روش‌های اجتناب از مشکلات کسب و کار مشارکتی

در دنیای دیجیتال امروز، در کوتاه‌ترین زمان ممکن کسب‌وکارهای جدیدی در پاسخ به نیازها و فرصت‌های بازار تأسیس می‌شوند. ممکن است چندین دوست هنگام صرف شام ایده‌ی یک اپلیکیشن جدید را باهم بررسی کنند و روز بعد بدون صرف هزینه یا امکانات فوق‌العاده، در حال فراهم کردن مقدمات آن باشند.

بااین‌وجود نمی‌توان از معایب کسب‌وکارهای جدید چشم‌پوشی کرد. کار از راه دور آن‌هم با شراکت دوستانی که مهارت‌های خاص خود را دارند، می‌تواند مشکلات عدیده‌ای به همراه داشته باشد. برای مثال اگر شرکای تجاری در شهرهای مختلفی باشند، افرادی که به لحاظ جغرافیایی در فواصل دوری هستند کمتر در جریان روند تجاری قرار می‌گیرند یا ممکن است در مواقع مورد نیاز، دسترسی به آن‌ها امکان‌پذیر نباشد. به‌علاوه کار آسانی نیست که مشخص کنیم هرکسی مشغول به چه‌کاری است و واقعاً چقدر تلاش می‌کند.

اگر شرکا سرمایه‌ی نقدی زیادی در این کسب‌وکار هزینه نکرده باشند، ممکن است به‌راحتی جذب فرصت‌های دیگری شوند که با آن‌ها برخورد می‌کنند. پس از سپری شدن شور و شوق‌های اولیه، ممکن است یکی از شرکا از کار خسته شود. حتی احتمال دارد پیشنهادهای شغلی جدید را بررسی کند یا به فکر پروژه‌ی جدیدی باشد که بازدهی بیشتری دارد. درهرصورت هنگامی‌که پای انگیزه‌ی مالی قابل‌ توجهی در میان نیست، احتمال جدایی شرکای کسب‌وکار بسیار زیاد است.

در بسیاری از موارد، خطاها و مشکلات بالقوه‌ی شراکت در کسب‌وکارهای مجازی مشابه مشکلات دیگر کسب‌وکارها است. برخی شراکت‌ها خیلی خوب پیش می‌روند و برخی نه. در ادامه‌ی مطلب، چند روش تجربی برای اجتناب از رسیدن به نقطه‌ی آسیب‌زننده‌ی کسب‌وکارهای شراکتی، برایتان ذکر می‌کنیم.

اشتیاق و حرارت ابتدایی برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید، ممکن است شما را از دیدن حقایق محروم کند. برخی از کارآفرینان فکر می‌کنند مهم‌ترین قدم این است که شریکی برای خود انتخاب کنند و بر این باورند که با گذشت زمان بین آن‌ها همسویی و تفاهم به وجود خواهد آمد. واقعیت این است که گرچه بازارها همواره در حال تغییرند و شرکت‌ها هم به همین تناسب عوض می‌شوند؛ ولی یک شریک خوب بزرگ‌ترین دارایی شما خواهد بود. اگر می‌خواهید با واکنش‌های غیر منتظره‌ی شریکتان غافلگیر نشوید، با کارفرما، رئیس یا مدیر سابق او صحبت کنید. اگر این افراد به شما در مورد شریک احتمالی‌تان هشدار دادند یا اگر نتوانستید سوابق مفیدی از او به دست آورید، بهتر است از همکاری با او صرف‌نظر کنید.

در ابتدای تأسیس یک استارتاپ، شرکا ممکن است ایده‌ی مبهمی از اینکه چه کسی، چه‌کاری انجام می‌دهد؛ داشته باشند. زمانی که مقدمات اولیه‌ی پشت سر گذاشته شود، ممکن است مؤسسان متوجه شوند که هرکدام تصور کاملاً متفاوتی نسبت به تقسیم وظایف و نقش هر فرد در شرکت داشته‌اند. مثلاً اگر پس از تأسیس یک رستوران یا غذاخوری، متوجه شوید که باید هرروز ساعت ۲ صبح از خواب بیدار شوید، چه حسی خواهید داشت؟!

اگر شما و شریکتان، وظایف خاصی برای هر قسمت از پروژه‌ی اجرایی استارتاپ در نظر می‌گیرید، باید آن‌ها را به‌طور واضح و مشخص تعریف کنید. تاریخ تکمیل وظایف را تعیین کنید و مشخص کنید که نتایج را با چه مقیاس یا شاخصی اندازه‌گیری خواهید کرد. هرچه شاخص‌های شما دقیق‌تر باشند، بعداً کمتر دچار سوء برداشت می‌شوید.

تعیین و تنظیم وظایف و تعهدات شرکا از اهمیت زیادی برخوردار است، ولی هم‌زمان باید مشخص کنید که اگر یکی از شما تعهدات خود را برآورده نکند، چه اتفاقی خواهد افتاد. آیا سهم مالکیت او کاهش خواهد یافت؟ آیا فرصتی برای جبران خواهد داشت؟ سود یا درآمد او کم خواهد شد؟ ازآنجایی‌که در فرایندهای اجرایی استارتاپ، تلاش و تکمیل وظایف اهمیت زیادی دارند، بهتر است تکلیف حق مالکیت و سود و درآمد دقیقاً مشخص‌ شده باشد.

درست است که تنظیم توافقنامه‌های دوطرفه بین شرکا، بهتر از فقدان هیچ مدرک و سندی است؛ ولی مطمئن باشید پرداخت هزینه‌ی یک وکیل که حوزه و قلمرو قوانین رسمی را می‌شناسد، برای شما نوعی سرمایه‌گذاری است که ارزشش را دارد. برای این مقصود توصیه می‌شود از وکیلی کمک بگیرید که متخصص مسائل کسب‌وکار است.

گرچه شرکا می‌توانند به‌طور ضمنی (مثلاً با غیبت در جلسات یا سهل‌انگاری در وظایف) عدم علاقه‌ی خود را به ادامه‌ی کار نشان دهند؛ ولی ممکن است یکی از مؤسسان به دلیل شرایط خاصی که با آن‌ها مواجه می‌شود، مثلاً بیماری یکی از اعضای خانواده یا مشکلات شخصی و خانوادگی دیگر، مجبور شود از این شراکت خارج شود. به همین علت باید از ابتدا در مورد چنین مشکلاتی باهم به توافق برسید. آیا شریک مذکور همه‌ی حق مالکیت خود را از دست خواهد داد؟ آیا باید غرامتی پرداخت کند؟ آیا زمان بر این تصمیم اثر می‌گذارد؟

بسیاری از مشکلات کسب‌وکارهای شراکتی، از تصورات و ابهامات موجود ناشی می‌شوند. یک شریک حس می‌کند دیگری به میزان کافی کار نمی‌کند یا رویکرد اشتباهی در پیش‌ گرفته است. به‌جای اینکه این مسئله را مستقیماً با شریکش در میان بگذارد، در صحبت خود با سایر اعضای تیم از او گلایه می‌کند. این کار هیچ مشکلی را حل نمی‌کند. درست است که همه‌ی مشکلات یک کسب‌وکار با معاشرت و صحبت حل نمی‌شوند؛ ولی قبل از اینکه کار به شکایت‌ قانونی برسد، بهتر است تلاش کنید باهم رابطه‌ی بهتر و مداومی داشته باشید.