چه آینده‌ای در انتظار کامپیوترهای شخصی رومیزی است؟

کاربران قدیمی دنیای فناوری قطعا به یاد می‌آورند که از سال‌ها پیش، مرگ کامپیوترهای شخصی همواره بخشی از پیش‌بینی‌ها بود. اکنون و پس از گذشت چند دهه، پلتفرم محبوب کامپیوتر شخصی از بین نرفته و تنها به شکل‌های کوچک‌تر تبدیل شده است. امروز دستگاه‌های متعدد کوچک قابل حمل، وظیفه‌ی زنده نگه‌داشتن پلتفرم PC را یدک می‌کشند.

کارشناسان با توجه به محبوبیت و کاربردهای کنونی کامپیوترهای رومیزی، پیش‌بینی‌های متعددی را برای آینده‌ی پلتفرم دارند. البته برخی پیش‌بینی‌ها بیشتر شبیه به رویاپردازی به‌نظر می‌رسد، اما برخی دیگر به واقعیت نزدیک‌تر هستند و می‌توان آن‌ها را به‌عنوان کاربردهای حتمی کامپیوتر رومیزی در آینده در نظر گرفت. در ادامه‌ی این مطلب زومیت به بررسی برخی از آینده‌های محتمل‌تر برای پلتفرم مذکور می‌پردازیم.

راه‌اندازی فوق سریع

برخی از ما کامپیوترهای رومیزی را به یاد می‌آوریم که از زمان فشاردادن دکمه‌ی روشن و خاموش تا راه‌اندازی نهایی به صرف چند دقیقه زمان نیاز داشتند. امروزه و با گسترش هرچه بیشتر درایوهای SSD، سرعت بارگذاری بسیار افزایش یافته است اما هنوز تا رسیدن به قابلیت راه‌اندازی فوق سریع (Instant On) کامپیوترها راه زیادی در پیش داریم. ازطرفی، روند توسعه‌ی کنونی و آزمایش‌های متعدد کاربران و کارشناسان سخت‌افزار نشان می‌دهد که می‌توان به چنین وضعیتی دست یافت. سال گذشته، کارشناسان تامز‌هاردور توانستند با استفاده از درایو Optane اینتل و کمی تنظیمات کاربردی، یک کامپیوتر شخصی مجهز به ویندوز ۱۰ را در مدت ۴/۹ ثانیه بارگذاری کنند.

در پنج تا ۱۰ سال آینده، قطعا شاهد پیشرفت‌های کاربردی بیشتری در حوزه‌ی ذخیره‌سازی و همچنین قطعات سخت‌افزاری متعدد کامپیوترهای شخصی خواهیم بود. قطعاتی همچون مادربرد، پردازنده‌های مرکزی و رم، پیشرفت‌هایی را تجربه می‌کنند که ما را هرچه بیشتر به بارگذاری فوق سریع نزدیک خواهد کرد. حداقل می‌توان انتظار داشت که در آینده‌ی مذکور، چند ثانیه‌ای از زمان بارگذاری کامپیوترها کاسته شود. به‌علاوه کامپیوترهای شخصی آینده همچون نمونه‌های ویندوزی مجهز به پردازنده‌ی آرم، شانس بالایی در پیاده‌سازی قابلیت بارگذاری فوق سریع دارند.

گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها از لحاظ ساختاری شباهت‌هایی با کامپیوتر شخصی دارند. درواقع می‌توان ادعا کرد آن‌ها بارگذاری سریع و دسترسی به یک کامپیوتر (به‌معنای دستگاهی با قابلیت پردازش) را در اختیار کاربر قرار می‌دهند. با توجه به این شباهت باید از خود بپرسیم که آیا گوشی‌های هوشمند جایگزین کامپیوترهای شخصی می‌شوند؟

کامپیوتر رومیزی جیبی

امروزه گوشی‌های هوشمند حرفه‌ای از بسیاری از لپ‌تاپ‌های موجود در بازار قدرتمندتر هستند. فرایند تولید هفت نانومتری اکنون در پردازنده‌هایی همچون کوالکام اسنپدراگون ۸۵۵، اپل A12 و هواوی کرین ۹۸۰ استفاده می‌شود و SoCهای پنج نانومتری نیز در آینده‌ی نزدیک به بازار می‌آیند. حتی برخی کارشناسان، فرایند تولید سه نانومتری را برای سال ۲۰۲۲ پیش‌بینی می‌کنند که قدرت و بازدهی بیشتری را به دستگاه‌های همراه خواهد آورد.

