت در دنیای اینترنت، راهاندازی اولین بانک کاملاً آنلاین جهان در چین بود که بهنام WeBank فعالیت خود را در سال ۲۰۱۵ شروع کرد. ویبانک امروز تحت قوانین مالی و اداری چین خدمات متنوع بانکی را به کاربران ارائه میکند. از مهمترین محصولات متفرقهی آنها میتوان به Weilidai اشاره کرد که بهعنوان پلتفرم وام آنلاین از سال ۲۰۱۵ در سرویسهای پیامرسان ویچت و QQ ارائه شد.
همانطور که گفته شد صنعت بازی یکی از حوزههای تمرکزی تنسنت در سالهای فعالیت بوده است. آنها در سال ۲۰۱۶ یکی از مهمترین سرمایهگذاریهای خود را با خرید ۸۴/۳ درصد از سهام سوپرسل، سازندی بازی مشهور کلش آو کلنز انجام دادند. هزینهی خرید سهام سوپرسل برای تنسنت، ۸/۶ میلیارد دلار عنوان شد. فعالیت در بازار بازیهای ویدئویی بهحدی جدی شد که تنسنت در سال ۲۰۱۷ در همکاری با شهرداری شهر ووهو در چین، اولین شهرکت بازیهای الکترونیکی (eSports) را تأسیس کرد.
تنسنت ویبو
از امکانات شهرک بازیهای الکترونیکی تنسنت میتوان به تم پارک بازیهای ویدئویی، دانشگاه، پارکهای خلاقیت، پارک صنعت انیمیشن و دیتاسنترهای اختصاصی تنسنت اشاره کرد. شرکت چینی قصد دارد این شهرک را برای اسکان و آموزش بازیکنان ورزشهای الکترونیکی آماده کند. همچنین رویدادهای ملی بازیهای الکترونیکی و ایجاد هابی برای توسعهی بازی، از اهداف دیگر چینیها برای این شهرک هستند. بهعلاوه تنسنت برای تأسیس شهرک مشابهی در Chengdu هم برنامهریزی میکند.
صعود تنسنت از پلههای فهرست با ارزشترین برندهای جهان در سالهای اخیر با سرعت بالایی انجام شد. آنها در سال ۲۰۱۷ برند باسابقهی ولز فارگو را پشت سر گذاشتند. البته چنین رشدی در سالهای اخیر در اکثر برندهای چینی دیده شد و بهترین مثال آن، علیبابا است. بههرحال این دو غول در کشور خود نیز رقابتهای شدیدی با هم دارند و جایگاه آنها بهعنوان باارزشترین برند چین، مدام تغییر میکند.
تنسنت، بایدو و علیبابا مثلث رقابت چین با سیلیکونولی را شکل میدهند
هولدینگ تنسنت در سال ۲۰۱۷ قصد داشت تا شرکت مشهور Rovio سازندهی سری بازیهای انگری بردز را خریداری کند. البته آخرین اخبار از عدم موفقیت برند چینی حکایت دارند. بههرحال فعالیت در بازارهای اپلیکیشن و بازی همیشه اولویت مهمی برای تنسنت بودهاند و حتی در صورت عدم موفقیت در خرید، توسعههای داخلی متعددی توسط آنها انجام شده است. از میان توسعههای داخلی میتوان به دستیار صوتی Xiaowei و قابلیت Mini-Programs در ویچت اشاره کرد که امکان اجرای اپلیکیشنها را بدون نیاز به دانلود در ویچت به کاربران میدهد. بهعلاوه بازی Honour of Kings بهعنوان پرسودترین بازی جهان هم دراختیار شرکت چینی قرار دارد. بازی که با ۲۰۰ میلون کاربر فعال ماهانه، درآمد یک میلیارد دلاری را در هر فصل برای تنسنت فراهم میکند.
