طرفداران فیلم‌های ترسناک آمادگی بهتری برای مواجهه با دنیاگیری ویروس کرونا دارند

فیلم‌های مربوط به همه‌گیری بیماری‌ها فقط باعث غرق‌شدنتان در بحران نمی‌شود؛ بلکه امکان دارد شما را برای رویدادی مهم آماده کنند. یافته‌های پژوهشی جدید حاکی از آن است که فیلم‌های آخرالزمانی می‌توانند مزیتی علمی و ذهنی برای رسیدن به آمادگی مناسب در برخورد با شرایط متفاوت زندگی انسان‌ها باشد. کلتان اسکرینر، روان‌شناس دانشگاه شیکاگو، در مصاحبه با گاردین اظهار کرد:

اگر فیلمی دیدنی است، به‌سمت خود جذبتان می‌کند و این شما هستید که از نگاه شخصیت‌ها وقایع را نگاه می‌کنید؛ درنتیجه، ناخواسته سناریوها را تمرین می‌کنید. معتقدیم مردم خواهند آموخت متعهدانه رفتار کنند و در این همه‌گیری به‌خوبی مشاهده کردیم که به‌غیر از کمبود دستمال توالت، سایر نیازهایشان را شناسایی و آن‌ها را کاملا تأمین کردند.

نویسندگان مطالعه‌ی جدید که هنوز داوری همتا نشده است، می‌گویند کتاب‌ها و فیلم‌ها هدیه‌ای از انتخاب طبیعی محسوب می‌شوند؛ زیرا به ما کمک می‌کنند موقعیت‌های دنیای واقعی را ازطریق تخیل کندوکاو کنیم.

با اینکه جهان به‌زودی قرار نیست با حمله‌ی بیگانگان یا زامبی‌ها مواجه شود، روایت‌های خیال‌انگیز که در قالب فیلم به‌تصویر در‌می‌آیند، فرصتی ذهنی به ما می‌دهد تا در عین داشتن امنیت و آسودگی، دگرگونی‌های شدید و خطرناک اجتماعی را تجربه کنیم. آیا این تجربه‌های خیالی با دنیای واقعی منطبق هستند؟ برای پاسخ به این پرسش، پژوهشگران از ۳۱۰ داوطلب پرسیدند چه فیلم‌هایی را ترجیح می‌دهند و احساس می‌کنند چقدر برای دنیاگیری آماده هستند و از زمان شروع دنیاگیری نگرانی، افسردگی، ناراحتی یا بی‌خوابی را تجربه کرده‌اند یا نه.

ایده‌ی اصلی این بود که با انجام آزمایش، دریابیم فیلم‌های ترسناک یا مربوط به دنیاگیری بیماری‌ها و به‌نوعی بحران کنونی، تأثیری بر بهبود آمادگی مخاطبان می‌گذارند یا نه. در پایان معلوم شد بله، آن‌ها به‌نوعی تأثیر می‌گذارند. وقتی دنیاگیری واقعی از راه رسید، کسانی که حس کنجکاوی شدید به مسائل ناخوشایند داشتند، به‌سمت تماشای فیلم‌هایی چون شیوع (Contagion) جذب شدند و تاب‌آوری بیشتری در این بحران از خود نشان دادند. حتی وقتی روان‌شناسان متغیرهایی نظیر سن، جنس، وابستگی به فیلم‌ها و سایر ویژگی‌های شخصیتی نظیر روان‌رنجوری و وظیفه‌شناسی را کنترل کردند، شواهدی یافتند که نشان می‌داد این رویدادهای خیال‌انگیز ترسناک به برخی از ما کمک می‌کنند بهتر با موقعیت‌های واقعی مقابله کنیم.

با کندوکاو در دنیای خیالی فیلم‌های آماده‌کننده، بدون آنکه بدانیم اطلاعاتی درباره‌ی چگونگی رفتار مردم در مواجهه با دنیاگیری کسب می‌کنیم، برخی روان‌شناسان معتقدند این اطلاعات می‌توانند در دنیای واقعی ارزشمند باشند. به‌عنوان مثال، آن‌ها می‌توانند بگویند چه نوعی از برخوردهای اجتماعی ممکن است در میانه‌ی هرج‌و‌مرج افزایش یابد و به چه مؤسسه‌هایی واقعا می‌توانیم اعتماد کنیم و اگر مردم خودخواهانه یا همدلانه رفتار کنند، دنیا چگونه به‌نظر خواهد رسید. این‌ها پرسش‌هایی هستند که فرد عادی معمولا به اراده‌ی خود به آن‌ها فکر نمی‌کند.

در هفته‌هایی ابتدایی دنیاگیری کووید ۱۹، حجم گسترده‌ای از افراد در حال تماشای فیلم شیوع بودند. این فیلم به‌دور از فرار از واقعیات تصویری واقع‌بینانه از دنیایی درگیر با ویروسی دنیاگیر بود؛ درنتیجه، احتمالا این کنجکاویِ فراوان است که ما را به‌سمت تماشای چنین فیلم‌هایی سوق می‌دهد. نویسندگان مقاله می‌نویسند:

افراد بسیار کنجکاوی درزمینه‌ی مسائل ناخوشایند به‌دلیل رغبت بیشتر به جمع‌آوری اطلاعات درباره‌ی پدیده‌های خطرناک ممکن است دانش بیشتر و راهبردهایی به‌دست آوردند که در برخی از موقعیت‌های خطرناک در دنیای واقعی سودمند خواهند بود.

هرچند مطالعه‌ی تازه بر کنجکاوی شدید به مسائل ناخوشایند تمرکز کرده است، تماشای فیلم‌هایی نظیر شیوع در زمان کنونی می‌تواند نوعی رفتار هیجان‌خواهانه نیز باشد که به تمایل به انگیختگی و لذت از محتوای ترسناک مرتبط است. در پژوهش یادشده، طرفدار فیلم‌های ترسناک‌بودن به تاب‌آوری یا آمادگی بیشتر مرتبط نیست؛ بلکه شیفتگی به این ژانر به پریشانی روان‌شناختی کمتر ارتباط داشت.

پژوهشگران می‌نویسند:

یافته‌های ما این ایده را ثابت می‌کند که تخیل می‌تواند شبیه‌ساز مفیدی برای سناریوهای خاص درباره‌ی فیلم‌های مربوط به بیماری‌های دنیاگیر و به‌طور‌کلی سناریوهای هراس‌آور درباره‌ی فیلم‌های ترسناک باشد. تجربه‌ی این شبیه‌سازی‌ها می‌تواند به‌عنوان شکلی از آمادگی و تمرین مهارت‌های ویژه‌ی مرتبط با موقعیت‌های ویژه و مهارت‌های کلی مرتبط با تعدیل احساسات به‌کار رود.