داستان برند: موتورولا؛ اولین تولیدکننده تلفن همراه

شرکت موتورولا یک شرکت مخابراتی چند ملیتی است که در سال ۱۹۲۸ در شامبورگ، ایلینوی با نام Galvin Manufacturing بنیان‌گذاری شد. این شرکت ابتدا در طراحی و فروش تجهیزات بی‌سیم شبکه مانند ایستگاه‌های مبتنی بر انتقال سلولی و تقویت‌کننده‌های سیگنال فعالیت داشته است. این شرکت با تولید رادیوهای مخصوص ماشین به شهرت رسید و بعد از آن با نام موتورولا شناخته شد. کلمه‌ی موتورولا با ادغام دو کلمه‌ ساخته شده است. کلمه‌ی «motor» که نشان دهنده‌ی موتور ماشین است و «ola» که از ویکتورلا گرفته شده است. شرکت موتورولا اختراعات زیادی را در زمینه‌ی فناوری‌های مرتبط با رادیو ارائه کرده و باعث انقلاب در صنعت رایانه‌ها شده است. این شرکت در سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ مبلغ ۴.۳ میلیارد دلار از دارایی خود را از دست داد. به همین دلیل در ژانویه سال ۲۰۱۱ به دو شرکت موتورولا موبیلیتی (Motorola Mobility) و موتورولا سلوشنز (Motorola Solutions) تقسیم شد. موتورولا سلوشنز به‌عنوان جانشین اصلی شرکت شناخته می‌شود. موتورولا موبیلیتی که در زمینه‌ی تولید موبایل فعالیت میکند، در سال ۲۰۱۴ به شرکت لنوو (Lenovo) فروخته شد.

بسیاری از محصولات بعدی این شرکت نیز با سیستم رادیو در ارتباط بودند. موتورلوا در سال ۱۹۴۰ اولین واکی ‌تاکی بی‌سیم دنیا را طراحی کرد. این محصول در جنگ جهانی دوم در اختیار ارتش آمریکا قرار گرفت. مدتی بعد در سال ۱۹۴۳ شرکت موتورولا عمومی شد و در سال ۱۹۴۷ اولین تلویزیون‌های ۷ اینچی این برند به نام Golden View به بازار عرضه شد. در همین سال نام رسمی شرکت به موتورولا تغییر کرد.

در سال‌های بعد شرکت موتورولا به رشد خود ادامه داد. این شرکت اولین شعبه‌ی خود را در سال ۱۹۵۲ برای ساخت رادیو و تلویزیون در شهر تورنتو کانادا افتتاح کرد. در آن زمان تقاضا برای تولید تجهیزات سرگرمی خانه‌ها زیاد بود و به همین دلیل موتورولا برای ساخت دستگاه‌های جدیدی به نام فونوگراف‌ (گرامافون) استریو تلاش کرد. اولین فونوگراف این برند در سال ۱۹۵۸ به بازار عرضه شد و مورد استقبال عموم قرار گرفت.

سازمان ملی هوانوردی و فضا یا به اختصار ناسا در سال ۱۹۵۸ با پروژه‌ی Explorer 1 آغاز به کار کرد. شرکت موتورولا از همان سال همکاری خود را با ناسا شروع کرد. این شرکت به مدت ده‌ها سال تجهیزات رادیویی اکثر فضاپیماهای ناسا را تولید می‌کرد. صدها نفر از مهندسان موتورولا در ماموریت معروف آپولو ۱۱ برای طراحی، تست و تولید قطعات الکترونیکی پیشرفته با ناسا همکاری کردند. نیل آرمسترانگ اولین فضانوردی بود که در سال ۱۹۶۹ بر روی کره‌ی ماه قدم نهاد. او بعد از فرود روی ماه با استفاده از تجهیزات موتورولا پیام «قدم کوچکی برای من و قدم بزرگی برای بشریت» را به زمین ارسال کرد.

این شرکت در سال ۱۹۷۴ اولین ریز پردازنده‌ی ۸ بیتی خود را که در محاسبات و ساخت بازی‌های ویدئویی به کار می‌رفت، به بازار عرضه کرد. Motorola در همان سال کسب‌و‌کار تولید تلویزیون‌های خود را به یک شرکت ژاپنی به نام Matsushita یعنی پدر شرکت Panasonic فروخت. شرکت موتورولا در سال ۱۹۸۰ نسل بعدی ریز پردازنده‌های ۳۲ بیتی را به بازار عرضه کرد. این محصول انقلاب بزرگی در صنعت رایانه‌ها بود و شرکت‌هایی مانند Apple، Commodore، Atari، Sun و Hawlett Packard محصولات قدرتمند خود را به کمک همین ریز پردازنده به بازار عرضه کردند.

