انتظار دارید هر بار که کولر را روشن می کنید، کاملاً خوب کار کند؛ اما گاهی اوقات شاید تهویه مطبوع شما مشکلاتی برایش پیش بیاید و روشن نشود. اگر با وضعیت مشابهی مواجه هستید، نگران نباشید! ممکن است موردی باشد که بتوانید بهراحتی خودتان یا در برخی مواقع با تماس تلفنی با متخصص تعمیر کنید. در مقالهی جامع پیش رو به دلایل روشن نشدن کولر گازی و نحوهی عیبیابی آن اشاره میکنیم.
علت روشن نشدن کولر گازی
خرابی ترموستات
وقتی دستگاه تهویه مطبوع ناگهان از کار میافتد، ابتدا باید ترموستات خود را بررسی کنید. این قطعه وظیفهی قطع و وصلکردن جریان برق را برعهده دارد و دمای کولر را در سطح تعادل نگه میدارد. درست کارنکردن ترموستات میتواند بر عملکرد تهویهی مطبوع شما تأثیر بگذارد. ابتدا بررسی کنید که آیا نمایشگر ترموستات شما روشن است یا خیر. اگر خاموش باشد، نمیتواند به کولر علامت دهد که روشن شود. همچنین، اگر ترموستات باتریدار دارید، باتری ترموستات را بررسی کنید.
اگر باتریها سالم هستند، طرز کار ترموستات خود را بررسی کنید. آن را در حالت خنک، ۵ تا ۶ درجه کمتر از دمای داخل خانه نگه دارید. پس از چند دقیقه، دستان خود را درمقابل پرهی کولر قرار دهید. اگر روشن شد و هوای سرد را احساس کردید، پس مشکل حل شده است.
اگر کولر شما هنوز روشن نشده است، ترموستات خود را خاموش کنید و کاور را بردارید تا اجزای آن بررسی شود. بهدنبال مواد زائد یا خوردگی یا فیوزهای آسیبدیده باشید؛ زیرا گاهی اوقات، اینها دلیل روشن نشدن کولر گازی میشوند. خودتان میتوانید با برس نرم خاکروبهها را تمیز کنید؛ اما برای مسائل مربوط به خوردگی باید با کارشناس تماس بگیرید.
علاوهبراین، بررسی کنید که آیا پیچ یا سیم شلی در داخل ترموستات وجود دارد یا خیر. برای تنظیم صحیح سیمکشی باید به دفترچه راهنمای کولر گازی مراجعه کنید.
کمبودن گازهای سردکننده
یکی از دلایل روشن نشدن کولر گازی میتواند بهدلیل کمبود مبرد (گاز سردکننده) باشد. مبرد سیال خنککنندهای است که در کویلهای کولر قرار دارد. این دستگاه عمدتاً وظیفهی تأمین هوای خنک موردنیاز کولر یا هوای گرم را درصورت وجود پمپ حرارتی بر عهده دارد.
کمشدن مبرد بهدلیل این نیست که از آن استفاده میشود. نشتی یکی از دلایل این وضعیت است. ترکها ممکن است در طول زمان در کویلهای کولر ایجاد و به نشتی منجر شوند. علاوهبراین، فقدان تعمیر و نگهداری منظم میتواند در درازمدت به خوردگی منجر شود.
در این شرایط، نمیتوانید بهتنهایی کار زیادی انجام دهید؛ چراکه فقط پرکردن مبرد نیست. مقدار باید دقیقاً با مقدار مشخصشدهی سازندهی کولر مطابقت داشته باشد. ازاینرو، باید با کارشناس تماس بگیرید تا میزان نشتی را بررسی و دلیل نشتی را پیدا کنید. در آینده با اطمینان از نگهداری منظم تهویهی مطبوع خود میتوانید از این مشکل جلوگیری کنید.