شرکت‌های فعال در صنعت فناوری از سال‌ها پیش تلاش می‌کنند تا فاصله‌ی میان گوشی‌های هوشمند و کامپیوترهای شخصی را کاهش دهند. آن‌ها لوازم جانبی همچون داک اتصال گوشی ارائه می‌کنند که تاکنون موفقیت‌های نسبی هم در بازار داشته‌اند. به‌عنوان مثال سامسونگ پلتفرم DeX را توسعه داد که تجربه‌‌ای شبیه به کامپیوترهای رومیزی را با اتصال گوشی هوشمند به نمایشگر فراهم می‌کند. کاربر با استفاده از پلتفرم مذکور و یک صفحه‌کلید و ماوس، به‌نوعی کامپیوتر شخصی را به‌صورت همراه‌با خود حمل می‌کند. البته Dex نمی‌تواند به‌صورت کامل جایگزین تجربه‌ی کامپیوتر رومیزی شود، اما به‌هرحال با تکامل و توسعه، به‌مرور جای خود را در میان کاربران پیدا خواهد کرد.

از تجربه‌ها و قابلیت‌های دیگری که گوشی‌های هوشمند را به کامپیوتر رومیزی نزدیک می‌کنند، می‌توان به قابلیت Continuity در macOS و اپلیکیشن Your Phone در ویندوز اشاره کرد. با استفاده از قابلیت‌های مذکور می‌توان کاربردهایی همچون تأیید هویت، پاسخ به تماس‌های صوتی، ارسال پیام، ثبت تصویر و انتقال فایل به محیط کامپیوتر رومیزی را به‌راحتی انجام داد.

شاید گوشی هوشمند، توانایی اتصال و کاربری به لوازم جانبی رومیزی را داشته باشد؛ همان‌طور که در گذشته تلاش‌های موفقیت‌آمیزی در این زمینه انجام شد. البته مسیر دنیای فناوری به‌سمتی می‌رود که دیگر نیازی به قدرت پردازشی از سمت کاربر نباشد و همه‌ی فرایندها در سرویس‌های ابری صورت بگیرند. چنین رویکردی مفهوم استریم را بیش‌ از پیش مهم می‌کند.

آینده‌ی مبتنی بر استریم

نمی‌توان تأثیر اتصال اینترنتی سریع را بر پلتفرم کامپیوترهای شخصی نادیده گرفت. خدمات اینترنتی نه‌تنها مفهوم ذخیره‌سازی داده را تغییر می‌دهند، بلکه حتی روی کاربری‌های بنیادی کامپیوترهای شخصی هم تأثیر دارند. به‌عنوان مثال پلتفرم ابری بازی‌ استادیا (Stadia) گوگل را در نظر بگیرید؛ شرکت ادعا می‌کند که پلتفرم مذکور بازی‌ها را با کیفیت 4K HDR و نرخ ۶۰ فریم‌بر‌ثانیه عرضه می‌کند، به‌علاوه کیفیت‌های بالاتر 8K/120fps هم برای پلتفرم استادیا ادعا شده‌اند.

استادیا تنها به یک دستگاه مجهز به مرورگر کروم و یک اتصال اینترنتی نیاز خواهد داشت. اگر بخواهیم همین کیفیت‌ها را با یک تجهیز سخت‌افزاری کسب کنیم، باید کامپیوتری رومیزی با بهترین سخت‌افزارهای موجود در بازار و قیمتی چند هزار دلاری در اختیار داشته باشیم.

سرویس‌هایی همچون استادیا، تأثیر استریم را بر آینده‌ی مفهوم کامپیوتر شخصی مطرح می‌کنند. آیا سخت‌افزارهای فوق حرفه‌ای در چنین آینده‌ای برای مصرف‌کننده کاربرد خواهند داشت؟ درواقع با توجه به خدمات ادعاشده برای سرویس‌های مذکور شاید بتوان آینده‌ای را تصور کرد که کامپیوترهای شخصی در آن قدرت پایین و ظرفیت‌های محدود دارند. در چنین وضعیتی، فرایندهای پردازش سنگین در فضای ابری صورت می‌گیرند و تنها به دستگاه کاربر استریم می‌شوند. درنهایت شاید کامپیوترهای آینده با سخت‌افزارهایی ضعیف‌تر، کاربری‌ قوی‌تری نسبت به نمونه‌های کنونی ارائه کنند.

