داستان برند آمازون؛ فروشگاهی برای همهچیز
جمعه ۱۵ تیر ۱۴۰۳ - ۱۳:۳۰مطالعه 17 دقیقهآمازون با رهبری ماکیاولیستی جف بیزوس به یک امپراوری تمامعیار تبدیل شد؛ شرکتی فوقالعاده موفق، همیشهحریص و متوقفنشدنی. تنها بیزوس میدانست چگونه باید مرزهای فرمانروایی خود را در میانهی جنگ رقابتی بیپایان شرکتهای بزرگ فناوری گسترش دهد.
این مطلب بهمناسبت سالگرد تأسیس آمازون در تاریخ ۱۵ تیر ۱۴۰۳ بهروز شد.
جف بیزوس برای راهاندازی آمازون شهر سیاتل را انتخاب کرد، زیرا بهخوبی میدانست استعدادهای فنی مورد نظرش را در این منطقه پیدا میکند؛ زیرا آنجا شهر مایکروسافت بود. بدینترتیب تاریخ آمازون به روایتی تبدیل شد که تا سالها انگیزهبخش دانشجویان کارآفرین بود؛ داستان شروع یک کسبوکار از گاراژ خانه و رهبری آن تا رسیدن به قلههای اوج فناوری و حتی فراتر از حد تصور.
حالا آمازون ۳۰ سالگی تأسیس خود را در حالی جشن میگیرد که از لقب بزرگترین شرکت تجارت الکترونیک جهان عبور کرده است. این برند بخش عمدهی سود عملیاتی خود را از بخشهایی مانند رایانش ابری، وبسرویس آمازون (AWS) و پلتفرم هوش مصنوعی مولد Bedrock به دست میآورد. آمازون در حوزهی رسانه نیز با آمازون پرایم ویدیو، به «دنیای پخش استریم» قدم گذاشته و بهدنبال حفظ و افزایش سهم خود از بازار پخش اشتراکی است.
خاستگاه آمازون، ریشه در خدمات فروشندهی شخص ثالث، خدمات اشتراکی و تبلیغات دارد. سخنگوی شرکت در گفتوگو با کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا هدف خود را چنین تعریف کرده بود:
ما مسلماً میخواهیم به حداکثر فروش ممکن برسیم و این هدف را از طریق بهبود همهجانبهی تجربهی مشتریان دنبال میکنیم. آمازون با کاهش قیمتها، بهبود دسترسی، تحویل سریعتر سفارشها، گسترش طیف انتخابها و ارائهی اطلاعات محصول، پلتفرمی را در اختیار مردم میگذارد که بهراحتی قابل استفاده باشد و اعتماد آنها را جلب کند.
اما جف بیزوس و شرکتش تا به امروز نهتنها بهخاطر خدمات پیشرو، بلکه بابت داستانهای غمانگیز، ترسناک و جنجالبرانگیزی که از انبارهای غولپیکر این شرکت به بیرون درز کرده است، بارها به تیتر اول رسانهها تبدیل شدهاند. با ما همراه باشید تا فرازونشیبهای آمازون را در طول ۳۰ سال گذشته باهم مرور کنیم.
تاریخچه تأسیس
سال ۱۹۹۴ نگاه جف بیزوس به پدیدهی «اینترنت» معطوف بود و به نتایج گزارشهایی فکر میکرد که از رشد عظیم وب جهانی در طول یک سال گذشته نوشته بودند. او عمیقاً باور داشت که حتماً باید راهی برای بهرهبردن از این رشد سریع وجود داشته باشد و به همین دلیل چندین هفته تا نیمهشبها روی ایدههای مختلف کار کرد.
فروشگاه آنلاین معقولترین و آیندهنگرانهترین طرحی بود که ذهن جف بیزوس را رها نمیکرد. او پس از مدتی بررسی دقیق، فهرستی از ۲۰ محصول تهیه کرد که احتمال فروش آنها بهصورت اینترنتی زیادتر بود؛ بعد لیست را به پنج آیتم محدود کرد و سرانجام به این نتیجه رسید که برای شروع کار، هیچ گزینهای بهتر از کتاب به بازدهی نمیرسد.
