فرایند کاری کولر آبی را سرمایش تبخیری مینامند. انسان از هزاران سال پیش با کمک فرایند سرمایش تبخیری هوای محیط زندگی خود را خنک کرده است. درواقع، ساختار بادگیرهای قدیمی در ایران کهن الهامبخش ساخت کولرهای آبی بوده است.
سازوکار کولر آبی بهگونهای است که هرچه آب در گردش درون کولر افزایش پیدا کند، خنککنندگی کولر نیز افزایش مییابد. اما، خوشبختانه درمقایسهبا انواع کولرهای گازی آسیب کمتری به محیط زیست میزند و انرژی کمتری مصرف میکند.
بااین همه، استفاده از کولر آبی شاید در تمام مناطق بازدهی نداشته باشد؛ بنابراین، چارهای جز این نیست که سراغ خرید کولر گازی بروید. برای مثال، در مناطق گرم و خشک میتوان روی خنککنندگی کولر آبی حساب باز کرد؛ اما در مناطق نزدیک دریا با رطوبت بالا بهطور کلی کولر آبی بازدهی نخواهد داشت؛ بنابراین، شاید نیاز باشد درباره راهنمای خرید کولر گازی و معرفی بهترین مدلها اطلاعاتی جمعآوری کنید.
اما، اگر از کولر آبی استفاده میکنید باید دقت کنید که مانند هر وسیله مکانیکی برای بهرهمندی بهتر و افزایش عمر کولر آبی بهتر است به آن رسیدگی کنید و کارهایی را برای نگهداری از آن درنظر داشته باشید.
عملکرد کولر آبی
کولر آبی از اجزای مختلفی تشکیل میشود. کانالها، بدنه، ناودانها، آبپخش کن، پولی بزرگ و کوچک که نیروی مکانیکی را از موتور به فن منتقل میکنند، شناور، رابطها و سیمها و فیوز و الکتروموتور و پمپ آب بهطور کلی قطعات اصلی کولر آبی را تشکیل میدهند.
به طور خلاصه، آب توسط پمپ به ناودانهایی که در بالای هر پنل پوشال قرار دارد، منتقل میشود و روی پوشالها میریزد تا خیس شوند. به همین دلیل است که توصیه میشود قبلاز روشن کردن موتور کولر، ابتدا چند دقیقهای پمپ آب را روشن کنید تا کار کند و پوشالها خیس شوند.
سپس، با روشن شدن موتور کولر، فن به چرخش درمیآید و هوای بیرون کولر را از بین پوشالهای خیس به داخل میکشد. هوای گرمی که از بین پوشالها عبور میکند موجب تبخیر آب پوشالها میشود. درواقع، آب گرمای هوا را جذب میکند و درنتیجه هوای خنکشده به داخل اتاق هدایت میشود.
مراقبت از کولر آبی
کولر آبی سالانه نیاز به رسیدگی و تعمیر دارد تا با انجام برخی کارها بتوان بازدهی آن را در سطح مطلوبی نگه داشت. برای مثال، این دسته از رسیدگیها شامل تعویض پوشالها، تمیز کردن تشتک آب، رسیدگی به پمپ آب و بررسی کارکرد پمپ آب میشود.
یکی دیگر از مهمترین مراقبتهایی که حتماً باید برای کولر آبی به آن توجه کرد، روغن کاری کولر آبی است. اما، منظور از روغن کاری کولر دقیقاً چیست و چه بخشی را باید روغن کاری کرد؟
نحوه روغن کاری کولر آبی
اگر بهتازگی کولر آبی خریدهاید که قطعاً در زمان نصب و راهاندازی کولر آبی، رسیدگیهای آن بهصورت کامل انجام میشود. اما، اگر چندسالی از کارکرد کولر آبی میگذرد یا بعداز زمستان قصد دارید مجدداً کولر را برای فصل تابستان و گرما آماده کنید، روغن کاری کولر را نیز باید در فهرست کارهای ضروری قبلاز راهاندازی قرار دهید.
روغن کاری کولر آبی اساساً شامل یاتاقانهای نگهدارنده محور فن متصل به موتور میشود. البته، در برخی مدلها ممکن است یاتاقانها بهطور کلی بسته باشند و درگاهی برای روغن کاری یاتاقان کول وجود نداشته باشد.
اما، اگر در بررسیهای خود متوجه درگاهی در قسمت فوقانی یاتاقان کولر شدید، از همان قسمت باید برای روغن کاری کولر استفاده کنید. ردواقع، روغن کاری دورهای کولر آبی باعث میشود نیاز به تعویض یاتاقان به تأخیر بیفتد و در هزینهها نیز صرفهجویی شود.
