معرفی کتاب پیروزی در بازی مغز؛ اصلاح هفت اشتباه مرگ بار تفکر

افراد جوان و مسن با استفاده از بازی‌های مختلف از جمله سودوکو و بازی‌های دستی، به‌طور یکسان به‌ دنبال راه‌هایی برای بهبود عملکرد ذهنی خود و جلوگیری از پیری مغز هستند. زمانی‌که این بازی‌ها را انجام می‌دهید، درواقع عملکرد شناختی خود را بهبود می‌بخشید. این بازی‌ها می‌توانند حافظه، زمان پاسخ و مهارت‌های استدلال شما را بهبود بخشند؛ زیرا ذهن به تمرین نیاز دارد. علم بر تمایز مغز بیولوژیکی و ذهن هشیار تأکید می‌کند. به‌طور روزانه، ذهن و مغز به مسابقه با یکدیگر می‌پردازند و مانند یک زمین مسابقه برای مسائلی هستند که لازم است حل شوند. بسیاری از این مسایل روتین هستند و نیاز چندانی به رویکردهای ذهن‌آگاهانه ندارند؛ بااین‌حال هنگامی که با چالش‌های دشوارتری مواجه می‌شویم، تفکر ما نسبت به الگوهای مغزی نیز آسیب‌پذیر می‌شود؛ الگوهایی که ممکن است ما را به بیراهه هدایت کنند. گاهی در این مسیر اتفاقات بسیاری رخ می‌دهند. ممکن است ما به راه‌حل‌هایی جهش کنیم که مؤثر نیستند، در نگرش‌های قدیمی تثبیت شویم که اثربخشی ما را کاهش می‌دهند، به‌صورت افراطی به مشکلاتی فکر کنیم که آن‌ها را دوچندان کنند و بدتر از همه، بارها و بارها به‌صورت طبیعی و غریزی به این روند ادامه دهیم.

کتاب «پیروزی در بازی مغز»، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های سایت آمازون در حوزه‌ی کسب‌و‌کار، مدیریت و رهبری است. متیو ای. می (نویسنده‌ی این اثر) در این کتاب به بررسی و اصلاح هفت باور اشتباه مرگ‌بار در تفکر می‌پردازد. اگر در همین لحظه کسی حل یک مسئله‌ی دشوار را به شما بسپارد، چه خواهید کرد؟ آیا کلاه تفکر بر سر می‌گذارید، به سمت راست نگاه می‌کنید، چانه‌‌ی خود را لمس می‌کنید، ابروهایتان را درهم می‌کشید، شانه‌هایتان را بالا می‌اندازید و بعد از چند دقیقه دست‌هایتان را بالا می‌برید و اعلام می‌کنید که حل کردن آن غیر ممکن است؟ آیا مخزن‌های حافظه‌‌ی خود را جست‌وجو می‌کنید تا ببینید خودتان قبلا چگونه آن را حل کرده‌اید و باز هم دست خالی برمی‌گردید؟

در گوگل جست‌وجو می‌کنید تا ببینید آیا قبلا شخصی آن را حل کرده است و چگونه؟ آیا به‌سرعت و به‌طور غریزی با یک تلاش از پیش تعیین‌شده به «بارش فکری» دست می‌زنید تا احتمالا به یک راه ‌حل برسید؟ آیا می‌خندید، تسلیم می‌شوید، اعتراف می‌کنید که هیچ سرنخی ندارید، از دیگران راه‌ حل می‌خواهید و پس از شنیدن پاسخ آن‌ها، به پیشانی‌ خود می‌کوبید و فریاد می‌زنید «همینه! چرا به فکر خودم نرسیده بود»؟ آیا تاکنون یک بینش خلاقانه ناگهانی تجربه کرده‌اید که در پی آن، راه‌ حل را بیابید؛ اما به‌سرعت خود را قضاوت کنید، ناخودآگاه راه ‌حل خود را بسیار ساده و واضح تصور کنید و داوطلبانه آن ایده‌ی بزرگ را از بین ببرید؟

