به ازای ورود هر ربات به بازار کار، ۶ شغل از دست میرود
موضوعات کمی وجود دارند که بهمانند تأثیر اتوماسیون بر اشتغال، موجب جدایی در جامعه شوند. برخی افراد باور دارند که این موضوع اصلاً نگرانکننده نیست؛ درحالیکه برخی دیگر تصور میکنند از آغاز انقلاب صنعتی تاکنون، سختترین دوران برای بازار کار بوده است. حالا مقالهای از سوی ادارهی ملی تحقیقات اقتصادی با تکیه بر اعداد و ارقام، تهدید اتوماسیون را آشکار ساخته است؛ هر ربات صنعتی واردشده به بازار کار بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۷ موجب از دست رفتن ۶.۲ شغل شده است. با ورود یک یا چند ربات بهعنوان نیروی کار به بازار، دستمزدها نیز بین ۰.۲۵ تا ۰.۵۰ درصد به ازای هر هزار کارمند، افت اندکی پیدا کردهاند.
اقتصاددانان، دارون آجِموقلو از دانشگاه ماساچوست و پاسکال رسترپو از دانشگاه بوستون، پیشبینی میکنند که روند کاهش دستمزد تا سال ۲۰۲۵ بین ۰.۹۴ تا ۱.۷۶ درصد در نسبت اشتغال به جمعیت ادامه یابد. ادارهی آمار ایالاتمتحده پیشبینی میکند که جمعیت این کشور تا سال ۲۰۲۵ به ۳۴۷.۳ میلیون نفر برسد. این به معنی از دست رفتن ۳.۳ تا ۶.۱ میلیون شغل به سبب اتوماسیون است.
نگاه به آینده
درمجموع تقریباً ۶۷۰ هزار شغل صنعتی در طول دورهی تحت مطالعه به رباتها واگذار شده است. عددی که انتظار میرود با توجه به نگاه مثبت شرکتها به پدیدهی اتوماسیون، در سالهای آتی نیز ادامه داشته باشد.
شرکت مشاورهی PricewaterhouseCooper نیز از دست رفتن ۳۰ درصد از شغلها در بازار بریتانیا به خاطر اتوماسیون را پیشبینی کرده است. یک مطالعهی مجزا از سوی سازمان بینالمللی کار نشان میدهد که ۱۳۷ میلیون کارگر در کشورهای جنوب شرقی آسیا در معرض خطر جایگزینی با سیستمهای خودکار در ۲۰ سال آینده هستند.
این مشکل تنها گریبانگیر طبقه کارگر نبوده است. متخصصان باور دارند که این پدیده درنهایت به سراغ شغلهای حرفهای نیز خواهد رفت. این تصور با انتشار خبری مبنی بر اخراج ۱۳ درصد از مدیران سبدهای سرمایهگذاری بزرگترین شرکت مدیریت سرمایهی دنیا به سبب اتوماسیون، رنگ حقیقت به خود گرفته است.
با توجه به پیشبینیهای ادارهی آمار و مطالعات در حال گسترش در این حوزه، میتوان گفت تهدید اتوماسیون نسبت به همیشه جدیتر شده است. حتی ضعیفترین سناریوها نیز نشان میدهند که شمار رباتهای صنعتی در حال ورود به بازار کار، در ۱۰ سال آینده حدوداً ۳ برابر خواهد شد.
گفته میشود محققان و سیاستمداران به دنبال راههایی برای مقابله با این جابهجایی گسترده در بازار کار آینده هستند. بسیاری از آنها در حال بررسی و آزمایش برنامههای دستمزد پایه همگانی (UBI) هستند که به دولتها اجازه میدهد از بیثباتی بیشتر اقتصاد به سبب این جابهجایی عظیم در اشتغال جلوگیری کنند. در این میان بیل گیتس نیز پیشنهاد داده است از رباتهای صنعتی مالیات اخذ شود.
واقعیت این است که اتوماسیون بر وضعیت کنونی اشتغال تأثیرگذار خواهد بود. میزان این تأثیر و راههای مقابله با آن موضوع مهمی است که قطعاً باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد.