آیا دنیای پساکرونا آرام‌تر خواهد بود؟

پاو ویرکونن، مدیر شرکت گردشگری فنلاندی Visit Finland می‌گوید: «سکوت، بخشی از زندگی روزمره است.» تقریبا دَه سال پیش، این شرکت کمپینی تشکیل داد که سکوت و آرامش را یکی از بهترین دلایل برای بازدید از فنلاند معرفی می‌کرد. ویرکونن می‌گوید:

سکوت یکی از ارزش‌هایی است که برای تفکیک موارد ضروری و غیرضروری زندگی به آن نیاز پیدا خواهید کرد. معتقدم یکی از دلایل سفر گردشگران به فنلاند سکوت است؛ زیرا سکوت را نمی‌توان در هر جایی پیدا کرد.

باتوجه‌به قرنطینه در دوران شیوع کووید ۱۹ و کاهش تجمعات و ترافیک جاده‌ای و هوایی، بسیاری از مناطق در سکوتی عجیب به‌سر می‌برند و حتی خود زمین هم ساکت‌تر از قبل شده است. به‌گزارش رصدخانه‌ی سلطنتی بلژیک، به‌دلیل کاهش فعالیت‌های انسان، اختلال‌های زلزله‌شناسی هم کاهش یافته‌اند. این نویزها لرزه‌های محیطی هستند که در پوسته‌ی زمین حرکت می‌کنند. ویرکونن می‌گوید: «پس از پایان قرنطینه، دلم برای سکوت تنگ خواهد شد.»

پس از پایان قرنطینه، ممکن است افرادی که بخت کافی برای زندگی در محیط آرام فنلاند را ندارند، از زندگی و سروصداهای محیط بیرون دچار شوک شوند. اندرو اسمیت، روان‌شناس دانشگاه کاردیف و یکی از پژوهشگران سروصدا معتقد است:

ما به زندگی در محیط‌های شلوغ عادت داریم؛ ولی تنها تغییری کوچک مثل دوره‌ای سکوت کافی است تا این حجم سرو‌صدا را بسیار گمراه‌کننده ببینیم. معتقدم واکنش به دنیای پرسروصدای پساکرونا شدید خواهد بود. نه‌تنها انسان دچار سروصدا بیشتر خواهد بود؛ بلکه ممکن است بازدهی شغلی یا تحصیلی یا حتی خواب خود را از دست بدهد و عوارض شدیدی را تجربه کند.

با وجود قوانین ناظر بر سروصدا در بسیاری از کشورهای سراسر جهان، مثل مصوبه‌ی کاهش سروصدای بریتانیا که شصت سال قدمت دارد، سطح سروصدا پیش از کووید ۱۹ در مرکز شهر به ۶۰ دسیبل هم می‌رسید. این صدا مانند گوش‌دادن به صدای جاروبرقی از فاصله‌ای بسیار نزدیک است که بیشتر از حد مجاز توصیه‌شده در سازمان جهانی بهداشت است.

طبق تخمین‌ها، میلیون‌ها شهروند آمریکایی ساکن شهرها به‌دلیل سروصداهای زیاد درمعرض خطر از‌دست‌دادن شنوایی قرار دارند. همچنین، ۱۴۰ میلیون نفر اروپایی در بلندمدت تحت‌تأثیر صداهایی مثل ترافیک، خطوط آهن، هواپیماها و صنایع قرار خواهند گرفت که می‌توانند برای سلامتی‌شان مضر باشند.

قرارگرفتن درمعرض صداهای بیش از ۵۰ دسیبل در طولانی‌مدت علاوه‌بر آسیب‌های شنوایی، می‌تواند عوارض مخفی مثل فشارخون و استرس زیاد، افزایش خطر افسردگی و کاهش عملکرد ذهنی را به‌دنبال داشته باشد.

ترافیک یکی از منابع اصلی آلودگی صوتی در زندگی روزمره است؛ اما دنیاگیری کرونا باعث خلوت‌شدن جاده‌ها در بسیاری از نقاط جهان شده است.

در سال ۱۹۷۴، روان‌شناسی به‌نام آرلین برونزافت ثابت کرد نمرات قرائت دانش‌آموزان کلاس ششم که کلاسشان در سمت راه‌آهن قرار دارد، کمتر از نمرات دانش‌آموزان در سمت بی‌سروصدای مدرسه بود. در سال ۲۰۰۲، دانشگاه گاول هم مهارت‌های درک مطلب کودکانی را بررسی کرد که در نزدیکی فرودگاه زندگی می‌کردند. پس از جابه‌جایی فرودگاه، مهارت‌های آن‌ها افزایش یافت و درنتیجه، سطح هورمون‌های استرسی هم کاهش یافت. به‌همین‌ترتیب، یادگیری در کودکان نزدیک به فرودگاه کاهش و سطح استرس آن‌ها افزایش می‌یابد. البته نبود سروصدا و سکوت به تولید سلول‌های مغزی در موش‌ها کمک می‌کند.

اریکا واکلر، پژوهشگر فوق‌دکتری دانشکده‌ی سلامت عمومی بوستون و بنیان‌گذار کمپین Noise and the City، میزان سروصدا در شهرها را بررسی می‌کند. طبق یافته‌های او، فناوری می‌تواند به کاهش سروصداها کمک کند و از مصالح عایق ساختمانی تا آسفالت‌های لاستیکی می‌توان برای کاهش سروصدا در مناطق شهری استفاده کرد. به‌لطف اولین پرواز هواپیمای تجاری برقی در دسامبر گذشته تا پیشرفت خودروهای برقی و حتی اختراع توالت هواپیمایی جدید که به‌کمک خلأ کار می‌کند، می‌توان نیمی از منابع سروصدا را از بین برد.

به‌گفته‌ی واکر، رسیدن به سکوت و آرامش به درآمد هم بستگی دارد. افراد فقیرتر جامعه معمولا به‌ناچار در مناطق نزدیک به مراکز صنعتی و خطوط حمل‌و‌نقل زندگی می‌کنند و درمقابل، افراد ثروتمند به فناوری دسترسی دارند و می‌توانند رفاه و آرامش بیشتری تجربه کنند و با پول از «گردشگری سکوت» لذت ببرند. این افراد معمولا بیشتر از صداهای ناخوشایند شکایت می‌کنند. مناطق ساکت معمولا متناسب با طبقه‌ی متوسط توسعه می‌یابند.

واکر معتقد است رسیدن به آرامش را باید به‌عنوان یکی از حقوق بشر درنظر گرفت. او می‌گوید:

وقتی همه‌چیز به حالت سابق بازگردد، می‌توان به معیار و درک جدیدی از آرامش و صدا رسید. اغلب مردم می‌دانند محرک‌های پیوسته برای سلامتی مفید نیستند. همچنین، اغلب مقام‌های مسئول معتقدند برای کاهش سرو‌صدا باید هزینه‌ی زیادی را صرف کرد؛ اما مسئله اینجا است که سروصدا و شلوغی حاصل فعالیت‌هایی هستند که با هدف درآمدزایی برای جامعه انجام می‌شوند. در اینجا، از هزینه‌ی کیفیت زندگی چشم‌پوشی شده است.

در دنیایی که روزبه‌روز پرسروصداتر و ناعادلانه‌تر می‌شود، تمام افراد باید به‌طوریکسان به مناطق آرام شهر دسترسی داشته باشند. از ابتدای قرن بیستم، شاهد جنبش‌هایی با هدف کاهش آلودگی صوتی در شهرها بودیم و حالا می‌دانیم شلوغی و سروصدا می‌توانند برای سلامتی مضر باشند؛ اما نمی‌توانیم کل صداها را مزاحم بدانیم؛ زیرا صدا اساس تجربه‌ی زندگی در دنیا و تعدیل احساسات و سیاست‌ها است. البته آرامش و سکوت در شهرها به‌اندازه‌ی کافی رعایت نمی‌شود.

آیا میزان شلوغی و سروصدای شهرها در دنیای پساکرونا تغییر خواهد کرد؟ باتوجه‌به افزایش نرخ مهاجرت روستا به شهر و شلوغ‌ترشدن شهرها، آیا می‌توان آلودگی صوتی را به‌عنوان مشکل بزرگ بعدی برای سلامت انسان در نظر گرفت؟ افرادی که در خط‌مقدم مبارزه با آلودگی صوتی قرار دارند، چنین انتظاری را دارند. طبق پژوهشی جدید، ۶۳ درصد از مناطق حفاظت‌شده‌ی طبیعی در ایالات متحده به‌دلیل افزایش آلودگی صوتی آسیب دیده‌اند و آلودگی صوتی در یک‌پنجم این مناطق دَه‌برابر شده است. اولف وینتر دبیرکل انجمن نروژی مبارزه با آلودگی صوتی است که در سال ۱۹۶۳ تأسیس شد. او می‌گوید:

گاهی فکر می‌کنم داریم وقت خود را تلف می‌کنیم. سروصدا و شلوغی در دسته‌ی آلودگی‌ها قرار می‌گیرند؛ اما برخلاف آلودگی هوا، نمی‌توان آن‌ها را دید یا بو کرد. این آلودگی موقتی است؛ به‌همین‌دلیل، فراموش می‌شود. اغلب افراد آگاهی کمی از هزینه‌های آلودگی صوتی برای جامعه دارند؛ درنتیجه درمقایسه‌با مشکلات دیگر، اقدامات کمتری در این زمینه انجام شده است. کاهش سروصدا و آلودگی صوتی باید به مطالبه تبدیل شود.

شاید بتوان گفت سکوت حاصل از کووید ۱۹ حساسیت مردم به آلودگی صوتی را برانگیخته است. به‌نقل از انجمن کاهش آلودگی صوتی بریتانیا، کاهش آلودگی ترافیک به افزایش شکایت درباره‌ی سروصدای همسایه‌ها منجر شده است. گلوریا الیوت، مدیر اجرایی انجمن کاهش آلودگی صوتی بریتانیا می‌گوید:

معتقدم نیاز به سکوت و آرام با نیاز به‌سادگی پیوند خورده است و این ایده تفکر بسیاری از افراد را شکل می‌دهد. امیدوارم آرامش و سکوت زیبای دوران قرنطینه را فراموش نکنیم.