تصمیم بیزوس برای ترک جایگاه شغلی خوبش در شرکت D.E. Shaw با مخالفت رئیس و خانوادهی او مواجه شد؛ اما بیزوس مصمم بود ایدهاش را اجرایی کند، حتی اگر شکست بخورد و مجبور شود از دنیای کارآفرینی به سبک زندگی کارمندی بازگردد.
توسعهی نسخهی آزمایشی پلتفرم، در گاراژ خانهی بیزوس در حومهی سیاتل آغاز شد و مدتی طول کشید تا تیم، یک آپارتمان دواتاقه را اجاره کند.
بیزوس جولای سال ۱۹۹۴ استارتاپ خود را با نام Cadabra راهاندازی کرد و هنگامی که یک وکیل طی صحبتهای تلفنی خود با او نام استارتاپ را بهاشتباه Cadaver (به معنی جسد) شنید، متوجه شد باید قبل از ثبت رسمی شرکت، نام آن را تغییر دهد.
جف بیزوس در زمان انتخاب نام استارتاپ خود، شیفتهی شگفتی رود و جنگلهای آمازون شده بود
سپتامبر همان سال او دامنهی Relentless.com (به معنی بیرحم) را خریداری کرد، اما دوستانش او را متقاعد کردند این واژه از نام قبلی استارتاپ هم بدتر است و جلوهی خوبی در ذهن مشتریان نخواهد داشت. پس از آن بیزوس سراغ فرهنگلغت رفت و در همان حرف A به واژهی آمازون برخورد.
آمازون یکی از بزرگترین رودهای جهان است و جنگل آمازون یکی از عجیبترین و متفاوتترین مکانهای کرهی زمین. این ویژگیها دقیقاً همان چیزهایی بودند که او از کسبوکار خود میخواست: بزرگی و شمول.
روزهای اول کار، هربار که شرکت سفارشی را ثبت میکرد، زنگی در دفتر کار به صدا در میآمد. بعد همهی کارمندان جمع میشدند تا ببینند آیا خریدار را میشناسند یا خیر؛ اما فقط چند هفتهی بعد تعداد سفارشها آنقدر زیاد شده بود که چنین کاری ممکن نبود. آمازون در دو ماه اولِ راهاندازی به ۵۰ ایالت آمریکا و بیش از ۴۵ کشور مختلف جهان کتاب ارسال کرده بود.
نکتهی جالب اینکه بیزوس سرمایهی یک میلیون دلاری توسعهی اولین پلتفرم را از همکاران سابقش در والاستریت، همکلاسیهای دانشگاه و البته خانوادهاش بهدست آورد. والدین او در این مرحله بیش از ۳۰۰ هزار دلار روی کسبوکار جدید فرزند خود سرمایهگذاری کردند.
آمازون در دو ماه به ۵۰ ایالت آمریکا و بیش از ۴۵ کشور مختلف جهان کتاب ارسال کرد
بیزوس بعدها گفت که از همان ابتدا نگاهش به آمازون، نگاه به یک شرکت فناوری بود نه یک کتابفروشی. اتفاقاً این دوراندیشی در آن زمان مورد تمسخر اهالی فناوری قرار میگرفت تا جایی که مجلهی بارونز تصویر کاریکاتور بیزوس را با تیتر اول «بمب آمازون» (Amazon.bomb) منتشر کرد.
سال ۲۰۲۱ بیزوس که هنوز داستان جلد مجلهی بارونز را به یاد داشت، با انتشار همان عکس در شبکهی اجتماعی ایکس نوشت:
به صداهای مخالف گوش دهید و ذهنتان را باز نگه دارید؛ اما اجازه ندهید کسی به شما بگوید چه جایگاهی دارید. [بارونز] فقط یکی از داستانهایی بود که به ما میگفت همهی راههایی که میرویم در آینده شکست خواهد خورد؛ ولی امروز آمازون به یکی از موفقترین شرکتهای جهان تبدیل شده و دو صنعت کاملاً متفاوت را متحول کرده است.