برخی کارشناسان اعتقاد دارند که شاید نسخه‌ی بعدی مایکروسافت ایکس‌باکس هم قابلیت‌هایی شبیه به استادیا ارائه کند: دستگاهی با قدرت پایین که تنها بازی‌ها را از پلتفرم ابری به سمت کاربر استریم می‌کند. در چنین دستگاهی، سهم کمی از پردازش بازی در سمت کاربر انجام می‌شود.

در دنیای استریم بازی‌های ویدئویی، هنوز چالش‌هایی همچون لگ و حجم محتوای استریم وجود دارد. منتهی اگر چالش‌‌های استریم با کیفیت 4K و 8K از بین برود، می‌توان همین فناوری را در وظایف سبک ورک‌استیشن هم پیاده‌سازی کرد؛ وظایفی که نیاز به انتقال تصویر سریع محتوای آن‌چنان با کیفیت ندارند، اما فشار پردازشی بالایی خواهند داشت. در آینده، شاید همه‌ی این پردازش‌ها در مکانی دیگر انجام شوند و سخت‌افزار محلی کاربر بخش کوچکی از وظایف را بر عهده بگیرد.

رشد کامپیوترهای All in One

کامپیوترهای All in One مفهوم جدیدی در دنیای فناوری نیستند. محصولات این دسته، امروز در دو جهت متفاوت حرکت می‌کنند. کاهش ابعاد قطعات و همچنین افزایش تقاضا از سوی گیمرها، چنین کامپیوترهایی را به گزینه‌های مناسبی برای دنیای بازی تبدیل کرده است. برای کاربری‌های کاری نیز نمونه‌هایی همچون آی‌مک وجود دارند که بازار چنین ماشین‌هایی را روز‌به‌روز جذاب‌تر می‌کنند. در سبد محصولات اپل برای کامپیوترهای همه‌کاره، محصولی فوق حرفه‌ای به‌نام آی‌مک پرو با قیمت ۱۵ هزار دلاری معرفی شد؛ محصولی که مجهز به پردازنده‌ی قدرتمند Xeon W اینتل است و ۱۲۸ گیگابایت حافظه‌ی DDR4 EEC به کاربر ارائه می‌کند. شارپ هم در این بازار عملکرد خوبی دارد و با کامپیوتر برند Dynabook قابلیت‌های خوبی را همچون نمایشگر ۳۱/۵ اینجی 8K/120Hz به بازار معرفی کرد. قطعا شرکت ژاپنی با این محصول، کاربری‌های ورک‌استیشن را هدف گرفته است.

با افزایش هوشمندی و قدرت قطعات سخت‌افزاری، قیمت آن‌ها نیز روزبه‌روز کاهش پیدا می‌کند و قطعا شاهد کاهش قیمت کامپیوترهای All in One نیز خواهیم بود. به‌علاوه افزایش ابعاد نمایشگر، قدرت بیشتر و نمایشگرهای لمسی هم دور از انتظار نیست.

در سوی دیگر طیف کامپیوترهای همه‌کاره می‌توان نمونه‌هایی با قابلیت‌های اولیه و قیمت مناسب مشاهده کرد؛ کامپیوترهایی که اولین نیازهای یک کاربر فناوری را با نمایشگرهای بزرگ و دستگاه‌های مناسب برای ورود اطلاعات ارائه می‌کنند. این محصولات بری کاربرانی که به‌دنبال کاربری‌های عادی کامپیوتر شخصی هستند، گزینه‌های مناسب‌تری نسبت به گوشی‌های هوشمند خواهند بود. کاربری‌های استریم یا وظایفی با نیاز به قدرت پردازشی کمی بالاتر از گوشی هوشمند هم با این کامپیوترهای ساده‌تر All in One به‌خوبی انجام می‌شود.

ذخیره‌سازی

آینده‌ی ذخیره‌سازی در دنیای کامپیوترهای شخصی با وجود مبهم بودن جذابیت‌های بالایی دارد. بسیاری از فناوری‌های حرفه‌ای کنونی همچون حافظه‌های فلش ۹۶ لایه اکنون برای کاربری‌های حرفه‌ای و تجاری عرضه می‌شوند و در آینده به دنیای مصرف‌کننده هم وارد خواهند شد. قیمت، ظرفیت و سرعت حافظه‌های NVMe SSD به‌مرور بهتر می‌شود، اما شاید آینده‌ی ذخیره‌سازی هم در خدمات ابری خلاصه شود. ما اکنون از ابزارهای ذخیره‌سازی ابری متعددی همچون دراپ‌باکس و گوگل درایو استفاده می‌کنیم. البته بخش زیادی از کاربران، سرویس‌های مذکور را تنها برای پشتیبان‌گیری از اطلاعات مورد استفاده قرار می‌دهند.

