هرآنچه باید درباره محتوای صوتی با وضوح بالا بدانید

با هرچه محبوب‌ترشدن تلویزیون‌های UHD، مصرف‌کنندگان به‌طور فزاینده‌ای انتظار ارائه‌ی محتوا با وضوح بالا را برای مطابقت با قابلیت‌های تلویزیون خود دارند. آنان گاه این تقاضا را با استریم محتوا با رزولوشن فاخر 4K در شبکه‌ی نتفلیکس و گاه با آپ‌اسکیل فیلم‌های قدیمی روی دستگاه پخش‌کننده‌ی Blu-Ray با آخرین فناوری‌ها دنبال می‌کنند. 

با تمام این‌ها، می‌توان همین انتظار را درباره‌ی محتوای صوتی نیز داشت؟ در میان افرادی که به‌دنبال تلویزیون‌هایی با کیفیت مثال‌زدنی بازارها را درمی‌نوردند، دوستداران موسیقی خواهان محتوای صوتی با وضوح بالا (Hi-Res Audio) ظاهرا انگشت‌شمارند. باوجوداین، با توسعه‌ی بسترهای ارائه‌ی صدا با وضوح بالا نظیر فناوری جدید LDAC شرکت سونی و سرویس‌های آنلاین استریم موسیقی نظیر Tidal که صدایی کیفی را به کاربران خود ارائه می‌دهد، آرام‌آرام این روند رو‌به‌تغییر است.

در این مقاله، درباره‌ی دلایل بهبود تجربیات آوایی با ارتقای محتوا به صدایی با وضوح بالا در تمامی دستگاه‌های صوتی نظیر گوشی‌های هوشمند و نیز درباره‌ی نحوه‌ی کسب این تجربه صحبت خواهیم کرد.

محتوای صوتی با وضوح بالا چیست؟

صدای با وضوح بالا (HRA) عبارت است از محتوایی صوتی بدون افت کیفی که می‌تواند طیف کامل صوت را بازسازی کند. صوت مدنظر می‌تواند شامل ضبط اصوات از منابع موسیقی با کیفیت بهتر از CD یا صوتی باشد که دربردارنده‌ی همان میزان کیفیت ضبط اولیه‌ای است که در استودیوها موسیقی‌دانان و مهندسان صدا پر کرده‌اند.

باوجوداینکه صدا با وضوح بالا به‌تازگی با اقبال عمومی مردم مواجه شده، به‌هیچ‌عنوان محتوای صوتی جدیدی نیست. این نوع صدا درحدود یک دهه است که موجود است و هواداران مشتاق روزافزونی دارد که حاضرند برای شنیدن آهنگ‌هایی با کیفیت Hi-Fi کمی بیشتر سرِ کیسه را شل کنند. تفاوتی که با گذشته وجود دارد این است که در‌حال‌حاضر، دسترسی به چنین محتوایی آسان‌تر شده است.

با وجود کیفیت صدای تحسین‌برانگیز چنین محتوایی، می‌توان به‌سادگی متوجه شد به‌روزرسانی‌ها درزمینه‌ی محتوای صوتی با وضوح بالا به‌کُندی پیش می‌رود. فایل‌های موسیقی کمی حجیم‌تر از ترک‌های MP3 یا ACC به زمان بیشتری برای دانلود نیاز دارد و فضای بیشتری روی حافظه‌ی محدود دستگاه‌های همراه نظیر گوشی‌های هوشمند اشغال می‌کند.

قطعات صوتی با وضوح بالا درمقایسه‌با فایل‌های مرسوم MP3 در سرویس‌های صوتی iTunes و آمازون قیمت به‌مراتب گرانتری دارد و بسیاری از فروشندگان مشهور موسیقی دیجیتال، لااقل تاکنون محتوای صوتی با وضوح بالا نفروخته‌اند. 

همچنین، از این مسئله نباید غافل شد که گوش‌دادن به محتوای صوتی با وضوح بالا به سخت‌افزار و نرم‌افزار مناسبی نیاز دارد. بیشتر دستگاه‌های پخش موسیقی شامل گوشی‌های هوشمند و پخش‌کننده‌های موسیقی همراه و لپ‌تاپ‌ها به‌صورت استاندارد و برای بهره‌مندی کامل از مزایای این فناوری، به منابع لازم تجهیز نشده است. حتی تأمین‌کننده‌ی آنلاین محتوای صوتی بزرگی مثل Sonos نیز از ارائه‌ی صداهایی با کیفیت Hi-Res اجتناب و استدلال می‌کند هنوز این محتوا به‌اندازه‌ی کافی فراگیر نشده است؛ اما تأمین‌کنندگان دیگری همچون Bose در‌حال‌حاضر چنین محتوایی ارائه کرده‌اند.