گرفتگی فیلترهای هوا
آخرینباری که فیلترهای هوای کولر گازی خود را تمیز کردید، بهخاطر میآورید؟ اگر پاسخ شما منفی است، این مشکل اساسی بهحساب میآید؛ چراکه شاید کولر شما بهدلیل فیلترهای کثیف و مسدودشده نتواند بهدرستی کار کند. مهم نیست نوع کولر گازی شما چیست، تمیزکردن فیلترها ضروری است.
وظیفهی فیلترها اطمینان از گردش هوای مناسب است. اگر آنها با مواد زائد و خاکروبه پر شوند، جریان هوا تقریباً مسدود میشود. در این حالت، سیستم سختتر کار میکند تا خانهی شما خنک شود. در این شرایط، کولر بهتدریج ممکن است از کار بیفتد.
فیلترهای هوای کثیف میتوانند قسمت بیرونی کولر کولر شما را نیز مسدود کنند و مانع کار سیستم شوند. گاهی اوقات دلیل روشننشدن کولر گازی همین است.
قسمت داخلی کولر کویل (لوله) تبخیرکننده دارد و قسمت بیرونی شامل کمپرسور است. لولهکشی مبرد بین این دو جز قرار دارد. وقتی جریان هوا محدود میشود، هوای گرم خانه شما به مبرد نمیرسد. سپس مبرد بهقدری سرد میشود که هرگونه رطوبت روی کویلها یخ میزند.
برای رفع این مشکل میتوانید با کارشناس مجرب تماس بگیرید یا خودتان فیلترها را تمیز کنید. یخهای روی کویلها آب میشوند؛ بنابراین، حتماً آب را با دقت جمعآوری کنید. پس از تمیزکردن، بگذارید فیلترها قبل از روشنکردن کولر کاملاً خشک شوند. نظارت مستمر میتواند به جلوگیری از مشکل گرفتگی فیلترها در آینده کمک کند.
خرابشدن خازن
اگر کولر شما در شروع و توقف ناگهانی مشکل داشته باشد یا اگر صدای تقتق از بخش بیرونی شنیده میشود، احتمال دارد که خازن کولر خراب شده باشد. خازن بخشی جداییناپذیر از سیستم تهویهی مطبوع محسوب میشود. این سیستم به مدار موتور متصل است و به موتور فشار اولیه برای شروع حرکت را میدهد. زمانیکه موتور به سرعت مشخصی برسد، خازن از مدار جدا میشود.
چه چیزی باعث ازکارافتادن خازن میشود؟
خازن کولر شما به گرما حساس است. گرمایش بیشازحد میتواند ناشی از طرز کار سخت کولر شما برای رسیدن به دمای مطلوب یا بهدلیل قرارگرفتن آن درمعرض نور خورشید باشد. اگر قسمت بیرونی کولر روی پشتبام نصب شده باشد، احتمالاً در روزهای گرم تابستان قربانی گرمای بیشازحد میشود.
در طول روزهای بسیار سرد یا گرم، از تنظیم بیشترین یا کمترین دما روی پایشگرِ دمای خود خودداری کنید؛ زیرا میتواند باعث سختترشدن طرز کار کولر و درنتیجه، داغشدن بیشازحد خازن شود.
قطعی و نوسانهای برق نیز میتواند آسیب جدی به خازن وارد کند و عمر مفید کولر گازی را کاهش دهد. برای جلوگیری از آسیب ناشی از نوسانهایی برق، نصب محافظ را مدنظر قرار دهید.
علاوهبراین، فرسودهشدن میتواند باعث خرابی آن شود؛ زیرا توانایی خازن برای آزادکردن انرژی در طول سالها کاهش پیدا میکند. تا جایی که به طول عمر کولر مربوط میشود، تعمیر و نگهداری منظم در تشخیص زودهنگام مشکلهای خازن کمک خواهد کرد.