افزایش سرعت اتصال‌های اینترنتی، امکان مشاهده و دانلود فایل‌های ذخیره‌شده در سرویس ابری را آسان‌تر می‌کند. البته سرعت بارگذاری هنوز در بسیاری از مناطق جهان محدودیت‌هایی دارد. خدمات بسیار پرسرعت در بسیاری از مناطق ارائه می‌شوند، اما هزینه‌ی آن‌ها بسیار بالا است.

در آینده قیمت اتصال‌های اینترنتی بسیار سریع کاهش خواهد یافت. البته چنین مسیری قطعا به منسوخ‌شدن حافظه‌های محلی کاربران نمی‌انجامد، اما فضای نامحدود و دسترسی در همه‌ی مناطق و وضعیت‌ها، مزایای متعددی برای کاربران آینده خواهد داشت. شاید در آینده، کامپیوترهای شخصی با حافظه‌های داخلی کمتر و بسیار سریع‌تر مشاهده کنیم؛ آینده‌ای که اکثر کاربران داده‌ها و برنامه‌های خود را در سرویس‌های ابری ذخیره می‌کنند.

رابط کاربری با کنترل صوتی و هوش مصنوعی

مایکروسافت و بسیاری شرکت‌‌های دیگر ادعا می‌کنند که دستیار صوتی هوشمند (با نام‌های گوناگون همچون کورتانا، سیری، گوگل اسیستنت، الکسا و غیره) را در پلتفرم اختصاصی خود به کاربر ارائه می‌کنند. همه‌ی ما می‌دانیم که دستیارهای کنونی به‌ هیچ‌ وجه تعریف کاملی از هوش مصنوعی نیستند. آن‌ها هیچ شباهتی به آنچه به‌عنوان هوش مصنوعی کامل در فیلم‌های علمی‌تخیلی می‌بینیم، ندارند؛ منتهی پیشرفت در این زمینه با سرعت و گسترش قابل‌قبولی انجام می‌شود و می‌‌توان آینده‌ی روشنی برای آن متصور شد.

در جدیدترین اخبار پیرامون هوش مصنوعی، نمونه‌های متعددی را دیده‌ایم که حتی توانایی فریب‌دادن انسان را هم دارند؛ به‌عنوان مثال گوگل دوپلکس را در نظر بگیرید. نمونه‌ی دیگر، دستیار صوتی علی‌بابا است که حتی توانایی‌هایی بیش از محصول گوگل دارد. با نگاهی به فناوری‌های کنونی می‌توان آینده‌ای با هوش مصنوعی کامل‌تر را در کامپیوترهای شخصی متصور شد؛ هوشی که توانایی بهینه‌ای در تشخیص صدا و درک مفاهیم دارد.

در بهترین تصور از آینده‌ی مبتنی بر هوش مصنوعی، می‌توان رابط کاربری با کنترل کامل صوتی را در نظر گرفت. در چنین آینده‌ای می‌توان هوش مصنوعی با قابلیت مکالمه‌ی کامل با انسان متصور شد که توانایی تشخیص کامل موقعیت، صحبت‌ها و ارائه‌ی پاسخ‌های هوشمندانه را داشته باشد. البته در چنین آینده‌ی زیبایی، فعلا باید چالش‌هایی همچون سوءاستفاده‌ی هوش مصنوعی از داده‌های کاربران یا عملکردهای خطاکارانه‌ی دیگر را نادیده گرفت.

از مزایای دیگر رابط‌های کاربری مبتنی بر صوت و هوش مصنوعی می‌توان به دریافت اعلان به‌صورت صوتی اشاره کرد. البته بسته به دیدگاهی که نسبت به آینده‌ی هوش مصنوعی دارید، این امکان می‌تواند مزیت یا عیب باشد. به‌هرحال هوش مصنوعی در چنین آینده‌ای با لحن نزدیک‌تر به انسان با کاربر ارتباط برقرار می‌کند و تجربه‌ای لذت‌بخش‌تر فراهم خواهد کرد.

سیستم‌عاملی که خود را تعمیر می‌کند

ایده‌ی سیستم‌عاملی که توانایی تعمیر خود را داشته باشد، از سال‌ها پیش وجود داشت. مایکروسافت در ویندوز ۷ چنین ادعایی داشت و حتی ابزارهایی برای این امر ارائه کرد. البته ابزارهای مذکور هیچ‌گاه کابری عالی تعمیر خودکار سیستم‌عامل را ارائه نمی‌کردند و باز هم چالش‌هایی به‌همراه داشتند.