در وضعیت کنونی موانعی که بر سر راه فراگیرشدن صدا با وضوح بالا وجود دارد، در‌حال فرو‌ریختن است. با افزایش فضای ذخیره‌سازی مقرون‌به‌صرفه‌تر در دستگاه‌های همراه، ارتقای سخت‌افزاری دستگاه‌های پخش و نیز سرعت دانلود سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر روی شبکه‌های پهن‌باند نظیر 4G، برخورداری از محتوای صوتی با وضوح بالا درمقایسه‌با گذشته ارزان‌تر شده و البته فایل‌های مرتبط حجم منطقی‌تری برای دانلود و ذخیره‌سازی در‌مقایسه‌با MP3 یافته است. البته، انتخاب تجهیزات مناسب برای پخش چنین محتوایی و نیز داشتن درک جامعی از تفاوت این اصوات با سایر صداهای رایج مسئله‌ای مهم است.

چه عاملی صدای با وضوح بالا را این‌چنین متفاوت کرده است؟

باکیفیت‌ترین قطعه‌های MP3 نرخ پردازش داده‌ی صوتی یا بیت‌ریتی معادل ۳۲۰ کیلوبایت‌برثانیه دارد و در CDهای صوتی، این رقم به ۱۴۱۱ کیلوبایت‌برثانیه می‌رسد. این درحالی است که در محتوای صوتی با وضوح بالا فایل‌هایی با نرخ نمونه‌برداری ۱۹۲ کیلوهرتز و عمق ۲۴ بیت (24bit/192KHz)، بیت‌ریتی معادل ۹۲۱۶ کیلوبایت‌برثانیه دارد. افزایش عمق بیت محتوای صوتی با وضوح بالا محدوده‌ی دینامیکی صوتی را بهبود می‌بخشد و آنچه در فایل ضبط‌شده می‌شنوید، عمق و غنای بیشتری دارد.

برای درک بهتر فرض کنید به منظره‌ی روستایی بسیار زیبایی از پشت شیشه‌ای مه‌آلود و غبارگرفته نگاه می‌کنید. این تعبیری از نسخه‌ی MP3 موسیقی است. حال اگر آن شیشه را تمیز کنید، جزئیاتِ بهتر و شفافیت بیشتری از آن منظره نصیبتان خواهد شد. این، مثل گوش‌دادن به CD صوتی است. باوجوداین، اگر پنجره را باز و بی‌واسطه به آن منظره نگاه کنید، دیدی کامل و با بالاترین وضوح ممکن به‌دست خواهید آورد و جزئیاتی به چشم خود خواهید دید که هرگز از پس شیشه‌ی یک پنجره ممکن نبود. این، همان احساسی است که با اجرای موسیقی با وضوح بالا (HRA) به آن دست خواهید یافت. به قطعه‌های موسیقی دلخواه خود به این روش گوش فرادهید و انتظار سطوحی باورنکردنی از لذت موسیقایی و برقراری ارتباط احساسی با آن صدا را به‌حدی داشته باشید که نمی‌توان تصور کرد. 

چگونه می‌توان محتوای صوتی با وضوح بالا را به‌صورت استریم گوش داد یا دانلود کرد؟

برای اجرای محتوای صوتی با وضوح بالا چه ابزاری به‌کار می‌رود؟

انتخاب برنامه‌ی پخش یا سرویس استریم موسیقی مناسب به روش شما برای شنیدن آن موسیقی بستگی دارد. برای نمونه، مک اپل اکثر فایل‌های صوتی با وضوح بالا را در iTunes اجرا می‌کند؛ ولی از فرمت FLAC پشتیبانی نمی‌کند.

برای اجرای چنین فایل‌هایی به نرم‌افزار پخش محتوایی مانند VLC نیاز دارید که دریافت آن رایگان است. طبق بررسی وب‌سایت Home Theater، این نرم‌افزار می‌تواند خروجی صوتی طبیعی با وضوح بالای 24bit/96KHz و 24bit/192KHz را اجرا کند.