توجه: هرگز سعی نکنید خودتان خازن را تعویض کنید؛ چراکه بار الکتریکی در آن ذخیره شده است و خطر شوک الکتریکی شدید وجود دارد. همچنین، از خازن متفرقه استفاده نکنید؛ زیرا میتواند موتور متصل به آن را بسوزاند و تعویض موتور ممکن است بسیار پرهزینه باشد.
بررسی فن
اگر نمیتوانید بفهمید که چرا کولر شما کار نمیکند، فن را بررسی کنید. اگر سیستم خنککنندهی شما در زمستان خاموش بود و بعد از مدتی آن را روشن کردهاید، ممکن است کثیفی تجمع کرده باشد و پس از رفع آن، فنها شروع به چرخش دوباره خواهند کرد.
کندانسور تمیز نشده
آیا قسمت بیرونی کولر شما روشن نمیشود؟ قسمت خارجی کولر را کندانسور مینامند. وظیفهی کندانسور آزادکردن گرمای جمعآوریشدهی واحد داخلی به محیط خارجی است.
بدون نگهداری منظم، کندانسور ممکن است در طول زمان کثیف شود. همین موضوع باعث میشود تا سختتر کار و گرما را متفرق کند؛ زیرا خاک بهعنوان عایق عمل میکند. کندانسور جریان زیادی را میکشد و باعث خرابشدن قطعکننده و روشن نشدن کولر گازی میشود.
شاید فکر کنید که رفع مشکل مذکور آسان خواهد بود و خودتان میتوانید کندانسور را تمیز کنید؛ اما متأسفانه برای این کار دیر شده است. تمیزکردن نامناسب میتواند به پرههای کویل کمپرسور آسیب برساند که بسیار بدتر از کثیفی روی کویلها است. بااینحال، بهعنوان روال تعمیر و نگهداری، میتوانید بهطور منظم کندانسور خود را تمیز کنید تا از بروز هرگونه مشکل اساسی جلوگیری شود.
قطعکننده مدار
اگر کلید مدار را خاموش کرده باشید، کولر شما روشن نخواهد شد. بنابراین، هر زمان که کولر روشن نمیشود، قطعکنندهی مدار را بررسی کنید. قطعکنندهی مدار نوعی سیستم ایمنی است که درصورت ولتاژ زیاد برق را قطع میکند. این موضوع ممکن است بهدلیل استفاده از وسایل برقی با ولتاژ زیاد یا نوسانهای برق در شبکهی برق رخ دهد.
تنها کاری که باید انجام دهید، این است که کلید مدار کولر گازی را پیدا و آن را بهطور کامل خاموش کنید. چند دقیقه صبر و سپس آن را روشن کنید.
نکته ایمنی: اگر همچنان کولر خاموش میشود، سعی نکنید آن را روشن کنید؛ چراکه نشاندهندهی ولتاژ زیاد است و میتواند باعث آتشسوزی شود.
آیا کولر شما روشن نمیشود یا عمرش را کرده است؟
کولر شما دیگر کار نمیکند و از خود میپرسید دلیلش چیست؟ اگر برای مدتی طولانی از آن استفاده کردهاید، شاید به پایان عمرش رسیده باشد. حال چگونه میتوان فهمید که عمر کولر به پایان رسیده است؟ درادامه علت روشن نشدن اسپیلت را بررسی میکنیم:
- اگر متوجه کاهش درخورتوجه جریان هوای کولر شدید، کاهش جریان هوا میتواند بهدلیل فیلترهای کثیف باشد؛ اما اگر تمیزکردن فیلترها جواب ندهد، کولر شما عمرش را کرده است و نیاز به تعویض دارد. برای خرید کولر گازی حتماً به نکات مهم گفتهشده در مقالهی راهنمای خرید کولر گازی توجه کنید.
- کولر شما هرازگاهی به سرویس نیاز دارد که اگر مشکلی در ارتباط با طول عمر خود داشته باشد، میتوانید مطلع شوید.