سیستم‌عاملی را در آینده تصور کنید که بدون دخالت کاربر یا نیاز به فعالیت اضافه، توانایی تشخیص مشکل در سطح سیستمی را داشته باشد. به‌علاوه تعمیر ایراد نیز به‌صورت خودکار توسط خود سیستم انجام می‌شود. چنین آینده‌ای به‌معنای شناسایی و رفع مشکل پیش از شناسایی آن از سوی کاربر خواهد بود. درنهایت با همین رویکرد، نرم‌افزارهایی خواهیم داشت که هیچ‌گاه با چالش روبه‌رو نمی‌شوند. شاید این آینده را بتوان عالی‌ترین آیند‌ه‌ی ممکن برای سیستم‌های عامل دانست.

واقعیت مجازی

هدست‌های واقعیت مجازی از چند سال پیش حضور قابل‌توجهی در دنیای کامپیوتر داشته‌اند. البته هنوز موانع متعددی بر سر راه ورود آن‌ها به بدنه‌ی جامعه وجود دارد. بازی‌ها در این صنعت روز‌به‌روز بهتر می‌شوند، اما هنوز کاربردی واقعی و الزامی برای دستگاه‌های مذکور وجود ندارد. به‌علاوه با وجود کاهش قیمت‌های اخیر در بازار واقعیت مجازی، هنوز دستگاه‌های آن گران‌قیمت محسوب می‌شوند.

نسخه‌های جدید و بهینه‌سازی‌شده از اکیولس ریفت و اچ‌تی‌سی وایو اکنون در بازار وجود دارند. به‌علاوه هدست گران‌قیمت هولولنز با برچسب قیمتی ۳،۵۰۰ دلار هم گزینه‌ی مناسب دیگری برای کاربران واقعیت مجازی محسوب می‌شود. هیچ‌یک از محصولات مذکور به‌اندازه‌ی کافی کاربر امروزی را به خرید تشویق نمی‌کنند. درواقع کاربر هنوز قانع نشده است که واقعیت مجازی (یا در سطح پایین‌تر، واقعیت افزوده) کاربردی آن‌چنان حیاتی دارد که هزینه‌های بالا را به‌صرفه کند. در این‌ میان، شاید با توسعه‌ی سخت‌افزارها و بهینه‌سازی آن‌ها، بتوان به آینده‌‌ای بهتر امیدوار بود.

در آینده می‌توان انتظار هدست‌های واقعیت مجازی ارزان‌تر، سبک‌تر و با پیچیدگی کمتر داشت. نسخه‌های جدید از مجیک لیپ، هولولنز، وایو و ریفت در آینده‌ی مورد نظر به بازار عرضه می‌شوند و قطعا بهبودهایی نسبت به نسخه‌های کنونی خواهند داشت. در آینده‌ی نزدیک می‌توان بهبود رزولوشن محتوا، بهبود نرخ بازسازی فریم، ردگیری بهتر چشمان کاربر، فناوری‌های وایرلس جدید و کاهش در لگ محتوا را انتظار داشت. شاید درنهایت شاهد قطعه‌ای بی‌سیم باشیم که شباهت بیشتری به طرح گوگل گلس داشته باشد.

کارشناسان امیدوار هستند که در آینده‌ی پیش‌رو، نرم‌افزار واقعیت مجازی و واقعیت افزوده مانند سخت‌افزار بهبود پیدا کند. با چنین رویکردی شاید بالاخره شاهد اپلیکیشنی باشیم که کاربران را مجاب به استفاده از سخت‌افزارهای مذکور کند. فیسبوک در برنامه‌های خود چنین تصوری دارد و خرید و تعامل اجتماعی از طریق واقعیت مجازی و واقعیت افزوده را جزئی از آینده می‌داند.

درنهایت دنیای کامپیوترهای رومیزی با وجود تمام پیش‌بینی‌های گذشته روند رو به مرگ ندارد. هنوز انواع محصولات سخت‌افزاری در این بازار تولید و عرضه می‌شود و کاربران خاص با کارایی‌های حرفه‌ای، خود را نیازمند چنین محصولاتی می‌دانند. به‌علاوه تحقق هر یک از نظریه‌های بالا می‌تواند با ایجاد تحول در کارایی کامپیوترها، بار دیگر بازار آن‌ها را نیز رونق دهد.