معرفی کتاب «چک‌لیست استارتاپ؛ ۲۵ گام برای یک استارتاپ مقیاس‌پذیر با رشد سریع»

کتاب چک‌لیست استارتاپ در اجتناب از اشتباهات کمک می‌کند و شما را در زمینه‌ی کسب‌وکار، حتی ۱۰۰۰ درصد هوشمندتر می‌کند و ارتقا می‌بخشد. چک‌لیست درواقع فهرستی از نکته‌ها، سؤال‌ها، فعالیت‌ها یا ویژگی‌ها است که هر فعالیت را به کارهایی خُردتر تقسیم می‌کند. هدف از استفاده از چک‌لیست این است مطمئن شویم هیچ‌یک از جزئیات فعالیت فراموش نشده و به‌شکل استاندارد و با ترتیب درست و منطقی انجام شده است.

در کتاب معرفی کتاب «چک‌لیست استارتاپ؛ ۲۵ گام برای یک استارتاپ مقیاس‌پذیر با رشد سریع»، برای آن دسته از افرادی که از کتاب‌های موفقیت در کسب‌وکار خسته‌ و ناامید‌ شده‌اند، حداقل یک فصل وجود دارد که می‌تواند به‌طور چشمگیری مسیر موفقیت و شادی آن‌ها را تغییر دهد.

نویسنده در این کتاب، توضیح می‌دهد چگونه زمانی‌که کسب‌وکارتان فقط ایده‌ای خام است، به آن برسید و آن را پرورش دهید. همچنین، تلاش می‌کند یاد دهد چگونه برنامه و طرح را توسعه دهید و محصولتان را در بازار ارزیابی کنید، چگونه و چه زمانی استعداد مناسب را استخدام کنید و چگونه درباره‌ی تقسیم‌بندی حقوق و پاداش فکر کنید.

نویسنده کتاب شما را میان وظایف مختلف اداری می‌برد که می‌تواند خسته‌کننده به‌نظر برسد؛ اما توجه به آن‌ها، از اشتباه‌های بزرگی در آینده مانع می‌شود. نویسنده در کتاب چک‌لیست استارتاپ، تلاش می‌کند چگونگی رو‌به‌رو‌شدن با جمع‌آوری پول و سرمایه‌گذاران و منابع مختلف پول برای استارتاپ را مشخص کند. افزون‌براین، ۲۵ گام برای کسب‌وکار مقیاس‌پذیر با رشد سریع را بیان می‌کند. دیوید اس. رز این کتاب را نوشته است و مانند مشاوری دلسوز، شما را در مسیر راه‌اندازی استارتاپ و جذب سرمایه و داشتن خروجی موفق راهنمایی می‌کند.

کارآفرین‌بودن یکی از راه‌های برتر برای ایجاد جهانی بهتر است. ساخت شرکت با روش درست، محصولات، مأموریت و ساختار عالی، ظرفیت انسانی را آزاد می‌کند و امکان می‌دهد تأثیری بسیار و فوری و گسترده بر جامعه‌ی خود بگذارید. بسیاری از ما ممکن است در طول دوران زندگی‌اش، کسب‌وکارهایی راه‌اندازی کرده باشیم. شروع شرکت عالی بسیار فراتر از ایده‌ای عالی است. هزاران کار وجود دارند که در مسیر کسب‌وکارشان ممکن است آن‌ها را انجام دهید و به‌طور‌ناخواسته موفقیتتان را کاهش دهند.

این کتاب کمک خواهد کرد تا برخی از عواملی را شناسایی کنید که موجب پیشرفت یا شکستتان می‌شوند. دیوید اس. رز تمام مطالب مطرح‌شده در کتاب را در طول چندین سال و در هزاران شرکت دیده است و پس‌از‌آن، برای استفاده‌ی بهینه‌ی بقیه ماهیت آنچه را به‌صورت چکیده درآورده که برای موفقیت لازم است.

با مطالعه‌ی کتاب چک‌لیست استارتاپ (The startup checklist)، به دیدی کلی از مسیر خلق کسب‌وکار دست پیدا می‌کنید و گام‌به‌گام می‌آموزید چگونه باید از هر مرحله عبور کنید تا در این راه دچار اشتباهات بزرگ نشوید. بیشتر کارها مانند رانندگی و سخنرانی، در زندگی ما وجود دارند که با تجربه و در طول زمان بر آن‌ها تسلط پیدا می‌کنیم؛ اما گاهی آن‌قدر فرصت نداریم تا زمان زیادی به کاری اختصاص دهیم که هر ثانیه‌ی آن ارزشی طلایی برای ما داشته باشد. کافی است برای انجام چنین کاری چک‌لیست داشته باشید تا با بررسی دقیق آن، بتوانید به نتیجه‌ای موفقیت‌آمیز دست پیدا کنید.