- قبض برق شما بهطور غیرمعمول در حال افزایش است. در اواخر عمر، کولر برای حفظ دمای مدنظرش کُند و بیشازحد کار میکند که به افزایش بهای قبض منجر میشود. شما میتوانید چگونگی افزایش مقادیر و انرژی انجام را شناسایی و بررسی کنید که آیا واقعاً کولر شما باعث افزایش هزینهها میشود یا خیر.
- اگر واحد داخلی کولر شما بیشازحد نشتی دارد، ممکن است بهدلیل نشت مبرد باشد. اگر مشکل حل نشد، وقت آن رسیده است که کولر را تعویض کنید.
- اگر کولر شما صداهای بلند عجیبوغریبی ایجاد میکند، نشاندهندهی مشکلی جدی است.
- اگر دستگاه تهویهی مطبوع بوی بدی میدهد، ممکن است بهدلیل رشد کپکها در دستگاه یا بهدلیل فیلترهای کثیف باشد؛ اما اگر بو از بین نرفت، به فکر تعویض آن باشید.
اگر برخی از علائم ذکرشده را تجربه میکنید و کولر شما بیش از یک دهه قدمت دارد، احتمالاً کولر جدیدی نیاز دارید. در این زمینه، مقالهی بهترین برند کولر گازی به شما کمک خواهد کرد تا بهترین مدلهای موجود در بازار ایران را انتخاب کنید. بااینحال قبل از رفتن بهدنبال خرید کولر جدید، از کارشناس مجربی بخواهید تا بهطور کامل آن را بررسی کند تا ببیند آیا وقعاً به کولر گازی جدیدی نیاز دارید یا خیر.
گرفتگی ظرف تخلیه
دستگاه تهویهی مطبوع شما نهتنها خانهی شما را خنک یا گرم میکند؛ بلکه رطوبت هوا را نیز از بین میبرد. پس این رطوبت کجا میرود؟ در ظرف تخلیه که در زیر کویلهای تبخیرکننده (اواپراتور) قسمت داخلی قرار دارد، جمعآوری میشود و سپس به مسیر تخلیهی میعانات که به بیرون هدایت میشود، جریان پیدا میکند.
بدون تمیزکردن منظم، بهخصوص در مناطقی با رطوبت زیاد، ظرف تخلیه میتواند مسدود شود. ظرف تخلیه تخلیهکن ثانویه برای جلوگیری از گرفتگی ظرف دارد؛ اما اگر آنها پر باشند، باعث خاموششدن کولر میشود.
این امر نوعی مکانیزم ایمنی است که از نشتی بیشازحد به دیوارها و سقفها و آسیبرسیدن به کولر جلوگیری میکند. بنابراین، کولر شما تا زمانیکه ظرف تمیز نشود، روشن نخواهد شد. برای رفع مشکل بهتر است با متخصص تماس بگیرید و یادتان نرود که دستگاه را بهطور منظم سرویس کنید.
موتور آسیبدیده
اگر هنگام روشنکردن کولر صدای خردشدن میشنوید، نشانهی خوبی نیست؛ چراکه ممکن است نشاندهندهی عملکرد نادرست پرههای موتور باشد.
موتورها برای جلوگیری از هرگونه تماس با هوای بیرون و آب یا آشغال چفتوبست میشوند. با گذشت زمان، بهدلیل قدمت زیاد کولر و رسیدگینکردن به آن، آببندی شاید از بین برود و روغنی که در موتور برای روانکاری موردنیاز است، خارج شود. بدون روغن موتور ممکن است فرسوده شود و پس از مدتی بهطور کامل از کار بیفتد. اگر موتور معیوب باشد، قسمت بیرونی نمیتواند گرما را دفع کند. حال این سؤال پیش میآید که آیا باید موتور را تعمیر کنید یا کولر را تعویض؟
نکتهای وجود دارد که تصمیمگیری دربارهی آن را آسان میکند: اگر قیمت کولر گازی نصف قیمت تعمیر است، پس به فکر تعویض کولر خود باشید. برای بررسی کامل با متخصص تماس بگیرید.