فروشگاه همهچیزفروشی
بیزوس رؤیای یک پلتفرم خردهفروشی آنلاین جهانی را در سر داشت که کتاب، آستانهی آن محسوب میشد و در نهایت به قلمرو فروشگاههای صنعتی، لوازم ورزشی، جواهرات، مواد غذایی، موسیقی و ویدئو و همچنین کار با خردهفروشیهای مستقل و فراتر از همهی این موارد گسترش مییافت. آمازون قرار بود فروشگاه «همهچیزفروشی» باشد.
شعار مدیریت بیزوس یک جملهی سه کلمهای بود که روی تیشرت کارمندان نقش بسته بود: «سریع رشد کن». مثل بسیار از استارتاپها، آمازون در شروع کار رشد سریع و سپس زیانهای سهماههی متوالی را تجربه کرد.
اگرچه فروش و جریان نقدی آمازون قوی بود، اما بخش عمدهی درآمد صرف بهروزرسانی پلتفرم و همچنین بهبود خدماتی مانند کاهش زمان تحویل اجناس و مدیریت و کنترل موجودی میشد. سال ۲۰۰۳ آمازون برای اولینبار به سود مثبت رسید.
بیزوس استراتژی کسبوکار آمازون را بهشیوهای طراحی کرده بود که به هیچ انباری نیاز نداشته باشد، اما سال ۱۹۹۷ این شرکت مجبور شد از برنامههای اولیه دست بکشد. هنگامی که تیم برای پیداکردن نخستین انبار دستبهکار شد، هیچکس فکر نمیکرد روزی هزاران انبار کوچک و بزرگ آمازون در گوشهوکنار آمریکا جلوهنمایی کند.
آمازون شعار خود را روی تیشرت کارمندانش چاپ کرد: «سریع رشد کن»
آمازون در راه تبدیلشدن به بزرگترین شرکت تجارت آنلاین جهان، سال ۲۰۰۰ درهای خود را به روی فروشندگان دیگر باز کرد و فضایی برای ارائهی انواع اقلام جدید، محصولات استفادهشده، تعمیرشده یا منحصربهفرد در اختیار خردهفروشیهای مستقل قرار داد.
طبق برنامه، آمازون پلتفرم میزبان خردهفروشیها باقی ماند و در ازای کارمزد تراکنشها، بسیاری از امور لجستیکی را مدیریت کرد. استقبال فروشندگان از سرویسهای آمازون باعث شد این شرکت سرویس «Fulfillment by Amazon» یا FBA را معرفی کند؛ بدینترتیب فروشندگان میتوانستند با پرداخت هزینهی بیشتر موجودی کالاهای خود را به انبارهای آمازون بفرستند تا این شرکت فرایندهای نگهداری، ارسال و تحویل اجناس و همچنین خدمات مدیریت ارتباط با مشتری را برای آنها انجام دهد.
بخش خدمات فروشندگان جانبی شرکت آمازون به رشد خود ادامه داد و تا سال ۲۰۲۳ حدود ۶۰ درصد از کل فروش تجارت الکترونیک این شرکت را تشکیل میداد.
دنیای پردازش و ذخیرهسازی ابری: آمازون وب سرویس (AWS)
دیدگاه جف بیزوس مبنی بر اینکه آمازون یک شرکت فناوری است، عمدتاً با راهاندازی بخش AWS در سال ۲۰۰۲ محقق شد. این بخش در سالهای اول دادههایی را در زمینهی الگوهای ترافیک اینترنت، محبوبیت وبسایت و سایر آمارهای کلیدی به توسعهدهندگان و بازاریابان ارائه میکرد.
