پیش از این در زومیت در مورد مفهوم و معنای استارتاپ یا همان کسبوکار نوپا با شما صحبت کرده بودیم. در آن مطلب به شما گفتیم که استارتاپ بر اساس تعریف Merriam-Webster یعنی «عمل یا مجموعه‌ای از کارها به منظور یک حرکت جدید و یک شرکت یا کسبوکار نوپا» یا بر اساس فرهنگ واژگان انگلیسی آمریکن هریتیج یعنی «یک کسب و کار یا تعهدی که به تازگی آغاز به فعالیت کرده است.»
کسب‌وکارهای نوپا یا همان استارتاپ همیشه در ابتدای کار با چالش‌هایی مواجه می‌شوند. این چالش‌ها در زمینه‌های مختلف برای یک استارتاپ رخ می‌دهد و در بیشتر موارد سبب می‌شود که استارتاپها با شکست روبرو شده یا از مسیر اصلی خود منحرف شوند.
نکته مهم این است که این چالش‌های چه هستند و استارتاپها چگونه باید با این مشکلات مقابله کنند؟
چالش‌های رفتاری، مالی، فکری، بازارشناسی و شناسایی درست هدف از برجسته‌ترین مشکلاتی هستند که کسب‌وکارهای نوپا با آنها روبرو می‌شوند. این چالش‌های قابل برطرف شدن هستند ولی در بیشتر موارد سبب شوند استارتاپها با شکست روبرو شوند. بیشترین دلیل تأثیر چالش‌های موجود در شکست سریع استارتاپها عدم تجربه‌ی کافی و نبود حمایت کننده است.
هر چند برخی از افراد فکر می‌کنند عدم حمایت مالی می‌تواند مشکل بزرگی برای یک استارتاپ باشد اما تجربه این را نشان داده است که هر چند مشکلات مالی جرقه‌ای برای آغاز پروژه شکست استارتاپها است ولی مشکل عمده عدم حمایت و تجربه در زمینه‌های فکری، بازارشناسی، پیداکردن هدف و مواردی از این دست است.
به همین دلیل از سال ۲۰۰۵ در آمریکا مفهوم شتاب‌دهنده (در انگلیسی Seed Accelerator یا Startup Accelerator) شکل گرفت. شتاب‌دهنده استارتاپها یعنی تیم یا شرکتی که از لحاظ مالی، فکری و تجربه از استارتاپ یا استارتاپها حمایت کرده و نکات مهم آموزشی لازم را در کمترین زمان به استارتاپها ارائه می‌کند. پس شتاب‌دهنده‌ها تنها حامی مالی نیستند و با سرمایه‌گذاران تفاوت‌های بسیاری دارند.
فعالیت و مراحل کاری شتاب‌دهنده
هر شتاب دهنده فعالیت‌هایی را برای حمایت، رشد و ثبات استارتاپها انجام می‌دهد. در بیشر استارتاپها ۴ مرحله‌ی زیر دیده می‌شود.
۱- انتخاب اولیه: در این مرحله هر شتاب‌دهنده با فراخوان دادن از میان استارتاپ‌های موجود تعدادی را برای آماده‌سازی که بین ۱ تا ۳ ماه صورت می‌کند انتخاب می‌کند. این انتخاب توسط مدیران یا مربیان (mentors) انجام می‌شود.
۲- آماده‌سازی: در بخش آمادگی اولیه که بین ۱ تا ۳ ماه طول می‌کشد، شتاب‌دهنده مفاهیم ابتدایی کسبوکار را برای استارتاپها آموزش داده و با هدف‌سازی استارتاپها را به سازماندهی اولیه نزدیک می‌کند. در پایان این دوره تعداد استارتاپ مورد نظر برای دوره‌ی اصلی شتاب انتخاب شده و در شتاب‌دهنده می‌مانند.
۳- دوره‌ی شتاب: در این دوره استارتاپ‌هایی که مانده‌اند در قبال دریافت مبلغی (معمولا مابین ۵هزار تا ۲۰ هزار دلار معادل ۱۶ میلیون تا ۷۰ میلیون تومان) درصدی از سهماشان را به نام شتاب‌دهنده می‌کنند. این سهام معمولا میان ۱۰ تا ۲۰ درصد است. در کنار این کمک مالی استارتاپها از طریق مربیان و مشاوران آن مرکز شتاب‌دهنده استارتاپ خود را تجاری‌سازی می‌کنند یا به مرز تجاری شدن می‌رسانند. این دوره حدود ۴ تا ۹ ماه طول می‌کشد.
۴- روزنمایش (معرفی به سرمایه‌گذار): پس از اتمام دوره‌ی شتاب کار استارتاپها تقریباً در شتاب‌دهنده تمام می‌شود و در Demo Day یا همان روز نمایش، استارتاپها خود را برای سرمایه‌گذاران معرفی می‌کنند تا بتوانند برای استارتاپ خود سرمایه‌گذار پیدا کنند.
تاریخچه شتاب‌دهنده
همانظور که گفته در سال ۲۰۰۵ در شهر کمبریج ایالت ماساچوست آمریکا مفهوم Seed Accelerator با تأسیس شرکت شتاب‌دهنده‌ی Y Combinator شکل گرفت. البته Y Combinator بعدا به سیلیکون‌ولی منتقل شد تا جایگاه بهتری در حمایت و شتاب‌دادن به استارتاپ‌های فناوری بازی کند.
پس از این شتاب‌دهنده‌های دیگری نیز با الگو برداری از Y Combinator شکل گرفت تا مفهوم شتاب‌دهندگی در چرخه‌ی استارتاپها شکل گیرد و سبب اتکای استارتاپ‌های مختلف شود.
برترین شتاب دهنده‌ها
امروزه شرکت‌های شتاب‌دهنده‌ی زیادی در سطح دنیا و به خصوص آمریکا در حال فعالیت هستند که برترین‌های آنها تا کنون و در سال ۲۰۱۶ میلادی عبارتند از :
رده‌ی پلاتینی:
- 500 Startups
- Alchemist
- Amplify LA
- Angelpad
- Chicago New Vnture Challenge
- Muckerlab
- StartX
- Techstarts
- Y Combinator
رده‌ی طلایی:
- Brandery
- Capital Innovators
- Dreamit
- gener8tor
- Healthbox
- Mass Challenge
- Surge
رده‌ی نقره‌ای:
- Alphalab
- Betaspring
- Health Wildcatters
- Iron Yard
- Lighthouse Labs
- Plug and Play
- Zero to 510
شتاب‌دهنده در ایران
معنا و مفهوم شتاب‌دهنده در ایران از سال ۱۳۹۳ یعنی دو سال پیش در ایران باب شد. در آن سال سه شتاب‌دهنده‌ی آواتک، دیموند و مپس فعالیت‌شان را شروع کردند و به شتاب‌دهندگی پرداختند. البته در این میان شتاب‌دهنده‌ی آواتک فعال‌تر بوده است.
نظرات