علاقه‌مندان به کارآفرینی ایده‌های زیادی در ذهن دارند؛ اما سؤال مهم این است: از بین این ایده‌ها، کدام‌‌یک می‌تواند مبنای استارتاپ و کسب‌و‌کار جدید با سودآوری پایدار باشد؟ اغلب افراد دقیق و واضح نمی‌دانند باید از کجا آغاز کنند تا در این مسیر پر‌پیچ‌و‌خم با بن‌بست رو‌به‌رو نشوند. کتاب چک‌لیست استارتاپ، جزو کتاب‌های پرفروش‌ نیویورک‌تایمز، به سه بخش اصلی تقسیم شده است:

• بخش اول کتاب نحوه‌ی پرورش ایده را به مخاطب آموزش می‌دهد تا بتواند با شناخت دقیقی از مراحل انجام کار، ایده‌ی خود را به محصولی باارزش تبدیل کند.
• بخش دوم کتاب به ایجاد شخصیت حقوقی برای هر استارتاپ و چگونگی انجام مراحل قانونی و اداری آن اشاره کرده است.
• بخش سوم بیشتر روی مباحث مالی کسب‌وکار، از‌جمله راهکارهای جذب سرمایه و حقوق صاحبان سهام و خروج موفق متمرکز است.

منابع بسیاری در این کتاب معرفی شده است تا با استفاده از آن‌ها، بتوانید ایده‌ی خامتان را به محصولی موفق تبدیل کنید و کسب‌وکارتان را به‌سرعت رشد دهید. همچنین، دیوید اس. رز در این اثر می‌کوشد برای افراد ناآشنا با استارتاپ‌ها، دیدی کلی و نقشه‌ی راه فراهم کند. این بدان‌معنی نیست که با خواندن این کتاب می‌توانید دانش راه‌اندازی استارتاپ را کسب کنید؛ بااین‌حال، با دانش به‌دست‌آمده می‌توانید روی هر قسمت که احساس نیاز می‌کنید، دقیق‌تر شوید و کتب بیشتری مطالعه کنید تا به زبان مشترکی با استادان و مشاوران کسب‌و‌کار به‌منظور بهره‌گیری از دانش آن‌ها، دست پیدا کنید.

هر کسب‌وکار برای اجرای ایده ایجاد می‌شود. نداشتن تصویر واضح از این ایده بی‌شک به سردرگمی بسیاری منجر خواهد شد. وقتی عمده‌ی فعالیت‌های کسب‌وکارتان را برای تصحیح ایده‌ی خود صرف می‌کنید، باید چیزی به‌عنوان هسته‌ی اصلی وجود داشته باشد؛ در‌غیر‌این‌صورت چیزی برای اصلاح نخواهید داشت. به‌طور‌خاص، در ابتدا ضروری است تمایز مفهوم کسب‌وکار را از مفهوم محصول تشخیص دهیم.

بد نیست بدانید که ایده‌ای جدید و جذاب برای ویجت یا اپلیکیشن یا وب‌سایت داشته باشیم؛ اما مهم‌تر این است که بدانید آن محصول چه ارزشی به کدام مشتری ارائه می‌کند و چه کسی مایل است برای توسعه‌ی کارتان پول پرداخت کند. در این مرحله، به طرح کسب‌وکار کامل نیازی ندارید؛ اما باید بتوانید درباره‌ی کارتان توضیح دهید و چرایی آن را بدانید. این همان مفهوم کسب‌وکارتان است.

هنگامی‌که مفهوم کسب‌وکار خود را به‌تصویر کشیدید، وقت خود را برای دریافت پیش بازخورد سرمایه‌گذاری باید صرف کنید. برای مثال، ایده‌ی اولیه‌تان را با متخصصان مطرح کنید تا ببینید درباره‌ی آن چه فکر می‌کنند و درواقع کاری که انجام می‌دهند، این است که ارزیابی واقعی می‌دهند تا ببینید آیا ایده‌‌تان نظر افرادی که صنعت مد‌نظرتان را می‌شناسند، جلب می‌کند یا خیر.