از سال ۲۰۰۶، بخش AWS خدمات محاسباتی و زیرساختهای ابری خود را به شرکتها و کسبوکارهای عرضه کرد که نمیتوانستند (یا نمیخواستند) روی زیرساختهای جداگانهای برای میزبانی و ذخیرهسازی پردازشی خود سرمایهگذاری کنند. اولین گام آمازون در این مسیر معرفی سرویس S3 بود؛ سرویس ذخیرهسازی مقیاسپذیری که به کاربران اجازه میداد دادهها و فایلهای خود را با امنیت بالا ذخیره و بازیابی کنند.
AWS زیرساختهای ابری بسیاری از شرکتهای مشهور جهان را فراهم میکند
یکی دیگر از سرویسهایی که به رشد چشمگیر AWS منجر شد، سرویس محاسباتی آمازون EC2 بود که به کاربران اجازه میداد ماشینهای مجازی خود را در فضای ابر ایجاد و مدیریت کنند.
امروزه وبسرویس آمازون زیرساختهای پردازشی، ذخیرهسازی و دیتاسنترهای ابری را برای میلیونها کسبوکار سراسر جهان از جمله شرکتهای معروفی مانند BMW، نتفلیکس، دیزنی و جنرالالکتریک فراهم میکند.
در دوران پاندمی کرونا، شرکت مدرنا با کمک سرویسهای محاسباتی آمازون موفق شد در مدتی کوتاه، واکسنهای کووید ۱۹ را تولید کند.
مدرنا واکسن کووید ۱۹ را با استفاده از خدمات ابری AWS به مرحلهی تولید رساند
تا سال ۲۰۲۳ وبسرویس آمازون حدود یکسوم بازار ابری را در اختیار داشت و بالاتر از مایکروسافت آژور و گوگل کلودِ شرکت آلفابت ایستاده بود. AWS همچنین تجارت بسیار سودآوری برای آمازون است و از نظر تاریخی ۱۵ تا ۱۸ درصد از کل فروش این شرکت و حدود ۵۰ درصد از درآمد عملیاتی آمازون را تأمین میکند.
سرویسهای اشتراکی: آمازون پرایم
آمازون پرایم سال ۲۰۰۵ بهعنوان برنامهای برای عضویت مجموعه خدمات شرکت آمازون معرفی شد و با پیشنهاد ارسال دو روزهی مرسولات سفارشی در آمریکا، کارش را آغاز کرد. تعداد مشترکین این برنامه تا سال ۲۰۲۳ به بیش از ۲۰۰ میلیون نفر در ۱۹ کشور جهان رسید. جف بیزوس میگوید:
موفقیت آمازون پرایم نشان میدهد چگونه یک کسبوکار مشتریمحور میتواند به شیوهای از مشتریانش کسب درآمد کند که آنها احساس نکنند مورد سوءاستفاده قرار میگیرند. مردم باید آنچه را که میخواهند در سریعترین زمان دریافت کنند و به زندگیشان ادامه دهند.
شرکت آمازون سرویس Prime Music را در سال ۲۰۰۷ تحت عنوان سرویس پخش موسیقی بدون آگهی معرفی کرد که هزینهی آن در حق اشتراک استاندارد آمازون پرایم گنجانده شده بود. خدمات این بخش در سال ۲۰۲۲ تغییر کرد و اگرچه کاتالوگ موسیقی آن بهطرز چشمگیری گسترش یافته بود، سبک پخش آن به پلتفرم پاندورا یا گوشدادن به پخش رادیویی تغییر یافت.
پرایم موزیک پیشدرآمد سرویس اشتراکی آمازون موزیک بود که کاربران برای استفاده از آن باید هزینهی جداگانهای میپرداختند و در عوض محدودیتی در انتخاب یا ردکردن آهنگها نداشتند.
پرایم ویدیو سال ۲۰۰۶ بهعنوان سرویس استریم آمازون برای فیلمها و سریالهای تلویزیونی معرفی شد. در طول زمان پرایم ویدیو به یکی از بزرگترین سرویسهای پخش آنلاین ویدیوی جهان تبدیل شد که امکانات بسیار وسیعتری داشت و درعینحال تولید آثار سینمایی و تلویزیونی را نیز انجام میداد.
