دستاورد تازه اسپیس ایکس: پرواز زیرمداری استارهاپر تا ارتفاع ۱۵۰ متر

بامداد چهارشنبه، نسخه‌ی آزمایشی استارشیپ (Starship)، فضاپیمای نسل بعدی اسپیس‌ایکس برای لحظاتی کوتاه از تأسیسات این شرکت در تگزاس جنوبی به آسمان پرواز کرد و پیش از آنکه به زمین بازگردد، به ارتفاع یک آسمان‌خراش کوچک اوج گرفت. این پرواز، توانایی استارشیپ را در برخاستن و فرود به شیوه‌ای کنترل‌شده نشان داد و مسیر را برای آزمایش جسورانه‌تر این فضاپیما در ماه‌های پیش‌رو هموار کرد.

آزمایش اخیر که به‌طور معمول از آن با عنوان «پرواز زیرمداری» یاد می‌شود، پرواز استارهاپر (Starhopper)، نسخه‌ی آزمایشی استارشیپ را در بالاترین ارتفاع انجام‌شده تاکنون رقم زد. استارهاپر که مجهز به یک موتور اصلی است، نخستین‌بار در ۲۵ ژوئیه (سوم مرداد) به‌صورت آزاد پرواز کرد؛‌ اما تنها ۱۸ متر از سطح زمین بلند شد و کل پرواز نیز در احاطه‌ی حجم بالایی از دود به‌وقوع پیوست. با این حال بامداد امروز، وقتی استارهاپر از سایت آزمایشی اسپیس‌ایکس در بوکا چیکا تگزاس از روی زمین برخاست، جلوه‌ای دیدنی‌تر را ایجاد و به آرامی به ارتفاع هدفش درحدود ۱۵۰ متری صعود کرد. به‌محض آنکه فضاپیما به ارتفاع یادشده رسید، چندین ثانیه در هوا شناور ماند و پس از آن، با به‌کارگیری موتور خود به آرامی روی زمین فرود آمد.

هدف اسپیس‌ایکس از آزمایش استارهاپر، ارزیابی طراحی و سخت‌افزاری است که در راکت نسل بعدی استارشیپ به‌کارگرفته خواهند شد. استارشیپ، وسیله‌ی نقلیه‌ی فضایی غول‌پیکری است که با هدف ارسال افراد و محموله به مقاصد واقع در عمق فضا نظیر ماه و مریخ در دست توسعه است. این فضاپیما نزدیک به ۵۵ متر ارتفاع خواهد داشت و سوار بر بوستر غول‌پیکر دیگری به‌نام سوپر هوی (Super Heavy) از روی زمین بلند خواهد شد. وقتی استارشیپ به کرات دیگر برسد، مشابه راکت‌های فالکون ۹ اسپیس‌ایکس به‌صورت عمودی و به کمک موتورهایش فرود خواهد آمد. همچنین انتظار می‌رود که فضاپیما باردیگر از سطح مقاصد دوردستش در فضا بلند شود و به زمین بازگردد.

اسپیس‌ایکس در پرواز‌های آزمایشی انجام‌شده تاکنون، درحال آزمایش موتور جدیدی به‌نام رپتور بوده است که درنهایت برای به‌حرکت درآوردن استارشیپ از آن استفاده خواهد شد. استارهاپر تاکنون تنها با یک موتور رپتور پرواز کرده است؛ اما اسپیس‌ایکس در طراحی نهایی استارشیپ از ۶ موتور رپتور بهره خواهد گرفت. سه عدد از موتورها به نحوی بهینه خواهند شد تا بهترین عملکرد را در جو زمین در سطح دریا داشته باشند و سه موتور دیگر نیز برای داشتن بهترین عملکرد در فضا طراحی خواهند شد.

اسپیس‌ایکس به‌زودی موتورهای بیشتری را به پروازهای آزمایشی اضافه خواهد کرد. این شرکت از مدت‌ها پیش در حال ساخت دو نسخه‌ی آزمایشی جدید از استارشیپ بوده است که یکی از آن‌ها در بوکا چیکا و دیگری در تأسیسات شرکت در کیپ کاناورال فلوریدا قرار دارد. این دو فضاپیمای آزمایشی قدری تنومندتر از استارهاپر و برخلاف این نسخه دارای دماغه خواهند بود. درابتدا قرار نبود که استارهاپر چنین شکل و ظاهری داشته باشد؛ اما در اوایل تکمیل ساخت، وزش طوفان شدید در تگزاس موجب سقوط و از دست‌رفتن دماغه‌ی آن شد.

نسخه‌های آزمایشی جدیدتر هرکدام مجهز به سه موتور خواهند بود و به‌منظور هدایت‌پذیری و فرود از گرید فین و تجهیزات بهتر نیز در آن‌ها استفاده خواهد شد. این دو نسخه قرار است در ماه‌های پیش‌رو مجموعه‌ای از پروازهای زیرمداری را انجام دهند که ممکن است ارتفاعشان به ۲۰ کیلومتر از سطح زمین برسد. درنهایت، به‌محض آنکه اسپیس‌ایکس ساخت راکت سوپر هوی را به اتمام برساند، نمونه‌هایی از فضاپیما را به پرواز درخواهد آورد که طی نخستین پرتاب‌ها وارد فضا خواهند شد. علاوه بر این، ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس‌ایکس اشاره کرده است که دو تیم مسئول ساخت نسخه‌های آزمایشی یادشده از استارشیپ برای رسیدن زودتر به فضا در رقابتی دوستانه با یکدیگر به‌سر می‌برند.

به‌گفته‌ی ماسک، استارهاپر پس از انجام تنها دو پرواز زیرمداری به‌صورت رسمی بازنشسته می‌شود و اسپیس‌ایکس تمرکزش را به راکت‌های آزمایشی بعدی معطوف می‌کند. همچنین به‌نقل از ماسک، استارهاپر به وسیله‌ای برای آزمایش نحوه‌ی عملکرد عمودی موتورهای رپتور تبدیل خواهد شد.

اکنون که آزمایش نهایی استارهاپر به پایان رسیده است، ماسک به‌زودی به‌روزرسانی تازه‌ی مربوط به طراحی و توسعه‌ی استارشیپ را رونمایی خواهد کرد. مدیرعامل اسپیس‌ایکس درابتدا قصد داشت در تاریخ ۲۴ اوت (۲ شهریور) و پس از انجام پرواز آزمایشی ۱۵۰ متری اخیر در بوکا چیکا سخنرانی کند؛ اما اداره‌ی هوانوردی فدرال در صدور مجوز پرواز استارهاپر تعلل کرد و از این‌رو اسپیس‌ایکس ناگزیر شد تا پرواز فضاپیمایش را به تعویق بیندازد. ماسک به‌تازگی اشاره کرد که سخنرانی‌اش را در میانه‌ی سپتامبر و به محض الحاق سه موتور رپتور به استارشیپ آزمایشی در بوکا چیکا انجام خواهد داد.