کتاب پیروزی در بازی مغز چکیده‌ای کوتاه و کاربرپسند از تمام چیزهایی است که متیو می، طی سه دهه آسان‌سازی و مربیگری افراد و گروه‌ها، هنگام دنبال کردن مهم‌ترین چالش‌های آن‌ها آموخته است. او در تلاش برای بهبود مستمر قابلیت‌های ذهنی خود و دیگران، ده‌ها هزار نفر را ملاقات کرده، کار دانشمندان، پژوهشگران و استراتژیست‌های بسیار مهم را ترکیب کرده، صدها تکنیک از خود و دیگران به کار بسته‌ و صدها اشتباه مرتکب شده است. هدف او محافظت از شما در برابر اشتباهات مختص به خودتان است. این کتاب تنها برای خواندن نیست؛ بلکه باید از آن استفاده شود. هدف کتاب پیروزی در بازی مغز، آموزش روش اندیشیدن بدون خطا به انسان‌ها است.

متیو می در کتاب پیروزی در بازی مغز با استفاده از مثال‌های بدیع و مبتکرانه به‌زیبایی به اشتباه‌های رایج و متداولی اشاره می‌کند که اغلب انسان‌ها در زندگی روزمره به‌صورت غریزی و خودکار مرتکب آن‌ها می‌شوند. وی با توجه ‌به تجربیات شخصی‌ خود در حوزه‌های متعدد از جمله کسب‌وکار و مدیریت، مسایل متعددی طراحی کرده است و با ارائه‌ی آن‌ها به متخصصان رشته‌های متعدد، توانسته سبک‌های تکراری و مشترک فکری را در میان اکثریت افراد پیدا کند. او همچنین با توجه ‌به گستردگی حلقه ارتباطی‌ خود با کارشناسان علوم اعصاب، فناوری اطلاعات، روانشناسی، نظامی و… به روش‌هایی برای حل و اصلاح این اشتباه‌ها دست یافته است. استفاده از این اصلاح‌ها می‌تواند ما را به راه ‌حل هوشمندانه هدایت کند.

متیو می این اشتباه‌ها را تله‌های فکری‌ می‌داند که انسان‌ها دایماً در آن‌ها گیر می‌افتند. این دیدگاه تداعی‌کننده‌ی نظر‌یه‌ی ویلیام گلسر، مبدع تئوری انتخاب است که می‌گوید: «رفتار هر شخصی در هر لحظه، بهترین انتخاب او برای حل یک مسئله است، هرچند ممکن است رفتار انتخاب‌شده مؤثر نباشد و او را به هدفش نرساند.» یا گفته‌ی آلبرت اینشتین که دیوانه را کسی می‌داند که یک رفتار را بارها انجام می‌دهد و امید دارد به نتیجه‌ی متفاوتی دست یابد. متیو می معتقد است هر کدام از این هفت اشتباه به‌تنهایی می‌توانند ایده‌های بزرگ را بکشند و به همین دلیل برای آن‌ها از صفت مرگبار استفاده کرده است.

متیو می با استفاده از روانشناسی و علوم اعصاب مدرن برای توصیف هفت اشتباه مرگ‌بار، به مطالبی از خلاق‌ترین متفکران دنیا اشاره و استناد می‌کند. وی سپس مجموعه‌ای از اصلاحات کاربردی معرفی می‌کند که در صدها جلسه‌ی تفکر خلاق استفاده شده و مورد تأیید قرار گرفته‌اند و به ارتقا بازی تفکر به یک سطح ذهن‌آگاهانه‌تر کمک می‌کنند. صرف‌ نظر از زمان، مکان و نوع زمینِ بازی، تفکر ذهن‌آگاهانه یک رقابت جدید و اصلاح هفت اشتباه مرگ‌بار، یک جعبه‌ابزار جادویی برای دستیابی به آن است. کتاب پیروزی در بازی مغز، شما را به تصمیم‌گیری بهتر، سطوح بالاتر خلاقیت، راهبردهای روشن‌تر و موفقیت کلی در تجارت، کار و زندگی هدایت می‌کند.