اولین تماس تلفنی از طریق موبایل در سال ۱۹۷۳ و توسط مارتین کوپر (Martin Cooper) انجام شد. او مهندس ارشد شرکت موتورولا بود و با شرکت مخابراتی رقیب تماس گرفته بود تا به آن‌ها بگوید که این تماس را از طریق یک تلفن موبایل برقرار کرده است. این تلفن که نسخه‌ی آزمایشی بود ۱.۱ کیلوگرم وزن داشت. اولین تلفن همراه موتورولا ۱۰ ساعت زمان برای شارژ کامل احتیاج داشت و می‌توانست یک مکالمه‌ی ۳۰ دقیقه‌ای برقرار کند. در سال ۱۹۸۳ اولین تلفن قابل حمل با نام Motorola DynaTAC 8000X رسما به بازار عرضه شد. این تلفن تا ۶ ساعت در حالت آماده به کار شارژ داشت و یک مکالمه‌ی ۳۰ دقیقه‌ای را پشتیبانی می‌کرد. این تلفن همچنین می‌توانست ۳۰ شماره را در حافظه‌ی خود ذخیره کند و ۳۹۹۵ دلار قیمت داشت.

در سال ۱۹۸۹ اولین تلفن همراه واقعی قابل حمل و نیمه تاشو به نام MICROTAC توسط شرکت موتورولا به بازار عرضه شد.

تلفن همراه مدل STARTAC اولین تلفن تمام تاشو بود که در سال ۱۹۹۶ به بازار عرضه شد. این موبایل ۸۸ گرم وزن داشت و قیمت آن ۱۰۰۰ دلار بود.

مدلRAZR V3  یکی از موفق‌ترین موبایل‌های برند موتورولا بود که در سال ۲۰۰۳ توسعه پیدا کرد و در سال ۲۰۰۴ وارد بازار شد. در ساخت این گوشی از درگاه mini-USB برای شارژ مجدد استفاده شده بود. طراحی فوق‌العاده زیبا و ظاهر باریکی این تلفن همراه در میان مردم سراسر جهان بسیار محبوب شد و در طول ۴ سال حدود ۱۳۰ میلیون دستگاه از آن به فروش رسید.

اولین گوشی‌های مبتنی بر اندروید موتورولا یعنی خانواده‌ی دروید در سال ۲۰۰۹ به بازار وارد شدند. این گوشی‌های دارای سیستم‌عامل اندروید ۲ و صفحه نمایش لمسی بودند. حالت کشویی این موبایل از کنار طراحی شده بود و صفحه کلید در زیر آن قرار داشت. این موبایل همچنین اولین دستگاهی بود که از گوگل مپ برای مسیریابی استفاده می‌کرد.

گوشی‌های FlipOut یکی دیگر از طراحی‌های جالب این برند به شمار می‌روند. صفحه نمایش این سری از موبایل‌ها به شکل دایره‌ای می‌چرخند و کیبورد کامل آن زیر صفحه نمایش ۲.۸ اینچی قرار گرفته است.

این مدل گوشی‌ در سال ۲۰۱۰ به بازار عرضه شد و صفحه نمایش ۴.۳ اینچی داشت. این گوشی با توجه به استانداردهای آن زمان جزو گوشی‌های بزرگ محسوب می‌شد. خروجی HDMI و دوربین ۸ مگاپیکسلی از جمله دیگر ویژگی‌های این گوشی بودند.

این مدل اولین مدلی بود که بعد از خریداری شدن موتورولا توسط گوگل به بازار عرضه شد. نقطه قوت این گوشی امکان سفارشی سازی آن بود. خریداران این موبایل می‌توانستند بخش ظاهری گوشی مثلا رنگ درب پشتی گوشی را خودشان انتخاب کنند.

بعد از اینکه شرکت موتورولا در سال ۲۰۱۴ به لنوو فروخته شد، گوشی‌های Moto G و Moto E به بازار عرضه شدند. این گوشی‌های در بازار موفق عمل کردند و در سال ۲۰۱۶ سری جدید آن‌ها با نام Moto Z وارد بازار شد.

