۱۰ توصیه‌ علمی برای اینکه باهوش‌ تر به نظر برسید

همه‌ی ما می‌دانیم که باهوش بودن عالی است؛ اما به دست آوردن هوش دشوار است و مقدار آن هم در همه‌ یکسان نیست. در بسیاری از موارد، تصور و برداشت مردم از میزان باهوش بودن شما بسیار مهم‌تر از آن است که واقعا چقدر باهوش بوده باشید. وودرو ویلسون در این باره گفته است:

من نه‌تنها از تمام قوه‌ی ذهنی که در اختیارم است استفاده می‌کنم؛ بلکه تمام آن مقداری را که بتوانم نیز قرض می‌گیرم!

بر پایه‌ی آنچه از بررسی‌های مرتبط برمی‌آید، هوش تنها در حدود ۲۰ درصد روی چگونگی عملکرد شما در مراحل زندگی تأثیر می‌گذارد. ۸۰ درصد بقیه بیشتر به بحث هوش احساسی یا EQ معطوف می‌شود. EQ به‌عنوان مهارتی با میزان تأثیر بسیار بالا در نظر گرفته شده است؛ به‌طوری که ۹۰ درصد از افرادی که در محل کارشان دارای عملکردهای بالاتری در قیاس با سایرین بوده‌اند، دارای مقادیر بالاتری از EQ نیز هستند. در این رابطه می‌توانیم اشاره کنیم که این افراد به‌طور متوسط دارای درامد سالیانه‌ای به مقدار ۲۸ هزار دلار بیشتر از افرادی با EQ پایین‌تر هستند.

اصلی‌ترین ویژگی هوش احساسی مربوط به مقوله‌ی خودآگاهی است. خودآگاهی نه‌تنها روی پی بردنتان به آنچه واقعا هستید تأثیر می‌گذارد؛ بلکه در کنار آن روی چگونگی دریافت و فهم سایر اطرافیان از آنچه شما هستید نیز مؤثر است. افراد با هوش احساسی بالا پیشتازان تأثیرگذاری هستند. آن‌ها استاد این هستند که رفتارشان را به نحوی تغییر دهند که از یک موقعیت مشخص بیشترین بهره را ببرند.

احتمالا یک فرد نمی‌تواند ژنتیک و ذات خود را تغییر دهد؛ اما برخی از استراتژی‌های اثبات‌شده در این زمینه وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا باهوش‌تر و زیرک‌تر به نظر برسید. برخی از این استراتژی‌ها شاید مقداری غیر منطقی به نظر برسند؛ اما پژوهش‌ها نشان می‌دهند که آن‌ها نیز دارای تأثیرات قابل توجهی در نتیجه‌ی کار هستند. با این تفاسیر شاید دانستن این راهکارها برای همه‌ی ما خوب باشد؛ به‌ویژه در زمان‌هایی که بخواهیم توجه فردی را به‌سوی افکار یا ایده‌ی خاصی که در سر داریم جذب کنیم. در ادامه به بررسی این راهکارها می‌پردازیم.

جان اف. کندی، فرانکلین دی. روزولت و بسیاری نام‌های دیگر؛ به نظر می‌رسد شاید دلیلی برای استفاده‌ی بیشتر افراد معروف تاریخی از حرف اختصاری نام میانی وجود داشته باشد. واقعیت این است که استفاده از چنین نامی نه‌تنها توجه اجتماعی معطوف به فرد را بهتر می‌کند، بلکه انتظارات افراد از میزان هوش و درایت دارنده‌ی نام را نیز افزایش می‌دهد. در طی یک مطالعه، از شرکت‌کنندگان خواسته شده بود مقاله‌ی مربوط به تئوری نسبیت از آلبرت اینشتین را بخوانند؛ در حالی که نامی از این دانشمند در آن آورده نشده و خواسته شده بود که متن مقاله به افرادی با نام‌های دیوید کلارک، دیوید اف. کلارک، دیوید اف. پی. کلارک یا دیوید اف. پی. آر. کلارک نسبت داده داده شود. در میان این نام‌ها، دیوید اف. کلارک، جایگاه بهتری نسبت به نام‌های دیگر به دست آورد.

