سیاست های ترامپ چه اثری بر استارتاپ های انرژی پاک خواهد داشت؟

در صحرای نوادا، ده‌ها هزار آینه‌ی عظیم وجود دارد که نور خورشید را به سمت برجی می‌تاباند که انرژی را در نمک گداخته شده ذخیره می‌کند. این متد، روش جدیدی برای استفاده از انرژی خورشیدی در شب‌های لاس‌وگاس است. در آریزونا شرکت فلودیک نسل جدید باتری‌های قابل شارژی را طراحی کرده که انرژی‌های مصرف‌شده را بازیابی می‌کند. در اورگان هم سان پاور، شرکت توسعه‌دهنده‌ی انرژی خورشیدی، از پهبادها و روبات‌ها برای تسریع پروسه‌ی قالب‌بندی صفحات جاذب نور خورشید استفاده می‌کند.

تمامی این فن‌آوری‌ها، فعالیت خود را با کمک سرمایه‌گذاری‌های دولتی شروع کرده بودند و حالا با روی کار آمدن ترامپ، چشم‌انداز روشنی به آینده‌ی خود ندارند. سؤالی که وجود دارد این است که قانون‌گذاران فعلی آمریکا، چگونه روی نوآوری‌های انرژی‌های تجدید پذیر تأثیر می‌گذارند؟

کاخ سفید، لایحه‌ای را به پارلمان این کشور فرستاده که در صورت تصویب، به فعالیت آژانس تحقیقات پیشرفته انرژی (ARPA-E) پایان می‌دهد. این لایحه همچنین بودجه‌ی سازمان انرژی‌های کارآمد و تجدید پذیر را به نصف، کاهش می‌دهد که به این معنی است که ۱.۷ میلیارد دلار را از سرمایه‌ی طرح‌های وزارت انرژی این کشور در سال ۲۰۱۸ حذف می‌کند. (خواست اصلی ترامپ ۲.۳ میلیارد دلار بیش از این مبلغ بود.)

این اتفاق زمانی در حال وقوع است که صنایع انرژی‌های تجدیدپذیر قدرتمندتر از هر زمان دیگری هستند. در سال ۲۰۱۶ بیش از نیمی از تأسیسات جدید انرژی، از منابع تجدید پذیر استفاده کردند. هم‌اکنون در بسیاری از بازارهای منابع، بهای انرژی‌های خورشیدی و بادی از انرژی سوخت‌های فسیلی پایین‌تر است و احتمال می‌رود که تا یک دهه‌ی آینده، انرژی خورشیدی از گاز طبیعی هم ارزان‌تر شود. باوجوداینکه در حال حاضر استارتاپ‌های انرژی پاک رونق خوبی دارند، ولی تغییرات سیاست‌گذاری‌ها و بودجه‌بندی‌های دولتی می‌تواند سرعت رشد و پیشرفت این نوآوری‌ها را به‌شدت کاهش دهند.

شرکت‌های بزرگ انرژی، که اغلب در استارتاپ‌هایی با تکنولوژی‌های مدرن سرمایه‌گذاری می‌کنند، تمایلی به استفاده از نوآوری‌هایی که کارایی آن‌ها هنوز کاملاً اثبات نشده، ندارند.

روحیت شاکلا مدیر موسسه‌ی لارتا، شرکتی که بازاریابی تکنولوژی‌هایی را انجام می‌دهد که توسط بودجه‌ی دولت فدرال تأسیس‌شده‌اند، می‌گوید:

سرمایه‌گذاران بزرگ به دنبال شرکت‌هایی می‌گردند که از قبل تثبیت‌شده‌اند و محصولاتشان برای ورود به بازار آماده است.در دولت‌های گذشته‌ی آمریکا، ایده‌های ریسک‌پذیر درنهایت این شانس را داشتند که کمک‌هزینه‌ی دولتی دریافت کنند. حالا مسئله‌ی اصلی این است که چه کسی قرار است این شکاف را پر کند؟

شاکلا معتقد است که در حال حاضر دانشگاه‌ها و استارتاپ‌های کوچک، ایده‌های علمی بسیار خوبی را مطرح می‌کنند که در نخستین گام، برای ساخت تکنولوژی و رسیدن به یک جایگاه مقبول، حمایتی دریافت نمی‌کنند تا بعدها شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ از آن‌ها استقبال کنند.

آینده‌ی نامعلوم تکنولوژی‌های پاک، نه‌تنها کارآفرینان و محققانی که در این زمینه مشغول به کارند را نگران می‌کند، بلکه شرکت‌های بزرگ را هم به تأمل واداشته است. الیوت متزگر، یکی از مدرسان ارشد انستیتوی تحقیقاتی منابع جهانی در گفتگو با مالکان برخی از این شرکت‌های بزرگ، متوجه شده است که این روند موجبات نگرانی آن‌ها را هم فراهم کرده، چراکه آن‌ها پیش‌ازاین از مزایای ریسک‌پذیری استارتاپ‌های تکنولوژی پاک بهره‌مند می‌شدند و حالا این مسئله به رشد آن‌ها هم لطمه می‌زند.

سرمایه‌گذارها نیز معمولاً به فن‌آوری‌هایی علاقه‌مندند که به ثبات رسیده‌اند. همان‌طور که شاکلا می‌گوید، برای این استارتاپ‌ها، سخت‌ترین مرحله جمع‌آوری سرمایه‌ی اولیه است. در سال‌های قبل، سرمایه‌ی بیشتری وارد این عرصه می‌شد چون سرمایه‌های خطرپذیر تا این حد به نتایج کوتاه‌مدت وابسته نبودند.