به کم قانع شدن، بخش متداولی در یک دنیای واقعی است. بخشی راضی شدن و بخشی کافی بودن؛ اصطلاحی که «هربرت سایمون» (برنده‌ی نوبل اقتصاد در کتاب مدل‌های انسانی) در سال ۱۹۵۶ ابداع کرد. او این اصطلاح را برای توصیف گرایش ما به «همین که هست، خوب است»، در هنگام رویارویی با یک تصمیم، به کار برد. در مجموع ما به سراغ نخستین گزینه‌ای می‌رویم که یک پیشنهاد قابل قبول به دست می‌دهد. ما موردی را انتخاب می‌کنیم که به ‌نظر می‌رسد از همه سریع‌تر ما را به «مقصد احتمالی» می‌رساند، سپس توقف می‌کنیم و به‌دنبال راه‌حل‌های دیگری - از جمله بهترین راه - می‌گردیم تا بتوانیم مسئله را حل کنیم. ما دلایلی می‌آوریم مبنی بر اینکه راه‌ حل بهینه بسیار دشوار است، ارزش تلاش کردن ندارد یا اصلا غی رضروری است. سایمون آن را «عقلانیت محدود» می‌نامد.

چهل سال پس از معرفی به کم قانع شدن از سوی سایمون، «پیتر سنگی»، مدرس ام آی‌تی، در کتاب پنجمین فرمان نوشت: «کسب‌و‌کار و تلاش‌های انسان، یک سیستم هستند. ما تمایل داریم روی عکس‌های آنی تک‌تک بخش‌های سیستم تمرکز کنیم و از اینکه چرا هرگز عمیق‌ترین مشکلات ما حل نمی‌شوند، حیرت‌زده شویم.» در دوره‌ای که تمام صنایع تغییر شکل یافته و چابک‌تر شده و آزمایش سریع هم رونق پیدا کرده است، پرسشی که مطرح می‌شود این است که «کدام سمت معادله بهتر است؟» خواننده در حین مطالعه‌ی کتاب پیروزی در بازی مغز، به‌سرعت متوجه می‌شود رویکردها و ذهنیت ما تنها محدودیت در توانایی ما برای قرار گرفتن در سمت پیروز هستند. تشخیص هفت اشتباه مرگبار توسط متیو می و استفاد‌ه‌ی عملی از اصلاح‌های آزمایش‌شده کاملا امکان‌پذیر است. هر نوآور، مدیرِ کسب‌وکار یا حل‌کننده‌ی مسئله‌ای باید این کتاب را بخواند.

هدف متیو می چنین بوده است که کتاب پیروزی در بازی مغز یک راهنمای ذهن‌آگاهانه باشد؛ راهنمای کاملی حاوی یک مجموعه‌ی گزینش‌شده از ابزارهای اثربخش برای استفاده از ذهن، به منظور پیروزی در بازی‌های مغز؛ زیرا مغز ما به‌گونه‌ای سیم‌کشی شده ‌است که ما را بازی بدهد. گاهی ممکن است فوت و فن‌هایی که پیش از این در مدیریت مشکلات روزمره و ارائه‌ی راه‌حل‌های فوری و موقتی اثربخش بوده‌اند؛ در زمان نیاز به استفاده از بهترین شکل تفکر، به تله تبدیل شوند. این کشمکش ذهن و جسم، بازی مغز است. متیو می ازطریق این کتاب تمایزی بین ذهن و مغز ایجاد کرده است. او از مخاطبان خود می‌خواهد این سه اصل را همواره به خاطر داشته باشند:

• آنچه مشکل به‌ نظر می‌رسد، مشکل نیست.
• آنچه راه‌ حل به ‌نظر می‌رسد، راه ‌حل نیست.
• آنچه غیر ممکن به ‌نظر می‌رسد، غیر ممکن نیست.

ویژگی بسیار جذاب کتاب پیروزی در بازی مغز، ترکیب مباحث مرتبط با کسب‌وکار و روانشناسی و علوم اعصاب و استفاده از مثال‌های قابل فهم و متداول به‌ منظور تبیین علل بروز اشتباه‌های مرگبار تفکر و نیز ارائه‌ی راه‌حل‌های کاربردی و قابل استفاده برای همه‌ی افراد، صرف ‌نظر از سن، فرهنگ، سطح تحصیلات، نوع شغل و جنسیت است. کتاب پیروزی در بازی مغز را باید بارها و بارها خواند و اصلاح‌های ارائه‌‌شده برای حل اشتباه‌ها را در زندگی روزمره به‌کار برد تا هر کدام از آن‌ها به یک سبک تفکر خودکار تبدیل شوند و در این صورت می‌توانیم بدون تفکر عمیق، به‌راحتی و بدون صرف انرژی و وقت، در حل مسائل روزانه از آن‌ها استفاده کنیم و به راه‌ حل هوشمندانه دست یابیم. در این کتاب به مکان‌ها، رویدادها و افراد بسیاری اشاره شده که ممکن است برای خواننده‌ی ترجمه ناآشنا باشد؛ به همین علت سعی شده است برای برخی از این موارد به‌صورت پاورقی یا در انتهای هر فصل توضیحاتی ارائه شود.