در یک مطالعه‌ی دیگر از شرکت‌کنندگان خواسته شد اعضای تیم خود را انتخاب کنند. افرادی که از نام‌های میانی استفاده کرده بودند، به مقدار بیشتری در میان انتخاب‌شدگان برای رقابت‌های آموزش عالی دیده می‌شدند. البته در آزمایش مربوط به رقابت‌های ورزشی، داستان به‌گونه‌ای متفاوت پیش رفته بود. بنابراین می‌توانیم بگوییم که استفاده از حرف اختصاری برای نام میانی در برخی فرهنگ‌ها و زبان‌ها می‌تواند روی ذهنیت مردم نسبت به فرد تأثیر بگذارد.

پژوهشی که در مرکز کرنل انجام شده است، نشان می‌دهد افراد معمولا به منابعی که در آن‌ها نمودار ارائه شده باشد، اعتماد بیشتری پیدا می‌کنند. در یکی از مطالعه‌های کرنل، شرکت‌کنندگان اسنادی را در مورد میزان تأثیرگذاری نوعی داروی جدید برای سرماخوردگی می‌خواندند. یکی از گزارش‌ها دارای یک گراف (نمودار) بود و گزارش دیگر فاقد این مورد. در سایر زمینه‌ها هر دو گزارش کاملا مشابه بودند. با وجود مشابهت فراوان، باز هم حدود ۹۶ درصد از شرکت‌کنندگانی که گزارش دارای نمودار را خوانده بودند، باور داشتند که ادعاهای مطرح‌شده در آن صحیح است. این در حالی بود که ۶۷ درصد از خوانندگانی که گزارش بدون نمودار را خوانده بودند، به صحت آن باور داشتند. بنابراین بهتر است دفعه‌ی بعدی که اقدام به ایجاد یک سند یا نوشته‌ی در هر موردی می‌کنید، یک نمایش هندسی نیز در آن جای دهید. نیازی نیست که طرحتان خیلی پیچیده یا گسترده باشید؛ تنها باید دقیق و خوانا باشد.

گفتنی است که همه‌ی ما در مورد مضرات نوشیدنی‌های الکلی و منع مصرف آن در فرهنگمان اطلاع داریم. دلیل آوردن این مورد در گزارش، جدای از بحث فرهنگی و عرفی و اینکه افراد معمولا با مصرف این نوشیدنی‌ها اقدام به انجام کارهای غیرعقلانی و گاهی احمقانه می‌کنند، این است که دیدن فردی در حال نوشیدن این نوشیدنی‌ها بر ذهنیت اطرافیان نسبت به هوش و درایت وی در آن لحظات تأثیر می‌گذارد. بر پایه‌ی مطالعه‌ای که با همکاری دانشگاه‌های پنسیلوانیا و میشیگان صورت گرفته، مشخص شده است که افراد در حین در دست داشتن یک لیوان نوشیدنی‌ الکلی و مصرف آن‌، کم‌هوش‌تر به نظر می‌رسند.

البته از نقطه‌نظر علمی نمی‌توان چنین برداشت کرد که افراد کم‌هوش‌تر لزوما تمایل به مصرف این نوشیدنی‌ها دارند. بلکه دلیل اصلی در بحثمان این است که رابطه‌ای که میان نوشیدن الکل و ناکارآمدی ذهنی در دیدگاه همگان وجود دارد، به‌قدری محکم و عمیق است که حتی اگر آن فرد در آن لحظات دچار ناکارآمدی ذهنی نشده باشد هم نمی‌تواند تأثیر زیادی روی ذهنیت اطرافیان بگذارد.