اگر به‌دنبال ابزاری تخصصی‌تر برای اجرای فایل‌های صوتی با وضوح بالا هستید‌، محصول ۷۴ دلاری Audivarna Plus را مدنظر قرار دهید. این محصول به‌صورت یکپارچه همراه‌با سرویس‌های استریم موسیقی با وضوح بالا نظیر Tidal و Qobuz و برخی سرویس های دیگر دریافت‌کردنی است و در هر دو سیستم‌عامل مک و ویندوز می‌توان آن را نصب و استفاده کرد.

اگر عادت دارید درحال‌حرکت به موسیقی گوش دهید، می‌توانید از گوشی همراه هوشمند یا پخش‌کننده‌ای حمل‌شدنی استفاده کنید که از محتوای صوتی با وضوح بالا پشتیبانی می‌کند. سامسونگ گلکسی اس ۹ و گلکسی اس ۹ پلاس و گلکسی نوت ۹ همگی از صدایی با وضوح بالا و نیز فرمت صوتی Dolby Atmos پشتیبانی می‌کند.

متأسفانه گوشی‌های اپل به‌طور پیشفرض از محتوای صوتی با وضوح بالا پشتیبانی نمی‌کنند؛ اما می‌توان با دریافت نرم‌افزار پخش صوت با وضوح بالا مانند Onkyo Music و با استفاده از مبدل دیجیتال به آنالوگ خارجی یا DAC، از لذت گوش‌دادن به چنین محتوایی روی گوشی‌های آیفون نیز برخوردار شد. 

مبدل‌های دیجیتال به آنالوگ (DAC)

هر دستگاهی که خروجی آن موسیقی است، دربرگیرنده‌ی شکلی از DAC است. فایل‌های دیجیتال موسیقی ازطریق این دستگاه به امواج صوتی آنالوگی تبدیل می‌شوند و ازطریق اسپیکر و هدفون وارد فضای اطراف خواهند شد. بااین‌حال، برای برخورداری از بالاترین کیفیت پخش موسیقی باید به‌جای استفاده از مبدل‌های صوتی با کیفیت نازل که در دستگاهتان تعبیه شده، مبدل دیجیتال به آنالوگ خارجی تهیه کنید. اگر مایل‌اید حضور خواننده‌ی اثر را درکنار خود حس کنید، باید مبدل Asynchronous بخرید. بدون داشتن مبدل Asynchronous، با خطاهای زمان‌بندی و پرش‌های ناگهانی در حین شنیدن قطعه‌های موسیقی مواجه خواهید شد.

یکی از DACهای قدرتمند موجود در بازار Chord Mojo است که ۵۹۹ دلار قیمت دارد. این مبدل جایگزین DAC داخلی سیستم می‌شود، فایل‌ها را با وضوح بالا به امواج آنالوگ تبدیل می‌کند و خروجی صوتی کامپیوتر را به‌شدت بهبود می‌بخشد. برای گوشی‌های هوشمندی مثل آیفون می‌توان از Chord Hugo 2 استفاده کرد.

پخش‌کننده‌های حمل‌کردنی

اگر گوشی همراه شما از محتوای صوتی با وضوح بالا پشتیبانی نمی‌کند، می‌توانید پخش‌کننده‌ی موسیقی حمل‌کردنی تهیه کنید. MP3پلیرها محبوبیت یک دهه قبل خود را ندارد؛ اما این بدان معنا نیست که این فناوری تاریخ‌گذشته است. 

درحقیقت، MP3پلیرهای مدرن امروزی می‌توانند فرایند ذخیره‌سازی تمام کتابخانه‌ی صوتی شما را با بیت‌ریتی بالاتر از آیپاد شافل ۲۰۰۹ ذخیره‌سازی کنند و برای این کار بسیار بهتر از گذشته عمل می‌کند. یکی از پخش‌کننده‌های موسیقی برتر حمل‌کردنی Onkyo DP-X1A است که از طیفی از فرمت‌های صوتی ازقبیل FLAC، OGG، WAV، MP3 و... پشتیبانی می‌کند.

ازنظر سخت‌افزاری، این‌گونه دستگاه‌ها دو تراشه دارند: یکی از این تراشه‌ها تأمین توان کلی دستگاه را برعهده دارد و تراشه‌ی دیگر کار DAC و آمپلی‌فایر را انجام می‌دهد که درنهایت، به تجربه‌ای بدون نویز منجر خواهد شد. 