دولت ترامپ در حالی از حمایت تکنولوژی‌های پاک دست کشیده است که کل جهان، روندی مخالف را در پیش‌گرفته‌اند. برای مثال، چین، برنامه دارد که در سه سال آینده بیش از سی‌وشش میلیارد دلار روی انرژی‌های تجدید پذیر هزینه کند. قسمت اعظم این سرمایه مستقیماً برای ساخت مزارع جدید انرژی‌های خورشیدی و بادی صرف می‌شود، که نشان‌دهنده‌ی این موضوع است که این کشور قویاً از توسعه‌ی این فن‌آوری حمایت می‌کند؛ مخصوصاً درزمانی که تقاضای جهانی برای انرژی پاک در حال افزایش است. چین امیدوار است که این سرمایه‌گذاری سیزده میلیون شغل ایجاد کند.

در ایالات‌متحده‌ی آمریکا هم صنایع انرژی‌های تجدید پذیر بسیار اشتغال‌زا هستند، اما مسلماً درصورتی‌که موردحمایت قرار بگیرند، سرعت بیشتری خواهند داشت. پیش‌بینی می‌شود فناوری‌های صنایع انرژی بادی و خورشیدی تا سال ۲۰۳۰، چهار میلیون فرصت شغلی ایجاد کنند.

اگر مسئولان و سیاست‌گذاران آمریکا از برنامه‌هایی نظیر تحقیقات مرکز انرژی پاکِ چین-آمریکا عقب‌نشینی کنند، چین به‌احتمال کمتری از فن‌آوری‌های آمریکایی استفاده خواهد کرد و به‌طور متقابل، آمریکا هم دسترسی کمتری به تکنولوژی‌های چینی خواهد داشت. همچنین تغییر توافقات تجاری باعث می‌شود صفحات جاذب انرژی خورشیدی که در چین تولید می‌شوند، باقیمت بالاتری به آمریکا عرضه شوند و این موضوع به شرکت‌های نصب فن‌آوری انرژی خورشیدی لطمه خواهد زد.

بااین‌حال هنوز به نظر می‌رسد که رشد انرژی‌های تجدید پذیر آمریکا ادامه پیدا کند و برخی فکر می‌کنند که این صنعت حتی بدون حمایت دولت فدرال، رونق خود را از دست نخواهد داد. در حال حاضر قیمت تعادلی تکنولوژی‌های خورشیدی و بادی در حدی پایین هست که نیروهای بازار از عهده‌ی آن برآیند. اندرو بیب، مدیر اجرایی شرکت Obvious Venture که درزمینهٔ رفاه عمومی فعالیت دارد، می‌گوید: « ما در حال حاضر نقطه‌ی بحرانی نیاز تکنولوژی‌های انرژی‌های پاک به حمایت دولت را پشت سر می‌گذاریم.» داون لیپر، مدیرعامل شرکت Elemental Excelerator، که شتاب‌دهنده‌ی استارتاپ‌های فعال در زمینه‌ی انرژی است، می‌گوید: «ما معتقدیم تصمیم ترامپ، تصمیم بسیار ناخوشایندی است اما به‌نوعی ایمان‌ داریم واشنگتن درنهایت از این ایده منصرف خواهد شد.» او فکر می‌کند که واشنگتن بنا بر دلایل بسیاری، نمی‌تواند تعیین‌کننده‌ی مسیر این صنعت باشد و آن‌ها تلاش خود را برای بسط نوآوری‌های انرژی‌های پاک، ادامه خواهند داد.

هم‌اکنون در آمریکا، دولتمردان زیادی تصمیم گرفته‌اند که در واکنش مستقیم به تصمیم ترامپ در مورد توافقنامه‌ی پاریس، تعهد خود را به انرژی‌های پاک ثابت کنند. درست است که برخی از فن‌آوری‌ها مانند صنایع ذخیره‌ی انرژی، شبکه‌های هوشمند و فن‌آوری‌های باز جذب کربن، پیرو این تصمیم به مشکلاتی جدی برمی‌خورند، اما سایر سازمان‌های محیط زیستی، آماده‌ی پیشرفت و توسعه هستند. به‌عنوان‌مثال شرکت اتوبوس‌رانی برقی پروترا اعلام کرده است که پس از خروج ترامپ از عهدنامه‌ی پاریس، شاهد رشد روزافزون علاقه‌ی مشتریانش به خدمات این شرکت بوده است.

رایان پاپل، مؤسس این شرکت می‌گوید:

خوش‌شانسی پروترا در این است که مشتریان ما بیشتر در سطح محلی تصمیم‌گیری می‌کنند نه در سطح کلان. جالب است که متصدیان شهری و بومی آمریکا حالا برای استفاده و انتقال انرژی‌های پاک بیشتر تلاش می‌کنند. مثلاً همین شهر پیتسبورگ در پایان اجلاس پاریس اعلام کرد صد در صد از انرژی‌های تجدید پذیر استفاده می‌کند. صدها شهرداری دیگر هم در راستای جلوگیری از صدمات ناشی از تغییرات آب‌وهوا، فعالیت‌های خود را در سطح بومی و محلی آغاز کرده‌اند.