جف بیزوس شخصاً در جلسات مذاکرهی تولید سری تلویزیونی ارباب حلقهها شرکت میکرد
برای مثال آمازون در سال ۲۰۱۷ برای تضمین حقوق ساخت برنامهی تلویزیونی «ارباب حلقهها» ۲۵۰ میلیون دلار پرداخت کرد و این موضوع بهقدری برای بیزوس اهمیت داشت که شخصاً در جلسات مذاکره و قرارداد حضور مییافت.
روز پرایم: سال ۲۰۱۵ شرکت آمازون در جشن ۲۰ سالگی تأسیس خود رویدادی را با عنوان Amazon Prime Day برگزار کرد که در واقع یک جشن ۲۴ ساعته بود و آمازون صدها محصول را مشمول تخفیفهای فوقالعادهای کرد. این رویداد تا حدی به جمعهی سیاه شباهت داشت و با استقبال شدید کاربران مواجه شد، بههمیندلیل آمازون آن را به یک سنت هر ساله تبدیل کرد.
پرایم گیمینگ: سرویس بازیهای ویدئویی آمازون در سال ۲۰۱۶ با نام Twitch Prime کار خود را آغاز کرد و چهار سال بعد به نام پرایم گیمینگ ریبرند شد. مشترکین پرایم گیمینگ به بازیهای رایگان و اختصاصی، پکهای بازی، محتواهای انحصاری و تخفیفهای داخلی فروشگاه آمازون دسترسی دارند و هر ماه نیز میتوانند یک بازی رایگان دریافت کنند.
پرایم ایر: طرح اولیهی ارسال سفارشها با پهپادها از سال ۲۰۱۳ مطرح شد، اما توسعهی آن تا چند سال بعد ادامه یافت. قرار بود پهپادهای آمازون بستههای کوچک (با حداکثر وزن ۲٫۵ کیلوگرم) را از مراکز محلی شرکت در مدتی کمتر از ۳۰ دقیقه به دست سفارشدهندگان برسانند.
جریان آزمایشهای اولیه و دریافت تأییدیههای دولتی این برنامه هفت سال طول کشید، اما اجرای آن باز هم به تعویق افتاد؛ زیرا هر ایالت نیز باید بهطور جداگانه با پروازها موافقت میکرد.
الکسا: محبوبترین دستیار مجازی جهان
سال ۲۰۱۱ یکی از زیرمجموعههای شرکت آمازون به نام Lab126 که مسئولیت تحقیق و توسعهی بسیاری از پروژههای این شرکت از جمله محصول پرطرفدار «کتابخوان کیندل» را بهعهده داشت، بهطور مخفیانه توسعهی کامپیوتری را آغاز کرد که با دستورات صوتی کنترل میشد.
Lab126 بهمنظور کسب اطلاعات لازم برای تکمیل پروژه، چندین استارتاپ را خریداری کرد که یکی از آنها استارتاپ لهستانی Ivona بود. الکسا برپایهی برنامهی ترکیبی و گفتاری این استارتاپ توسعه داده شد.
جف بیزوس میخواست سیستمی با صدها صدای مختلف داشته باشد که هر یک آنها مجموعه وظایف خاصی را انجام دهد؛ اما دیوید لمپ مدیر اجرایی شرکت با تصمیم او مخالفت کرد. او میگوید:
ایدهی بیزوس تجربهای جادویی برای کاربران فراهم میکرد، اما دسترسی به آن کار سادهای نبود و به اختراعات زیادی نیاز داشت.
تقاضا برای اسپیکرهای «اکو» با برنامه الکسا تا سال ۲۰۱۹ به بیش از ۱۰۰ میلیون دستگاه رسید و آمازون ۷۰ درصد سهم بازار جهانی دستیارهای مجازی آمریکا را به دست آورد.
البته آمازون پروژهی الکسا را در سطح اسپیکرها محدود نکرد و آن را به نمایشگرها و تلویزیونهای هوشمند و حتی سیستمهای خودرو، گوشیهای موبایل و هدفونها نیز آورد. رقبای اصلی این دستیار مجازی، گوگل اسیستنت، سیری اپل و بیکسبی سامسونگ هستند.