این دستگاه‌ها به‌هیچ‌وجه ارزان تمام نمی‌شوند و برچسب قیمت ۷۹۹ دلاری آن‌ها حتی علاقه‌مندترین افراد به موسیقی را در تنگنا قرار می‌دهند. اگر به‌دنبال دستگاهی ارزان‌تر می‌گردید، انتخاب دیگر می‌تواند HiFiMan SuperMini باشد. این دستگاه ۳۹۹ دلاری از هیچ فضای ذخیره‌سازی داخلی برخوردار نیست و باید جداگانه کارت میکرواس‌دی برایش تهیه کنید. بااین‌حال، این دستگاه از طیف گسترده‌ای از فرمت‌های صوتی مانند FLAC ،DSD ،WAV ،MP3 و AIFF پشتیبانی می‌کند و قابلیت نمونه‌برداری تا نرخ ۱۹۲KHz دارد.

هدفون‌های HRA

اگر به‌دنبال ابزار خروجی صوتی حمل‌کردنی با وضوح بالا هستید، قطعا به هدفونی با خروجی صدای شگفت‌انگیز خواهید نیاز داشت. در‌حال‌حاضر، یکی از گزینه‌های برتر Sony WH-1000XM3 است که در فرایند حذف نویزهای مزاحم می‌تواند در حد‌واندازه‌ی سرویس صوتی Bose عمل کند. درحالی‌که Bose با کار روی الگوریتم حذف نویزهای مزاحم در خلال سال‌های گذشته کاری شگرفی کرده، شرکت سونی زمان خود را صرف ایجاد تکامل در فرایند پخش صوتی کرده و هم‌زمان الگوریتم انطباق‌پذیری خلق کرده که کارش فقط ایجاد مانع صوتی استریل نیست؛ بلکه چندین نوع از این موانع را ایجاد می‌کند که می‌تواند با هر محیطی  و هرگونه نویزی خود را سازگار کند.

هدفون‌های شرکت سونی گذشته از فرایندهای حذف نویز خارجی مثال‌زدنی، آماده‌ی پشتیبانی از محتوای صوتی با وضوح بالا و اجرای کدک‌های aptX و aptX HD و LDAC است و هم‌زمان در قالب سخت‌افزار خود از دستیار گوگل پشتیبانی می‌کند. اگر به‌دنبال هدفونی هستید که از هر آزمونی سربلند خارج شود و در هر محیطی به‌خوبی عمل کند، یکی از گزینه‌های برتر Sony WH-1000XM3 است.

این ابزارهای حدودا ۳۵۰ دلاری کمی گران‌تر از هدفون‌های معمولی بدون قابلیت حذف نویز هستند؛ ولی آن‌ها هدفون‌هایی بسیار باکیفیت با قابلیت تبدیل محتوای دیجیتال به آنالوگ عالی هستند.

اگر بیشتر در خانه به موسیقی گوش فرامی‌دهید، می‌توانید از هدفون بی‌سیم Grado GW100 استفاده کنید. هدفون Grado GW100 نوعی طراحی پشت‌باز دارد که در آن، شبکه‌های خروجی صوت کاملا به‌سمت بیرون قرار می‌گیرد و این امکان وجود دارد که صدا هم در داخل و هم بیرون گوشی‌های هدفون منتشر شود.

در هدفون‌هایی با گوشی‌های بسته، صدا داخل کاپ گوشی به‌دام می‌افتد که این سازوکار برای عایق‌بندی نویز بسیار موفق عمل می‌کند. باوجوداین، باعث کاهش وسعتِ سانداستیج می‌شود؛ به‌طوری‌که شنونده احساس می‌کند صدا مستقیما از درون سر او بیرون می‌آید و این احساس، حالت طبیعی شنیدن موسیقی را ایجاد نمی‌کند.

درمقابل، حرکت آزادانه‌ی امواج صوتی به داخل و بیرون از گوشی‌های پشت‌باز هدفون، سانداستیج را بسیار وسیع‌تر جلوه می‌دهد و مانند گوش‌دادن به اجرای موسیقی‌دان در اتاقی عادی‌ است. این حالت با طراحی فوق شنیداری GW100 به‌خوبی تقویت شده و حس‌وحال شنیداری محدود هدفون‌های پشت‌بسته را دچار تغییر جدی می‌کند.

داشتن هدفون GW100 با جلوه‌ی طراحی پشت‌باز، حس ارائه‌ی طبیعی موسیقی را با سانداستیج گرم و گسترده برای شنونده ایجاد خواهد کرد و البته، بلوتوث aptX و کیفیت بالای صدا این حس را بیش‌ازپیش تقویت خواهد کرد.