پاول گالوین در تاریخ ۲۷ ژوئن سال ۱۸۹۵ در شهر هاروراد ایالت ایلینوی آمریکا به دنیا آمد. او بعد از اتمام دوره‌ی دبیرستان به‌عنوان یک کارمند در راه آهن استخدام شد. او به مدت ۲ سال در دانشگاه ایلینوی درس خواند اما برای کار در شرکت Edison به شیکاگو رفت. او برای شرکت در جنگ جهانی در سال ۱۹۱۷ وارد ارتش شد و به‌عنوان افسر توپخانه در فرانسه خدمت کرد. او در سال‌های بین ۱۹۱۹ تا ۱۹۲۳ بارها برای راه‌اندازی یک کارخانه باتری‌سازی تلاش کرد اما هر بار با شکست مواجه شد. پاول در سال ۱۹۲۳ به همراه همسر و پسر خود به شیکاگو رفت و به‌عنوان دستیار شخصی در شرکت Brach Candy مشغول به کار شد. رویای ساختن کارخانه‌ی باتری سازی هیچ موقع از فکر او خارج نشد و نهایتا در سال ۱۹۲۸ به همراه برادرش شرکت Galvin Manufacturing را در شیکاگو راه‌اندازی کرد. اولین محصول آن‌ها یک حذف کننده‌ی باتری بود. این محصول به مردم اجازه می‌داد که برای گوش دادن به رادیو از برق خانگی منزلشان استفاده کنند.

در سال ۱۹۳۷ شرکت موتورولا در تلاش بود که دوباره وارد کسب‌و‌کار تولید رادیوهای خانگی شود. گالوین رکود اقتصادی بزرگی که سال‌های بعد به وقوع پیوست را پیش‌بینی کرده بود. به همین دلیل آن‌ها محصولات خود را با تخفیف به بازار عرضه کردند. این کار شرکت موتورولا را از ورشکستگی نجات داد اما با این حال آن‌ها مجبور بودند که بیش از ۶۰ درصد کارمندان خود را اخراج کنند. بخت با شرکت موتورولا یار بود و رقیب آن‌ها یعنی شرکت Philco Radio مجبور شد برای پایبندی به تعهدات خود با شرکت موتورولا همکاری کند. این موضوع باعث شد که گالوین و همکارانش رکود اقتصادی را با موفقیت پشت سر بگذارند.

در سال‌های بین ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۵ پاول گالوین با ارائه‌ی محصولاتی مانند نیمه‌هادی‌ها، رادیوهای AM قابل حمل، فونوگراف‌ها، ترانزیستورها و تلویزیون‌ها قدم‌های مثبتی در رشد شرکت موتورولا برداشت. پاول در سال ۱۹۵۴ متوجه شد که شرکت بسیار رشد کرده و برای تصمیم‌گیری‌های مهم به کمک احتیاج دارد. بنابراین شرکت را به خط تولید‌های مختلف تقسیم‌بندی کرد. او در سال ۱۹۵۶ پسرش باب گالوین (Bob Galvin) را به‌عنوان جانشین خود انتخاب کرد. همچنین افراد مناسبی را برای ریاست هر بخش شرکت تعیین کرد. او تا چند سال بعد نیز ریاست شرکت را بر عهده داشت. پاول گالوین در تاریخ ۵ نوامبر ۱۹۵۹ در اثر ابتلا به سرطان خون درگذشت. بسیاری از موفقیت‌های شرکت از جمله سفر موتورولا به فضا بعد از مرگ او به وقوع پیوست. بعد از او باب گالوین ریاست شرکت را تا سال ۱۹۹۰ بر عهده داشت و سپس خودش را بازنشسته کرد.

کارشناسان معتقدند که دلایل مختلف زیادی در طول زمان دست به دست هم داده‌اند تا شرکت موتورولا نتواند در بازار رقابت قوی ظاهر شود. یکی از این دلایل این بود که شرکت موتورولا خیلی دیر از فناوری 3G در محصولات خود استفاده کرد. اشتباه این شرکت این بود که طبق نیازهای مردم آمریکا عمل کرده بود و خواسته‌ی بقیه‌ی مشتری‌های خود را نادیده گرفته بود. یکی دیگر از اشتباهات شرکت موتورولا این بود که نتوانست نوآوری جدیدی به بازار عرضه کند. گوشی‌های RAZR موفقیت بزرگی برای این شرکت بودند. اما بعد از آن نتوانست محصولی با موفقیت مشابه را به بازار عرضه کند. رقبای این شرکت همگی با ارائه‌ی محصولات و نوآوری‌های جدید توانسته‌اند قدرت خود را در بازار حفظ کنند. موتورولا در حال حاضر محصولات متنوعی با سیستم‌عامل‌، واسط کاربری و طراحی‌های مختلف به بازار عرضه می‌کند اما به عقیده‌ی کارشناسان باید تمرکز خود را روی یک یا دو بخش بگذارد تا بتواند یک محصول دیگر مانند گوشی‌های RAZR را به بازار عرضه کند.