هرآنچه به شما می‌گویند، لزوما برای حمایت از ایده‌ی شما نباید باشد؛ اما کاملا به آن باید توجه کنید. گاهی نگاه خلاقانه‌ی خارج از بازار می‌تواند باعث ایجاد جهش مفهومی در آن صنعت شود. اگر پیش از شروع کار بفهمید ایده‌‌تان چند بار امتحان شده و موفق نبوده است، بهتر از این است که بعد از دو سال بفهمید تلاشتان بی‌ثمر است و آب در هاون کوبیده‌اید.

کارآفرینان از زمانی‌که اولین تاجر فینیقی‌های اولین کشتی خود را بیش از پنج‌هزار سال قبل خرید، بدون خواندن کتاب‌های آموزشی شروع به کار و راه‌اندازی کسب‌وکار کردند. برای کسانی که راهنمایی می‌خواهند، آمازون خوشحال خواهد شد که هرکدام از ۹۳۰،۲۱۰ کتابش را با نام «شروع کسب وکار» به شما بفروشد که ازقضا بسیاری از آن‌ها بسیار مفیدند؛ پس چرا نیاز به کتاب استارتاپ دیگری وجود دارد؟

شاید به این دلیل فکر می‌کند و بدان متعهد است که کتاب برای نوع بسیار خاصی از راه‌اندازی کسب‌وکار طراحی شده است و برای کارآفرینی که به ایجاد کسب‌وکار مقیاس‌پذیر با رشد سریع که برای قرن بیست‌ویکم طراحی شده باشد. کسب‌وکاری که به‌خوبی کارکنان را استخدام می‌کند، گزینه‌های سهام منتشر و پول از سرمایه‌گذاران خارجی جمع‌آوری می‌کند و به‌سرعت رشد می‌کند و در‌نهایت، یا با شرکتی بزرگ‌تر ادغام یا از‌طریق عرضه‌ی اولیه عمومی می‌شود. البته به‌نظر می‌رسد شروع چنین کسب‌وکاری روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شود؛ زیرا اشتباهات کوچک حتی در ابتدای کار، می‌تواند مشکلاتی در هر مرحله از طول مسیر ایجاد کند.

دیوید اس. رز می‌گوید:

بیش از ۴۵ سال است که به‌عنوان کارآفرین سریالی، شرکت‌هایی راه‌اندازی و به‌عنوان سرمایه‌گذار فعال شخصا بیش از صد نفر دیگر را تأمین مالی کرده‌ام و به آن‌ها مشاوره داده‌ام. من بنیان‌گذار و مدرس یا مشاور بسیاری از برنامه‌های آموزش کارآفرینی پیشرو در آمریکا بوده‌ام و به‌عنوان بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت Guest از تجربه‌ای آموخته‌ام که ابزارهای استفاده‌شده‌ی بیش از نیم‌میلیون استارتاپ در سراسر دنیا فراهم کرده‌اند. همچنین، به بیش از چهارهزار سؤال از کارآفرینان مشتاق در ‌Quora، سایت پرسش و پاسخ آنلاین، جواب داده و درباره‌ی همه انواع مشکلات آن‌ها شنیده‌ام.در طول مسیر، از همان ابتدا یاد گرفتم مشکلات می‌توانند به‌سرعت با شروع اولین قدم اشتباه رشد کنند. دامنه‌ی آن‌ها از مسائل بنیادی (شروع کسب‌وکاری که منطقی نیست) تا مسائل آزاردهنده (برخورد با افرادی که منافعشان با شما متفاوت است) تا مسائل غم‌انگیز (تخصیص عدالت و حقوق اشتباه در ابتدا که هرگز نمی‌تواند درست باشد) تمام مسیر را تا شرایط واقعا پرهزینه دربر‌ می‌گیرد.

این کتاب به‌عنوان چک‌لیست تک‌مرحله‌ای برای راه‌اندازی درست در نظر گرفته شده است. نویسنده فرض می‌کند درباره‌ی کسب‌وکار دانش قبلی ندارید و فقط تمایلی قوی برای ایجاد چیزی جدی و بزرگ را دارید. بااین‌حال، می‌خواهید این کار به مؤثرترین و کارآمدترین و ارزان‌ترین راه ممکن انجام شود. نویسنده می‌گوید هدفش این است که در سراسر فرایند در‌کنارتان راه برود و پس‌زمینه‌هایی فراهم کند که برای فهمیدن چراها در‌کنار چه چیزها و چگونه‌ها نیاز دارید.