این هدفون ۲۵۰ دلاری نیز نمونه‌ی ارزان‌قیمتی نخواهد بود؛ اما به‌هرحال، قیمتش از هدفون WH-1000MX3 شرکت سونی ارزان‌تر است.

اسپیکرهای استریو HRA

درحالی‌که اسپیکرهای هوشمند عالیِ بسیار زیادی در بازار موجود است، داشتن اسپیکری با پیکربندی HRA برای رسیدن به وضوح صدای عالی از پس هرکسی برنمی‌آید. البته، با پرداخت ۴,۰۰۰ دلار برای خریدن Definitive Technology BP9080x به نمونه‌ی مطلوبی دست خواهد یافت. این اسپیکر همان‌طورکه از قیمتش هم پیداست، نمونه‌ای لاکچری است که برای شیفتگان موسیقی پول‌دار مناسب خواهد بود. بااین‌حال، بیشتر افراد احتمالا به‌دنبال نمونه‌های ارزان‌تر‌ی، قفسه‌های فروشگاه‌ها را زیرورو خواهند کرد.

 یکی از مجموعه اسپیکرهای استریو‌ِ عالی موجود در بازار KEF LSX Wireless System است که با قیمت ۱,۰۹۹ دلار به بازار عرضه شده است. این اسپیکر به‌درستی فرکانس‌های مختلف را جدا می‌کند و صدایی با توازن مطلوب دراختیار شنونده قرار می‌دهد.

اگر بازهم این قیمت برایتان زیاد است، پیشنهاد دیگر اسپیکرهای Edifier R1280T هستند. این اسپیکرهای کوچک رومیزی یا داخل قفسه‌ای، خروجی صوتی تحسین‌برانگیزی دارند و به‌خوبی از پس اجرای محتوای صوتی با وضوح بالا برمی‌آید و قیمتش هم کمتر از ۱۰۰ دلار است.

استریم‌کننده‌های محتوای صوتی با وضوح بالا و سیستم‌های HI-FI

برای افرادی که تخصصی پیگیر صدایی باکیفیت هستند، بهترین گزینه سیستم‌های پیشرفته‌ی Hi-Fi مانند Ruark R5 است که با پخش‌کننده‌ی CD چندفرمتی همراه‌با گیرنده‌های رادیویی FM یا DAB و رادیوهای اینترنتی و پشتیبانی از aptX HD Bluetooth و استریم ازطریق وای‌فای همراه شده است. این دستگاه را می‌توان به‌کمک ورودی اختصاصی صفحه‌گردان RIAA به دستگاهی صفحه‌گردان متصل کرد یا حتی ازطریق آن، دستگاه‌های USB را شارژ کرد.

البته، این دستگاه هنوز به‌صورت رسمی عرضه و تاریخ عرضه‌اش نیز اعلام نشده است؛ اما شرکت Ruark می‌گوید تا چند ماه آینده، این دستگاه با قیمت ۹۹۹ یورو یا رقمی درحدود ۱,۳۰۰ دلار آمریکا دردسترس مصرف‌کنندگان قرار خواهد گرفت.

گزینه‌ی دیگر تهیه‌ی دستگاه استریم‌کننده‌ی موسیقی مانند Cambridge Audio CXN است. بررسی‌های کارشناسان روی این دستگاه نشان می‌دهد تمامی ورودی‌‌های دیجیتال CXN می‌توانند فایل‌های صوتی با وضوح بالا را تا عمق صوتی ۲۴ بیت اجرا و تا نرخ ۱۹۲ کیلوهرتز نمونه‌برداری کنند. همچنین، کارایی آن‌ها را می‌توان تا سقف ۳۸۴ کیلوهرتز افزایش داد. این دستگاه درگاه USB از نوع B برای اتصال لپ‌تاپ و نیز ورودی‌های اپتیکال و کواکسیال برخوردار است. همچنین، یک جفت خروجی RCA و XLR همراه‌با دو خروجی دیجیتال در این دستگاه تعبیه شده است.

این دستگاه هم مثل Ruark M5 قیمت گرانی معادل ۹۰۰ دلار آمریکا دارد و بدین‌ترتیب احتمالا افراد مایل خواهند بود به‌لطف افزایش دسترسی به محتوای صوتی با وضوح بالا که حتی بدون وجود چنین دستگاه‌هایی همچنان شگفت‌انگیز جلوه می‌کند، موسیقی‌هایی از‌این‌دست را ازطریق لپ‌تاپ یا گوشی هوشمند یا تبلت خود استریم کنند و به آن گوش فرادهند.