موتور جستوجوی SoSo
صنعت اتومبیلرانی، خصوصا در بخش خودروهای مدرن از میزبانان دیگر تنسنت محسوب میشود. علاوه بر BYD که بهعنوان یکی از اسپانسرهای تنسنت در رویدادهای متنوع فعالیت میکند، شرکتهایی همچون تسلا هم با چینیها همکار هستند. تنسنت در سال ۲۰۱۷، پنج درصد از سهام تسلا را با پرداخت ۱/۷۸ میلیارد دلار خریداری کرد و از سهامداران مهم شرکت پیشگام خودروهای الکتریکی محسوب میشود. بهعلاوه در سال ۲۰۱۶ شرکتی بهنام Future Mobility با همکاری فاکسکان تأسیس شد که فروش خودروهای کاملاً الکتریکی و خودران را تا سال ۲۰۲۰ بهعنوان هدف اعلام کرد.
در میان بازیگران بزرگ دنیای فناوری، اسنپچت هم از تیررس تنسنت خارج نشد. در سال ۲۰۱۷ شرکت چینی ۱۲ درصد از سهام Snap Inc را خریداری کرد و از برنامههای خود برای تأسیس پلتفرم بازی در کنار اسنپچت گفت. تا آن زمان تنسنت به بزرگترین ناشر بازیهای ویدئویی در جهان تبدیل شده بود و ارزش بازاری بهاندازهی ۴۷۵ میلیارد دار داشت. از همکاریهای دیگر در حوزهی بازی میتوان به قرارداد با شرکت لگو اشاره کرد که با هدف توسعهی بازیهای آنلاین و تأسیس شبکهی اجتماعی مخصوص کودکان انجام شد.
تنسنت هم مانند دیگر بازیگران صنعت تجارت الکترونیک در سالهای اخیر تلاش کرد تا تأثیری در بازار فروشگاههای بدون فروشنده داشته باشد. حرکتی که قبلا توسط نامهای بزرگ همچون علیبابا و آمازون انجام شده بود. آنها اولین فروشگاه خود را در شانگهای تأسیس کردند که در دو روز اول بیش از ۳۰ هزار بازدیدکننده داشت. از فعالیتهای دیگر در حوزهی تجارت الکترونیک میتوان به همکاری با شرکت فرانسوی Carrefour اشاره کرد که در سال ۲۰۱۸ رسانهای شد. تنسنت در همکاری با شرکت فرانسوی قصد دارد فناوریهای متعدد خود را به زنجیرهی تأمین و فروش خردهفروشی اضافه کند.
بسیاری از کارشناسان، بزرگ بودن بازار چین و محدودیتهای متعدد فعالیت شرکتهای خارجی در آن کشور را از دلایل رشد تنسنت و دیگر برندها میدانند. بههرحال چنین سیاستهایی که فعالیت شرکتهایی همچون فیسبوک، گوگل، توییتر و نتفلیکس را در چین محدود میکنند، در رشد تنسنت از نزدیک به دو دهه پیش تاکنون بیتأثیر نبودهاند. ازطرفی در دو سال اخیر، ارزش سهام شرکت چینی بهخاطر ورود جدیتر به بازارهای بینالمللی رشد عجیبی داشت و از ۲۰۰ دلار هنگکنگ در سال ۲۰۱۷ به ۴۴۲ دلار هنگکنگ در سال ۲۰۱۸ رسید.
تنسنت امروز مالک رقبای چینی بسیاری از شرکتهای بزرگ فناوی محسوب میشود. بهعنوان مثال آنها برای رقابت با نتفلیکس سرویسی بهنام Tencent Video دارند که بزرگترین سرویس استریم ویدئو در چین محسوب میشود. در یک سال گذشته تعداد کاربران سرویس ویدئو دوبرابر شد و به ۴۰ میلیون کاربر پولی رسید.
تحلیلگران بازار ادعا میکنند که بیش از دو سوم جمعیت چین امروز کاربر سرویسهای تنسنت هستند. بهبیاندیگر کاربران چینی روزانه بهصورت مجموع ۱/۷ میلیارد ساعت از زمان خود را به سرویسهای آنلاین تنسنت اختصاص میدهند. بهعلاوه پونی ما همبنیانگذار اصلی، مدیرعامل و رئیس هیئتمدیرهی تنسنت امروز چهرهای سیاسی در چین است. او در کنگرهی جمهوری خلق چین عضویت دارد.
