سؤالاتی که باید از سرمایه گذاران استارتاپ خود بپرسید
سرمایه‌گذاران همیشه از شما سؤالات زیادی می‌پرسند و می‌خواهند داستان و برنامه‌های استارتاپ شما را به‌خوبی بدانند. به همان اندازه مهم است که شما هم شناخت خوبی از بنگاه یا فرد سرمایه‌گذاری داشته باشید که می‌خواهد با استارتاپ شما همکاری کند. بررسی و لیست کردن سرمایه‌گذاران شایسته‌ای که می‌توانند به شما کمک کنند تنها یک مرحله از فرآیند جمع‌آوری سرمایه است. شما هم پیش از اینکه پول یک سرمایه‌گذار را بپذیرید، باید پرسش‌های خاصی را مطرح کرده و پاسخ آنها را تحلیل کنید.
تشخیص زمان مناسب برای پرسیدن سؤال‌ها، اهمیت زیادی دارد. وقتی با سرمایه‌گذاران آینده‌ی استارتاپ خود حرف می‌زنید، علاوه بر اینکه باید نظر مساعد آنها را به کار خود جلب کنید، باید بدانید که آنها قبلاً روی چه پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، به چه صنایعی علاقه‌مند هستند و موضوعات مهم دیگری که در قالب این سؤال‌ها می‌توانید مطرح کنید:
سرمایه‌ی شما در قالب چه فرمی پرداخت می‌شود؟
شما باید بدانید که آیا بودجه‌ای که این سرمایه‌گذار به شما اختصاص می‌دهد، پول نقد جاری موردنیاز را برای شما فراهم می‌کند یا خیر. همچنین باید بدانید آیا این سرمایه‌گذار در دوره‌های متناوب بعدی هم برای شما سرمایه‌ای در نظر خواهد گرفت؟
آیا سرمایه‌گذاری خود را روی جغرافیا یا صنعت خاصی متمرکز کرده‌اید؟
پاسخ این سؤال به شما نشان می‌دهد که آیا این سرمایه‌گذار روی شرکت‌هایی مشابه با استارتاپ شما سرمایه‌گذاری می‌کند؟ به‌علاوه این سؤال دامنه‌ی تخصصی فعالیت سرمایه‌گذار را به شما نشان می‌دهد. آیا او می‌تواند علاوه بر پول، ارزش دیگری به شرکت شما اضافه کند؟
موفق‌ترین سرمایه‌گذاری‌های شما کدامند؟
این هم سؤال دیگری در مورد دامنه‌ی تخصصی و تجارب قبلی سرمایه‌گذار است. آنها به کدام تجربه‌ی خود افتخار می‌کنند؟ سهم آنها در موفقیت شرکت مذکور چه بوده؟ به‌علاوه شما حالا می‌توانید مدیرعامل شرکت دیگری را که با آنها همکاری کرده بشناسید و دیدگاه او را هم در مورد تلاش و نقش این سرمایه‌گذار در موفقیت‌هایش جویا شوید.
برای سرمایه‌گذاری خود چه معیارهایی را در نظر گرفته‌اید؟
سرمایه‌گذاری روی استارتاپ، یک پروسه است نه یک رویداد. به‌طورمعمول ۶ ماه طول می‌کشد تا فرآیند جمع‌آوری سرمایه تکمیل شود و سرمایه‌گذاران حتماً پیشرفت شما را در این مدت پیگیری خواهند کرد. بنابراین بهتر است بدانید که آنها چه معیارهایی را بیشتر حائز اهمیت می‌دانند.
معمولاً هرسال چند سرمایه‌گذاری انجام می‌دهید و حجم معمول سرمایه‌گذاری‌های شما چقدر است؟
خیلی مهم است که بدانید هر سرمایه‌گذار در یک دوره‌ی مالی، چقدر به شما کمک می‌کند. مثلاً اگر می‌خواهید سرمایه‌ی اصلی X تومان باشد، باید سرمایه‌گذارهایی را به‌عنوان مراجع کمکی در نظر بگیرید که حداقل یک‌پنجم این مبلغ را به شما ارائه کنند.
آیا خودتان دوره‌های مالی را هدایت می‌کنید؟
اگر می‌خواهید روند جمع‌آوری سرمایه‌ی خود را با موفقیت به پایان ببرید، ضروری است که یک سرمایه‌گذار لید داشته باشید (lead investor: سرمایه‌گذاری که بیشترین سهم یا درصد سرمایه را تأمین می‌کند و معمولاً نمایندگی و وظیفه‌ی هماهنگی بین سایر سرمایه‌گذاران را به عهده دارد.)
اغلب اوقات سرمایه‌گذار لید مهم‌ترین نقش را در فرآیند قیمت‌گذاری در هر دوره‌ی مالی بر عهده دارد. منظور این نیست که سایر سرمایه‌گذارانتان را نادیده بگیرید ولی درعین‌حال باید سرمایه‌گذار لید را اولویت اصلی خود قرار دهید.
معمولاً همکاران شما در سرمایه‌گذاری‌ها چه کسانی هستند؟
خیلی وقت‌ها سرمایه‌گذاران اصلی شما ترجیح می‌دهند با همکارانی که قبلاً تجربه‌های مشترکی را باهم گذرانده‌اند، کار کنند. شناخت سرمایه‌گذاران همکار به شما فرصت می‌دهد اطلاعات لازم را در مورد آنها به دست آورید و بدانید با چه افراد دیگری باید صحبت کنید و چگونه می‌توانید آنها را متقاعد کنید.
شرایط استاندارد شما چیست؟
اهمیت شرایط معامله و قرارداد، اگر بیشتر از میزان ارزش‌آفرینی سرمایه‌گذار نباشد، کمتر از آن نیست. بهتر است با یک مشاور شایسته که در موضوعات سرمایه‌گذاری و شرایط آن تجارب خوبی دارد، صحبت کنید. شما باید آگاه باشید که آیا انتظارات این سرمایه‌گذار، معقول و منطقی هستند یا خیر. انتظارات و شرایط غیراستاندارد در آینده می‌تواند به ضرر مدیریت و مؤسسین استارتاپ تمام شوند.
آیا انتظار دارید جزئی از هیئت‌مدیره باشید؟
اگر سرمایه‌گذاری می‌خواهد در هیئت‌مدیره‌ی استارتاپ شما جای داشته باشد، شما باید تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید با او همکاری کنید یا نه. آیا دامنه‌ی تخصصی فعالیت آنها یا ارتباطاتی که دارند می‌توانند برای شرکت شما مفید باشند؟ مسلماً همه‌ی سرمایه‌گذاران شما در جایگاهی نیستند که یکی از صندلی‌های هیئت‌مدیره را به آنها اختصاص دهید.
آیا می‌خواهید شخصاً در شرکت حضورداشته باشید؟
اگر یک بنگاه سرمایه‌گذاری قرار است جایی در هیئت‌مدیره‌ی شما داشته باشد، باید بدانید دقیقاً چه کسی را به‌عنوان نماینده‌ی خود انتخاب می‌کند. آیا این فرد، یک متخصص باتجربه است که ارزش خاصی به شرکت شما می‌دهد یا از وکلای سرمایه‌گذار شما است؟ درهرصورت شما باید اطمینان حاصل کنید که بهترین افراد را در هیئت‌مدیره‌ی خود دورهم جمع کرده‌اید.