با تکامل الکسا، نگرانی پیرامون دادههای جمعآوریشده از کاربران نیز بیشتر شد، زیرا تا این زمان آمازون نشان داده بود ولع بیپایانی برای دسترسی به دادههای بیشتر دارد.
سال ۲۰۲۳ دیوید لمپ در مقام مدیر ارشد بخش سختافزار آمازون اعلام کرد این شرکت از مدل زبانی بزرگ خود برای تکامل الکسا استفاده میکند. او گفت:
مدل زبانی الکسا صرفاً برای موارد استفادهی دستیار هوش مصنوعی ما بهینه شده است و شباهتی با چتباتهایی مانند گوگل بارد یا ChatGPT ندارد.
واضح بود که آمازون نمیخواهد در این زمینه شتابزده عمل کند و به مشکلاتی مشابه شرکتهای گوگل و مایکروسافت دچار شود. لمپ در این مورد توضیح داد:
وقتی شما یک مدل زبانی بزرگ را به دنیای واقعی وصل میکنید، باید توهمات را به حداقل برسانید. اگرچه ما فکر میکنیم سیستمهای مناسبی را در اختیار داریم، ولی پیش از عرضهی این محصول به دنیای واقعی باید تمام تستهای لازم را انجام دهیم.
هول فودز و فروشگاههای فیزیکی
حضور آمازون در بازار خواروبارفروشی، به سال ۲۰۰۶ و راهاندازی سرویس آمازون فرش Amazon Fresh برمیگردد. سال ۲۰۱۷ آمازون با خرید مجموعهفروشگاههای زنجیرهای هولفودز (Whole Foods) گام بزرگی در کنارزدن رقبایی مانند والمارت و تارگت برداشت.
خرید هولفودز بزرگترین قدم آمازون برای شکست دادن رقبایی مانند والمارت و تارگت بود
آمازون همچنین ۲۲ شعبهی فروشگاههای زنجیرهای خردهفروشی را با نام آمازون گو (Amazon Go) افتتاح کرد که در آنها هیچ فروشندهای وجود نداشت.
هنگام ورود مشتریان به فروشگاه، بارکد گوشی آنها اسکن میشد. سپس مشتریان در طول فروشگاه قدم میزدند، کالاهای مورد نظر خود را برمیداشتند و دوربینها و سنسورهای قفسههای کالا، اقلام خرید آنها را ثبت میکردند. این پروسه با نام Just Walk Out در جهان به شهرت رسید.
داروخانهها و کلینیکهای پزشکی
آمازون سال ۲۰۱۷ شرکت داروخانهی آنلاین PillPack را به مبلغ ۷۳۵ میلیون دلار خرید و خدمات آن را تحت پوشش خود درآورد. سه سال بعد غول تجارت الکترونیک داروخانههای مستقل خودش را راهاندازی کرد، اقدامی که «بزرگترین فشار به کسبوکارهای تجارت مراقبتهای بهداشتی» نامیده شد.
کاربران برای استفاده از خدمات داروخانههای آمازون، باید پروفایلی با نام و مشخصات واقعی خود میساختند و اطلاعات پزشکی و بیمهی خود را در آن ثبت میکردند؛ اما تلاش آمازون در حوزهی پزشکی به همینجا ختم نشد و این شرکت از سال ۲۰۲۲ کلینیکهای مجازی خود را نیز برای بیماران ۱۸ تا ۶۴ سال معرفی کرد.
آمازون در عصر هوش مصنوعی: از بدراک تا آنتروپیک
آمازون از سه دههی قبل، با تجزیهوتحلیل رفتار مشتری و توسعهی الگوهای پیشرفتهی پیشنهاد خرید کالاها به کاربران، اولین گامهایی را که پیشزمینهی هوش مصنوعی امروزی بودند، برداشت. مدیران آمازون همیشه بر اصل بهبود تجربهی مصرفکنندگان تأکید داشتند، اما واقعیت این بود که بهترین راه برای افزایش درآمدزایی بخشهای مختلف این شرکت نیز توسعهی الگوریتمهای یادگیری ماشین بود که مبتنیبر دادههای کاربران عمل میکردند.