این کتاب یک راهنمای عملی مبتنی بر پژوهش و یک سرگرمی کامل برای حل مسئله‌ی خلاق دراختیار ما گذاشته است. کتاب پیروزی در بازی مغز، به‌زیبایی آثار قابل‌ توجه دانشمندان و روانشناسانِ پیشرو را با تجارب چند دهه‌ای خودش در تفکر طراحی ترکیب کرده است تا یک بازبینی هیجان‌انگیز از حل مسئله‌ی مفهومی انجام دهد. این کتاب، موانع نامرئی را که در مسیر حل مسئله قرار می‌گیرند، برملا می‌کند و در عین ‌حال، راه‌های عملی‌ برای شروع یک رویکرد کاملا جدید به‌منظور غلبه بر بزرگ‌ترین چالش‌ها ارائه می‌دهد. این کتاب را صرفاً نخوانید؛ از آن به‌عنوان یک ابزار قابل ‌اعتماد استفاده کنید تا شما را به مراحل دیگری از تفکر هدایت کند.

متیو می، نویسنده‌ای آمریکایی است که بیشتر به خاطر پنج کتاب خود شناخته شده است. پنج کتاب تأثیرگذار و محبوب راه ‌حل هوشمندانه (۲۰۰۶)، در جستجوی راه‌ حل هوشمندانه (۲۰۰۹)، استراتژی شیبومی (۲۰۱۰) قوانین تفریق (۲۰۱۲)، و پیروزی در بازی مغز (۲۰۱۶) و برند‌ه‌ی جایزه‌ی مسابقه‌ی شرح کارتون مجله‌ی نیویورکر (۲۴ مارس ۲۰۰۸) توسط این نویسنده به رشته‌ی تحریر درآمده‌اند. متیو می در سال ۱۹۸۱ با مدرک لیسانس از دانشگاه جانز هاپکینز فارغ‌التحصیل شد ، و از دانشکده بازرگانی وارتون در ۱۹۸۵ مدرک کارشناسی ارشد دریافت کرد. وی به‌عنوان یک رهبر فکری، استراتژیست، سخنران انگیزشی و یک تسهیل‌گر شناخته می‌شود. متیو می در سراسر دنیا به برگزاری جلسات تفکر خلاق، تدوین استراتژی و حل مسئله برای مدیران اجرایی، هنرمندان و قهرمانان ورزشی اقدام می‌کند.

عنوان کتاب به زبان انگلیسی «Winning the Brain Game: Fixing the 7 Fatal Flaws of Thinking» است. در سال ۲۰۱۶، انتشارات McGraw Hill Professional این کتاب را منتشر کرد. در سال ۱۳۹۹، انتشارات هورمزد، کتاب یادشده را در دسته‌بندی کسب‌و‌کار، مدیریت و رهبری، با عنوان کامل «پیروزی در بازی مغز؛ اصلاح هفت اشتباه مرگ بار تفکر» و ترجمه‌ی ابوذر گل‌ورز، در ۲۳۴ صفحه به بازار عرضه کرده است.

ابوذر گل‌ورز، مترجم کتاب پیروزی در بازی مغز، فارغ‌التحصیل کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه شیراز و دانش‌آموخته‌ی روانشناسی بالینی در مقطع کارشناسی ارشد است. او در حال ‌حاضر دانشجوی دکترای روانشناسی دانشگاه اصفهان است. از جمله فعالیت‌های دیگر این مترجم می‌توان به تدریس در دانشگاه، زوج‌درمانگر و خانواده‌درمانگر، واقعیت‌درمانگر، مدرس و پژوهشگر سواد رسانه‌ای، مجری و برگزارکننده دوره‌های مدیریت زمان، هدف‌گزینی، انگیزشی، آموزش مهارت‌های خانواده و فرزندپروری اشاره کرد.