برای مثالی در این مورد می‌توانیم به رسمی در کشورهای جهان غرب اشاره کنیم؛ افرادی که به‌عنوان گزینه‌های برگزیده برای مصاحبه‌های کاری دعوت می‌شوند، در شام‌های رسمی از سفارش دادن یا مصرف نوشیدنی‌های الکلی باید اجتناب کنند. البته شاید برخی چنین فکر کنند که سفارش دادن یک نوشیدنی می‌تواند در آن لحظه آن‌ها را جذاب‌تر یا باهوش‌تر جلوه دهد! ولی واقعیت این است که چنین کاری تأثیر عکس دارد و احتمال استخدام شدن آن‌ها را پایین می‌آورد. گرایش افراطی به این نوشیدنی‌‌ها تقریبا در همه‌ی شرکت‌ها و کسب‌وکارهای دنیا امری مذموم است.

هیچ چیزی نمی‌تواند مثل اعتماد به نفس، بازتاب‌دهنده‌ی هوش و درایت شما باشد. هنگامی که شما به خودتان ایمان داشته باشید، در رفتارتان نیز نمود خواهد داشت. همچنین پژوهش‌ها نشان می‌دهند که باور داشتن به خودتان می‌تواند باعث تقویت عملکرد شما در انجام دادن وظایف و مأموریت‌های مرتبط با ذهن شود. از سوی دیگر، مردد بودن نسبت به توانایی خودتان و نبود اعتماد به نفس باعث مختل شدن عملکرد می‌شود. نکته‌ی بدتر قضیه این است که اطرافیان نیز چنین شک و تردیدی را درمی‌یابند و همین امر باعث می‌شود شما در دیدگاهشان کم‌هوش‌تر و کم‌درایت‌تر از آنچه واقعا هستید به نظر برسید. پس اگر می‌خواهید مردم به شما باور داشته باشند، بهتر است در وهله‌ی اول خودتان به خودتان باور داشته باشید

اگر شما واقعا فرد باهوشی باشید، نیازی نخواهید داشت که دائم از واژه‌های دشوار و کم‌کاربرد برای مطرح کردن خودتان و حرف‌هایتان استفاده کنید. هوش و درایت واقعی خودش گویای وجود خود خواهد بود و نیازی نیست که شما بخواهید با دایره‌ی واژگان وسیعتان، تأثیرگذار جلوه کنید. علاوه بر این، شما با در پیش گرفتن چنین روندی همیشه احتمال اشتباه در انتخاب واژه‌ها را بالا می‌برید. پس بهتر است به‌جای خواندن فرهنگ لغت و کاربرد واژه‌های پیچیده، روی برقراری ارتباط‌های مؤثر و ساده با اطرافیان تمرکز کنیم.

لئونارد ملدینو که به‌عنوان کارشناس ارتباط فعالیت می‌کند، این موضوع را مطرح کرده است که اگر دو فرد دقیقا چیزهای مشابهی بگویند و یکی از آن‌ها سخنانش را با حالت‌های متغیر و آب‌وتاب کافی ادا کند، باهوش‌تر به نظر خواهد رسید. وی همچنین اشاره می‌کند که اگر دو سخنگو دقیقا از کلمات یکسانی استفاده کنند، اما یکی از آن‌ها اندکی سریع‌تر، با صدای رساتر و با تعداد مکث‌های کمتر و همچنین با تنوع بیشتری در اندازه‌ی صدایش صحبت کند؛ مردم چنین قضاوت خواهند کرد که آن سخنگو فرد انرژیک‌تر، بادانش‌تر و باهوش‌تری است.

اگر می‌خواهید باهوش‌تر جلوه کنید، بهتر است روی حرف زدنتان از طریق ایجاد تنوع و تغییر در زیروبم صدا، حجم صدا، سرعت صحبت کردن و سطح انرژی صدایتان کار کنید.

البته همه‌ی ما کم‌وبیش می‌دانیم که چنین کاری را باید انجام دهیم؛ زیرا رویه‌ی خوب و محترمانه‌ای به نظر می‌رسد و احتمالا شما هم با ما هم‌عقیده هستید. اما این کار در کنار همه‌ی خوبی‌ها، باعث می‌شود که شما در حین صحبت کردن، فرد باهوش‌تری جلوه کنید. در یک بررسی که در دانشگاه لویولا انجام شده است، شرکت‌کنندگانی که به‌صورت ارادی، ارتباط‌های خود را مدیریت می‌کردند، از سوی افراد مقابلشان به‌عنوان افرادی باهوش‌تر و بادرایت‌تر قلمداد شده‌اند.