نکات مهم برای روغن کاری کولر
۱- ابتدا با بازکردن یکی از پنلهای کولر که پوشال در آن قرار دارد، یاتاقان را بررسی کنید تا مدل آن را شناسایی کنید.
۲- تهیه روغن مناسب برای روغن کاری کولر آبی دیگر نکتهای است که باید به آن توجه داشت. بهترین کار این است که به نزدیکترین ابزارفروشی مراجعه کنید. توصیه میشود روغن 20W از نوع غیرشوینده SAE خریداری کنید.
این نوع از روغنها با وجود اینکه دارای مواد شوینده و پاککننده نیستند؛ اما همچنان آلایندهها را جمعآوری میکنند مانع از چسبیدن آنها به دیوارههای داخلی قطعه میشوند. درهرصورت، به روغنی با عیار بالا مناسب موتورهای سبک نیاز دارید تا فرایند روغن کاری کولر آبی کاملاً مثمر ثمر باشد.
علاوهبراین، اگر روغندان دارید شکل بستهبندی روغنی که خریداری میکنید نیز میتواند درنظر گرفته شود و لولهای برای هدایت روغن داشته باشد. البته، اگر نه روغندان دارید نه بستهبندی روغن برای روانکاری مناسب است، میتوانید با کمک سرنگ روغن را از درون درگاه یاتاقان بریزید.
مراحل روغن کاری کولر آبی
مرحله اول: ابتدا کولر را خاموش کنید و جریان برق کولر را با بیرون کشیدن دوشاخ کولر از برق، کامل قطع کنید. همچنین، میتوانید آب را تخلیه کنید تا در صورت سرریز روغن، تمیز کردن تشتک کولر راحتتر باشد.
مرحله دوم: پنلهای کناری کولر را از دو طرف بردارید تا بهراحتی به دو یاتاقان در طرفین محور فن کولر دسترسی داشته باشید.
مرحله سوم: قسمت فوقانی یاتاقانها درگاهی دارد که بهوسیلهای زبانکی پوشیده میشود تا از یاتاقان محافظت کند و امکان افزودن روغن برای روانکاری را فراهم کند.
زبانک را باز کنید و فرایند روغن کاری کولر را با ریختن روغن درون یاتاقان تکمیل کنید. زبانک درپوش درگاه روغن یاتاقان حالت فنری دارد و با رها کردن آن، درپوش بسته خواهد شد.
میزان روغن لازم برای روغن کاری کولر آبی بهاندازهای است که تا لبه درپوش روغن بگیرد. برای اطمینان از پر شدن روغن، تا زمانی که روغن سرریز شود، روغن بریزید و درصورت سرریز شدن روغن با دستمال قطرات روغن اضافی را پاک کنید.
مرحله چهارم: پنلهای پوشال را دوباره نصب کنید، پمپ آب را مجدداً وصل کنید و اتصال برق را برقرار کنید. اکنون میتوانید کولر آبی را روشن کنید.
روغن کاری کولر آبی علاوهبر افزایش عمر و بهبود بازدهی کولر، صداهای دلخراشی که ممکن است بهعلت اصطکاک درون یاتاقانها ایجاد شود و درون کانال کولر بپیچد را نیز از بین میبرد.
نکات نگهداری فصلی از کولر آبی
در فصلهایی که از کولر آبی استفاده نمیکنید حتماً دور آن را بپوشیانید تا از کپکزدگی جلوگیری شود. بهخصوص در فصل زمستان آب را کامل تخلیه کنید و قبلاز پوشاندن کولر بگذارید درون آن کامل خشک شود.
علاوهبراین، میتوانید پمپ آب را نیز باز کنید و رسوبات آب را تمیز کنید و آن را در جایی آماده نگهدارید تا در آغاز گرمای سال جدید روی کولر نصب کنید.
سوالات متداول
سادهترین روش روغن کاری کولر آبی چیست؟
بهطور کلی اگر یاتاقانهای روی کولر آبی درپوش روغن داشته باشد باید ازطریق آن درپوش روغن را برای روانکاری یاتاقان تزریق کنید.
بهترین فصل برای روغن کاری کولر آبی کدام است؟
بهترین حالت برای روغن کاری کولر آبی دقیقاً قبل از راهاندازی و استفاده از آن است که غالباً درون فصلهای گرم سال خواهد بود.