همه‌چیز درباره کولر سلولزی؛ از بازدهی تا آلایندگی و مقایسه با کولر پوشالی

فناوری خنک‌کننده تبخیری عمری چندهزار‌ساله دارد که پیشینه‌ی آن به ایران (پارس) و مصر باستان برمی‌گردد. همین‌حالا‌ هم می‌توان با گشت‌وگذار در بافت قدیمی شهر تاریخی یزد، نمونه‌هایی از آن را مشاهده کرد. کولرهای آبی امروزی نیز که به فناوری خنک‌کنندگی تبخیری مجهز هستند، سازوکاری شبیه‌ به سیستم برودتی بادگیر باغ دولت‌آباد شهر یزد دارند.

امروزه، کولرهای آبی با‌توجه‌‌به مواد به‌کاررفته در پنل‌های اطراف آن طبقه‌بندی می‌شوند. در این مقاله، قصد داریم کولر آبی سلولزی را معرفی کنیم تا در خرید کولر خانگی این گزینه را هم مدنظر قرار دهید.

اساساً کولر آبی فرایند سیستم برودتی را بازسازی می‌کند که در آن بادگیر با هدایت باد به ساختمان، آن را از روی حوض آبی که فواره دارد، عبور می‌دهد و سپس هوای خنک را به اتاق‌های مختلف هدایت می‌کند. به این فرایند خنک‌کنندگی تبخیری می‌گویند.

کولر آبی از اجزای مختلفی تشکیل می‌شود؛ ازجمله بدنه، پنل‌های نگه‌دارنده‌ی پوشال، ناودان‌ها، آب‌پخش کن، رابط‌ها، الکتروموتور و پمپ آب.

نحوه‌ی عملکرد کولر آبی بدین‌صورت است که ابتدا آب روی پنل‌های اطراف کولر پمپاژ‌ می‌شود و پوشال‌های آن را مرطوب می‌کند. در همین‌ حین، موتور در حال کارکردن است و به‌کمک فن، هوا را از شکاف‌های موجود روی پنل به داخل می‌کشد. رطوبت موجود در پوشال‌ها گرمای هوا را می‌گیرد و دمای آن کاهش می‌یابد و ازطریق کانال‌ها به داخل اتاق هدایت می‌شود.

کولر آبی را می‌توان براساس معیارهای مختلف اعم‌ از ابعاد و ظرفیت، محل نصب، نوع فن و... به انواع مختلف تقسیم کرد. یکی از معیارهای طبقه‌بندی کولرهای آبی نوع پوشش آن و موادی است که در پنل‌های اطرافش استفاده می‌شوند. مرسوم‌ترین آن‌ها کولر آبی پوشالی است که تقریباً همه‌ی ما دیده‌ایم. نوع دیگری از کولر آبی در بازار عرضه می‌شود که به آن کولر سلولزی می‌گویند.

کولر سلولزی نوعی از کولرهای آبی به‌حساب می‌آید که در ساختار آن به‌جای استفاده از پوشال، پنل‌ها را با کاغذ‌های سلولزی قالب‌گیری‌شده با ساختار لانه‌زنبوری می‌پوشانند. فرایند کاری کولر سلولزی تفاوتی با کولرهای پوشالی ندارد؛ اما ضخامت بیشتر مواد سلولزی باعث می‌شود آب بیشتری نگه دارد و به انتخاب بهتری برای مناطق گرم‌وخشک بدل شود.

در مدل‌های دیگری که فن کولر سرعت زیادی دارد، غالباً پدهای پوشالی جواب‌گوی میزان گردش هوا نیستند و زودتر خشک می‌شوند؛ بنابراین، استفاده از پد سلولزی می‌تواند جایگزین بهتری برای پوشال باشد.

انواع کولر آبی سلولزی در بازار موجود است که می‌توان براساس نیاز مدل هوشمند یا نیمه‌هوشمند یا پلیمری یا حتی قابل‌حمل (پرتابل) آن را خرید.