شاید مادر شما نیز روزی به شما توصیه کرده باشد که با بچه‌های نِرد (به معنی افراد باهوش و درسخوان و تا حدودی منزوی) مهربان باشید! زیرا احتمالا قرار است روزی برایشان کار کنید. اگر شما نیز این توصیه را شنیده‌اید، باید بگوییم که حق با مادرتان بوده است. پژوهش‌ نشان می‌دهند افرادی که از عینک استفاده می‌کنند (مخصوصا عینک‌هایی با قاب‌های ضخیم و بزرگ) به‌عنوان افراد باهوش‌تر و زیرک‌تر شناخته می‌شوند. بنابراین اگر می‌خواهید باهوش‌تر به نظر برسید (برای مثال در حین ارائه‌ی یک کنفرانس)، بهتر است از یک عینک استفاده کنید.

منظورمان در اینجا همگام بودن به معنای واقعی کلمه است. شاید احمقانه به نظر برسد؛ اما پژوهشی که در دانشگاه بوستون انجام شده بود نشان داد که این کار واقعا مفید است. از چنین گرایشی با نام «گرایش زمان‌بندی» یاد می‌شود. این عبارت در واقع به قصد ما برای باهوش‌تر (بر پایه‌ی امتیازهای ذهنی همچون آگاهی، هشیاری و اراده) قلمداد کردن افرادی اشاره دارد که کارها را در همان زمانی انجام می‌دهند که هر شخص دیگری صورت می‌دهد. اگر می‌خواهید باهوش‌تر به نظر برسید، نیاز دارید که هم تأخیر و درنگ بیش از حد در انجام کارها را رها کنید و هم اینکه از مسابقه گذاشتن با سایر افراد در انجام آن کارها اجتناب کنید؛ زیرا در این صورت احتمالا شبیه یک ربات به نظر خواهید رسید

این مورد احتمالا خیلی غافلگیرتان نکرده باشد. پژوهش‌های گسترده نشان می‌دهند که نحوه‌ی پوشش شما روی بینش مردم تأثیر می‌گذارد. پوشیدن لباس‌های مناسب باعث می‌شود که بادرایت‌تر و باهوش‌تر به نظر برسید. به تعبیری می‌توان گفت که به معرض نمایش گذاشتن پوست بیشتر باعث می‌شود که توجه افراد ناخواسته به‌جای ذهنتان، بیشتر به بدنتان جلب شود. اما آیا می‌دانستید که چگونگی لباس پوشیدن شما روی نحوه‌ی عملکردتان نیز تأثیر می‌گذارد؟ مطالعه‌ای که اخیرا توسط دانشگاه نورث‌وسترن انجام شده است، نشان می‌دهد که وا‌داشتن افراد به پوشیدن پوشش‌های آزمایشگاهی باعث تقویت عملکرد آن‌ها در وظایفی شده بود که نیازمند داشتن هوش و تمرکز بالا بودند.

میزان هوش یا همان IQ در سنین پایین‌تر به مقدار ثابت و تثبیت‌شده‌ای می‌رسد. احتمالا شما نتوانید هیچ‌گاه IQ خود را تغییر دهید؛ اما قطعا می‌توانید نحوه‌ی برداشت و شناخت مردم از خودتان را تغییر دهید و روی آن تأثیر بگذارید. هنگامی که بحث از موفقیت در دنیای واقعی به میان می‌آید، برداشت مردم از شخصیت شما گاهی تا ۵۰ درصد روی مسیر و موفقیت کلی تأثیر می‌گذارد.

نظر شما در این مورد چیست؟ چه عواملی دیگری وجود دارند که می‌توانند بر شناخت و نظر افراد نسبت به هوش و درایت ما تأثیر بگذارند؟