کار کردن روی تعداد زیادی از پلت‌فرم‌ها از جمله دیگر دلایل شکست این شرکت است. شرکت موتورولا در حال حاضر روی تولید گوشی‌هایی با سیستم‌عامل Symbian، Linux و Windows Mobile کار می‌کند. به همین دلیل نمی‌تواند یک محصول متقاعدکننده به بازار عرضه کند. این شرکت در سال ۲۰۰۷ شرکتی به نام Symbol Technologies را خریداری کرد تا از سیستم‌های جدید برای موبایل‌های خود استفاده کنند. سیستم‌هایی مانند ذخیره‌ی پیشرفته‌ی اطلاعات و شناسایی فرکانس رادیو که به کارکرد بهتر موبایل‌های موتورولا کمک می‌کرد. این شرکت اخیرا هیچ اقدام مشابهی برای خرید تکنولوژی‌های جدید انجام نداده و برخی همین موضوع را یکی از علت‌های اصلی شکست این برند می‌دانند.

یکی از دلایل موفقیت شرکت‌های بزرگ این است که از همفکری کارمندان با استعداد و خلاق خود برای اختراع محصولات جدید استفاده می‌کنند. شرکت موتورولا ۶۹ هزار کارمند در سراسر دنیا دارد اما کارمندان برتر آن برای طراحی محصولات جدید هرگز با یکدیگر در تعامل نبوده‌اند. مدیرعامل پیشین این شرکت یعنی ادوارد زندر (Edward Zander) برای حل این مشکل تلاش کرد اما نتوانست آن را از بین ببرد.

سرعت آرام شرکت موتورولا در تولید محصولات جدید را نیز می‌توان یکی دیگر از دلایل شکست این شرکت دانست. همه‌ی شرکت‌های فعال در زمینه‌ی تولید تلفن همراه سعی می‌کنند تکنولوژی‌های جدید خود را زودتر از رقبایشان به بازار عرضه کنند اما شرکت موتورولا معمولا هیچ عجله‌ای در انجام این کار از خودش نشان نمی‌دهد.

شرکت موتورولا در سال ۲۰۱۱ به دلیل ورشکستگی به دو شرکت مستقل به نام‌های موتورولا موبیلیتی (Motorola Mobility) و موتورولا سلوشنز (Motorola Solutions) تقسیم شد. موتورولا سلوشنز که از لوگوی آبی رنگ استفاده می‌کند در شیکاگو واقع شده است. این شرکت در زمینه‌ی تکنولوژی و تجهیزات پلیسی، رادیویی و نیازهای تبلیغاتی فعالیت می‌کند. موتورولا موبیلیتی از لوگوی قرمز رنگ استفاده می‌کند و به تولید گوشی‌های موبایل می‌پردازد.

شرکت گوگل در تاریخ ۱۵ آگوست سال ۲۰۱۱ اعلام کرد که قصد دارد موتورولا موبیلیتی را به مبلغ ۱۲.۵ میلیارد دلار خریداری کند. در تاریخ ۱۷ نوامبر سال ۲۰۱۱ سهامداران این شرکت رضایت خود را اعلام کرده و این شرکت به گوگل واگذار شد. ۳ سال بعد از این ماجرا یعنی در ۱۰ اکتبر سال ۲۰۱۴ شرکت موتورولا با قیمت ۲.۹ میلیارد دلار به شرکت لنوو فروخته شد. شاید فکر کنید که گوگل بابت فروش شرکت موتورولا با این قیمت ضرر کرده است اما این شرکت بخش قابل توجهی از حق اختراعات موتورولا را به لنوو واگذار نکرده است. شرکت لنوو تنها حق استفاده‌ی شراکتی بعضی از این اختراعات را دارد.

شرکتی که پاول گالوین در سال ۱۹۲۸ با ۵ کارمند راه‌اندازی کرد در طول زمان تبدیل به یکی از شرکت‌های موفق آمریکایی شد. اگرچه این شرکت نسبت به دهه‌ی ۱۹۹۰ از محبوبیت کمتری در بازار برخوردار است اما نسبت به روزهای اولیه‌ی خود پیشرفت قابل توجهی داشته است. موتورولا اکنون در ۷۳ کشور شعبه دارد و بیش از ۶۹ هزار نفر برای آن کار می‌کنند.