بعدها «الکسا شاپینگ» از طریق پردازش زبان طبیعی (NLP) و الگوریتمهای یادگیری ماشین تمامی درخواستهای کاربران را از افزودن اقلام به سبد خرید تا سفارشدادن را تحلیل و اجرا میکرد. این ادغام یکپارچهی هوش مصنوعی در تجربه خرید، موقعیت آمازون را بهعنوان یکی از پیشروترین شرکتهای فناوری تثبیت کرد.
آمازون برای توسعهی بخش هوش مصنوعی خود از تراشهها و سرورهای ساخت انویدیا استفاده میکند
همکاری با انویدیا یکی دیگر از تصمیمات کلیدی آمازون در زمینهی بهرهگیری از فناوریهای پیشرفتهی یادگیری عمیق و AI بود. این شرکت با خرید حجم بالایی از پردازندههای قدرتمند و سرورهای انویدیا، تلاش کرد سرعت تعلیم هوش مصنوعی و تفسیر وظایف را حد ممکن بالاتر ببرد و حجم عظیمی از دادههای خود را در مدتی کوتاهتر، با دقت بیشتر پردازش کند.
در سال ۲۰۲۳ آمازون نیز مانند بسیاری از شرکتهای بزرگ تکنولوژی تحتتأثیر موفقیت ChatGPT قرار گرفت و برای رقابت با مایکروسافت که پیشازاین ۱۳ میلیارد دلار در اوپنایآی سرمایهگذاری کرده بود، ۴ میلیارد دلار در استارتاپ هوش مصنوعی آنتروپیک (Anthropic) سرمایهگذاری کرد.
آمازون قبل از این قرارداد مهم که بزرگترین قرارداد تجاری AWS محسوب میشود، سابقهی همکاری آنتروپیک را در کارنامهی خود داشت و مشتریان آمازون از طریق برنامهی بدراک (Bedrock) به مدل اصلی هوش مصنوعی آنتروپیک یعنی Claude دسترسی داشتند و از خدمات آن در مدلهای محلی آمازون و برنامههای شخص ثالث استفاده میکردند.
در ادامهی سال ۲۰۲۳ آمازون از پروژههای مختلف هوش مصنوعی خود مانند چتبات هوش مصنوعی «Q» و ابزار تبدیل متن به تصویر «تایتان» رونمایی کرد.
از سیستمهای رباتیک تا گزارشهای هولناک زندگی کارگران: در انبارهای آمازون چه میگذرد؟
رشد سریع امپراتوری آمازون، با توسعهی سیستمهای اتوماسیون داخلی این شرکت همراه بود. در سالهای اولیهی تأسیس شرکت، کارگران تمامی امور انبارداری چیدمان و پیداکردن کالاها را بهعهده داشتند، اما از یک دهه قبل مرتبسازی انبارها به کمک سیستمها کامپیوتری آغاز شد.
سال ۲۰۲۲ آمازون با معرفی رباتها و سیستمهای خودکارسازی نظیر کاردینال، اسپارو، پروتئوس و سیستم فضاشناسی انبارها اعلام کرد هنوز روی بهینهسازی این دستگاهها کار میکند.
سیدارتا سرینیواسا، مدیر هوش مصنوعی آمازون رباتیک در مقالهای در وبسایت شرکت نوشت:
فناوری ما قرار نیست کارگران را بیکار کند. هدف بزرگ ما این است که با توسعهی فناوری، به توانمندسازی همکارانمان برای انجام بهتر و ایمنتر فعالیتهایشان کمک کنیم.
