سفر مارکت، ایرانیان بیشتر به چه کشورهایی مهاجرت می‌کنند؟

به گونه‌ای که هر چند آمریکای شمالی هنوز مقصد ایدئال مهاجرت به شمار می‌رود، اما ترکیه توانسته است خود را به جایگاه دوم کشورهای مقصد مهاجرت ایرانیان برساند.این دیدگاه‌سنجی که در خرداد ۱۳۹۹ برگزار شد، نظرات بیش از ۶ هزار نفر را گردآوری و به تحلیل آن‌ها پرداخته است. نتایج و تحلیل های این دیدگاه‌سنجی را می‌توانید در قالب یک اینفوگرافی، در اینجا مشاهده کنید.

سفرمارکت که بازار مجازی رزرو بلیط هواپیما و تور مسافرتی است، شاید بیش از هر بنگاه اقتصادی دیگری در حوزه صنعت گردشگری، متوجه آسیب‌های ویرانگر کرونا بر توریسم و صنایع وابسته آن شد. بسته شدن مرزها و تعطیلی اماکن گردشگری و لغو پروازهای داخلی و خارجی، صنعت گردشگری را در ابعاد مختلف به کما فرو برد.

از همین رو سفرمارکت تلاش کرد با انجام یک نظرسنجی به برآورد نوع واکنش و رفتار مسافران و کاربران در دوران پساکرونا بپردازد. داشتن این دورنمای شفاف کمک خواهد کرد تا بنگاه‌های اقتصادی فعال در صنعت گردشگری، با اطلاعات و داده‌های روشن‌تری، خود را برای دوران گذار از کرونا آماده کنند و تصمیم های اقتصادی بهتری بگیرند. زیرا سفر به شکل عمیقی وابسته به واکنش و رفتار جامعه است و پس از رفع محدودیت‌های ناشی از کرونا، اینکه جامعه با چه ضرباهنگی رفتار عادی سفرهایش را در پیش خواهد گرفت اهمیت بسیاری دارد. همچنین اینکه مسافران، بیشتر چه مقاصدی را برای چه اهدافی در برنامه سفر می‌گنجانند هم مسئله تعیین‌کننده‌ای خواهد بود.

یکی از خروجی های دیدگاه سنجی سفرمارکت تغییر مقصد سفرهای مهاجرتی ایرانیان است. اهمیت این موضوع در صنعت گردشگری، از جنبه های گوناگونی قابل تحلیل است. زیرا برخلاف این برداشت که مهاجرت یک سفر یک طرفه است، مهاجرت افراد، زمینه‌ساز مجموعه‌ای از سفرهای بعدی بین کشور مبدا و مقصد توسط فرد مهاجر و خانواده‌اش خواهد شد. از همین رو اینکه جمعیت مهاجران یک کشور، بیشتر به کدام سو می‌روند، اهمیت بسیاری دارد.

براساس دیدگاه سنجی سفرمارکت، کانادا با دراختیار داشتن ۲۵ درصد از مهاجران ایرانی، هنوز مقصد شماره ۱ برای مهاجران ایرانی به شمار می‌رود. اقتصاد مهاجرپذیر و امتیازهای ویژه اقامتی کانادا، این کشور را تبدیل به گزینه‌ای مطلوب برای مهاجرت کرده است. قرار گرفتن ایالات متحده آمریکا با ۱۳ درصد درکنار کانادا، موجب شده آمریکای شمالی، محبوب‌ترین قاره برای مهاجرت ایرانیان به شمار برود. اقتصادهای بزرگ، فرهنگ‌های متنوع و مهاجرپذیر و وجود زبان انگلیسی در این کشورها، آمریکای شمالی را نه‌تنها برای ایرانیان بلکه برای بسیاری از اهالی کشورهای دیگر، تبدیل به مقصد مناسب و در دسترسی برای مهاجرت کرده است.

اما نکته کلیدی و اساسی که در این مطالعه بیشتر به چشم می‌آید و نکته‌ای غافلگیرکننده نسبت به داده‌های یک دهه قبل به شمار می‌رود، قرار گرفتن ترکیه در جایگاه دوم کشورهای هدف برای مهاجرت ایرانیان قرار دارد. ترکیه که در این بررسی، ۲۴ درصد از آرا را به خود جلب کرده است، توانسته با فاصله کمی در جایگاه دوم قرار بگیرد و این موضوعی تامل‌برانگیز در صنعت گردشگری است.

همسایگی ایران و ترکیه که موجب کاهش هزینه‌های سفر می‌شود، نیاز نداشتن به ویزا برای سفر که فرایند رفت‌و‌آمد را آسان می‌سازد، تشابهات فرهنگی که حل شدن فرد در جامعه مقصد را آسان و سریع می‌کند و فاصله کم ارزش پول ملی دو کشور که تبدیل سرمایه را منطقی‌تر می‌سازد، عواملی هستند که موجب شده مهاجرت به ترکیه برای ایرانیان، گزینه در دسترسی تلقی شود. از سوی دیگر، ترکیه که خود با چالش‌های سیاسی و اقتصادی در منطقه روبه‌رو است، تسهیلات فراوانی را برای جلب سرمایه‌های انسانی و مالی، از کشور همسایه خود ایران، فراهم آورده است تا بتواند به تقویت اقتصاد خود از راه تزریق سرمایه خارجی بپردازد.

همه این عوامل دو سویه موجب شده گروهی از ایرانیان که امکان مهاجرت به آمریکای شمالی یا اروپا را ندارند، با هدف رسیدن به سطح قابل قبولی از آزادی‌های فردی و اجتماعی و فرصت‌های اقتصادی بیشتر به ترکیه مهاجرت کرده و اقامت این کشور را به دست بیاورند.

نتیجه این مطالعه نشان می‌دهد، فعالان حوزه گردشگری و آژانس‌های مسافرتی، مخصوصا در زمینه ارائه تور و بلیط هواپیما، باید روی دو مقصد ترکیه و کانادا، تمرکز ویژه‌ای کنند. چون پس از یک دوره مهاجرت، مجموعه‌ای از سفرهای آتی بین دو کشور مبدا و مقصد جریان پیدا خواهد کرد و این فرصت های اقتصادی بسیاری را می‌تواند در خود داشته باشد.