او به شما گام‌به‌گام وظایف عملی بنیادی را برای شروع سرمایه‌گذاری با رشد زیاد شرح می‌دهد. همچنین، شما را با آخرین ابزارهای آنلاینی آشنا می‌کند که باعث صرفه‌جویی در زمان و پولتان می‌شوند. او به شما کتاب‌های استانداردی معرفی می‌کند که باید در کتابخانه‌ی هر کارآفرینی وجود داشته باشد و از پشت‌ِ پرده زیر چشمی نظاره‌گر شما خواهد بود. بنابراین، می‌توانید بفهمید سرمایه‌گذاران بالقوه‌ای که در نظر دارند بودجه‌ی راه‌اندازی کارتان را فراهم سازند، چه تفکری دارند.

بنجامین فرانکلین می‌گوید: «تجربه یک مدرسه‌ای گران‌قیمت است؛ اما احمق‌ها از هیچ راه دیگری یاد نمی‌گیرند.» دیوید اس. رز، نویسنده‌ی کتاب چک‌لیست استارتاپ، نیز تلاش می‌کند با سپری‌کردن یک دوره‌‌ی زندگی دردناک با یادگیری از تجربه‌های خود، زمانی را کوتاه کند که نیاز دارید در این مدرسه‌ی گران‌قیمت بگذرانید.

بسیاری از بحث‌های این کتاب مربوط به ثبت شرکت و برنامه‌های اختیار سهام و چک‌لیست شرایط، به‌طور‌خاص به شرکت‌های آمریکایی مرتبط می‌شود. ایالات متحده تاریخچه‌ای طولانی در حمایت از کارآفرینی و قانون پایدار شرکت‌ها و اکوسیستمی قوی از سرمایه‌گذاران دارد که صندوق‌های مقیاس‌پذیر و شرکت‌های با رشد چشمگیر را تأمین مالی می‌کنند. درواقع، هر ساله کسب‌وکار آمریکایی و سرمایه‌گذاران خطرپذیر بیش از پنجاه‌میلیارد دلار در کسب‌وکارهای در مراحل اولیه سرمایه‌گذاری می‌کنند.

ازآنجاکه ایالات متحده ساختاری استاندارد برای سرمایه‌گذاری در مراحل اولیه دارد (به‌طور نسبی) و سرمایه‌گذاران آمریکایی با آن آشنا هستند و فرصت‌های محلی برای سرمایه‌گذاری‌های مراحل اولیه وجود دارد (هر ساله بیش از هفتصدهزار کارفرمای ثبت‌شده در ایالات متحده تأمین مالی می‌شوند)، اکثر سرمایه‌گذاران کسب‌وکار آمریکایی عمدتا در داخل کشور سرمایه‌گذاری می‌کنند.

«چک‌لیست استارتاپ؛ ۲۵ گام برای یک کسب‌وکار مقیاس‌پذیر با رشد سریع» مانند مشاوری دلسوز شما را در مسیر راه‌اندازی استارتاپ و جذب سرمایه و خروج موفق راهنمایی خواهد کرد. خواننده با مطالعه این کتاب، به دیدی کلی از مسیر خلق کسب‌وکار دست پیدا می‌کند و گام‌به‌گام می‌آموزد چگونه باید از هر مرحله عبور کند تا در این راه دچار اشتباهات بزرگ نشود.

این کتاب حاصل تجربیات دیوید اس. رز (David S Rose)، کارآفرین سریالی با تجربه‌ی سرمایه‌گذاری روی بیش از صد استارتاپ است. نشریه‌ی فوربس از دیوید اس. رز به‌عنوان «فرشته‌ی بزرگ نیویورک» یاد کرده است. در سال ۲۰۱۶، انتشارات ویلی، این کتاب را با نام کامل The Startup Checklist: 25 Steps to a Scalable, High-Growth Business منتشر کرد.

در ایران نیز، انتشارات نوین آن را با عنوان «چک‌لیست استارتاپ؛ ۲۵ گام برای یک استارتاپ مقیاس‌پذیر با رشد سریع» و ترجمه‌ی پدرام فرزین و حسین سرای‌لو در ۳۴۸ صفحه به بازار عرضه کرده است. پدرام فرزین در دانشگاه تهران MBA خوانده و بیش از چهار سال است که در حوزه‌ی استارتاپ‌ها فعالیت‌های مشاوره‌ای انجام می‌دهد و کارگاه برگزار می‌کند. او کارگاه‌های طراحی ارزش پیشنهادی و توسعه‌ی مشتری و رهبری و رشد استارتاپ را در دانشگاه‌های شریف، تهران، امیرکبیر و الزهرا برگزار کرده است.