جدا از افزایش خنک‌کنندگی تبخیری در کولرهای سلولزی که به‌واسطه‌ی کاغذ سلولزی و نوع قالب‌گیری آن به‌دست می‌آید، در این نوع کولرها شاهد کاهش مصرف آب نیز هستیم؛ زیرا رطوبت در مواد سلولزی ماندگاری طولانی‌تر از پوشال دارد.

کاهش منافذ در پدهای خنک‌کننده درمقایسه‌با زمان استفاده از پوشال باعث می‌شود تا ورود گردوغبار نیز کاهش یابد و هوای خنک تمیزتری به داخل خانه هدایت شود.

دیگر مزیت استفاده از کولرهای سلولزی به‌خصوص نوع هوشمند آن، استهلاک کمتر و بی‌نیازی از رسیدگی سالانه به کولر و نبود دردسرهای روغن کاری کولر آبی است. مدل‌های پلیمری کولر سلولزی بدون قطعات مکانیکی مانند تسمه و یاتاقان و شفت هستند و فقط با یک فن، فرایند خنک‌کنندگی تبخیری را تکمیل می‌کنند.

مدل دیگری از کولر سلولزی در بازار یافت می‌شود که کنترل از راه‌ دور دارد و با تنظیم دقیق دما می‌تواند روشن‌وخاموش‌شدن را به‌صورت خودکار انجام دهد.

از دیگر مزایای کولر سلولزی درمقایسه‌با کولر آبی می‌توان به مقاومت بیشتر دربرابر اکسیدشدن، سیستم شست‌وشوی خودکار، طول عمر بیشتر، بازدهی بیشتر، مصرف کمتر و رسوب‌گذاری با نرخ بسیار اندک اشاره کرد.

قیمت کولر سلولزی کمی بیشتر از کولر آبی است؛ اما به همان نسبت مزایای بیشتری دارد. هرچند بخش اعظمی از مزایای کولرهای سلولزی مربوط به مدل‌های هوشمند زیرسقفی هستند و کولرهای نیمه‌هوشمند عملکرد مناسبی در بهینه‌سازی مصرف و شست‌وشوی خودکار و تعدیل رطوبت هوا ندارند.

ناگفته نماند تنها مشکلی که کولر سلولزی به‌ آن دچار می‌شود، بوگرفتن پدهای سلولزی است که باتوجه‌به محیط بسته و مرطوبش چندان دور از انتظار نیست که شرایط مساعدی برای رشد قارچ‌ها ایجاد شود. این مشکل راه‌حل خود را دارد که شامل شست‌وشوی کامل کولر و کفی و پدهای سلولزی یا حتی تعویض آن‌ها می‌شود. مقاله مقایسه کولر آبی و گازی نیز اطلاعاتی خوبی از تفاوت این دو دراختیارتان قرار می‌دهد.

تبدیل کولر آبی پوشالی به کولر سلولزی امکان‌پذیر است و همین‌حالا می‌توانید با خرید پدهای سلولزی، آن‌ها را با پوشال‌های نصب‌شده روی پنل‌های کولر جایگزین کنید.

هرچند اجرای فنی آن نکات ریزی دارد که اشاره به آن‌ها در این مقاله نمی‌گنجد، تبدیل کولر آبی پوشالی به کولر سلولزی در اغلب مواقع باعث می‌شود بازدهی کولر افزایش پیدا کند و مصرف آن نیز کاهش یابد.

کولر سلولزی دقیقاً فناوری شبیه به کولر آبی پوشالی دارد، با این تفاوت که به‌جای پوشال در ساختار آن از مواد سلولزی کاغذی به‌عنوان پد خنک‌کننده استفاده می‌شود. بهترین کولر آبی سلولزی بستگی به اولویت‌ها و نیاز شما دارد؛ بنابراین، پیش‌ از خرید حتماً معیارهای خود را در نظر بگیرید.