معیوببودن سیم یا پریز برق
گاهی اوقات مسئله جدی نیست و فقط بدترین شرایط را پیشبینی میکنید. بنابراین، موارد سادهای که درست درمقابل شما قرار دارند، بررسی کنید. برای مثال، سیم برق را چک کنید. سیم برق ممکن است خراب یا فرسوده شده باشد. همچنین، قطع برق میتواند به سیم آسیب برساند. برای بررسی سیم را از برق بکشید. اگر نشانههایی از آسیبدیدگی داشت، باید آن را تعویض کنید.
دراینبین، شاید مشکل از پریز برق باشد. شما میتوانید با وصلکردن لوازم دیگر بررسی کنید که آیا پریز بهدرستی کار میکند یا خیر. اگر هیچکدام از آنها کار نکنند، میدانید که مشکل چیست. برای تعمیر یا تعویض پریز برق، بسته به میزان آسیب با برقکار تماس بگیرید.
توجه: اگر تخصصی ندارید، هرگز نباید خودتان برای تعمیر سیم یا پریز برق اقدام کنید.
مناسبنبودن ظرفیت کولر
آیا هنگام خرید کولرگازی ظرفیت آن را در نظر گرفتهاید؟ این اشتباهی است که اکثراً نادیده گرفته میشود؛ اما میتواند تأثیر زیادی بر عملکرد سیستم تهویهی مطبوع بگذارد. کولری که اندازه و ظرفیت مناسبی نداشته باشد، باید سختتر کار کند و فشار زیاد باعث خرابی آن خواهد شد.
زمانیکه کولر در محیطی کوچک ظرفیتی بیشتر از حد نیاز داشته باشد، بهسرعت روشن و خاموش میشود و باعث خرابی خواهد شد. علاوهبراین، رطوبت اضافی را از بین نمیبرد؛ چراکه برای مدتزمان کافی روشن نمیماند.
درمقابل، کولر با ظرفیت کم در محیط بزرگ باید مدتزمان زیادی برای خنک یا گرم کردن خانه کار کند که ممکن است باعث گرمشدن بیشازحد خازن شود. سیستم تهویهی مطبوع که ظرفیت مناسبی نداشته باشد، میتواند هزینههای شما را افزایش دهد.
برخی پارامترها تعیین میکنند که کولرگازی با چه ظرفیتی نیاز دارید؛ مانند متراژ خانه و آبوهوا و تعداد پنجرهها. شما باید سراغ متخصص حرفهای بروید تا ظرفیت مناسب کولر گازی خود را پیدا کنید.
باتوجهبه موضوعات گفتهشده، شاید علت روشن نشدن موتور کولر گازی را متوجه شده باشید و درنهایت راهکار را پیدا کنید؛ اما حتی در این صورت هم توصیه میکنیم برای جلوگیری از بروز مشکلات مشابه در آینده با کارشناس تماس بگیرید. با سرویس سالانهی کولر بهکمک کارشناس مجرب، میتوانید از هرگونه مشکلات و خرابی احتمالی کولر گازی خود در آینده جلوگیری کنید.
سوالات متداول
آیا موقع خرید کولر باید به ظرفیت آن توجه کرد؟
بله، ظرفیت مناسب کولر گازی تأثیر زیادی بر عملکردش میگذارد. برای تعیین ظرفیت مناسب معیارهایی مانند متراژ خانه و آبوهوا و تعداد پنجرهها را باید در نظر گرفت.
چگونه بفهمیم عمر کولر گازی به پایان رسیده است؟
عوامل مختلفی مانند کاهش جریان هوا با وجود تعویض فیلتر، نشتی زیاد، سروصدای عجیبوغریب وجود دارد که میتوان گفت کولر عمرش را کرده است و به خرید کولر جدید نیاز دارید. بااینحال، قبل از این اقدام بهتر است با کارشناس مشورت کنید.