تنسنت به زبان چینی
چالشها و پروژههای شکستخورده
با وجود تمام موفقیتهایی که تنسنت در سالهای گذشته در بازار چین داشت، دشواریها و شکستهای متعددی را هم تجربه کرده است. آنها در دههی ابتدایی فعالیت با لقب کپیکنندهی محصولات غربی شناخته میشدند. ویچت محصولی بود که بهنوعی تنسنت را از زیر سایهی دیگران خارج کرد.
بسیاری از سرویسهای تنسنت در رقابت با سرویسهای داخلی شکست خوردند
همانطور که گفتیم بازار بستهی چین یکی از دلایل رشد سریع تنسنت و سرویسهایش در کشور آسیایی بود. ازطرفی رفتار کاربران چینی در استفاده از اینترنت و وب تفاوت زیادی با کاربران دیگر نقاط جهان دارد. بههمین دلیل سرویسهای تنسنت همچون ویچت هنوز به موفقیت آنچنانی در بازارهای جهانی نرسیدهاند. تحلیلگران تمرکز بر افزایش قابلیتهای ویچت در خارج از مرزها توانایی بهبود وضعیت آن را در بازار جهانی دارد. بهعنوان مثال چینیهای خارج از کشور یا توریستها میتوانند از امکاناتی همچون پرداخت استفاده کنند و بهنوعی موجب افزایش پایگاه کاربران جهانی سرویس شوند.
تنسنت در دوران فعالیت شرکتها و سرویسهایی را راهاندازی کرد که به تعطیلی رسیدند. تغییر استراتژی یا عدم توانایی در رقابت، از دلایل عمدهی شکست سرویسهای مذکور بود. در ادامه به برخی از پروژههای شکستخوردهی این شرکت اشاره میکنیم.
پلتفرم پرداخت Paipai
تنسنت در سال ۲۰۰۵ سرویس Paipai را راهاندازی کرد که بهنوعی کپی سرویس موجود در بازار چین یعنی Taobao بود و بهعنوان اولین تجربههای تجارت الکترونیک برند چینی شناخته میشد. در آن زمان QQ به تعداد کاربران فعال ماهانهی ۱۸۴/۸ میلیون نفر رسیده بود و میتوانست پلهی پرتابی برای سرویس تجارت الکترونیک باشد. درنتیجه Paipai بهسرعت به فهرست ۵۰۰ وبسایت پربازدید جهان از نگاه الکسا راه یافت.
با وجود تمام امتیازات تنسنت برای پیپی، تائوبائو موفقیت بیشتری در بازار پرداخت آنلاین داشت. آنها خدمات Alipay را راهاندای کردند و همچنین سابقه و قابلیتهای درخشانی در بخش امنیت پرداخت داشتند. بههرحال تنسنت برای حفظ پیپی تلاش میکرد و در زمان خرید سهام JD، آن را با وبسایت خردهفروشی ادغام کرد. پیپی درنهایت در سال ۲۰۱۶ بهصورت کامل تعطیل شد.
موتور جستوجوی SOSO
تنسنت یک دههی پیش برای فعالیت جدی در بازار موتورهای جستوجو وارد عمل شد. موتور SOSO بههمین دلیل تأسیس شد و طبق آمارهای Nielsen تا سال ۲۰۰۹ گوگل را در چین پشت سر گذاشت. در سال ۲۰۱۰ گوگل بهصورت رسمی از فعالیت در چین منع شد و سوسو با استخدام نیروهای جدید، معرفی سرویسهای بیشتر را در دستور کار قرار داد. توسعهی سرویسهای جدید، هزینههای میلیارد دلاری برای سوسو و شرکت مادر یعنی تنسنت بههمراه داشت.
تلاشهای تنسنت برای حضور جدی در بازار موتورهای جستوجو، به سد بزرگی بهنام بایدو برخورد میکرد. موتور جستوجویی که نامش را بهعنوان اولین سرویس چین ثبت کرده بود. کاربران چینی عموما از بایدو استفاده میکردند و سایر نیز قابلیتهای جستوجوی داخل مرورگر را به کار میگرفتند. بهعنوانمثال Sogou مرورگری محبوب در چین بود که قابلیتهای جستوجوی داخلیاش، با استقبال مناسب کاربران روبهرو شد. درمقابل تنسنت فعالیتی در بازار مرورگر نداشت و در جذب ترافیک بهسمت سوسو ناموفق بود.