در اکتبر سال ۲۰۲۳، آمازون از بهکارگیری رباتهای سکویا و دیجیت در مراکز خود خبر داد. سکویا با ظاهری شبیه به جاروبرقی دیجیتال، فرایند ذخیره و پردازش اجناس را ۷۵ درصد سریعتر از انسانها انجام میدهد و دیجیت ربات انساننمایی است که در اولین مرحله، وظیفهی خالیکردن سبدهای کالا را بهعهده دارد.
مدیران آمازون میگویند بهکارگیری رباتها گامی در راستای بهبود ایمنی کارگران است
درعینحال مسئولین آمازون بارها اعلام کردهاند که رباتها را برای افزایش بهرهوری و بهبود ایمنی کارگران به کار میگیرند، اما انبارهای آمازون روی تاریک دیگری را به جهان نشان دادهاند که چندان با این ادعاها سازگار نیست.
اولین گزارشهایی که شرایط سخت کار کارگران آمازون را افشا میکردند، سال ۲۰۱۱ منتشر شد، اما سال ۲۰۱۷ اعتراض کارگران رنگ دیگری به خود گرفت.
گزارشها حاکی از این بود که بعضی از کارگران از شدت کار زیاد و سنگین، ایستاده میخوابیدند. درحالیکه دمای انبارها بین ۳۶ تا ۴۳ درجه سانتیگراد بود، هیچ تهویهای وجود نداشت و کارگران از شدت گرما از حال میرفتند. اگر فردی بهخاطر شرایط نامساعد سلامتی، به ایستگاههای پرستاری شرکت مراجعه میکرد، باید قبل از مرخص شدن کاغذی را امضا میکرد مبنیبر اینکه حال بد او ربطی به شغلش ندارد. همچنین اگر کارگران نمیتوانستند وظایف خود را در ساعات مشخصشده به پایان برسانند، اخراج میشدند. کارهایی مانند نوشیدن آب در ساعات کاری یا صحبتکردن، امتیاز منفی به دنبال داشت.
آمازون حدود یک سال تمام این گزارشها را انکار کرد، اما سرانجام برای حفظ وجههی عمومی خود اعلام کرد دستمزد کارگران را افزایش میدهد و قوانین نظارتی جدیدی برای اطمینان از وضع سلامت کارگران وضع میکند.
محققان شرایط کاری انبارهای آمازون را غیرانسانی و نگرانکننده میدانند
سال ۲۰۲۳، درحالیکه جف بیزوس از مدیرعاملی آمازون کنارهگیری کرده بود، گزارشهای نشریاتی مانند گاردین، تایمز و فورچون نشان میداد هنوز هم بیش از نیمی از کارگران این شرکت از تهیهی وعدههای غذایی روزانه و سرپناه عاجزند.
مدیران انبارها، حتی مدتزمان مراجعهی کارگران به سرویس بهداشتی را از ساعات کاری آنها کم میکردند. کارگران میگفتند ما بهاندازهی رباتها ارزش نداریم، زیرا اگر رباتها آسیب ببینند سریعاً به آنها رسیدگی میشود. در مقابل اگر کارگری در حین کار دچار آسیب فیزیکی شدید شود، باید برای درمان خود از مرخصی بدون حقوق استفاده کند.
گوتلئوس یکی از محققان باسابقهی لجستیک و انبارداری به تایمز گفت:
داستان آمازون، غمانگیزترین داستان کاهش انتظارات کارگران از کارفرمایان است.
تا ماه جولای ۲۰۲۴، آمازون با بیش از یکونیم میلیون کارمند و کارگر، ۱۰۰ دفتر اجرایی در آمریکا و ۱۸۰ دفتر در سراسر جهان و ارزش بازار ۲٫۰۹ تریلیون دلار، ششمین شرکت ارزشمند جهان بود.
بسیاری از مردم جهان نمیدانند در طول روز حتی وقتی وبسایتی را چک میکنند یا به تماشای فیلمی مینشینند، بهطور غیرمستقیم از سرویسهای آمازون استفاده میکنند. حال آمازون تقریباً همهجا حضور دارد و مسیر خود را رو به آیندهای که بیشک نسبت به گذشته رقابتیتر خواهد بود، ادامه میدهد.