سوگو در نوامبر سال ۲۰۱۷ سهام خود را بهصورت عمومی عرضه کرد و تنسنت ۴۴ درصد از آن را بهقیمت ۵۸۵ میلیون دلار خرید. دو شرکت چینی امروز تلاش میکنند تا با ادغام خدمات، سرویسهای جستوجویی و محتوای بهینهتر را در ویچت به کاربران ارائه کنند. بههرحال بایدو هنوز بازار جستوجو را در چین تحت تصاحب دارد. ازطرفی جستوجوهای مبتنی بر دسکتاپ روزبهروز کاهش مییابند و کاربران بیشازپیش به سرویسهای موبایلی تمایل پیدا میکنند. درنهایت فرصت برای رشد سوگو و تنسنت در این بازار بیشتر شده است.
شبکهی اجتماعی Pengyou
ارائهی ابزارها و سرویسهای جدید با بهرهگیری از رشد QQ همیشه بخشی از استراتژی تنسنت بود. آنها شبکهی اجتماعی پنگیو را برای ارتباط دوستان از QQ در سال ۲۰۰۸ راهاندازی کردند. تعداد کاربران فعال ماهانهی پنگیو تا سهماههی دوم سال ۲۰۱۲ به ۲۴۸ میلیون نفر رسید. در آن زمان Qzone ماهانه ۵۸۹ میلیون کاربر فعال داشت.
یکی از سیاستهای همیشگی تنسنت در عرضهی سرویسها، به توسعهی انواع مشابه و رقابت داخلی آنها اختصاص دارد. ویچت هم که امروز بهعنوان یکی از سرویسهای فوق موفق شناخته میشود، نتیجهی یک رقابت داخلی بود. بههرحال پنگیو نتوانست رقابت داخلی را با موفقیت به پایان برساند و میدان را به Qzone واگذار کرد. تنسنت مثال دیگری هم در این حوزه دارد که بهنام Renren و با تمرکز بر تشکیل شبکهی اجتماعی مخصوص دانشآموزان در سال ۲۰۱۲ شروع به کار کرد. سرویس مذکور بهمرور از سوی کاربران فراموش شد و جای خود را به بازیگران بزرگ امروزی یعنی ویچت، کیوکیو و ویبو داد.
شبکهی اجتماعی Tencent Weibo
تنسنت در تلاش برای فرمانروایی در بازار شبکههای اجتماعی، از کپی کردن محصولات شرکتهای دیگر هم ابایی نداشت. آنها زمانی قصد تأسیس نسخهای اختصاصی از ویبو برای خود داشتند. شرکت سینا اولین شبکهی اجتماعی را بهنام Weibo عرضه کرده بود و تنسنت هم نسخهای مشابه را در آوریل ۲۰۱۰ به بازار ارائه کرد.
تلاشهای بازاریابی و سرمایهگذاری متعددی برای افزایش کاربران تنسنت ویبو انجام شد. حتی قهرمانان المپیک بهعنوان اینفلوئنسر در تبلیغات شبکهی اجتماعی حاضر شدند، اما درنهایت کاربران تمایلی به نسخهی کپی ویبو نشان ندادند. بهعلاوه کیوزون هم رقیب داخلی تنسنت ویبو بود و هردو ترافیک خود را از کیوکیو دریافت میکردند. بههرحال تنسنت ویبو در ماههای پایانی محتوایی به جز تبلیغات نداشت و کاربران تمایلی به حضور جدی در آن از خود نشان نمیدادند. درنهایت این شبکهی اجتماعی هم از سوی تنسنت در سال ۲۰۱۴ تعطیل شد، اما شکست آنچنان بزرگی برای غول چینی نبود. چراکه ویچت همچنان به فرمامروایی خود در بازار ادامه داد.
نظرات